Аралық жөндеу периодтары және жөндеу циклдарының ұзақтығы және құрылымы. Аралық периодикалық жоспарлы жөндеу кезінде әрбір машина техникалық көздеуден өтіп майда дефектілерін жөндеп, реттеу, тазалау және механизмдерін майлау жұмыстарын жүргізеді. Күнделікті жөндеу бұл көлемі аз жоспарлы жөндеу, күнделікті күйімдік жұмыстардан кейін жабдықтардың жағдайы тексеріліп, тез тозатын детальдарын ауыстырып отырады, майлау және кездесетін дефектілерді ауыстырып қалпына келтіреді. Күнделікті жөндеу жұмыс істеу қабілеті тексеріледі, түйіндерімен механизмдерді реттелінеді Жабдықтар жоспар бойынша белгілі өтелген маш/сағ санымен немесе көрсетілген нормадағы календарлық-күнге байланысты жөндеуден өтеді. Ізбе-із қайталанатын жоспардың жөндеудің белгілі саны периодтық жөндеу циклін құайды. Әрбір жоспарлы периодикалық жөндеу жабдықтардың қажетті деңгейде жұмыс істеуін қамтамасыз етеді. Жоспарлы жүргізілген жөндеу жұмысынан кейін жабдықтар келесі жоспарлы жөндеу аралықтарына дейін тоқтаусыз жұмыс жасауы қажет.

Әмбебап превенторларды жөндеу. Превентордың тез тозатын бөлшектеріне нығыздаушы элементтері мен плашкалары жатады.Превенторларды ағымдағы жөндеу кезінде келесі профилактикалық және жөндеу жұмыстарын орындайды: нығыздаушы элементерінің күйін тексереді және қажет болса ауыстырады; бекіту бөлшектерінің күйін тексереді және қажет болса оларды қатайтады; превенторды басқару жүйесінің күйін тексереді; превенторларды ашып және жауып көріп, олардың жұмыс істеуін тексереді, үйкелісетін бөлшектерді майлайды. Күрделі жөндеу кезінде превенторларды толық бөлшектейді, бүкіл бөлшектерін ақаулайды, бөлшектерін (оның ішінде гидрожетектің поршеньдері мен цилиндрлері де бар) қайта қалпына келтіреді немесе ауыстырады, корпусы мен басқару жүйесін жөндейді, сынайды және сырлайды. Ағымдағы жөндеуді превентор орнатылған жерде, ал күрделіні – жөндеу-механикалық шеберханаларында жүргізеді. Бөлшектеу алдында превенторды кірден тазартады және жуады.

Әмбебап превенторларды жөндеу сақиналық резеіке нығыздаушы элементті және сақиналық плунжердің өздігінен нығыздаушы манжеттерін ауыстырудан тұрады. Әмбебап превенторлардыкелесі тәртіппен бөлшектейді: қақпақтың болттарын бұрап алады және превентор корпусынан қақпақты бұрап шығарады, резеңке нығыздаушы элементтң шығарады, сонан соң корпустан сақиналық плунжердіалып шығады және одан өздігінен нығыздаушы элементтерді шешіп алады.Жөндеу аяқталғаннан кейін әмбебап превенторды рауалы жұмыс қысымынан 1,5 есе артық қысыммен 5 мин гидравликалық сынайды. Бұл кезде сұйықтың өтуі болмауы керек.

Батпалы ортадан тепкіш сораптарды жөндеу. Ортадан тепкіш батпалы сораптын жұмыс схемасы 18- суретте көрсетілген, ол негізінен жұмыстық дөңгелектен 10 және бағыттаушы аппараттардан 11, сорап корпусынан 13, бір жағында гайка 7, екінші жағында сораптың негізінен тұрады. Қалқымалы түрдегі біліке 8 шпонка 9 арқылы отырғызылған. Қалқымалы дейтініміз олар білік бойымен еркін қозғала алады және текстолитті немесе резиналы шайба 12 арқылы остік жүктемені бағыттауыш аппаратқа береді. Біліктің бірнеше тіректері бар. Жоғарғы радиалды тірек подшипнигі, жоғарғы 5 және радиалды тіректен 6 тұрады, күш дистанциялы сақина 4 арқылы беріледі. Төменгі тірек 16. Көп қатарлы тірек подшипниктерінен тұрады, жоғарғы екі подшипник жоғарыдан төмен әсер етуші остік жүкті қабылдаса, төменгітөлкеден жоғары әсер етуші жүкті қабылдайды. Біліктін төменгі шеті сальник пен 14 тығыздалаы және ол тормен 15 жабылады. Стаканның 18 төменгі жағында фланеці бар ол протектр арқылы сораппен жалғасады. Сораптың жоғарғы жағы тілінген 2 ұстаткыш басымен 3 жалғасқан. Сорап компрессорлы құбырмен сорапты қосу үшін конусты резьба. Тасымалдау барысында сораптың төменгі фланецің қақпақпен 17 жабады, ұстатқыш басына тығынды қатырады. Сорапты пайдалану мерзімі және жөндеу аралық периодтар. Олардын жұмыс істеу жағдайына және айдаланатын сұйықтың қоспаның образивтік жағдайына байланысты. Сорапты бөлшектеу арнайы жинау – шашу стендіңде өтеді. Сораптың барлық бөлшектері жуу машинасына жіберіледі. Таза және құрғақ бөлшектері бақылаудан өтеді. Бағыттаушы аппараттар және жұмыстық дөңгелектерді арнайы колибрмен және құрсаумен өлшейді. Сорап білігінің шетін және сальник орнын микрометрмен тексереді. Егер сорап білігі сәл майысса оны түзетуге болады. Тозған жұмыс дөңгелегін және бағыттаушы аппараттарды жаңасымен ауыстырады. Нығыз бағыт төлкенін ішкі диаметрмен жұмыстың дөңгелек күпшегі арасындағы саңылау 0,2 мм ден аспау керек. Жөңдеуден өткен барлық сораптар стендте екі сағат обкаткаланып сыңақтан өтуі қажет.

Бөлшек ақауларын ультрадыбыстық диагностикалауДефектоскоп мақсаты- бөлшектің ақауын табу, жөңдеу жұмысын немесе бөлшекті ауыстыру мүмкіндігін анықтау.

Дефектоскопия кезеңде бөлшектер үш түрге бөлінеді: жарамды, жөндеуге жарамды, жарамсыз. Жарамды бөлшектерге жұмыс аймағы анықтайтын тозған жұмыс аймағының шектен шықпаған өлшемдері жатады. Жөндеуге жарамды бөлшектер шекті мөлшерден жоғары болуы мүмкін, бірақ мұндай бөлшектерді жөндеу экономикалық жағынан тиімді.

Ультрадыбыстық бақылау (УДБ) бөлшектемей бақылаудың акустикалық түріне жатады (1.2-кесте қара). Олар тербелістерді қоздыру және оларды тіркеу тәсілдерімен ерекшеленеді. Акустикалық әдістердің ішінде жиі қолданылатындар: ультрадыбыстық дефектоскопия (УДД), ультрадыбыстық қалыңдықты өлшеу (УДҚӨ), акустика-эмиссиялық бөлшектемей бақылау. Қазіргі кезде әлемдік тәжірибеде УДД бөлшектемей бақылаудың 60% құрайды. Мұнай-газ саласында УДД, мысалы, ұршықтардың корпустарын, тәлдік блоктардың өотерін, бұрғылау құбырларының құлыптарын,резервуарлар мен құбырөткізгіштердің пісіріліп қосылған жерлерін бақылауда қолданылады. УДҚӨ мұнай-газ жабдықтарының қабырғаларының қалдық қалыңдықтарын анықтауда негізгі әдіс болып табылады. Бөлшектемейтін бақылаудың басқа түрлерімен салыстырғанда УДБ кез-келген ақауларды жатқан тереңдіктеріне тәуелсіз айқындауға мүмкіндік береді, жоғарғы өнімділікке, төменгі құнға, бұйымға бір жағынан ғана жету кезінде бақылау мүмкіндігіне ие. Кемшіліктері – ірі түйіршікті материалдарды, сондай-ақ қалыңдығы 4 мм аз жұқа қабырғалы бұйымдарды бақылау қиындығы. Пішіні күрделі бұйымдарды бақылау арнайы әдістемелерді немесе технологиялық нұсқауларды жасауды қажет етеді.

Г идроқондырғыларды жөндеу процесінде орындалатын жұмыстар. Гидроқондырғы (7-сурет), плунжер шығарған қондырғының гидрожетек және төлкені тазалау қызметін атқарады. Ол рамадан 4, және төменгі жағында электрқозғалтқыштан 5, 1-бак; 2-манометр; 3-сүзгі; 4-рама; 5-электрқозғалтқыш; 6-муфта; 7-қалақшалы сорап; 8-кері клапан; 9- сақтандырғыш клапан; 10-магнитопускатель; 11-колектор; 12-реле- қысым;жалғастырғыш муфтадан 6, қалақшалы сораптан 7 тұрады.Раманың жоғарысында бак орналастырылған. Сорапты және гидрожүйені жүктемелерден сақтап тұру үшін нагнетатель желісінде сақтандырғыш клапан, қысым- релесі және кері клапандар бар. Егер жүйедегі қысым асып кетсе қысым релест электрқозғалтқышының тогын ажыратады. Нагнетатель желісіндегі коллектор құрылғымен жалғасу қызметін атқарады. Пайданылған май сүзгіде тазаланып бакка құйылады. Гидроқондырғы магнитті қосқыштағы «Пуск» басқышымен іске қосылады. Сақтандырғыш клапанда артық майды қайтаратын желісі бар, қысымды бақылап отыру үшін манометр қолданылады. Құрылғыны тоқтату үшін «Стоп» ажыратқышты басады.

Жабдыктарды бөлшектеу. Бөлшектеудің дүрыс жүргізілгендігіне жөндеудің мерзімі, қүны жэне сапасы тэуелді. Әуелі жабдықты агрегаттар мен жинау бірліктеріне, сонан кейін бөлшектерге бөлшектейді. Бөлшектеу сүлбасында жүмыстың орындау ұзақтығын жэне разряды көрсетіледі. Операцияларды орындау реті, қосылған жерлердің кұрамына талаптар түсіндірме және қосымша нұсқаулар түрінде беріледі.

Бөлшектеуге арнаулы жабдықтар, құралдар, көтеру-тасу көліктері пайдаланылады. Жұмыстар бір бригадамен немесе бірнеше жұмыс орындарында желіде орындалады. 1-ші тэсіл жұмыс көлемі аз болғанда қолданылады. Кейде, жүмыс көлемі көп болған жағдайда жүмыстар 2 бригадамен орындалады: біріншісі жабдықты агрегаттарға, ал екіншісі бөлшектерге бөледі.

Тексеру-сұрыптау жұмыстары. Бөлшектенген бөлшектер тексеру-сұрыптау учаскесіне жіберіледі, онда олардың техникалық жағдайы, қосалқы бөлшектер шығыны, жөнделетін бөлшектердің аттары мен сандары, жұмыс көлемі анықталадыМұнайгаз жабдықтарының күрделігіне, салмағына және өлшемдеріне байланысты күрделі жөндеудің әртүрлі әдістері қолданылады. Ең көп тараған түрі ол жабдыққа жеке жөндеу жұмысын жүргізу. Мұндай әдісті қолдануда жөнделетін жабдықты фундаменттен ажыратып оларды механикалық- жөндеу циклына жібереді. Босаған фундаментке жөнтелген жабдықты орналастырады. Бұл әдіс өндірістегі технологиялық тоқтау уақытын азайтады, және оған қосымша жабдықтар талап етілмейді. Егер жөндеу цехы жабдықтардың тек бір түріне арнайы жөндеу жұмыстарын жүргізсе, онда жөндеу мерзімі және жөндеу құны бірден төмендеп, жөндеу саны көбейеді. Жөндеу уақытының азаю себебі ол жөнделетін машинаны дайын рамаға және соған ұқсас түйіндерді, детальдарды пайдаланып жинай береді. Брат ренжимеш только бул суракты аса таба алмадым так что ойыннан калай шашып жинау керек жаза берси я лапшаны берси ок па брат.

Жабдыктарды жөндеу алдында дайындык жумыстары. 1. Жөндеу кәсіп орындары жабдықтарды жөндеуге қабылдағанда жоғарғы кәсіп орындардың бекіткен номенклатураға сәйкес жүргізіледі. Жабдықтарда паспорт немесе формуляр болуы қажет, себебі жасайтын заводтар кепілдік беруді және негізгі параметрлерімен техникалық сиппаттамасы көрсетіледі.

2. Жөндеуге жіберілетін жабдықтар немесе бөлек агрегаттар, сызбада көрсетілген спецификациясына сәйкес барлық детальдары және түйіндерімен толық қамтамасыз етілуі қажет. Жөндеуге жіберер алдында қажетті детальдарын ауыстыруға тиым салынады.

3. Жабдықтарды жөндеуге жіберер алдында, олардың майын, суын төгу қажет және батпақ, құм, мұнай, май және қатпайтын сұйықтықты төгу қажет. Майланбаған беттер консервациясы маймен майланады.

4. Жөндеуге жіберілетін жабдықтардың ішінде оның техникалық жағдайы туралы акт қажет және пайдалану – жөндеу паспорты қажет. Жабдықтардың техникалық жағдайын тексеріп кемшіліктерін анықтағаннан кейін ақаулық ведомость толтырады.

5. Жөнделіп шығарылған жабдық сынаудан өтуі заводтық жөндеу туралы техникалық жағдайына сәйкес бөлім ОТК қабылдайды.

6. Мемлекеттік- қалалық техникалық бөлім назарындағы жабдықтар олардың ережелеріне және техникалық қауіпсіздік ережелеріне сәйкес келуі керек.

7. Жөндеуден кейін қабылданатын жабдықтарға акт түзіледі. Акттан басқа жөндейтін мекеме сынақ өткерілгені туралы және жабдықтықтың паспортын жіберуі қажет.

8. Жөнделген жабдықты жіберу алдында, оны коррозиядан және жолда сақымдалудан қорған құрайды.

Жабдыктарды жөндеудің технологиялык операциялары. Жабдықтарды өз қалпына келтіру процесі бірнеше технологиялық операциялардан тұрады, олар жөндеу түріне (күнделікті, күрделі) және әдістеріне тәуелсіз өтеді. Жабдықты жөндеуге бергенде алдын- ала дайындайды, электр жабдықтарын ажырату, отынмен, сумен қоректендіру жолдарын, картерді және жуу жұмыстарын жүргізеді. Одан кейінгі операцияларға демонтаж және оның түйіндерімен блоктарын ажырату жұмыстары жатады. Ашып алынған бөлшектер жуылады.Тозған детальдарын өз қалпына келтіру жұмысы және кейбір детальдарын ауыстырады және жабдықты жинай бастайды. Ен соңғы жөндеу операциясы- жабдықты обкаткалау, жөндеу сапасын бағалау үшін сынақтан өткізеді және бояу операциясы жасалады.

Жабдықтарды жөндеуге беру реті. Жабдықтарды құжаттау

1. Жөндеу кәсіп орындары жабдықтарды жөндеуге қабылдағанда жоғарғы кәсіп орындардың бекіткен номенклатураға сәйкес жүргізіледі. Жабдықтарда паспорт немесе формуляр болуы қажет, себебі жасайтын заводтар кепілдік беруді және негізгі параметрлерімен техникалық сиппаттамасы көрсетіледі.

2. Жөндеуге жіберілетін жабдықтар немесе бөлек агрегаттар, сызбада көрсетілген спецификациясына сәйкес барлық детальдары және түйіндерімен толық қамтамасыз етілуі қажет. Жөндеуге жіберер алдында қажетті детальдарын ауыстыруға тиым салынады.

3. Жабдықтарды жөндеуге жіберер алдында, олардың майын, суын төгу қажет және батпақ, құм, мұнай, май және қатпайтын сұйықтықты төгу қажет. Майланбаған беттер консервациясы маймен майланады.

4. Жөндеуге жіберілетін жабдықтардың ішінде оның техникалық жағдайы туралы акт қажет және пайдалану – жөндеу паспорты қажет. Жабдықтардың техникалық жағдайын тексеріп кемшіліктерін анықтағаннан кейін ақаулық ведомость толтырады.

5. Жөнделіп шығарылған жабдық сынаудан өтуі заводтық жөндеу туралы техникалық жағдайына сәйкес бөлім ОТК қабылдайды.

6. Мемлекеттік- қалалық техникалық бөлім назарындағы жабдықтар олардың ережелеріне және техникалық қауіпсіздік ережелеріне сәйкес келуі керек.

7. Жөндеуден кейін қабылданатын жабдықтарға акт түзіледі. Акттан басқа жөндейтін мекеме сынақ өткерілгені туралы және жабдықтықтың паспортын жіберуі қажет.

8. Жөнделген жабдықты жіберу алдында, оны коррозиядан және жолда сақымдалудан қорған құрайды. Жабдықты құжаттау. Жабдықтарды құжаттауда - құжатты толтыру және пайдалану- жөндеу процестеріндегі өзгерістер енгізіледі.

Жабдыққа құжатты шығаратын завод береді, сол негізгі техникалық құжат болып есептеледі. Паспорт ішіне қысқаша техникалық сипаттамасы, жабдықты пайдалану уақыты, нақты жұмыс өтеу уақыты сағатта, пайдалану барысында болған кемшіліктер мен істен шығулар; жасалған жөндеудің түрі, уақыты және қысқаша мазмұны;

Жабдықты майлау шаруашылығы. Жабдықты тиімді пайдалану мен күтудің маңызды шарттарының бірі - оңтайлы ұйымдастырылған майлау шаруашылығы. Технологиялық жабдықтарды пайдалану кезіндегі майлау материалдарын пайдалану мен сақтауды ұйымдастыруға мыналар кіреді:

- майланатын жабдықтарды есепке алу;

- қажетті майлау материалдарының шамасын анықтау;

- майлау материалдарын дұрыс сақтау жэне өрт қауіпсіздігі ережелерін бүзбау;

- арнайы нұсқаманың талаптарына сэйкес майлау материалдарын кабылдау жэне беру;

- жабдықтарды майлау графигін бүзбау;

- жұмыс орындарын майлау материалдарымен қамтамасыз ету;

- майлау материалдарына зертханалык талдау жүргізу;

Заводта ұсынылмаған майларды қолдану жабдыктың п.э.к. төмендетеді, энергия шығынын көбейтеді, сондай-ақ мерзімінен бұрын істен шығып қалулар болуы мүмкін. Май сақталатын ыдыстар таза болуы керек. Оларға су мен шаң түсуін болдырмау керек. Ашық ыдыстарда жэне жабдықтар жүмыс істеп түрған жерде жанар жэне жағар майларды сақтауға тыйым салынады. Қыс кезінде майларды ашық жалынмен қыздыруға болмайды. Май кұятын кұралдар ақаусыз күйде болулары керек. Майлау үшін кондырғымен бірге берілетІн жабдыктарды пайдалану керек. Сүйык майлар сүзгі арқылы кұйғышпен құйылады, кою майлар арнайы жабдықтармен беріледі. Пайдалану уақыты өткен отын, майлар ауыстырылады. Егер жабдық 3 айдан көп жүмыс істемей тұрса, майлар толық ауыстырылады.

Жөндеу аралық периодтары және жөндеу циклдарының ұзақтығы және құрылымы. Өндірістік жөндеудің (өж) негізгі ол жабдықтарда жөндеу циклдарының құрамы және жөндеудің жоспарлық графигі болып табылады.Жөндеу циклы деп-ең аз уақыт аралығында, бұйымның нормативтік-техникалық құжат талаптарына сай қарастырылған жөндеудің барлық түрлерінің ізбе-із орындалуы, мысалы бұрғы шығыры- жөндеу циклының құрылымы К-9Т-К,ротор үшін К-71-К, механизмдер үшін АСП-К-3Т-К. Аралық жөндеу период деп ізбе-із өткерілген жабдықтарды жөндеуде уақыт аралығы. Жөндеу циклы және жөндеу аралық периоды жабдықтарды сапалы жөндеуге, техникалық қызмет көрсету, конструкциялардың жетілуіне және пайдалану жағдайына байланысты. Жөндеу аралық кезең деп жабдықты тізбектей өткізілгенекі жөндеу арасындағы уақытты айтады. Жөндеуциклі мен жөндеу аралық кезең пайдалану шартына, құрылымның жетілгендігіне, жабдықты техникалық күту мен жөндеу сапасына тәуелді өзгереді. Жабдықтың жұмысы жұмыс істеген уақыт бойынша сағатпен есептеледі. Егер жабдықтың жұмысын сағатпен өлшеу мүмкін болмаса, онда машиналық және күнтізбектік уақыт бойынша жабдықты пайдалану коэффициенті міндетті түрде ескеріліп күнтізбектік пайдалану уақытымен есептеледі.

Жөндеу мерзімі және өзіндік құны. Өндірістік жөндеудің (өж) негізгі ол жабдықтарда жөндеу циклдарының құрамы және жөндеудің жоспарлық графигі болып табылады. Жөндеу циклы деп-ең аз уақыт аралығында, бұйымның нормативтік-техникалық құжат талаптарына сай қарастырылған жөндеудің барлық түрлерінің ізбе-із орындалуы, мысалы бұрғы шығыры- жөндеу циклының құрылымы К-9Т-К,ротор үшін К-71-К, механизмдер үшін АСП-К-3Т-К. Аралық жөндеу период деп ізбе-із өткерілген жабдықтарды жөндеуде уақыт аралығы. Жөндеу циклы және жөндеу аралық периоды жабдықтарды сапалы жөндеуге, техникалық қызмет көрсету, конструкциялардың жетілуіне және пайдалану жағдайына байланысты.

Жөндеуден кейін превенторларды сынау. Жөндеу аяқталғаннан кейін превенторды рауалы жұмыс қысымынан 1,5 есе артық қысыммен 5 мин гидравликалық сынайды. Бұл кезде плашкалар және ашпалы қақпақтардың нығыздаушылары арқылы сұйықтың шығуы болмауы керек. Сынау кезінде штокты нығыздаудың резеңке сақиналарының да герметикалығын тексереді. Әмбебап превенторларды жөндеу сақиналық резеіке нығыздаушы элементті және сақиналық плунжердің өздігінен нығыздаушы манжеттерін ауыстырудан тұрады. Әмбебап превенторлардыкелесі тәртіппен бөлшектейді: қақпақтың болттарын бұрап алады және превентор корпусынан қақпақты бұрап шығарады, резеңке нығыздаушы элементтң шығарады, сонан соң корпустан сақиналық плунжердіалып шығады және одан өздігінен нығыздаушы элементтерді шешіп алады.Жөндеу аяқталғаннан кейін әмбебап превенторды рауалы жұмыс қысымынан 1,5 есе артық қысыммен 5 мин гидравликалық сынайды. Бұл кезде сұйықтың өтуі болмауы керек.Айналатын превенторларды жөндеу кезінде нығыздағышқа, патрон корпусының өздігінен нығыздалатын және асбографиттік манжеттеріне және оқпан мойынтіректеріне ерекше көңіл аудару керек. Превенторды бөлшектеуді тез бөлінетін жұдырықшалы қосылысты ажырату жолымен корпустан патронды шығарып алудан бастайды. Содан кейін патронды бөлшектеуге кіріседі.Алдымен нығызда,ыш түбін оқпанда ұстап тұратын, болтты бұрап шығарып, нығыздағышты шешіп алады. Әрі қарай ішпектерді шешіп алады, шинно-пневматикалық жалғастырғышты демонтаждайды, корпусты жартысақиналарға бекітетін болттарды шешіп алып, ішпектердің корпусын шешеді. Содан кейін болтарын бұрап алып және нығыздаушы буксаны шешіп, патрон корпусынан асбографит манжеттерді шығарады, ал сосын патрон корпусынан оқпанды шығарып алады және одан мойынтіректерді демонтаждайды. Жөндеу аяқталғаннан кейін айналатын превентор герметикалыққа және айналу жеңілдігіне сынаудан өтеді. Жөнделген превенторларға қойылатын негізгі талаптар.

1. Превентордың бүкіл бөлшектерін сызбалары мен жөндеуге техникалық шарттарға толық сәйкес жасау және жөндеу керек. Қайта пайдаланылатын бөлшектердің тозуы жөндеу кезінде бөлшектерді брактаудың техникалық шарттарымен белгіленген, шектік өлшемдерден аспауы керек.

2. Шпилькалар мен гайкалардың бұрандаларында қажалу, қылау және соқпадақтар болмауы керек. Гайкалар қолмен жеңіл бұралуы және люфтісі болмауы керек.

3. Нығыздаушы сақиналар мен арналардығ беттерінде соқпадақ, сызат және қылау болмауы керек. Сақина деформацияланбауы керек.

4. Герметикалыққа әсер ететін резеңке нығыздағыштарда қажалу және жергілікті зақымдану іздері болмауы керек.

5. Плашка винтті ұзындығы 0,5 м рычагтың көмегімен айналдырғанда еркін жылжуы керек.

6. Превенторларды максималь рауалы жұмысшы қысымнан 1,5 есе артық қысыммен гидравликалық сынау қажет.

7. Превенторды сырлау, ал нығыздағыш беттерді және үйкелісетін бөліктерді антикоррозиялық майлармен немесе солидолмен майлау керек.

Жөндеудің ЖЕЖ-і. Дұрыс пайдалынылған машиналармен механизмдерді толық істен шықты деп есептеуге болмайды,себебі тез тозатын детальдарын өз уақытында ауыстыру, реттеу жөндеу жұмыстарды оның тоқтаусыз істеуіне мүмкіндік береді.Бұл шараларды қолдану қымбат түйінді мен детальдарын ауыстыру және жөндеуде оданда көп шығындарды болдырмайды.Бұрғы және мұнай кәсіпшілік жабдықтардың өз қарамағында жұмыс қабілеттілігін сақтау мақсатында жоспарлы-ескертулік жөндеу (ЖЕЖ) жүйесі қолданылады.

ЖЕЖ –бұл жоспар бойынша өткізілетін жөндеу,бақылау және күту жұмыстарды ұйымдастырылған – техникалық шаралардың қосындысы.Осындай жүйелердің жәрдемінде машинаны тоқтау жоспарланады,қажетті бөлшектерін, материалдарын дайындайды.

Жөндеудің жылдық -жоспарлық графигі. Технологиялық жабдықтарды жоспарлық-ескертулік жөндеу жүйесі келесі негізгі ерекшеліктерімен сипатталады.1. Жабдықтар жоспар бойынша белгілі өтелген маш/сағ санымен немесе көрсетілген нормадағы календарлық-күнге байланысты жөндеуден өтеді.2. Ізбе-із қайталанатын жоспардың жөндеудің белгілі саны периодтық жөндеу циклін құайды.3. Әрбір жоспарлы периодикалық жөндеу жабдықтардың қажетті деңгейде жұмыс істеуін қамтамасыз етеді. Жоспарлы жүргізілген жөндеу жұмысынан кейін жабдықтар келесі жоспарлы жөндеу аралықтарына дейін тоқтаусыз жұмыс жасауы қажет.4. Аралық периодикалық жоспарлы жөндеу кезінде әрбір машина техникалық көздеуден өтіп майда дефектілерін жөндеп, реттеу, тазалау және механизмдерін майлау жұмыстарын жүргізеді. Күнделікті жөндеу бұл көлемі аз жоспарлы жөндеу, күнделікті күйімдік жұмыстардан кейін жабдықтардың жағдайы тексеріліп, тез тозатын детальдарын ауыстырып отырады, майлау және кездесетін дефектілерді ауыстырып қалпына келтіреді.

Клапан жұптарын ысқылауға арналған құрылғы.Штангалық сораптың клапан жуптарын ысқылауға арналған құрылғы негізінен столдан, кронштейннен, каркасқа орналасқан ысқылығыш. Штангалық сораптың клапан жуптарын ысқылауға арналған құрылғы негізінен столдан, кронштейннен, каркасқа орналасқан ысқылығыш плитадан тұрады. Стол беті тесік дискі тәрізді олардың тесіктеріне ысқыланатын клапан жұптарының барлық түрлеріне арналған, мотор редуктордан эксцентрик жетегінен күрделі айналыс қозғалысын алады. Клапан жұптарын біркелкі және сапалы ысқылау үшін плита штокқа шарнирлі түрде бекітілген. Плитаны реттеу маховик арқылы іске асады. Клапан шариктеріне ысқылайтын паста жағылады және олар ершіктерге жайғастырылады. Ысқылау плитасы шариктермен беттескенше түсіріледі және белгілеп қояады. Ысқылау уақыты 5 минут, егер стол тура және кері бағытта айналған жағдайда. Техникалық сипаттамасы: Электрқозғалтқыштың қуаты, 1,5кВт. Мотор редуктор білігінің айналу жиілігі,15, 5 сˉ¹. Столдың айналу жиілігі, 1сˉ¹. Құрылғының іс өнімділігі, 36жұп/сағ. Салмағы350, кг.

Компрессор кондыргыларын жөндеу. Компрессорлы қондырғы- компрессордан, электрқозғалтқыштан немесе жетектен, жетектің өзі шкивті жетек білігінен және рамаға бекітілген шипалы- пневматикалық муфтадан турады. Компрессор ауа жинағышқа ауаны сағымдап айдайды, ауа жинағышқа сақтандыру клапаны және манометр бар. Компрессор станциясын басқару автоматты түрде болады, оның үшін қысымдық- реле және ажыратқан клапан арқылы жалғасқан электр пневматикалық шүмек. Компрессорды қолмен қосу үшін екі клапанды кран қарастырылған. Кранды ұстаханаларға жөндейді, капустық резинкаларын және клапандардың қалайы төлкелерін, төменгі қақпақтағы паротит төсемді ауыстырады. Клапан шариктерімен жұдырықшаны басқа арасындағы саңылауды, жұдырықшалы дисканы жинау дисканы жинау соңында реттеуді, клапан сақталуы 1...2мм болуы мүмкін. Кранды жөндеп болғаннан кейін оның қымтаулығын тексеріп көреді. Ауаны алып келетін никельді ауа магистралына 8...9кг/см қысыммен шүмек арқылы жалғайды.

Компрессорларды жөндеу және техникалық қызм көрсетудегі негізгі талаптар. Компрессорлы қондырғы- компрессордан, электрқозғалтқыштан немесе жетектен, жетектің өзі шкивті жетек білігінен және рамаға бекітілген шипалы- пневматикалық муфтадан турады. Компрессор ауа жинағышқа ауаны сағымдап айдайды, ауа жинағышқа сақтандыру клапаны және манометр бар. Компрессор станциясын басқару автоматты түрде болады, оның үшін қысымдық- реле және ажыратқан клапан арқылы жалғасқан электр пневматикалық шүмек. Компрессорды қолмен қосу үшін екі клапанды кран қарастырылған. Кранды ұстаханаларға жөндейді, капустық резинкаларын және клапандардың қалайы төлкелерін, төменгі қақпақтағы паротит төсемді ауыстырады. Клапан шариктерімен жұдырықшаны басқа арасындағы саңылауды, жұдырықшалы дисканы жинау дисканы жинау соңында реттеуді, клапан сақталуы 1...2мм болуы мүмкін. Кранды жөндеп болғаннан кейін оның қымтаулығын тексеріп көреді. Ауаны алып келетін никельді ауа магистралына 8...9кг/см қысыммен шүмек арқылы жалғайды.

Компрессорлардың автоматты басқару құрылғыларын жөндеу. Қысым реттегішті жөндеу барысында, оның резинасы мембрепасын рычагты механизмдер контактілерді ауыстырады. Мембрепаны орнына қою; контактыны ажыратқаннан кейін болады, мембрепаға май тимеу керек. Реттелгішті жинап болғаннан кейін, қосып- ажырату қосымдарына бөлек реттеулер жүргізіледі. Ажырату қысымы реттеу винтті бұрау арқылы іске асады. Винтті сағат тілімен бұрасақ ажырату қысымы азаяды, ал сағат тіліне кері бұрасақ қысым ұлғаяды. Қондырғыны қосу қысымын (0,8- 0,9 мпн) орнатқаннан кейін, винт басы пломбаланады.

Қойма шаруашылығыӨндірістік жөндеу орындарында көбінесе қойманың екі түрі болады. Олардың біріншісінде бөлшектер қоймасы, металдар, әртүлі бояу матариалдары, ағаш материалдары, мұнай өнімдері, қатты отындар және т.б. Өндірістік қоймаларға- жөндеуді күту объектісі, детальдарды жинау; комплектілеу қоймасы; дайын өнім және қалдық қоймлары;

Қоймаларды жобалауда - бір, күрделі жөндеуге қажет әртүрлі материалдармен бөлшектер қорының шығын нормасын, мекеменің жылдық бағдарламасын білу қажет. Күрделі жөндеуге бөлшектердің және материалдардың шығын нормасын қабылдау, негізгі нормативтерге байланысты қабылданады.

Бөлшектердің қор- нормасы 30...45 күн, инструменттерге 18...20 күн, қосымша және негізгі материалдар үшін 18...24.

Әртүрлі материалдар мен бөлшектердің сақталу қоры төмендегі формуламен (1) анықталады.

(1)

мұндағы Gн- материалдың нормалық шығыны, 1КЖ, Т

Nг- жылдық бағдарлама; а- қор нормасы, күн; А- жылдық жұмыс күн;

Қондырғыларды жөндеудің өндірістік процестерін ұйымдастыру әдістері. Мұнайгаз жабдықтарының күрделігіне, салмағына және өлшемдеріне байланысты күрделі жөндеудің әртүрлі әдістері қолданылады. Ең көп тараған түрі ол жабдыққа жеке жөндеу жұмысын жүргізу. Мұндай әдісті қолдануда жөнделетін жабдықты фундаменттен ажыратып оларды механикалық- жөндеу циклына жібереді. Босаған фундаментке жөнтелген жабдықты орналастырады. Бұл әдіс өндірістегі технологиялық тоқтау уақытын азайтады, және оған қосымша жабдықтар талап етілмейді. Егер жөндеу цехы жабдықтардың тек бір түріне арнайы жөндеу жұмыстарын жүргізсе, онда жөндеу мерзімі және жөндеу құны бірден төмендеп, жөндеу саны көбейеді. Жөндеу уақытының азаю себебі ол жөнделетін машинаны дайын рамаға және соған ұқсас түйіндерді, детальдарды пайдаланып жинай береді.

Механикалық- жөндеу зауыттарда күрделі жөндеу жұмыстарын жүргізгенде толық және жартылай өзара алмасу әдістерде ағымдық ашып- жинау жұмыстары және негізгі детальдарын қайта қалпына келтіру технологиялық процестерін қолданады. Жөндеу мекемелерінің қосымша учаскелері өте маңызды және күрделі өндірістік жұмыстарын атқарады. Қосымша учаскелерге бас механиктің бөлімі (БМБ) аспаптар мен қойма шаруашылықтар, ішкі өндірістік көліктер мен лабораториялар жатады. Бас механик бөлімі жөндеу мекемесіндегі барлық жабдықтарды жөндейді және оларға техникалық қызмет көрсетеді, сонымен қатар стандарт емес детальдарын жасайды. Бұл бөлімнің құрамына механикалық елесарлар және электро жөндеу участелері кіреді.

Инструменттер шаруашылығы қажетті инструменттер мен құрал жабдықтарының қорын сатып алып, жұмыс орындарының тоқтаусыз жұмыс істеуін қамтамасыз етеді. Инструменттер шаруашылығы бөліміне, инструмент- тарату қоймасы және орталық инструменттер қоймасы; Механикалық- елесарлар және жөндеу участкелері жатады.

Мұнай кәсіпшілік жабд –ң бөлшектерін тазарту әдістері. Жуу және тазалау жұмыстары. Бөлшектеу жэне ақаулар алдында бөлшектерді, агрегаттарды (жинау бірліктерін) жуу қажет. Бұл операция үшін көлбеулі еденмен, жылжыту қүрылымдарымен, кұбырлар жүйесімен, сүзгілермен, тұндырғыштармен жабдықталған арнаулы алаңша қарастырылған. Жұмыс көлемі мен жабдық түріне байланысты жуу сораппен берілетін жуғыш сүйық ағынымен қолдан, арнаулы жуу камераларында жэне батырылып жуылатын арнаулы ванналарда жүргізіледі. Ірі агрегаттарды жөндеу кезінде ағын екпінімен жуған тиімді. Бұл үшін күрделі құрылымдар орналастырудың қажеті жоқ, су кұбыры немесе жоғары екпінді жуушы қондырғылар жеткілікті. Заттардың түрі аз болған жағдайда арнайы жөндеу мекемелерінде жуу камераларын пайдаланады. Жөнделетін жабдықтар саны көп болса, көп камералы жуу қондырғыларын пайдаланады. Камералар арасында тасу транспортерлермен немесе конвейерлермен іске асырылады. Әртүрлі сұйықтар мен еріткіштер пайдаланылады. Кішкене габаритті бөлшектерді жуудың ең қарапайым түрі арнаулы ванналарға батыру.

Жуғыш сұйық ретінде суық жэне ыстық (70-90°С) су, суық жэне ыстық (70-9СГС) негіздер ерітінділері жэне еріткішттер (бензин, керосин, ацетон) пайдаланылады. Коррозиядан сақтау үшін негіздер ерітінділеріне 0,2-^0,5% хромпик немесе натрий нитраты қосылады. Алюминий және-баббит беттерді негіздер еретіндісімен жууға болмайды. Лактар мен сырларды кетіру үшін арнаулы қүрам (жуғыштар) пайдаланылады. Коррозиядан тазалау үшІн арнаулы пастылар, сондай-ақ 1% мырыш қосылған 25%-тік тұз кышқылын немесе 15%-тік күкірт қышқылын қолданады. Бұл операциялардан кейін негіздердің жэне қышқылдардың эрекетін бейтараптандыру үшін ыстық сумен жуып, сығылған ауамен кептіру керек. Жууды жеңілдету жэне шапшаңдату үшін эуелі сығылған бу пайдаланады.

ІЖҚ бөлшектерін күйіктен механикалық немесе физикалық-химиялық эдістермен тазалайды.

Жуу тартқыш желдеткішпен жабдықталған арнайы бөлмелерде жүргізіледі.

Мұнай кәсіпшілік жабд –ң күштік құрылғыларын жөндеу. Іштен жану қозғалтқышын жөндеу уақыты ол орнатылған машина мен осы қозғалтқыштың түріне және пайдалану шартына байланысты жөндеу аралық жұмыстары уақытына сәйкес орнатылады. Жөндеу жұмысы ағымдық және күрделі болып екіге бөлінеді.Ағымды жөндеу кезінде қозғалтқыш алынбайды, тек істен шыққан бөлшектері жаңа немесе номиналды өлшемдегі бөлшектермен ауыстырылады.Ол келесі жұмыстардан тұрады: поршень сақиналары мен шатун мойынтіректері ішпектерін ауыстырудан, клапандарды ысқылаудан, жану камерасы, клапандар, поршень түптері күйесін тазалаудан, май жүйесін жуудан, жану жүйесі элементтерін, зажиганиені сонымен қатар барлық реттегіш элементтерді тексеруден. Ағымдық жөндеу жұмысы пайдаланушы кәсіпорынның жөндеу қызметкерлерінің күшімен орындалады. Қозғалтқышты күрделі жөндеу жұмыстары кәсіптік машинаның маңызды бөліктерін жөндеумен бірлестіріледі. Ол үшін қозғалтқышты түгелдей алып оны бөлшектейді, бөлшектерді жөндеуге жарамды немесе жарамсыздығына байланысты сұрыптайды, жарамдысын алып жөндеуге жібереді. Бұл жағдайда бөлшектер атаусыздандырылады. Қозғалтқышты жөндеу жұмыстары кезінде оның бөлшектері жоғары сапалы арнайы материалдардан, жоғары дәлдікпен жасалатындықтан аса абай болу қажет, өйткені жөндеу кезіндегі техникалық шарттардан аздап ауытқу қозғалтқыштың жұмысқабілеттілігіне, ұзақтұрақтылығына қатты әсер етеді.

Мұнай кәсіпшілік жабд –ң типтік бөлшектерінің тозуын анықтау. Ақауларды сыртқы тексеру және өлшеу арқылы анықтайды. Сыртқы тексеру сызаттарды, үйкелген жерлерді, үлкен жарықтарды, кілтек ойықтарының, шлицалардың бұзылуын тесіктер центірлерін анықтауға болады.

Өлшеу арқылы мойындардың өлшемдерін, овалдығын, конустылығын және қисықтығын, бұралғандығын біледі. Біліктер мен өстердің деформациясы, тозу мөлшері шегі жөндеу және бақылаудың технологиялық шарттарына сай орнатылады.

Түзу біліктің және өстің қисықтығы оларды тегіс бетпен домалатқан кезде байқалады. Бұл кезде щуптың көмегімен тегіс бет пен иілген жер арасындағы саңылауды өлшейді. Өте дәлдікпен иілу шамасы мөлшерін индикатордың көмегімен бөлшекті токарлық жону станогы центріне қысу арқылы немесе арнайы призма көмегімен анықтайды.

Біліктің бұралып кетуін кілтек ойығының, лысканың бұрыштық жылжуына байланысты және призма көмегімен тексеру плитасында рейсмустың және бұрыш өлшеуіштің көмегімен нықтайды. Пайдалану процессі кезіндегі білік мойыны конусталып тозуы және сопайю немесе сырылып кетуі, соққы іздері пайда болуымен қатар жүреді. Эксцентрикті, иінді біліктер мойындарында конусталу және сопайю басқалармен салыстырғанда молырақ болады. Білік пен өстің сопайюы мен конусталуын микрометр және индикатор арқылы анықтайды.

Мұнай кәсіпшілік жабдық-ң жөндеу ұстаханаларын ұйымдастыру. Скважиналы штанга сораптарын тиімді пайдалану оларды дұрыс пайдалануды ұйымдастыру және жоғары сапалы жөндеулерге байланысты. Ұстаханада жөндеу жабдықтары мен аспаптарынан басқа да 150, 200, 250кН-дық тал блогы, элеваторлар, АПР- 2ВБ, АПР электрқозғалтқышы, ТП- тележкалар, өндірістік вертлюгер т.б. болуы қажет. Барлық ұстаханалардағы жұмыс екі бағытта жүреді:

1) Сораптарды алдын- ала тексеру және күнделікті жөндеу;

2) Сораптарды күрделі жөндеу;

Өндiрiстегi ең iрi қосалқы шаруашылық – жөндеу шаруашылығы. Жөндеу шаруашылығының құрамына: жөндеу-механикалық және басқада цехтар, немесе жабдық жөндеу шеберханалары; жөндеу-механикалық немесе электра-механикалық учаскiлер кiредi. Жөндеу шаруашылығының бөлiмiн бас механик басқарады. Әрбiр геологиялық барлау, бұрғылау, өндiру кәсiпорында жабдықты пайдаланумен байланысты көп көлемде жөндеу жұмыстарын өткiзедi. Сондықтан, жабдықтың iстен шығуын алдын-ала болдырмау, оны жөндеуге кеткен шығындарды қысқартудың, бiрден-бiр амалы жабдыққа техникалық қызмет ету немесе техникалық күту

Негізгі жөндеу нормативі. Жөндеу жұмыстарын жоспарлау және есепке алу үшін жөндеу нормативтері жасалынады, мұнай кәсіпшілігі жабдықтарының қазіргі қағидаларында көрсетілгенге сәйкес. Негізгі жөндеу нормативтеріне жабдықты пайдалану коэфицентіне, жөндеу циклы, жөндеу аралық период және техникалық қызмет көрсету аралығы, жөндеу циклының құрылымы, жөндеу түріне қарай еңбексыйымдылығы, жөндеу бағасы және жөндеу уақыттары (МЕСТ 18322-78) жатады.

Жабдықты пайдалану коэфициенті (машина уақыты) бұл машина уақыты

Тм.в жабдықтың жұмыс істеу уақытына Траб қатынасы;