Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
лекция ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЖАРИЯ ҚҰҚЫҚ ПӘНІНЕН.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
106.61 Кб
Скачать

Осы заманғы халықаралық қатыныстардың негізгі белгілері

Халықаралық құқық нормалары мен мемлекеттердің тәуелсіздік құқықтарын құрметтеу мемлекеттер арасындағы сапалы өзара қатынастардың негізгі алғышарты болып табылады. Халықаралық құқық нормалары халықаралық қатынастардың пайда болуынан туындайды. Халықаралық қатынастарды халықаралық құқық реттеп отырады, сонымен бірге оның нормалырына өз әсерін тигізеді.

Халықаралық құқық тар мағынасында алғанда мыналарды:

1-шіден мемлекеттермен мемлекет тәріздес құрылымдарды;

2-шіден өз тәуелсіздіктері үшін күресуші халықтар мен ұлттардың, мемлекеттік құрылымдардың орнығу процесін;

3-шіден халықаралық ұйымдарды;

4-шіден мемлекеттер тобын;

5-шіден осы белгілердің арасындағы байланысты білдіреді.

Халықаралық жүйенің ерекшелігі-оның негізгі белгісі, мемлекеттің біріншіден, халықаралық жүйенің бір бөлігі болып табылатындығы, екіншіден, одан тыс өмір сүре алатындығы.

Халықаралық қатынастар-бұл мемлекеттердің арасындағы өзара ынтымақтастықты нығайту және кеңейту, халықаралық ұйымдар ролінің артуы, бейбітшілік пен халықаралық қауіпсіздіктің жаңа проблемаларының туындауы, ядролық соғыстың алдын алу, халықаралық құқық рөлінің өсуі сияқты сипаттар тән.

    1. Халықаралық құқық – құқықтың ерекше жүйесі.

Халықаралық құқық – мемлекеттер арасындағы әр түрлі саяси, экономикалық және өзге де қатынастарды, сондай-ақ халықаралық қатынастарға қатысушы басқа да құрылымдарды реттейтін құқықтың бір бөлімі. Халықаралық құқық халықаралық қатынастарды реттейтін шарттық және нормалар мен қағидалар жүйесін және мемлекеттің салыстырмалы кесілген еркін көрсетеді.

Халықаралық жария құқық – бұл құқық субъектілерінің еріктерін үйлестіру жолымен жасалатын, әрі заңдық тұрғыдан міндетті деп танылатын және қажетті жағдайларда мәжбүрлеу жолымен қамтамасыз етілетін заң нормаларының жүйесі және мемлекеттер арасындағы әр түрлі саяси, экономикалық және өзге де қатынастарды, сондай-ақ халықаралық қатынастарға қатысушы басқа да құрылымдарды реттейтін құқықтың бір бөлімі. Халықаралық жария құқық негізінен мемлекетаралық қатынастарды реттейді. Осы замаңғы халықаралық құқық халықаралық жария және халықаралық жеке құқық болып екіге бөлінеді.

Реттеу пәні. Ол мемлекеттердің өзара қатынасын бекітуші және қамтамасыз етуші мемлекетаралық құқық болып табылады. Халықаралық құқық ішкі мемлекеттік құқықтан құқықтық нормаларды қамтамасыз ету әдістеріне қарай ерекшеленеді.

Халықаралық құқықтың негізгі қағидалары халықаралық қатынастардың және халықаралық құқықтың осы заманғы жүйесінің маңызды заңдылықтарын көрсетеді.

Халықаралық құқыққа құқықтың барлық негізгі белгілері тән, олар:

  1. Құқық- бұл мемлекеттің еркіне тән құбылыс

  2. Қоғамдық қатынастарды реттейтін заң нормаларының жүйесі

  3. Тәртіп стандартын ұстану үшін мемлекеттік мәжбүрлеуді қолдану.

Халықаралық құқықтың өзіндік белгілері де бар, сол арқылы

халықаралық құқықты құқықтың ерекше жүйесіне жатқызуға мүмкіндік туады. Мұндай ерекшеліктерге мыналар жатады:

  1. Реттеу пәні

  2. Ерекше субьективтік құрам, атап айтқанда, тәуелсіз мемлекеттің болуы

  3. Қайнар көздерінің ерекше жүйесі халықаралық құқықтағы норма кіру процесінің нәтижесі болып табылады

  4. Заң шығару, атқарушы және сот органдары жүйесі болмауы

  5. Жауапкершілік институты