- •"Еңбек қорғау" пәнінің мақсаты мен мәселелері.
- •2. Келесі түсініктерге анықтама беріңіз: қауіпсіздік техникасы, өндірістік
- •3. Қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың жіктелуі.
- •4. Еңбек қорғаудың нормативті - құқықтық негіздері. Мемлекеттік
- •5. "Еңбек қызметімен байланысты жазатайым оқиғалар мен қызметкерлер
- •6. Еңбек қорғау және қауіпсіздік заңнамаларының орындалуын бақылау
- •7. Еңбек қорғау талаптарының бұзылуына жауапкершілік.
- •8. Еңбек қорғау бойынша мемлекеттік нормативтік талаптар. Қазақстан
- •9. Зиянды және қауіпті жұмыстарды және ауыр жұмыс жасаған үшін
- •10. Еңбек қорғау экономикалық қамтамасыз етеулуі.
- •11. Еңбек қорғау және еңбек ережелерін талапқа сай болуы үшін
- •12. Еңбектің физиологиясымен психологиясы Адам ағзасының функциясы.
- •13. Еңбектің негізгі функциялары. Еңбектің топтық формасы, механикалық
- •14. Еңбек ауырлығын жіктеу.
- •15. Шаршау. Қажу. Еңбек психологиясы өндірістік психологиялық жағдай.
- •16. Қателік жасаудың психологиялық себептері.
- •17. Еңбек пен демалыстың рационалдық режимдері.
- •18. Апатты жағдайда адамның іс-әрекеті.
- •19. Өндірістік санатария және еңбек гигиенасы.
- •20. Жұмыс орнының микроклиматы.
- •21. Желдету.
- •22. Шу. Діріл. Төмендету тәсілдері (амалдары).
- •23. Инфрадыбыс. Ультрадыбыс.
- •24. Электромагниттік толқындарды ұзындығы және жиілігі бойынша жіктеу.
- •25. Компьютермен жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік.
- •26. Лазер сәулесінен қорғану.
- •27. Еңбек шарты бойынша өндірістік объектілерді аттестациялау.
- •28. Жұмыс орның еңбек шарты бойынша аттестациялау әдістемелері.
- •29. Еңбек шарттарын бағалау. Жұмыс орнын аттестациялау мерзімдері.
- •30. Еңбек қорғау талаптарына сай келетінін айғақтайтын құжат-сертификат
- •31. Рұқсат етілетін тәуекелдер. Мамандық тәуекелді бағалауды жүргізу және
- •32. Тәуекелді сипаттау және экспозицияны бағалау.
- •33. Тәуекелдің профилактикасы.
- •34. Өндірістік қауіпсіздіктің техникалық регламентизациясы Қазақстан
- •35. Міндетті түрде техникалық регламент неден құралу керек.
- •36. Техникалық регламенттің негізгі мақсаты.
- •37. Техникалық регламенттің субъектілері.
- •38. Қауіпті өндірістік нысандар (қ.Ө.Н.) қауіптілігі жоғары жұмыстарды
- •39. Қауіпті өндірістік нысандар қауіптілігі жоғары жұмыстарды жүргізу
- •40. Қауіпті өндірістік нысандар қауіптілігі жоғары жұмыстарда
- •41. Қауіпті өндірістік нысандар қауіпті жұмыстарды орындау
- •42. Қауіпті өндірістік нысандар өндірістік үрдістердің және өндірістік
- •43. Қауіпті өндірістік нысандар өндірістік жабдықтың қауіпсіздік талабын
- •44. Қауіпті өндірістік нысандар өндірістік жабдыққа қойылатын талаптар.
- •45. Қауіпті өндірістік нысандар жүктерді ауыстыру, көтеру және қаптап
- •49. Қауіпті өндірістік нысандар жұмыс орнына қойылатын қауіпсіздік
- •55. Электр қауіпсіздігін қамтамасыз ету электр тоғымен зақымданудан
- •67. Өрт сөндіру құралдары.
- •75. Еңбек қорғау меңгерушілерінің уәкілеті.
- •78. Еңбек қорғау шараларын жоспарлау және қаржыландыру.
5. "Еңбек қызметімен байланысты жазатайым оқиғалар мен қызметкерлер
денсаулығының өзге де зақымдануларын тексеру және есепке алу ережелері"
не жіктелген.
Маңызды құқықтық құжат 03.03.2001 ж және 04.07.2001 ж өзертулермен ҚР Үкіметі қаулысымен бекітілген «Еңбек әрекетіне байланысты бақытсыз жағдайлар мен жұмысшылар денсаулығына басқа да зақым келуін есептеу және тексеру ережелері» болып табылады. Ереже кез-келген меншік түріндегі ұйымдарда, сондай-ақ жеке кәсіпкерліктерде оқыс оқиғаларды есептеу және тексеру тәртібі орнатады. Ережелерде бақытсыз жағдайды жоюдың кезек күттірмейтін шаралары, өндірістегі оқыс оқиғаны тексеру жайлы акт формасы және рәсімдеу тәртібі тізбектеледі. Ережелерде жұмысшының алған жарақаты қандай жағдайда өндірістік жарақат түрінде рәсімделетіні жіктелген:
жұмыс басталмай тұрып немесе жұмыс уақыты аяқталғаннан кейін жұмыс орнын, өндіріс құралдарын, жеке қорғаныс құралдарын және т.с.с. дайындау мен тәртіпке келтіру кезінде;
жұмыс орнындағы жұмыс уақыты кезінде немесе жұмыс берушінің, не жұмыс ұйымдастырушының тапсырмасы бойынша еңбек және басқа да міндеттерге байланысты болған, басқа орындар мен іссапарлар кезінде;
қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың әсері нәтижесінде;
еңбек әрекеті қызмет көрсету нысандарының арасында қозғалумен байланысты, жұмыс уақыты кезінде жұмыс берушінің тапсырмасы бойынша жұмыс орнына бару жолында;
жұмыс берушінің көлігінде;
жұмыс берушінің жеке көлігінде, оны қызметтік жүрістерге пайдалану құқығына жұмыс берушінің жазбаша келісімі болған жағдайда;
жұмыс берушінің бұйрығымен өзінің немесе басқа ұйымның аумағында болу кезінде, сондай-ақ жұмыс берушінің мүлкін қорғау кезінде, не жұмыс берушінің ықыласындағы басқа да әрекеттерді өз еркі бойынша жасау кезінде;
жұмыс орны бойынша немесе қызметкердің іс сапарыуақытында олармен еңбектік немесе қызметтік міндеттер орындалу кезінде, оған дене жарақаттарын келтірген немесе қасақана өлтірген кезде.
Бұл тізім жеткілікті болып табылмайды және әрбір нақты жағдайда өндіріспен байланысы тергеу барысында комиссиямен анықталады.
6. Еңбек қорғау және қауіпсіздік заңнамаларының орындалуын бақылау
түрлері.
Еңбек қорғау және қауіпсіздік бойынша заңнаманың сақталуын бақылаудың және қадағалаудың келесі түрлерін ажыратады:
Мемлекеттік;
Мекемелік;
Қоғамдық.
Мемлекеттік бақылауды арнайы өкілетті мемлекеттік органдар жүзеге асырады (ҚР ТЖ министрлігі, ҚР әлеуметтік қорғау және еңбек министрлігі, технадзор, котлонадзор және т.б.)Министрлік және мекемелер өздеріне бағынышты өнеркәсіптерде еңбек заңнамаларының сақталуына мекемелік бақылауды жүзеге асырады.Еңбек қорғау және қауіпсіздік жағдайын қоғамдық бақылауды сәйкес органдардың және органның басқа да өкілетті жұмысшылары (еңбек қорғау мамандары, бас инженер және т.б.) ретінде кәсіподақтар жүзеге асырады.
7. Еңбек қорғау талаптарының бұзылуына жауапкершілік.
жұмысшылар өздерінің нақты міндеттерімен қоса, келесі талаптарды білу қажет:
еңбек тәртібін сақтауды;
жұмысшылар өздеріне тапсырылғанбарлық тапсырмалардыдер кезінде және нақты орындау керек;
жұмыс уақытын тиімді пайдалану қажет, сонымен қатар өзіне қойылған еңбек міндеттерін орындау барысында кедергі жасайтын басқа жұмысқа мән бермеуі керек;
өндірістегі еңбек қорғау және қауіпсіздік талаптарын орындау қажет
- өзінің жұмыс орынын таза және ұқыпты ұстау қажет;
- материалдық құндылықтарды, құрал-саймандар мен жабдықтарды сақтау.
Осыған байланысты еңбек қорғаудың талаптарының бұзылуы осындай талаптардың бұзылуынан болып тұрады. Көбіне жұмысшылардың қызметтік нұсқаулықтарын дұрыс орындамаудың негізгі себептері, ең алдымен еңбек нұсқаулықтарын құру кезіндегі кеткен қателіктерден болады.
Жұмыс берушінің талаптарының нақты еместігі, түсініксіздігі және белгісіздігі жұмысшылардың:
а) қандай функцияларды орындау керектігін түсүнбеуіне әкеліп соқтырады;
б) жұмысты түсінбедік деген мақсатпен жұмыс істемеуіне немесе дұрыс емес жасаған әрекеттерін ақтау ретінде басын алып қашуына ықпалын тигізеді.
Еңбек тәртібі - жұмыс беруші мен қызметкерлердің Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінде, сондай-ақ келісімдерде, еңбек шартында, ұжымдық шартта, жұмыс берушінің актілерінде, құрылтай құжаттарында белгіленген міндеттемелерді тиісінше орындауы.