62. Несие және банк жүйесі. Банк түрлері, олардың экономикадағы қызметтері.

Қарыз нарығы - қаржы нарығының бір бөлігі.Ұдайы өндіріс процесіне уақытша қатысуға пайдалану үшін бос қалған ақша қорлары өткізу объектісі міндетін атқарады.Қарыз нарығы бос қалған ақша қорын қайта бөліп,жаңадан ақша ресурстарын құрайды.Бұл жаңа ресурстардың жеделдігіне, төлем қабілеттілігіне ж/е қайтарымдылығына жағдай жасайды.Банк ұсынатын несиелер - қысқа,орта,ұзақ мерзімді болып жіктеледі.Қысқа мерзімді несиелер бір жылға беріліп,айналым қорларын қалыптастыруға жұмсалады.Орта мерзімді несие 2-3 жылға жаңа құрылысқа, өндірісті техникалық қайта құрыландыру ж/е жаңғыртуға, жаңа техника мен технологияға бріліп, оларды 3 жылда қайтарымыболуы міндетті.Ұзақ мерзімді несие 10 жылға одан да көп уқытқа беріліп,кәсіпорынның негізгі қорларын ұлғайтуға жұмсалады.Несиенің а)банктік ә)чектікб)коммерциялық в)тұтыну г)халықаралық түрлері бар.Банктік несиеде клиент векселі дисконттанып,оған есепшот ашылады.Есеп-шотқа дисконтталған векселің құқы салынады.Чектік несиеде банк қарыз сомасын ұсынады.Осы сала көлемінде клиент төлемдерді өтеу үшін чек жазып береді.Белгіленген уақыт мерзімінде қарыз өтелуі қажет.Коммерциялық несие төлемдерді төлеуді созу үшін ұсынылады.Бұл несиені банк кәсіпорыннан уақытқа мұқтаждығы үшін береді.Тұтыну несиесі тұтынушыға тауар мен қызмет төлемдерін соза орындау үшін қажет.Халықаралық несие сыртқы экон-қ байланыстарға қызмет жасайды.Біздің елімізде банк жүйесіне а) ұлттық банк ә) коммерциялық банктер бар.Банк ресурстарын −өз капиталы және клиенттер салымы немесе депозиттер жатады.Соңғы 10-15 ж. Банк қызметінде операцияның жаңа түрлері белең ала бастады.Олар : лизинг, факторинг, қаржы−−трастық операциялар.Лизинг−уақытша пайдалануға алу, беру.факторинг−банк өз клиентінен құқықты сатып алып, оған ақшалай қарыз болғанддарды өндіреді.трастық операциялар−коммерциялық банк жеке тұлғаға мүліктерін басқару жұмысын атайды.Келісім бойынша банк өз клиеттерінің қаржысын басқарады. Бұл қаржылар акция, облигация басқада бағалы қағаздар болып салынады.Қазіргі кезде ҚР−да коммерциялық банктер қаржы трастық операцияны жасауға енді−енді кірісуде.

63. Ақша – несие саясаты. Ақша – несие саясатының құралдары.

Қазақстан Ұлттық банкі мемлекеттік ақша-несие саясатын анықтайтын және жүзеге асыратын орган болып табылады. Қазақстан Ұлттық банкі ақша-несие саясатының басты мақсаты: ұлттық валютаның тұрақтылығын, яғни оның төлемқабілеттілігі мен басқа шетел валюталарына қатысты тұрақтылығын қамтамасыз етуді көздейді.Ақша несие бұл айналыстағы ақша несие жиынын, несие көлемін , сыйақы мөлшерлемесін өзгертуге, жалпы банк жүйесінің қызметін реттеуге бағытталған шаралар жиынтығы.Мемлекет нақты салалық және аймақтық мәселелерді шешу үшін арнайы мемлекеттік бағдарлама негізінде мақсаттық жеңіл несиелер береді. Ол арнайы бюджеттен тыс даму қорын құруы мүмкін. Несиені реттеудің төмендегідей түрлері жиі қолданылады:а) экономикалық банктің есептеу ставкасын өзгеруі;б) «ашық нарықтағы опреация»