- •12. Семестр.Бірінші жартысы.
- •12.1. Дәріс конспектілері
- •1 Кинематика
- •Материялық нүкте қозғалысының кинематикалық сипаттамалары
- •1.2 Траектория, жол ұзындығы, орын ауыстыру векторы
- •Ньютонның үшінші заңы
- •Денелер жүйесінің механикалық энергиясы
- •Күш моменті
- •Тұтас орта механикасының элементтері
- •Тұтқырлық
- •Тасымалдау құбылыстары
- •Тербелістер мен толқындар
- •Термодинамикның бірінші бастамасы
- •Нақты газдар мен булар
- •Электр өрісі
- •Гаусс теоремасы
- •Тармақталған тізбектерге арналған Кирхгоф ережелері
- •Холл эффекті
- •Вакуумдағы магнит өрісі үшін векторының циркуляциясы.
- •Магнит өрісінде тогы бар өткізгішорын ауыстырғанда атқарылатын жұмыс:
- •Магниттелу. Заттағы магнит өрісі
- •Электромагниттік индукция құбылысы (Фарадей заңы). Ленц ережесі
- •Өздік индукция құбылысы
- •Магнит өрісінің энергиясы және оның көлемдік тығыздығы
- •Айнымалы электр тогы
- •Максвелдің теңдеулер жүйесі.
- •Энергия ағынының тығыздығы. Умов-Пойнтинг векторы.
- •10 Лекция
- •Тербелмелі контур. Актив кедергісі жоқ контурдағы еркін тербеліс
- •Еркін өшпелі тербелістер
- •Еріксіз электр тербелістері
- •Геометриялық оптика Жарықтың шағылу және сыну заңдары
- •Жарық толқындарының интерференциясы
- •Жарықтың дифракциясы
- •Жарық дисперсиясы
- •Жарықтың жұтылуы
- •Поляризацияланған және поляризацияланбаған жарық. Малюс заңы
- •Фотоэффект
- •Комптон эффекті
- •Атомдардың сызықтық спектрлері. Бор постулаттары.
- •Атом ядросы. Атом ядросының құрылысы. Ядролық күштер. Ядролық күштердің ауыспалы сипаты. Ядро модеьдерлі
- •Ядролық күштер
- •Ядро моделі
- •Байланыс энергиясы. Масса ақауы
- •Радиоактивтік сәулелену (сәуле шығару ) және оның түрлері
- •Радиоактивті ыдырау заңы
- •Атом ядроларының синтез реакциясы
Максвелдің теңдеулер жүйесі.
,
(9.24)
,
(9.25)
(9.26)
Электромагниттік
өрістерді (санағанда) есептегенде
жоғарыда айтылған теңдеулерге мына
және
,
және
шамалардың арасындағы байланыстарды:
,
(9.27)
(9.28)
және Ом заңының өткізгіштік тогының тығыздығы үшін өрнегін де пайдалану керек
, (9.29)
мұндағы
ε0
мен μ0
– электр және магнит тұрақтылары, ε мен
μ – диэлектрлік және магнит өтімділіктері,
– зарядтардың меншікті электр
өткізгіштігі.
Энергия ағынының тығыздығы. Умов-Пойнтинг векторы.
Вакуумдағы электромагниттік толқын үшін Умов-Пойнтинг векторын S деп белгілесек, ол мынадай өрнекпен анықталады:
.
(9.30) Өзін-өзі
бақылауға арналған тесттер:
1. Түзу шексіз ұзын сымның бойымен I = 5 A ток өтеді. Сымнан r = 25 мм арақашықтықта орналасқан нүктеде магнит өрісінің В индукциясы қандай?
A) B = 40 мкТл
B)B = 50 мкТл
C) B = 60 мкТл
D)B = 70 мкТл
E)B = 80 мкТл
2. Бойымен I = 5 A ток өтетін, радиусы R = 50 мм жіңішке сақина центріндегі В магнит индукциясын табу керек.
A)B =33 мкТл
B)B =88 мкТл
C) B =55 мкТл
D) B =63 мкТл
E)B =53 мкТл
3.
Радиусы R = 50 мм жіңішке сақина центріндегі
магнит индукциясы B = 6,3·
Tл. Сақинадағы I ток күшін табу керек.
A)I = 3,0 A
B)I = 4,0 A
C) I = 5,0 A
D)I = 6,0 A
E)I = 7,0 A
4. Қабырғасы а = 100 мм квадрат рамкамен І = 2 A тоқ өтеді. Рамка центріндегі өрістің магнит индукциясын табу керек.
A)B = 2 мкТл
B)B = 6 мкТл
C)B = 32,6 мкТл
D)B = 12,6 мкТл
E)B = 22,6 мкТл
5. Тік төртбұрыш етіліп иілген жіңішке өткізгіш арқылы І = 30 A ток өтеді. Тіктөртбұрыш қабырғалары а = 30 cм, b = 40 см. Тіктөртбұрыш диагональдарының қиылысу нүктесіндегі В магнит индукциясын табу керек.
A)B = 0,20 мТл
B) B = 0,10 мТл
C)B = 0,30 мТл
D)B = 1,10 мТл
E)B = 2,10 мТл
6. Дұрыс алтыбұрыш етіп иілген жіңішке өткізгіш арқылы І = 50 A ток өтеді. Алтыбұрыш қабырғасы а = 10 cм. Алтыбұрыштың центріндегі өрістің В магнит индукциясын табу керек.
A)B = 4,35 мТл
B)B = 3,35 мТл
C)B = 2,35 мТл
D)B = 1,35 мТл
E)B = 0,35 мТл
7. Жіңішке сым сақинамен ток өтіп жатыр. Өткізгіштегі токтың мәнін өзгертпей, оған квадрат пішін берілді. Контурдың центріндегі өрістің магнит индукциясы неше η есе өзгерді?
A)η= 2,14 раз
B) η = 1,14 раз
C)η= 2 раз
D)η= 3,14 раз
E)η= 4,1 раз
10 Лекция
Тербелістер. Гармониялық тербеліс. Еріксіз тербелістер. Резонанс. Толқындар. Геометриялық оптика заңдары. Линза. Жарықтың корпускулалық-толқындық екіжақтылығы. Жарық интерференциясы. Дифракция. Дисперсия. Жарықтың жұтылуы.
Тербелмелі контур. Актив кедергісі жоқ контурдағы еркін тербеліс
Индуктивтігі мен сыйымдылығы бар тізбекте электр тербелісі пайда бола алады. Мұндай тізбек тербелмелі контур деп аталады. 3.2-суретте идеалды актив кедергісіз контурдағы (тербелмелі контурдағы) тербелмелі процестің жүйелі сатылары көрсетілген.
18.2-сурет. Тербелмелі контурдағы тербеліс процесінің жүйелі сатылары.
Актив кедергісі жоқ контурдағы тербеліс теңдеуі:
. (10.1)
Бұл теңдеудің шешуі:
q=qmcos(t+). (10.2)
Тербелістің периоды Томсон формуласынан анықталады:
.
(10.3)
(18.37)теңдеуін дифференциялдап ток күшінің өрнегін табамыз:
І=-0qmsіn(t+)=Іmcos(t++/2). (10.4)
Конденсатордағы кернеу зарядтан 1/С көбейткішке өзгеше
U=qm/Ccos(t+)=Umcos(t+). (10.5)
