- •«Көлік құрылысы» кафедрасы
- •Алматы - 2013
- •«Көлік құрылысы» кафедрасы
- •Алматы - 2013
- •Кiрiспе
- •Тәжірибиелік сабақ №1
- •1. Жер төсемесінің құрылымдық қабаттары және олардын орналасуы
- •Жол қабаты мен жамылғының классификациясы
- •1.2 Жеңілдетілген типтегі жол қабатының құрылымы
- •1.3 Өтпелі типтегі жол қабатын құрылымдау
- •1.4 Негіздің қосымша қабаттарын құрылымдау
- •1.1 Сурет - Күрделі типті жол қабаты құрылымының үлгілері
- •1.2 Сурет - а3 топтағы есептік жүктемеде қолданылатын күрделі типтегі жол қабаты құрылымының үлгілері
- •1.3 Сурет – жеңілдетілген типтегі жол қабатының құрылымының үлгілері
- •1.4 Сурет - Өтпелі типтағы жол қабаты құрылымының үлгілері
- •. Қатты емес типтағы жол қабатын жобалау
- •2.1 Есептік жүктемелер
- •3 Топырақтың есептік сипаттамалары
- •Жіберілетін серпімді иілуге есептеу
- •5 Төсеме қабатта және аз байланысқан құрылымдық қабаттарда жол қабатын жылжуға тұрақтылығын есептеу
- •5.3 Кесте Қысқа мерзімді жүктемеде иілу кезіндегі созылуға есептеу кезінде асфальтбетондардың сипаттамасы
- •5.4 Кесте Ұзақ жүктеме кезінде жылжуға тұрақтылығын есептеу кезінде асфальтбетонның серпімділік модулінің есептік мәні
- •5 32 .1Сурет - жол қабатының жалпы қалыңдығынан τд жылжудың жүйелі кернеуін анықтау номограммасы
- •5.2 Сурет- Nt есептік келтірілген қарқындылықтан жүктелу әсеріне байланысты коэффициент
- •6 Негіздің құмды қабатында жылжуға тұрақтылық шарттары бойынша құрылымды есептеу
- •7 Иілу кезіндегі созылуда асфальтбетон қабаттарының шаршаудағы бұзылуларына қарсыласуына құрылымды есептеу
- •7.1 Сурет- екі қабатты құрылымның жоғарғы монолитті қабаттарында иілу кезіндегі созылу кернеуін анықтау номограммасы
- •8 Иілу кезіндегі созылуда негіздің монолитті қабатының шаршаудағы бұзылуларына қарсыласуына құрылымды есептеу
- •8.1Сурет - Жол қабатының аралық монолитті қабатында созылу кернеуін анықтау номограммасы
- •9 Құрылымды аязға төзімдікке есептеу
- •9.2.А сурет- Жер төсемесінің топырағының тоңазу тереңдігінің картасы
5.2 Сурет- Nt есептік келтірілген қарқындылықтан жүктелу әсеріне байланысты коэффициент
Жылжу критериі бойынша шарттың орындалуын тексереміз (5.3):
Тжіб = 0,0140,60,981,5 = 0,0124 МПа
Nt = 173 1,0220-1 = 252авт/тәу k2 = 0,98
Тжіб/Тес = 0,0124/0,0125 = 0,99
Сонымен, қабылданған құрылым жер төсемесінің топырағында жылжуға беріктік шарттарын қанағаттандырады.
6 Негіздің құмды қабатында жылжуға тұрақтылық шарттары бойынша құрылымды есептеу
Негіздің құмды қабатындағы әсер етуші жылжудың жүйелі кернеуін (6.1) формула бойынша анықтаймыз.
анықтау
үшін алдын ала тағайындалған жол
құрылымын екі қабатты есептік моделге
айналдырамыз.
Моделдің
төменгі қабатына келесі сипаттамаларды
береміз:
,
және
=
0,006 МПа (6.1кестені
қара).
6.1кесте
Әр түрлі құрамдағы асфальтбетонды жіберілетін серпімді иілу мен жылжуға тұрақтылық шарттарына құрылымды есептеуде қысқа мерзімдегі серпімділік модулінің мәндері
Материал |
Битум |
Қысқа мерзімді серпімділік модулінің есептік мәндері Е, МПа, жамылғының температурасы кезінде, 0С |
|||
+10 |
+30 |
+40 |
+50(60) |
||
Тығыз және жоғары тығыздықтағы асфальтбетон |
Тұтқыр БНД/БН: 40/60 |
4400 |
1300 |
690 |
430 |
60/90 |
3200 |
900 |
550 |
380 |
|
90/130 |
2400 |
660 |
440 |
350 |
|
130/200 |
1500 |
560 |
380 |
320 |
|
200/300 |
1200 |
420 |
350 |
300 |
|
Сұйық: БГ 70/130 |
1000 |
400 |
300 |
300 |
|
СГ130/200 |
900 |
400 |
300 |
300 |
|
СГ70/130 |
800 |
350 |
250 |
250 |
|
МГ70/130 |
800 |
350 |
250 |
250 |
|
Кеуекті және жоғары кеуектілікті асфальтбетон |
Тұтқыр БНД/БН: 40/60 |
2800 |
900 |
540 |
390 |
60/90 |
2000 |
700 |
460 |
360 |
|
90/130 |
1400 |
510 |
380 |
350 |
|
130/200 |
1100 |
400 |
340 |
340 |
|
200/300 |
950 |
350 |
330 |
330 |
|
Ескерту:
2 Барлық жол климаттық зонада серпімді иілуге есептеу кезінде Е мәнін t = +10 оС температурада қабылдау керек. 3 Тығыз асфальтбетонның серпімділік модулі кестеде Б типіндегі қоспа үшін көрсетілген. Температура 30 тан 500С дейін А типіндегі қоспаның серпімділік модулін үлкейту керек, ал В,Г,Д типтері үшін 20% кеміту керек. 4 Кеуекті және жоғары кеуекті асфальтбетонның серпімділік модулі кестеде құмды қоспа үшін берілген. Температура 30 тан 500С дейін майда түйіршікті қоспаның серпімділік модулін 10% үлкейту керек, ал ірі түйіршікті қоспаны 20% үлкейту керек.
|
|||||
Моделдің жоғарғы қабатының серпімділік модулін формула бойынша анықтаймыз, органикалық тұтқырғыштарды құрайтын материалдардың серпімділік модулінің мәндерін есептік температурада +40°С (6.1 кесте) тағайындаймыз.
МПа
және
қатынастары бойынша
40°
та
номограмма көмегімен (6.3
сурет)
жылжудың
нақты жүйелі кернеуді анықтаймыз:
= 0,0425 МПа.
Құмдағы жылжудың жүйелі кернеуін (5.2) формуласымен есептейміз
=
- 0,0022 МПа.:
Т = 0,04250,6-0,0022=0,0233 МПа
Құмды қабаттағы жылжудың жіберілетін кернеуін Тжіб (5.3) формуласымен анықтаймыз, мұндағы Сқұм = 0,006 МПа, k1=0,6; k3=6,0 (орташа іріліктегі құм үшін); k2 мәні Nt келтірілген есептік қарқындылыққа байланысты 5.2 сурет бойынша анықталады (формула 5.4):
Nt = 1731,0220-1 = 252 авт/тәу k2 = 1,0
Тжіб = 0,0060,61,06,0 = 0,022 МПа
Жылжу критериі бойынша шарттың орындалуын тексереміз:
Тжіб/Тес = 0,022/0,0233 = 0.94
Сонымен, қабылданған құрылым негіздің құмды қабатында жылжуға беріктілік шарттарын қанағаттандырады.
6.1 сурет- Екі қабатты құрылымның төменгі қабатында уақытша жүктемеден болатын жылжудың жүйелі кернеуін анықтау үшін арналған номограмма (h/D = 0 ÷ 2,0)
