Тақырып: «Әрлеу жабуларын жасау технологиясы»

Сұрақтар

1.Әрлеу жабындарының міндеті және түрлері

2. Сылақ жабындарын жасау технологиясы

3.Арнайы сылақ жабындарын жағу технологиясы

Сылақты жасау үшiн бір қалыпты, тегiс немесе ғимарат және имараттардың құрастырымдық элементтерiнiң әдейi өңдеген беттерiне қолданады(сыртқы және iшкi қабырғалар, қалқалар, төбелер, бағаналар тағы басқалар). Тегiстейтiн жiк оған нақтылы форманы береді, жауын-шашындардың әсерлерінен және тағы басқалар ішкі әсерлерден қорғайды, санитарлық-гигиеналық шарттарды жақсартады. Сылақтың сыртқы жiгi жобалап қойылған конструкцияның кескiн-келбетiн қамтамасыз етедi, сылақ декоративтiк - қорғау функцияларын орындайды.

Сылақтың барлық түрлерiн орындау технологиясы бойынша екi принциптi өте жақсы топқа бөлуге болады. Бiрiншiге ылғалды немесе тұтас сылақтар жатады, екіншіге – құрғақ. Айта кету керек, құрғақ сылақтың құрылымы негізінен қаптау жұмыстарына жатады, және осы оқу құралының бұл бөлiмiнде қаралмайды.

Және сылақ туралы айтқанда мынаны қоса кету керек, құрылыстың индустрияландыруы не құрылыс алаңынан өңдеу жұмыстарының бұл түрiн едәуiр ығыстырды. Құрастырмалы конструкцияларды дайындаудың биiк дәрежесi тұсқағаздардың тығындау, бояумен және жапсырмамен істеуге мүмкiндiк бередi. Әйтсе де, жеке жобалар бойынша кiрпiш және тұтас құрылыс, құрылыстағы сылақтың алмастырылмайтындығы (сәулетшiлерлер және қала салушылардың мақтанышы, көрнекi болып қалыптасады) бұл биiк ұста талап ететiн өте жеңiл емес дағды, жұмыс материалының құпияларын ұмытқыза алады.

Ылғалды сылақтың жамылғыларын тағайындауларға байланысты кәдiмгi, сәндiк немесе арнайы бола алады. Кәдiмгi сылақ кiрпiш, ағаш және бетон беттерiнiң теңестiруi үшiн сылақ ерiтiндiнiң жұмыстанылатын бетiне келтірумен жасалады; сәндiгi қабаттай беттегi арнайы фактураның жасауы ғимараттардың эстетикалық айқындылықтың күшейтуi үшiн жолымен сылақ арнайды; арнайы – беттердi ылғалдан сақтау үшiн (судан қорғау сылағы), дыбыс толқындарының белгiлi дәрежеде жұту (акустикалық сылақ), қоршаушы құралымдарды жылыту (жылуды оқшаулайтын сылақ), қышқылдардың әсерiнен конструкциялар және бөлмелердiң қорғау, сiлтiлер (қорғайтын сылақ), ренткен шығару және тағы басқалар.

Ылғалды сылақ үшiн цемент, гипс, извест, цемент - извест тағы басқа ерiтiндiлерi әр түрлi толтырғыштармен қолданады(құм, тас қоқымы - ұсақ тас, күйiндi, үгiндi, керамзит құмы). Ерiтiндiлердің ұсатсуын тездету және баяулату үшін керек болса малдың сақар, хлорлы кальци, ерiтiндiлерiне тағы басқа компоненттерді қосады. Сәндiк сылақтаулар үшiн ақ және түрлi түстi цементтер, мәрмәр қоқымы, слюданы және әр түрлi пигменттердi қолданады. Арнайы сылақ ерiтiндiлерiнде олардың тағайындауына байланысты iсiнген перлит, вермикулит, сұйық шынының ерiтiндiсiн, баритті және металл құмын қолданыла алады.

Негiзгi материалды сылақтармен жұмыс iстегенде металлдық торды, шегелер, киiз, сымды жаңыршақты пайдаланады.

Беттердi өңдеулерiн көрсетiлген сапа талаптарға байланысты, сылақты жай, жақсартылған және жоғары сапалы деп бөлінеді. Жай сылақ жұмыстарын беттi мұқият өңдеуді қажет етпейтін жертөлелер, тұрғын және қоғамдық ғимараттардың шатырдағы бөлмелерi, капитал емес ғимараттар, уақытша сипатты құрылыстарында, қоймалық және тұрғылықты емес бөлмелерде және т.б орындайды. Жақсартылған сылақты тұрғын және қоғамдық ғимараттарда қолданады (мектептер, ауруханалар тағы басқалар), сонымен бiрге кей жағдайда өнеркәсiп ғимараттарында, үлкен классты ғимараттарының қосалқы бөлмелерiнде және арнайы сәулеттiк ресiмдеусiз ғимараттардың фасадтарын сылау үшiн. Жоғары сапалы сылақты өңдеуiне үлкен талаптардың көрсететiн ғимарат және имараттардағы ескередi (театрлар, мұражайлар, көрме залы, қонақ үйлер тағы басқалар).

Сылақтаулардың аталған түрлерi бiрнеше жiктерден орындалады. Әрбір сылақтың жiгi, өз атауы, өз тағайындауы болады. Бiрiншi - жуандығы 5 мм-ге дейiн обрызг (ағаш бойынша - 9 мм-ға дейiн) – бұл жіктер сылалатын бетi бар сылақты байланыстыру үшiн, сондықтан ол берікті болуы қажет, сылалатын бетке жақсы адгезиясына ие болу және сылақ торды қоса жаппай жабуып тұруы қажет.

Келесi жiк - беттердiң теңестiру үшiн қызмет көрсететiн грунт. Известь және известь - гипсті ерiтiндiлерi үшiн әрбір грунт жуандығы 7 мм аспауы керек және 5 мм – цементті ерітінділер үшін.

Соңғы жiк - бет бiржолата тегiстелген (немесе накрывка) бүркеу, және оның жуандығы кәдiмгi сылақ үшiн теңестiру және сүртуден кейiн 2 мм – ден аспауы керек және 4 – 7 мм - сыртқы сәндiк үшiн. Сылақ наметаның кәдiмгi сылақ үшiн жалпы орташа жуандығы – 12 мм, жақсартылған – 15 мм және жоғары сапалы – 20 мм.

Жай сылақ обрызгтен және бiр қабаты грунттан тұрады; жақсартылған – обрызгтен, бiр қабаты грунттан және қаптама жіктен; жоғары сапалы – обрызгтен, екі қабаты грунттан және қаптама жіктен.

Аспаптар және тетiктер

Сылақ ерiтiндiлер механикаланған әдiспен тұрақты ерітінді араластырғыштардағы зауытта және жылжымалы - құрылыстарда даярлайды. Олар құрылыс алаңдарында жұмыс үшiн тiкелей ұзақ емес уақыт арасында қолданады. Сылақ ерiтiндiлер, сонымен бiрге құрғақ араласпа түрiндегі қоспалы шикiзаттар бункерлердегi құрылыс объектiлерiне, автобетон тасымалдауыштармен, автосамосвалдармен апарып салады. Ерiтiндiлер жұмыс орынына контейнерлердегi көтергiштер немесе крандар арқылы беріледi. Жұмыс аймағына ерiтiндiнiң берулерi үшiн сылақ жұмыстардың үлкен көлемдерiн үшін резеңке шлангтерiнен ерiтiндi таситын комплектiндегi ерітінді насостарын және құрыштан жасалған тұрбалар, крандар, аралық бункерлер және форсункалар (түтiктер)қолданады. Бұл комплекттер қабырғадағы сылақтың жiктерiн механикаланған күйiнделердi келтіруде қолданылады - соплование. Ерiтiндiлердiң берудiң алдында дiрiлдi елеуiш арқылы мiндеттi түрде сүзедi. Обрызг және грунт үшiн ерiтiндi - 3 х3 мм ұяшықтары бар тор арқылы, бүркеу қабаты үшін ерiтiндi – 1,5х1,5 мм ұяшықтары бар тор арқылы.

Барлық жабдық аталған комплектi автомобилдiк шассиларда бiрлестiреді, және қабылдау үшiн деп аталатын сылақ станция пайда болады, қабаттардаға сылақ ерiтiндiнi өңдеу және беру. Әкелген сылақтың сүртулерi үшiн ағаш, резеңке, киiз тағы басқа дисктерi бар электр және пневматикалық тегiстеу машиналарын қолданады. Машиналарының өнiмдiлiгi сағатына 30-60 м². Сылаққа тiгiлген жiктермен бетон және тас беттерiндегi керуді келтіруде пневматикалық және электр балғашықтарын қолданады. Қабаттар бойынша ерiтiндiнiң тасымалдаулары үшiн қол носилкілерi және жәшiкті - арба қолданылады.

Ғимараттың iшiкі өндірістік жұмстарына бiр жағынан тасымалдау үшiн ыңғайлы , оңай және тез жиналып, құрастырылатын үстелшелер және мінбелер әр түрiндегi жеңiлдiктi инвентарлық мiнбелерiді қолданады: жиналмалы әмбебап үстелшелер биіктігі 2,5 – 2,7 м болатын өндiрiстік өңдеу бөлмелерінде жұмыс iстеу үшін, әмбебап құрама-жинамалы жылжымалы мiнбелер биіктігі 3 – 4 м болатын бөлмелерде жұмыс iстеу үшiн, биіктігі 5 – 7 м болатын бөлмелерде жұмыс iстеуге арналған мінбелер және т.б. Фасадтарда жұмыс жасау үшiн биіктігі 15 м болатын электр қозғағышы бар телескопиялық белгiлерiді және сатыларды қолданады. Бұдан басқа, фасадтарды өңдеу кезінде кең қолданылатын өзi көтерiлетiн аспалы бесiктердi алды.

Беттiң өлшеу сияқты қол жұмыстарын орындау үшiн, шамшырақ құрылымын, қолдан ерiтiндiні салу және т.б., қол аспаптарының келесі ассортименттері қолданады (сурет - 15.1): ережесі бар деңгей, деңгей (бақылау ережесi), ватерпас, сылақ қалақшасы, ағаш немесе алюмини соколы, сылақ ожау, қашау, шапқы, құрыштан жасалған шөткелер, балғашық, сылақ қалағы, үтiктеу, рустовка, қалыпты сылақ қалағы (усенок, лузгалар, фаска).

Дәріс 13.