6.2.1.Тақырып № 2: . Миело- және лимфопролиферативті синдромдардағы қанның жасушалық құрамы мен қан түзілуінің патофизиологиялық ерекшеліктері. Гемаррагиялық синдромның патофизиологиясы. (3 сағ)

6.2.2. Сабақтың мақсаты:

• Миело- мен лимфопролиферациялық және гемораргиялық синдромның жалпы этиологиясы мен патогенезі бойынша білімін қалыптастыру, гемограмма мен коагулограмманы сараптаудың тәжірибелік дағдысын қалыптастыру, топта жұмыс жасауда коммуникативті дағдыларды жетілдіру.

6.2.3. Оқытудың міндеттері:

• миело- және лимфопролиферациялық сидромдардың этиопатогенезі бойынша білімін қалыптастыру

• геморрагиялық синдромның этиологиясы мен патогенезі бойынша білімін қалыптастыру

• әртүрлі лейкоздарда гемограммаларды талдаудың тәжірибелік дағдысын қалыптастыру

• коммуникациялық дағдыны жетілдіру.

6.2.4. Тақырыптың негізгі сұрақтары:

1. Лейкоцитоз, анықтамасы, жіктелуі. Патогенезі бойынша түрлерінің сипаттамасы. Нейтрофилді лейкоцитоз кезіндегі лейкоциттік өрнектегі өзгерістер. Ядролық солға жылжу туралы түсінік. Ядролық солға жылжудың түрлері.

2. Лейкоцитопениялар, аныктамасы, жіктелуі. Агранулоцитоз (гранулоцитопении) туралы түсінік, себептері, организм үшін маңызы.

3. Гемобластоздар туралы түсінік

4. Лейкоздардың этиологиясы мен патогенезі. Қауырт және созылмалы миело- және лимфолейкоздарда қан түзілуі бұзылысы мен қан көрінісі. .(орыс тілінде).

5. Миело- және лимфопролиферациялық синдромның клиникалық көріністерінің патогенезі

6. Балалардағы лейкоздың ерекшеліктері.(ағылшын тілінде).

6.2.5.Үйрету және оқыту әдістері: тақырып сұрақтары бойынша пікірталас, шағын топпен жұмыс істеу: гемограммаларды талдау, тестілеу тәжірибелік жұмыстар

№1 Тапсырма.

Әртүрлі лейкоцитоздар мен лейкопениялар кезіндегі лейкоциттік өрнекті талдап, қорытынды жасау (№1 кесте)

Қорытынды жасағанда мыналарды көрсетіңіз:

1. Лейкоцитоз, лейкопениялар түрін.

2. Гранулоциттердің ядролық солға жылжуы барын.

3. Лейкоциттердің түрлерінің шынайы және салыстырмалы өзгерістерін.

4. Осындай бұзылыстар кездесетін ауруды атау.

5. Лейкоциттік өрнек өзгеруінің патогенезін.

№1 - кесте

Лейкоциттік өрнек

1 л қандағы лейкоциттер саны (шынайы магына)	Базофилдер		Эозинофилдер		нейтрофилы					Лимфоциттер	Моноциттер
					Миелоциттер	Метамиелоциттер	Таяқша ядро-лылар		Бөлшектелген ядролы
4-9*х 109/л	0-0,08* 109/л		0,1-0,35* 109/л		-	-	0,18-,4* 109/л		3-5,5* 109/л	1,8-2,5* 109/л	0,2-0,6* 109/л
	0-1%		1-5%		-	-	3-5%		51-67%	21-35%	4-8%
Лейкоциттік өрнектегі өзгерістер
№1. 15*109/л	-	1%		-		2%		15%	65%	13%	4%
№2. 11*109/л	-	13%		-		-		2%	59%	21%	5%
№3. 7*109/л	5%	2%		-		-		5%	60%	22%	6%
№4. 10*109/л	-	2%		-		-		3%	45%	46%	4%
№5. 9*109/л	-	2%		-		-		2%	51%	24%	20%
№6. 1*109/л	-	-		-		-		-	30%	61%	9%
№7. 16*109/л	-	1%		3%		5%		16%	55%	13%	7%
№8. 12*109/л	-	-		-		-		6%	60%	25%	9%
№9. 3,4*109/л	-	1%		-		-		2%	45%	44%	8%

№2тапсырма.

Әртүрлі лейкоздармен ауыратын науқастардың гемограммаларын талдау.

Гемограмма талдау жасағанда мына алгоритмдерді қолдану керек:

1. Лейкоциттердің жалпы санына қөңіл аудару керек. Осы белгісіне қарай лейкозды анықтау.

2. Бласты және жетілген жасушалар арақатынасын анықтау, лейкоциттердің барлық даму сатыларындағы элементтерінің болу-болмауына назар аудару.

3. Қызыл қан түйіршіктері мен тромбоциттер жағынан өзгерістер барына сипаттама беру.

4. Гемограмма бойынша жалпы қорытынды жасау.

Гемограммалар:

№ 1 Гемоглобин-76 г/л Эритроциттер-2,8*1012/л Ретикулоциттер-0,3% Лейкоциттер-12,8*109/л Миелобласттар-97% Промиелоциттер-0,5% Бөлшектелген ядролылар -2,5%	№2 Гемоглобин-58 г/л Эритроциттер-3,1*1012/л Лейкоциттер-81*109/л Миелобластар-4% Промиелоциттер-12% Миелоциттер-14,5% Метамиелоциттер-10% Таяқша ядролылар-8% Бөлшектелген ядролылар-37,5% Эозинофилдер-5% Базофилдер-9% Лимфоциттер-0% Моноциттер-0%
№3 Гемоглобин-82г/л Эритроциттер-3,1*1012/л Ретикулоциттер-0% Тромбоциттер-10,6*109/л Лейкоциттер-1,5*109/л Лимфобласттар-78% Лимфоциттер-14% Моноциттер-8%	№4 Гемоглобин-64 г/л Эритроциттер-2,05*1012/л Лейкоциттер-84*109/л Миелобласттар-95,5% (лимфобласттар?) Эозинофилдер-0% Базофилдер-0% Бөлшектелген ядролылар -4,5% Пероксидазаға реакция оң (миелобластар)
№5 Гемоглобин-18 г/л Эритроциттер-0,78*1012/л Лейкоциттер-288*109/л Миелоциттер-0% Метамиелоциттер-0% Таяқша ядролылар -1% Бөлшектелген ядролылар -2% Эозинофилдер-1% Базофилдер-0% Лимфоциттер-95% Моноциттер-1% Боткин-Клейн-Гумпрехт денешіктері көп мөлшерде	№6 Гемоглобин-99 г/л Эритроциттер-3,8*1012/л Лейкоциттер-2,8*109/л Миелобласттар-31% Промиелоциттер-1% Миелоциттер-0% Метамиелоциттер-0% Таяқша ядролылар -4% Бөлшектелген ядролылар -10% Эозинофилдер-22% Базофилдер-0% Лимфоциттер-30% Моноциттер-2%
№7 Гемоглобин-120 г/л Эритроциттер-4,25 *1012/л Лейкоциттер-2,7*109/л Миелоциттер-0% Метамиелоциттер-0% Таяқша ядролылар -1,5% Бөлшектелген ядролылар -8,5% Эозинофилдер-0,5% Базофилдер-0% Лимфоциттер-7% Моноциттер-4,5% Бластты жасушалар-78% Цитохимиялық реакциялар теріс (ажыратылмаған бластық жасушалар)	№8 Гемоглобин-40 г/л Эритроциттер-0,99*1012/л Тромбоциттер-12,2*109/л Лейкоциттер-9,3*109/л Миелоциттер-0% Метамиелоциттер-0% Таяқша ядролылар -2% Бөлшектелген ядролылар -10% Эозинофилдер-0% Базофилдер-0% Лимфобластар-62% Лимфоциттер-20% Моноциттер-6%

№ 3 тапсырма. Кейс-стади

№1 есеп

Науқас Р., 56 жаста невмония диагнозымен жолданды. Ауру тарихында жиі суық тиіп ауырғаны, соңғы жылы екі қайтара пневмониямен ауырып, амбулаториялық емделді. Қарап тексергенде мойын және қолтық асты лимфа түйіндері ұлғайған, эластикалы, жұмсақ, сипағанда ауырмайды. Бауыры мен көкбауыры аздап ұлғайған. Қан анализі:

Гемоглобин – 120 г/л; Эритроцит – 4,0х10¹²/л; Ретикулоцит – 0,2%;

Тромбоцит - 150 х10⁹/л; Лейкоцит -55 х10⁹/л

Нейтрофилдер: метамиелоцит -0%; таяшаядролы -1%; сегментядролы-16%

Эозинофил -0%; Базофил – 0%; Пролимфоцит – 5%; Лимфоцит – 76%

Моноцит – 2%

ЭТЖ -25мм/сағ

Қан жағындысында көп мөлшерде Боткин-Гумпрехт денешіктері

1. Эритроцит, ретикулоцит, Нв, ТК қан жағындысы өзгерістеріне патофизиологиялық сараптама беріңіз.

2. Лейкоциттік өрнектегі өзгерістер мен ЭТЖ, тромбоцит өзгерісіне патофизиологиялық сараптама беріңіз.

3. Гемограмма мәліметтеріне қарап алдын ала диагнозын қойыңыз, этиологиясы мен патогенезін көрсетіңіз.

4. Клиническалық көріністердің патогенезін түсіндіріңіз

№2 есеп

Науқас Е., 35 жаста, ауруханаға аяқтарының ауырғанына, ішінің аздап ауыратынына, құрғақ жөтелге шағымданып түсті. Қарап тексергенде ұсақ нүктелі, дақты көптеген геморрагиялар анықталды. Лимфа түйіндері, бауыры, көкбауыры ұлғайған.

Қан анализі:

Гемоглобин – 90 г/л; Эритроцит – 3,0х10¹²/л; Ретикулоцит – 0,2%;

Тромбоцит - 30 х10⁹/л; Лейкоцит -17 х10⁹/л

Нейтрофилдер: метамиелоцит -0%; таяқшаядролы -1%; сегментядролы-16%

Эозинофил -0%; Базофил – 0%; Бласты жасушалар – 58%

Лимфоцит – 23%; Моноцит – 2%

Пероксидаза мен липидтерге реакция теріс. Шик реакция оң (гликоген бөлек түйіршіктер түрінде)

1. Эритроцит, ретикулоцит, Нв, ТК қан жағындысы өзгерістеріне патофизиологиялық сараптама беріңіз.

2. Лейкоциттік өрнектегі өзгерістер мен ЭТЖ, тромбоцит өзгерісіне патофизиологиялық сараптама беріңіз.

3. Гемограмма мәліметтеріне қарап алдын ала диагнозын қойыңыз, этиологиясы мен патогенезін көрсетіңіз.

4. Киническалық көріністердің патогенезін түсіндіріңіз