Шектелген (қаныққан) көмірсутектерге қандай реакция тән?

орынбасу реакциясы RH+XY→RX+HY 2) Галогендену реакциясы: CH₄+Cl₂→CH₃Cl+HCl 3) Нитрлеу реакциясы: C₂H₆+HNO₃→C₂H₅NO₂+H₂O 4) Айыру: CH₄→C+2H₂

Қышқыл — химиялық қосынды, көк лакмус қағазына қызғылт рең беретін ерітінді, дәмі қышқыл. Қышқылдар құрамына қарай оттекті, оттексіз болып, олардағы сутек атомдарының сандарына қарай бір және көп негізді деп бөлінеді. Қышқыл ертітінділерде түсін өзгертетін заттарды индикаторлар деп атайды Азот, тұз, күкірт қышқылдары сұйық заттар, ал фосфор және бор қышқылы (Н3BО3) - қатты заттар болса, кремний қышқылы суда ерімейтін іркілдек зат. Көмір және күкіртті қышқылдары тұрақсыз, оңай айырылатын заттар. H2CO3→CO2↑+H2O; H2SO3→H2O|+SO2↑ Қышқылдардың құрылысының формуласын жазғанда әуелі сутектің таңбасын шетіне жазамыз, өйткені ол бір валентті элемент. Оттексіз қышқылдарда сутек қышқыл түзуші элементпен тікелей байланысады: Н—CI Н—S—Н, т.б.

Мұнай шикізатын өңдеудегі қай технологиялық процесс химиялық процеске жатады?

Мұнай шикізатын өңдеудегі қай технологиялық процесс физикалық процеске жатады?

Реакцияны жалғастыр (реакция калий перманганатымен қышқылдық ортада жүреді)

KMnO4

СН3 – СН = СН – СН3 + /O/+H2O====2 H2C-CH2

_{| |}

_{OH OH}

Қай қосылыстың молекуласында π-байланыс жоқ? Изобутан Бутан, С4Н10 — газ тәрізді қанық көмірсутек. Бутанның екі изомері бар: қалыпты СН3(СН2)2СН3 — газ, қайнау t — 0,5ӘС жәнеизобутан немесе метилпропан (СН3)2СНСН3 — газ, қайнау t — 11ӘС. Бутанды алғаш рет 1849 жылы ағылшын химигі Э.Франкленд иодты этилді мырышпен әрекеттестіріп алған. Изобутанды А.М. Бутлеро] өзінің органикалық қосылыстардың құрылыс теориясына сүйеніп, алғаш рет 1867 жылы йодты изобутилден синтездеген. Бутанды өндірісте табиғи газдан немесе мұнаймен серіктес газдардан алады. Бутан — бутадиен, сірке қышқылы, малеин ангидриді және изобутан өндірістеріндегі негізгі шикізат, сондай-ақ, мұнай өнімдерін парафинсіздендіргенде және асфальтсыздандырғанда қолданылатын еріткіш. Әлсіз наркотиктік әсері бар. Бутаннан бутадиен, уксус қышқылын, ал изобутаннан жоғары октанды бензин компоненттерін алады. Адам организміне зиянды.

Бензин фракциясында қандай қышқылдар кездеседі Алкандар

Карбонилді қосылыстардың жалпы формуласы.

Бұрғылаушы ерітінділердің негізгі атқаратын функцияларын ата.Тәжірибе жүзінде, бұрғылау ерітіндісінің тиімді көрсетілгендей даярлану түрін таңдауда олардың тұзды тау жыныстарымен әрекеттесуін зерттеуде, соңғыларды галиттен NaCl, сильвиннен KCl, бишофиттен MgCl2∙6H2O және  карналиттен KCl∙MgCl2∙6H2O құралған деп қарастыруға болады. Кей- кездерде бұл шарт күрделірек болады. Мысалы: ламитте гипстің CaSO4∙2H2O, ангидриттің CaSO4, кизериттің MgSO4∙6H2O эпеолиттің, MgSO4∙7H2O қоспалары болады. Су негізді бұрғылау ерітіндісі тұздармен белсенді әрекеттеседі, бұл әрекеттесу ұңғы түбі маңындағы аймақты тұздың қарапайым еруіне қарағанда күрделірек болады. Егер де тұз қатпарының құрамы жағынан біртекті болмаса, онда бұрғылау ерітіндісінде оның құрамына кірмейтін тұздар енуі мүмкін. Беріксіздену ылғалдануға тек қана терригенді тау жыныстарда (әсіресе тұзды) емес, сонымен қатар таза тұз шөгінділерін де байланысты екенін және де ылғалдану жылдамдығы бұрғылау ерітіндісінің минералдану дәрежесіне  байланысты екнін дәлелденді деп есептеуге болады. Құрамында NaCl бар бұрғылау ерітіндісінің минералдану дәрежесі көп тұзды кеуек сұйығына қарағанда аз болады, сондықтан оқпан маңы  аймағында осмостық және диффузия құбылыстары болады. Айналымдағы бұрғылау ерітіндісінің температурасының артық болуынан, кеуек сұйығында тұз концентрациясының көп болуы мүмкін (әсіресе тұзды терригенді тау жыныстары). Осыған байланысты галитпен және сильвинмен тұздалған тау жыныстарын бұрғылау кезінде, ерітініді көп тұзды кешеннен және галиттан басқа бір немесе бірнеше тұздың үлкен құрамындағы ерітінділерінен тұруы қажет. Қолда бар тұздардың ішінен табиғи минералдар-бишофитпен карналлиттің табиғи күйіндегі хлорлы магний қолданылуы мүмкін.  Төмендегі суретте MgCl2 қоспасының 15, 40, 650С-дегі NaCl+KCl жалпы минералдануына, бірігіп еруінің өзгеруіне әсер етуін және де NaCl+KCl және NaCl+KCl+MgCl2 жалпы қосынды концентрацмясының өзгерулері зерттелген. Салыстыру үшін NaCl, KCl, MgCl2-дың жеке ерумағлұматтары және де NaCl+KCl және NaCl+KCl+MgCl2 көп тұздарының да еруі туралы мағлұматтар келтірілген.  Мұнайды алу әдістері

Способы нефтедобычи

Разработка месторождений нефти производится путём строительства нефтяных скважин и шахтным методом.

По способам извлечения скважинной жидкости современные методы нефтедобычи делятся на:

фонтан (выход флюида происходит за счет разности давления в продуктивном пласте и давления на устье скважины)

газлифт

насосно-компрессорная добыча, в том числе с использованием различных видов насосов:

установка электроцентробежного насоса (УЭЦН)

установка электро-винтового насоса (УЭВН)

установка штангового скважинного насоса (ШСН)

Методы нефтедобычи

Выделяют три метода нефтедобычи, в зависимости от давлений в нефтеносном пласте и способов его поддержания

Первичный метод

Нефть поступает из пласта под действием естественных сил, поддерживающих высокое давление в пласте, например, замещение нефти подземными водами, расширение газов, растворенных в нефти, и др. Коэффициент извлечения нефти (КИН) при этом методе составляет 5-15 %.^[2]

В одних случаях давление в пласте достаточно для того, чтобы нефть поднялась до поверхности. В других случаях требуется использование насосов^[3]: погружных, штанговых (используются вместе со станком-качалкой), электрических (например, ЭЦН), технологий Эрлифт или Газлифт.

Вторичный метод

После исчерпания естественного ресурса поддержки давления, когда оно уже недостаточно для подъёма нефти, начинается применение вторичных методов. В пласт подводят внешнюю энергию в виде закачиваемой жидкости (пресной воды)^[3], природного или попутного газа . Методы достигают КИН около 30 %, в зависимости от свойств нефти и пород резервуара. Суммарный КИН после применения первичных и вторичных методов находится обычно в пределах 35-45 %.^[2]

Закачивание воды значительно повышает обводненность нефти, поднимаемой из скважины, иногда вплоть до 95 %, что требует значительных усилий для их разделения.

Третичный метод

Основная статья: Третичный метод нефтедобычи

Третичные методы (ранее Tertiary oil recovery, затем чаще стал употребляться термин enhanced oil recovery) увеличивают подвижность нефти для увеличениянефтеотдачи. Данные методы позволяют повысить КИН ещё на 5 % — 15 %.^[2]

^Br

]

Реакцияны жалғатыр CH2= CH-CH2 + Br2 —------СH3-CH-CH3  Реакцияны жалғастыр CH2=CH-CH=CH2 + H2 —-----СH3-CH=CH-CH3 бутен-2

Реакцияны жалғастыр CH2=CH-CH=CH2 + Br2 —------СH2Br-CH=CH-CH2Br  1,4-дибромбутен-2

Реакцияны жалғастыр СН₂ = СН – СН₃ +Н_2 CH3-CH2-CH3

Реакцияны жалғастыр CH4+CL2=CH3Cl

Реакцияны жалғастыр CHCL3+CL2CCL4+HCl

Реакцияны жалғастыр CH2Cl2+Cl2 = CHCl3+HCl 

Реакцияны жалғастыр 2CH4 (1500)= C2H2 +3H2

Компрессорлық немесе газ-лифт әдсінде қандай энергия қолданылады ? Алғашқы рет 1897 ж. Баку қаласында В.Г. Шухов мұнайды сығылған газбен көтерді. Қазіргі кезде газлифтілі пайдалану екі түрлі модификацияда жүзеге асырылады.компрессорлы газлифт, сығылған газ компрессорлы станциялардан алынады;компрессорсыз газлифт, сығылған газ қабаттағы орналасқан газ есебінен алынады.Бірінші жағдайда, газ компрессорлық станцияларда сығылып (нығыздалып) дайындалады, ал екінші жағдайда, агент ретінде кен орнының газы табиғи қысыммен беріледі. Компрессорсыз газлифтілі әдіске – ұңғы ішіндегі газлифт әдісі жатады. Бұл әдісте мұнайды көтеру үшін, осы ұңғының өзімен ашылған газды қабатының газ энергиясы қолданылады.

Мұнайдың элементтік құрамы мен гетероатомдық компоненттері  Көмірсутектермен қатар мұнай құрамында тағы басқа заттар да бар. Мырышы бар - H2S, меркаптандар, моно- және дисульфидтер, тиофендер мен тиофандар полициклдіктермен бірге т.б. (70-90% қалдық өнімдерде шоғырланады); азотты заттар – негізінен пиридин, хинолин, индол, карбазол, пиррол және порфириндер (үлкен бөлігі ауыр фракциялар мен қалдықтарда шоғырланады) гомологтары; қышқылды заттар – нафтен қышқылы, фенолдар, смолалы-асфальтты т.б. заттар (әдетте жоғары қайнайтын фракциларында кездесетін). Элементтік құрамы (%): С – 82-87, Н – 11-14.5, S – 0.01-6 (сирек – 8-ге дейін), N - 0,001—1,8, O — 0,005—0,35 (сирек – 1.2-ге дейін) және т.б. Барлығы мұнай құрамында 50-ден аса элементтер табылған. Мысалы, жоғарыдағылармен қоса V(10-5 — 10-2%), Ni(10-4-10-3%), Cl (іздерінен бастап 2•10-2%-ға дейін) т.с.с. Әр зат әр кен орнында әр мөлшерде кездесетіндіктен орташа химиялық қасиетттер жайлы тек шартты түрде ған аайтуға болады.