Ауыр машина жасау — тау-кен өндiрушi және металлургиялық өнеркәсiп үшiн жабдық

Машина жасау өнiмініңөндiрiсi тау-кен және Қазақстанның металлургиялық өнеркәсiптерi үшінкелесілерді қамтиды: жүк тиеу-түсiру транспорты, гидро және әуе перфораторлар,бәсендеткiштер, конвейерлiк сызықтар, болат құюшы жабдық, металлопрокат, қосалқы бөлшектерді өндіру үшiн жабдықтың көтеген түрлері, және т.б. Өндiру өнеркәсiбі және құрылыс үшiн өндіріс көлемі 2011 ж. ақшалай көріністе 215 млн. USD жетті (машина жасаудың жалпы көлемінің 10,3%).

Атмосфера ауасын ластайтын негізгі факторлардың бірі автокөлік болып табылды. Автокөлік бөліп шығаратын газдың құрамында шамамен 200 зат бар. Оның бірі түгелдей жанған немесе шала жанған көмірсутектер. Шала жанған көмірсутектер машинадан шығатын түтіннің құрамында, әсіресе көлік моторы баяу істеп тұрғанда көп бөлінеді.

Сапалы бензин құйылып, тоқтаусыз жүрген көліктен бөлінетін газдың құрамында 2, 7% жанбайтын көмірсутегінің тотығы болады.Машина жылдамдығын баяулатқан кезде оның мөлшері 6, 9% -ға дейін артады.Бұдан машинаны баяулатып жүру жиі болғандықтан қала ауасы көміртегінің тотығы көп бөлініп шығады. Бұл зат адам ағзасынан енетін болса, қан гемоглобині мен байланысып, оттегінің ұлпаларға жеткізілуіне кедергі жасайды.

Бүгінгі таңда автокөлік көптеген қалаларда бірінші орындағы ластаушы көзге жатады. Көптеген мәліметтерге қарағанда бензин қозғалтқышынан тасталатын жанусыз қалған көмірсутектердің толық жанбауынан шыққан өнімдердің мөлшері дизель қозғалтқышынан анағұрлым жоғары екені анықталған. Қорыта келгенде автокөліктен осыншалықты адам ағзасына қоршаған ортаға тигізетін зиянды әсерлерін білдік.

Сондықтан да менің мынадай ұсыныстарым бар;

1) Экологиялық таза жанармайлар ойлап табылса......

2) Қазіргі автокөліктерден бөлінетін зиянды заттарды ұстап қалатын сүзгіштер орналастырылса.....

3) Арнайы сүзгіштерсіз көліктердің жүруіне тиым салынса......

4) Салауатты өмір салтын қалыптастыруда автокөлік орнына велосипед қолданылса.....

5) Велосипед жүргізуге арналған жолдар және оған арналған тұрақтар салынуы қарастырылса.....

6) Экологиялық таза отын пайдаланатын автомобиль қозғалтқыштарын жасаса.....

Пайдаланылған әдебиеттер:

• Қазақстанның экономикалық және әлеуметтік географиясы: Жалпы білім беретін мектептің 9-сыныбына арналған оқулық /В. Усиков, Т. Казановская, А. сикова, Г. Зөбенова. 2-басылымы, өңделген. - Алматы: Атамұра, 2009. ISBN 9965-34-934-7

• "Қазақ Энциклопедиясы"

• Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі: Экология және табиғат қорғау / Жалпы редакциясын басқарған – түсіндірме сөздіктер топтамасын шығару жөніндегі ғылыми-баспа бағдарламасының ғылыми жетекшісі, педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік сыйлығының лауреаты А.Қ.Құсайынов. – Алматы: «Мектеп» баспасы» ЖАҚ, 2002 жыл. – 456 бет. ISBN 5-7667-8284-5

• С. Әкімбеков, А.С. Баймұхаметова, У.А Жанандаров Экономикалық теория. Оқу құралы. Жалпы редакция С. Әкімбековтікі. — Астана: 2002 жыл. ISBN 9965-408-99-8