- •Бастың және мойынның қабыну аурулары
- •Мазмұны
- •II тарау
- •VI тарау
- •VII тарау
- •VIII тарау
- •IX тарау
- •X тарау
- •XI тарау
- •XII.Тарау
- •XIII тарау
- •XIV.Тарау
- •Қысқартулар
- •I тарау
- •Этиологиясы және патогенезі
- •Одонтогенді созылмалы инфекцияның өршу себептері
- •II тарау
- •I. Бастың ми бөлімінің төбесі
- •II. Бастың бет бөлімі
- •Беттің бүйір бөлімі
- •II. Мойынның тіласты сүйек астының бөлімі
- •III тарау қабыну процесінің патологиялық морфологиясы мен физиологиясы
- •Периодонтит, периостит, перикоронарит және жақсүйектердің остеомиелиті.
- •IV.1. Периодонтит.
- •IV.2. Жақсүйектердің жедел одонтогенді периоститі.
- •IV.3. Ақыл тістің кедергіленіп жарып шығуы.
- •IV.4.2 Жақсүйектері қабынуының патологиялық анатомиясы.
- •IV.4.4 Жедел одонтогенді остеомиелиттің клиникасы, диагностикасы және емі.
- •Ә. Жедел остеомиелиттің үстемділігі бәсеңдеген кезеңінде
- •Ә. Сүйек секвестрлері деморкациялануының (бөлінуі) аяқталу кезеңі
- •Б. Сүйек секвестрлері алынып тасталғаннан кейінгі кезең.
- •IV.5. Беттің одонтогенді теріасты гранулемасы.
- •V тарау
- •Ауруларының жалпы клиникасы
- •Дене қызуы мен қоршаған ортаның температуралық көрсеткішіне және тыныс алу жиілігіне байланысты ағзасын сұйықтық жоғалу мөлшері
- •VI тарау бастың және мойынның жедел іріңді қабыну ауруларының (абсцестер мен флегмоналар) анатомиялық және топографиялық орналасуына байланысты жергілікті клиникасы және хирургиялық емі.
- •Жергілікті клиникалық белгілері
- •Жедел одонтогенді қабыну ауруларының ағымын болжау.
- •1. Қантамыр соғуының жиілігі
- •II. Іріңді қабыну процесінің өту орнына, ағымының сипаты мен ж 7 кесте айылу аумағына қарай балмен бағалау
- •III. Ағымының болжамы
- •VI.3. Бастың ми бөлімінің төбесі
- •33 Сурет. Қабақтың абсцесінде тері тілігінің орны және бағыты.
- •38 Сурет. Мұрынның абсцесі мен
- •VI.5.1. Көзұясының абсцесі мен флегмонасы (region orbitalis)
- •40 Сурет. Көзұясы, regio orbitali (сагитальды кесіндісі)
- •VI.5.2. Мұрын қуысының абсцесі мен флегмонасы (cavum nasi)
- •VI.3.2.Жұмсақ таңдайдың абсцесі (palatinum moli)
- •VI.5.3.4. Тіл түбірінің абсцесі мен
- •VI..5.3.5. Тіласты аймағының абс-цесі (regio sublingualis)
- •VI.6.3. Құлақмаңы-шайнау аймағының абсцесі мен флегмонасы
- •Топографиялық анатомиясы
- •VI.7.4.Жұтқыншақ қабырғасының абсцесі (pharynx)
- •VI.7.5. Жұтқыншақарты шел кеңістігінің абсцесі мен флегмонасы
- •VII тарау мойын абсцестері мен флегмоналарының клиникасы және хирургиялық емі
- •VIII тарау лимфаденит және аденофлегмона
- •VIII.1. Лимфадениттер
- •Жедел одонтогенді лимфаденит
- •Созылмалы лимфаденит
- •Диагностикалық зертеу әдістері:
- •VIII.2 Аденофлегмона
- •Қабыну ауруларын кешенді емдеу
- •Антибиотиктердің микробтарды жою қасиетіне байланысты жіктелуі
- •9 Кесте
- •Белсенді дәрі-дәрмектермен емдеу
- •Қан орнына қолданылатын дезинтоксикациялық ерітінділері
- •Гемодинамикалық қасиеті бар ерітінділер
- •Электролиттердің ағзаға тәулік қажеттілігі
- •Дәрумендердің ағзаға тәулік қажеттілігі
- •11 Кесте
- •Қабыну аруларының қарқынды емі
- •XI тарау
- •Қабыну аурулары
- •XI.2Туберкулез.
- •XI.3. Мерез.
- •XII тарау
- •Қабыну аурулары
- •XII.1 Сыздауық
- •XII.5. Су жегі (нома)
- •XIII тарау
- •XIII.1. Жедел одонтогенді гайморит
- •Физиотерапиляқ ем
- •XIII.2. Созылмалы одонтогенді гай-морит
- •Жоғарғы жақсүйек қойнауының шырышты қабығының қатерлі ісік-тері
- •Одонтогенді және риногенді гаймориттердің ажыратпалы клиникалық белгілері.
- •12 Кесте
- •XIV тарау
- •Асқынулары
- •XIV .1. Бет көктамырларының тромбофлебиті.
- •XIV .2. Кеуекті қойнаудың (sinus cavernosus) тромбозы
- •XIV .3. Одонтогенді медиастенит
- •Медиастениттің түрлеріне және клиникалық белгілеріне қарай
- •XIV .4. Сепсис
- •Жүйелі қабыну реакция синдромын (жқрс/sirs) айқындайтын белгілер
- •Сепсистің балама (эмпериялық) антибактериалық емінің нұсқауы
- •16 Кесте
- •Қоданылған әдебиеттер
- •Бастың және мойынның қабыну аурулары
- •Құраш Амангелді Ғалымжанұлы
Қан орнына қолданылатын дезинтоксикациялық ерітінділері
Бет-жақсүйек аймағының іріңді қаб-ыну ауруларын және олардың асқыну-ларының емін ұйымдастыру алдында, дезинтоксикациялық емнің қажеттілігі анықталып, енгізуге арналған ерітінді-лердің құрамы және сапалық қасиет-тері ескерілуі тиіс.
Дезинтоксикациялық емінің мақсаты:
• дезинтоксикациялық қасиеттері бар қан орнына қолданылатын еріті-нділер енгізу, ағзада жинақталған улы заттарды, метаболит процесінің улы өнмдері мен биологиялық белсенді-лігі жоғары аминдерді қысқа мерзім аралығында сыртқа шығару;
• улы заттарды сұйылтып, дереу шығару, ағзаны сусындандырғаннан кейін диуретиктерді қолдану арқылы, оны дегидратациялау;
• төмен молекулалы ерітінділерді енгізіп, қанның реологиялық қасиетін жоғарылату, гемоконцентрациясын тө- мендету;
• ақуыз препараттарын енгізу арқылы ағзаның азоттық тепе-теңдігін реттеу.
Гемодез. Гемодездің дезинтоксика-циялық, адсорбенттік қасиеттері – улы заттарды өзіне тартып, оларды ағзадан шығару. Гемодез ағзадан, негізінен бүйрек, аз көлемде-ішек арқылы сыр-тқа шығарылады. Сондай-ақ, гемодез шеткері қантамырларының стазды, эритроциттердің аггрегациясын жоя-ды. Гемодездің капиллярлық стазын жоюы микроциркуляциялық қанайна-лымын жақсартуымен байланысты болса, оның жоғарғы коллойдылы-осмостық қасиеті жасуша аралық сұйықтығын қанарнасына тартуымен бағалы. Гемодездің сорбенттік қасие-тіне ұқсастығы бар ерітінділер қазірде жоқтың қасы. Осындай ол өзінің қас-иеттерімен шетелдік препараттардан (неокомпенсан және перистону-Н) ар-тық болмаса, кем емес.
Гемодездің антигенді, улылық, пир-огенді қасиеттері жоқ, 100, 200 және 450 мл көлемде құтыда шығарылады, 0 - 20ºС температурада 5 жылға дейін сақтауға болады.
Гемодез басқа препараттармен бірге дене салмағының 8 - 9 мл/кг есебімен, минутына 60 тамшы жылдамдықпен көктамырға енгізіледі.
Гемодездің 6% ерітіндісінің бір рет-тілі енгізілу мөлшері (дозасы) ересек адамдар үшін орта есеппен 400 мл құрайды.
Гемодез тек көктамырға ғана енгіз-ілетін ерітінді. Оның көктамырға енгі-зілу жылдамдылығы мұқият қада-ғалануы тиіс. Инфузиялық ем ретінде 100 мл препаратты 20 минут аралы-ғында енгізгенде (1 минут аралығында 50 - 60 тамшы) науқастың қан қысымы төмендеп, тыныс жолдары тарылып, терісі қызаруы мүмкін. Мұндайда гем-одездің көктамырға енгізілуі 3 - 5 мин-уттай тоқтатылып, кейін 1 минутта 20 тамшы есебімен әрі қарай енгізілуі жалғастырылады. Артериялық қан қы-сымын әлсін- әлсін өлшеп тұру қажет.
Полидез. Төмен молекулалы поли-винильді (полидез 3%) полидез деп аталатын ерітінді инфузиялық және трансфузиялық ем ретінде жиі қолда-нылады. Ашық, сәл сарғыш түсті ері-тінді, молекулалық салмағы 10000 - 27000, құрамында 5,5 гр натрий хло-риді, 0,005 гр калий хлориді, 0,23 гр натрий гидрокарбонаты, 30 гр медици-налық спирт, 1литр апирогенді су қо- спасы бар дезинтоксикалық ерітінді.
Полидездің де гемодез сияқты дези-нтоксикациялық қасиеті өте жоғары. Адсорбент ретінде улы заттарды өзіне байланыстырып, ағзадан зәрмен шыға-рылады. Полидездің 60 - 80% еріт-індісі ағзаға енгізілгеннен кейін бірін-ші күні-ақ оны зәрден табуға болады. Оның көктамырға енгізілу жылдамды-ғы минутына 20 - 50 тамшы. Арасына бірнеше сағат, ересек адамдарға қайта-дан 250 мл енгізуге болады.
Бет-жақсүйек аймағының іріңді қа-быну ауруларында, соның ішінде ірің-ді-сепсистік асқынуларында полид-езді дезинтоксикалық ерітінді ретінде қолданылуы, оның диуретикті және дегидротациялық қасиеттерімен, мик-роциркуляциялық арнасының және бауырдың экскреторлық қабілетін жа-қсартуымен байланысты.
Полидездің улы және пирогенді қас-иеттері жоқ. Қолдану ережесі дұрыс орындалып, қантамырға енгізгенде ас-қынулар болмайды. Әйтсе де, көкта-мырға тез енгізілетін болса науқастың бас айналып, жүрегі айнуы мүмкін.
Құтыда 150, 200 және 400 мл көле-мінде шығарылады. Препаратты сақт-ау температурасы 10°С төмен болуы тиіс. Мұздатуға және қатыруға болма-йды.
