41. Сынамалы пайдалану жобасы (спж) мұнай газ саласындағы қажеттілігі қандай.

Игеру нұсқасы мәселені шешу жолдарын ұсынады. Игеру нұсқасын таңдау ажыратылады: жаңа кен орны үшін сынамалы пайдалану жобасы немесе технологиялық схема аясында және бұрғыланған кен орны үшін. Сынамалы пайдалану жобасы 3 жылға өндіру мүмкіншіліктерін анықтау, кен орнын алдын ала бақылау мен барлау мақсатымен жасалады. Технологиялық схема сынамалы пайдаланудың қорытындылары бойынша 5 жылға жасалады, егер (қорлар тобы) С₁/(С₁ + С₂)≥80 % шарты орындалса. С₂ категориялы қорларды қоса,объектілерді бұрғылау қарастырылады. Игеру жобасы кен орынды 70 % бұрғылағаннан кейін жасалады. Игеру алдындағы жоба игерудің соңғы 4-кезеңіне көшкеннен кейін жасалады. 1. Сынамалы пайдалану жобасы 3 жыл мерзіміне жасалады. Бұл кезекте пайдалануға ұңғы элементтері орналасатын бір немесе бірнеше сынамалы біріншікезекті аймақтар таңдалады. Негізгі мақсат- қабаттың өндіру мүмкіншіліктерін анықтау, яғни сынамалы пайдалану кезінде ұңғылардың қандай шығыммен жұмыс істейтінін көру. 2. Технологиялық схемада С₁+С₂ категориясының қорларын бекітілген МӨК (мұнай өндіру коэффициенті), ГӨК (газ өндіру коэффициенті) қол жеткізу арқылы толық бұрғылау нұсқалары қарастырылады. 3. Жобада бекітілген МӨК, ГӨК қол жеткізуге мүмкіндік беретін геолого-технологиялық шаралар (ГТШ) нұсқалары қарастырылады . Алдымен игеру кезінде кездесетін қиыншылықтарды, сонымен қатар қиыншылықтардың себебін анықтап, көрсету керек. Қиыншылық туғызушы факторлар есепке алынады. Қандай қиыншылықтар болуы мүмкін (10.2 кесте): 1. Аз өнімді коллекторлар, 2. АШПШ (Асфальтті-шайырлы-парафинді шөгінділер), 3. Гидрат түзілуі, 4. Мұнай мен газ қорларын өнірудің біртексіздігі және т.б.. қиындатушы факторлар: кең сулы-мұнайлы зона (ұңғылар тез сулануға ұшырайды), жоғары газ факторы (мұнайды газсыздандыру кезінде 100 м³/т жоғары), жоғары парафинді мұнай (құбырларда АШПШ түзілуі), газда H₂S, CO₂ (құрылғыны коррозияға ұшыратады, газды қолдануды шектейді) болуы. Соған қарамастан ГТШ мәселелерді немесе кен орынды игеру кезінде туатын қиындықтарды шешуге бағытталған.

Игерудің техникалық схемалары негізгі жобалаудың технологиялық құжаты болып табылады және жер қойнауын игеруге, жобалауға және объектілердің құрылысына рұқсат беретін шешуші құжаттарды рәсімдеу үшін жасалады. Игеру жобасы жер қойнауынан газ бен мұнайды алуды, игеру процесін бақылау және мұнай алудың жоғарғы коэффициентіне қол жеткізуге мүмкіндік беретін үрдістер кешенін қарастыруды жүргізетін негізгі құжат болып табылады. Тәжірибелік - кәсіптік жұмыстардың технологиялық схемаларын мерзімі 7 жылға дейін созылатын берілген физикалық жағдайларда игеру жүйесі мен технологиясымен кәсіпшілік сынақтарды өткізу мақсатымен игерудің кез-келген кезеңіндегі шоғыр мен аудандар үшін жасау ұсынылады. Авторлық қадағалауды қоладныстағы жобалық технологиялық құжатты дайындаған ұйым жүзеге асырады. Авторлық қадағалау қажет болғанда 3 жылда 1-ден кем емес жасалатын жобалау технологиялық құжаттарын бақылайтын құрал болып табылады.