58. Ұңғыма құрылысы және түрлерін сипатта

«Ұңғыма құрылысы» бұрғылау жұмыстарды өндiру, ұңғымаларды геофизикалық және гео-технологиялық зерттеулер, қатпарларды ашудың әдiстерi және ұңғыманы игеру" бөлiмге төменде атап өтiлген шағын бөлімдi қосуға ұсынады. Ерекшелiктер және ұңғыма құрылысындағы мәселелер. Тәжiрибе құрылысындағы мәселелерге және ұңғымаларды пайдалануға, жобаланатын бұрғыланған және жақын жайғастырылған кен орындарына (ұйым және ұңғыма құрылысындағы процесс, олардың құрылымы, бұрғылау технологиясы, аяқтау) талдау жүргiзедi. Бұрғылауда көтерілген маңызды, мәселелі сұрақтар және жобаланатын кен орындарын нақты шартты нұсқада шешу жолдары (теңiз немесе көл су қоймалары, жайылма немесе суайдын батпақты аумақтары, күзету аймақтары және өзендер, әр нұсқалы тағайындалулардағы қорықшалар және күзетiлетiн аумақтар, көп жыл қатып жатқан жыныстар, қатпарлардың аномальды төмен және аномальды биiк қабаттық қысымның бар болуы, жұтатын көкжиектер және тағы басқалар) баяндалады. Ұңғыма құрылымы және бекітулері. Ұңғыма құрылымдарының барлық нұсқалары, тағайындалуы әр нұсқалы, шеген құбырларының диаметрлерiнiң нұсқауымен және олардың түсiру тереңдiктерi дәлелдеудi келтiредi. Ұсынулар мыналардан тұрады: түсiру бойымен және шеген құбыр тiзбектерiнiң цементтеуiне; технологиялық жарақтардың негiзгi элементтерiн қолдану бойымен, сол мағынада бұрғылау кезінде тоқырағанда; буферлiк нұсқасындағы сұйықтықтарды аралық бойынша қолдану, тығындама материалдары, бекітуге арналған сұйықтық ысырмалары; ұңғыманы бекiтудiң, сапаны бақылаудың әдiстерiне арналған және (тас) тығындама ерiтiндiлерi, мерзiмдiлiк параметрлерін бақылау пайдалану кезінде ұңғыманы өзiне тән бекіту және бұзылмайтын ету. Ұңғыма бағаналарын кеңiстiкте пішіндеуі. Барлық нұсқалардың ұңғымаларын пiшiндеудi негiзгi есептердiң қоюын және жобаланатын кен орындардағы бүйiр оқпандары, олардың шешiмiнiң әдiстерiне арналған ұсынуларды құрайды. Бұрғыланған ұңғымалардың оқпандарын қиылыстың алдын алуы, бұрғылауды техникалық құралдарды пайдалану бойымен ұсыным және бұрғылау процесiнде ұңғымалардың геологиялық-технологиялық зерттеулерi, ұңғыманы оқпан кескiнiн бақылау құралдарын таңдау, сапасын бағалау әдiс-жобалық және нақты кескiндерде берiледi. Ұңғыма құрылысының процесiнде геофизикалық және геологиялық-технологиялық зерттеулер. ГДЗ және ГТЗ геологиялық кенiш құрылысының ерекшелiктерiн есептеумен және аймақта геофизикалық зерттеулер кешеннің салынуына негiзделедi. ГДЗ және ГТЗ кешендері, бұрғылау процесiн бақылау және ұңғыма траекторияларының олардың тағайындалуының тәуелділігіне байланысты, геологиялық қиманың күрделiлiгiне және кескiннiң параметрлерi үшiн қажеттi; толық кешенді геофизикалық, гидродинамикалық және геохимиялық зерттеулер, геологиялық қиманың параметрлерiн және қабат өнімділігін, талқыланатын жобалық технологиялық құжаттарды зерделеуге арналған. Ӛнiмдi қабаттарды ашу әдiстерi. Бірінші және екiншi ашылулар процесінде өзгерістер болған жағдайда, өнімді қабаттарға, олардың қасиеттеріне қарай қысқаша сипаттама берiледi. Бұл ретте ұңғыма аймағының жанында өткiзгiштiктiң төмендетуіне алып келетiн себеп көрсетiлуі керек. Алғашқы ашу үшiн негiзделедi: негiзгi бағыт және өнімді қабатты бiрiншiлiктi ашу үрдiстерінде ұңғыма аймағында қасиеттерінің нашарлауы ескертiледі; әр нұсқалы аралықтарда және шоғырлардың бөлiмшелерiн бұрғылауда жуу агенттерінің нұсқалары; нұсқа және жуу агенттерін тазарту жүйесiнiң негiзгi элементтерiне алып келедi: талап етiлетiн параметрлерiнің өзiне тән бұрғылау ерiтiндiлерін бақылаудың тiзбесі; бұрғы бағананы төменгi жақтың құрастыруының негiзгi элементтерi, ұңғымалық, сағалық және жер бетi жабдықтарының тоқырауы бұрғылау кезінде; бұрғылау процесiн бақылау қаражаты. Екiншi ашу үшiн алып келедi: негiзгi бағыт және өнімді қабатты бiрiншiлiктi ашу үрдiстерінде ұңғыма аймағында қасиеттерінің нашарлауын ескертуi; бұрғылап тесу ұңғыманы бекiтуге шығаратын әдiстерi; бұрғылап тесу кезінде ұңғымаларды толтыруға арналған сұйықтық; ұңғымалық, сағалық және жер бетi жабдықтарының негiзгi элементтері; екiншi ашу процесін бақылаудағы қаражат. Ӛндіруші және айдағыш ұңғымаларды меңгеру, бұрғылауда енгізілетін. Құйылуды шақыру әдiстерi және олардың қолдануының техникалық-технологиялық шектеулерi; қарқындатудың жүргiзуiн қажеттiлiктiң дәлелдеуi; басып тығыздалатын агенттерге, белгiнiң негiзгi талаптар және олардың бағалауының әдiстерi; ұңғымалық, сағалық және жер бетi жабдықтарының негiзгi элементтері; игерудiң және айдаудың процестерiн бақылау қаражаты. Ӛндiру қорынан бастырма ендiрiлетiн тоғыту ұңғымаларды игеру. Қосымша ретiнде алып келедi: гидродинамикалық зерттеулер кешеннiң дәйектемесi, құйылудың кескiнiн анықтау үшiн сан зарыққан және ұңғыма техникалық жағдайлары; жөндеу - оқшаулағыш жұмыстарды жүргiзудiң қажеттiлiгiн бағалау