Дәріс 21. Орталықтантебетін насосты автоматтандыру

Насостың негізгі жұмыс көрсеткіштері

• Өнімділігі немесе берілісі, Q (м³/ceк) – уақыт меншігінде айдау құбырөткішгішінде насоспен жіберілетін сұйықтың көлемі.

• Күш, қысым Н (м) - айдалатын сұйықтың салмақ меншігінде жіберілетін меншікті энергия.

(21.1)

Мұнда 1 - насоста сұйықтың көтерілу биіктігі;

2 - пьезометрических күштің айырмашылығы;

3 - динамикалық күштің айрымашылығы.

• Пайдалы қуат Nn - насоспен жұмсалған сұйықтың энергиясының қуаттылығы:

(21.2).

• Насостың қуаттылығы N_e – пайдалы қуатылық қатынасы Nn к к.п.д:

(21.3).

• Насостың пайдалы қозғалыс коэффициенті η_н

(21.4).

мұнда η_v = Q/Q_Т - көлемдік к.п.д.;

- гидравликалық к.п.д.

η_мех - механикалық к. п. д.

• Насоспен басқарудың негізгі мақсаты - желіге насотың жұмысын тиімділігін қамтамасыз ету.

• Басқару нысаны ретінде насосты келесідей жіктеледі:

• орталықтантебу;

• поршенді.

Орталықтантебу насосының сызбасы.

21.1-сурет.

1. - корпус;

2. - жұмыс дөңгелегі;

3. - насос жетегі;

4. - сору сызығы;

5. – айдаудың келте құбыры

• Орталықтантебу насосының жұмыс әрекеті –сұйыққа жұмыс дөңгелегін айналдыру кезінде қысым өрісін құруға негізделген.

• Жұмыс сызбасы.

• Корпуста 1 жұмыс дөңгелегі 2 айналады ол жетек 3 арқылы жүреді.

• Бұл кезде корпусқа сұйық ккеліп түсіп, айналып, қысым орталықтантебу өрісі пайда болады

• Максималды қысыммен (қысым Р5) және минималды қысыммен ағыс осі бойымен (қысым Р4) яғни Р₄ << Р₅ пайда болады.

• Сондықтан сұйықтың берілісі жетек арқылы жүреді 4, ал айдау жетек 5 арқылы жүреді.

Орталықтантебу насосының негізгі сипаттамасы.

21.2-сурет

1. Өнімділігінен кштің тәуелділігі - Н=f₁(Q);

2. Өнімділігінен насостың қуаттылық тәуелділігі - N_е = f₂(Q);

3. Өнімділігінен насостың к.п.д тәуелділігі: _н=f(Q).

Насостың сипаттамасы алатыны:

Арнайы тәжірбиелік қадамы;

Орталықтантебу машинасы үшін Эйлер теңдеуінің негізгісі

Желіге насостың жұмысы.

21.3-сурет

• Насос сипаттамасы: Н_н =f(Q_н );

• Желі сипаттамасы: Н_с =f(Q_с );

• Желіде күштің берілісі үшін аналитикалық теңдеу

Н_с =Н_г + k*Q² ;

Мұнда Н_г - геометриялық берілістің биіктігі;

k*Q² =h_п - желіде күштің жоғалуы

()А - Берілген желіде жұмыс істегендегі максималды насостың өнімділігін Q₁қамтамасыз ету, жұмыс нүктесі.

Паралелді қосылған насостың біріккен жұмысы.

21.4-сурет

• Құрылғының жалпы сипаттамасын құру үшін насостың өнімділігін қосады.

• Параллелді насосты қосу үшін:

• Насосты құрылғының өнімділігін жоғарлату үшін;

• Желінің сипаттамасы жалпақ болғанда;

• Күштің берілісі жоғарлау кезінде.

Тізбектей қосылған насостың жұмысы.

21.5-сурет

• Құрылғынының сипаттмасын құру үшін насостың күшін қосады.

• Насосты тізбектей қосу үшін:

• Насоста күштің берілісін жоғарлату;

• Желінің сипаттамасы тік болғанда;

• Өнімділікті жоғарлату бұл кезде қажетссіз.

Реттеу сызбасы Q_н =Q_с (дросселдеу әдісі).

21.6-сурет

• Дросселдеу әдісімен тұрақтаудың берілісі айдау сызығында жүреді.

• Реттеу нысанын құру насостың алдында жеткіліксіз, бұл насоста қысымның төмендеуіне әкеліп соқтырады және тербелмелі режимнің пайда болуын тудырады.

• Жүйені қолдану .