3 Гидростатикалық деңгей өлшеуіштер

Бұл аспаптарда деңгейді өлшеу сұйық бағанасымен туатын Н қысымды өлшеу Р арқылы жүргізіледі

Р=Нсg (57)

мұндағы с сұйық тығыздығы, кг/м³; g – еркін түсу үдеуі, м/с².

а

35 сурет. Гидростатикалық деңгей өлшеуіштер сұлбасы

Гидростатикалық деңгей өлшеуіштер ауамен немесе газбен (пьезометриялық деңгей өлшеуіш) үздіксіз үрлеумен және сұйық бағанасының тікелей өлшенуімен дайындалады.

Пьезометриялық деңгей өлшеуіштерде (35, а сурет) ауа ыдыстың тереңдігіне түсірілген құбыр 1 арқылы үрленеді, соған салыстырмалы деңгей Н өлшенеді. Құбыршаның жоғарғы ұшына екіншілікті аспап 2 (манометр) жалғастырылады, ол құбыршадағы ауа қысымын өлшейді, демек, сұйықтың статикалық арынын. Сығылған ауа құбыршаға вентиль 6, сүзгі 5, қысым жетегі 4 және инелі вентильді 7 ротаметр арқылы беріледі. Ауа шығыны ротаметр 8 көмегімен орнықтырылады, құбыршаның тереңдікке максимал батуы кезінде ол 0,6—2 нл/мин тең болуы керек. Қоректені қысымы манометрмен 3 бақыланады. Манометрмен өлшенетін гидростатикалық қысым Р келесі қатынас арқылы деңгеймен байланысты (57), осыдан

Н = P/ сg (58)

Барлық дифференциалдық манометрлер аз көлемді болатындықтан, теңестіруші ыдыстағы сұйықтың көтерілу биіктігі d = 0 есептеуге болады және қысым құламасы ДР өлшенетін сұйықтың бағанасы биіктігімен орын ауыстыра алады Н, яғни

ДР = Н сg (59)

немесе

Н = ДP/сg (60)

мұндағы с —резервуардағы сұйық тығыздығы, кг/м³ .

Ультрадыбысты деңгей өлшеуіштер.

Бұл аспаптардың әрекеттену принципі сұйық-газ (ауа) бөліну шекарасындағы ультрадыбысты толқындардың шағылуына немесе сигналдық саңылаудағы онда орналасқан ортаға –бақыланатын сұйық немесе ауа- ультрадыбыстың өту коэффициентіне тәуелділігіне негізделген.

36 Сыйымдылықты деңгей өлшеуіштер сұлбасы.

«Эхо» типті ультрадыбысты деңгей өлшеуіш, толқындар шағылуына жұмыс істейді, пьезоэлектрлік сәулелендіргіш-қабылдағыштан, импульсті генератордан, электронды күшейткіштен, уақыт өлшегіштен және екіншілікті аспаптан тұрады. Генератордың электрлік импульстері ультрадыбыстыға ыдыс түбінде орналасқан пьезоэлектрлік сәулелендіргішпен түрленеді. Сұйық-газ бөліну шекарасынан шағылған ультрадыбысты толқындар, қабылдағыш ретінде қолданылатын, сәулелендіргішке қайта келеді, және электрлік импульсқа түрленеді.

71 Билет

1 Автоматты реттегіш деп көмегімен автоматты реттеу процесі жүзеге асырылатын құрылғы (құрылғылар жиынтығы) аталады. Автоматты реттегіштің жұмыс істеуі реттеу алгоритміне сәйкес жүреді, реттеу алгоритмі деп реттеуіштің шығысындағы шаманың кірісіндегі шамаға функционалды тәуелділігінің математикалық көрсетілуін түсінеміз. Реттегіштердің негізгі міндеті, объектінің талап етілетін күйін қалпына келтіру үшін, реттелетін шаманың өлшенген ауытқуына тәуелді реттеу объектісіне басқару әсерін қалыптастырумен қорытындыланады. Автоматты реттегіштер әртүрлі белгілері бойынша сыныпталады.

Өзінің жұмыс режимін өзгерту мүмкіндігіне тәуелді реттегіштер екі сыныпқа бөлінеді: детерминирленген және күйге келтірумен — экстремалды және адаптивті. Детерминирленген реттегіштер реттеу процесінде өзінің параметрлерін өзгертпейді, ал экстремалдылар — объектінің шығыс шамаларының оптималдық мәнін үздіксіз іздейді. Адаптивті реттегіштерде, объектінің жұмыс істеуі кезінде оның сипаттамаларының өзгеруі кезінде реттеудің оптималды сапасына жету мақсатында параметрлерді күйге келтіру жүргізіледі.