- •Алғашқылардың бірі болып биоклиматтық ендіктің және биіктік зоналылықтың негізін салған
- •Географиялық қабық жайлы ілімді дамытудағы п.И. Броуновтың негізгі үлесі:
- •Желдің бағыты орталықтан шетке қарай
- •Климат картасындағы ауа температурасының мөлшері бірдей жерлерді
- •Қоңыржай ендіктердің ормандарында 100-200м Тропиктік ылғалды ормандарда 150-200 м
- •Құлаған метеорлардың түсу сызығының түсіне қарап нені білуге
- •Субарктикалық және субантарктикалық климаттар қалыптасқан Еуразия мен
- •Термодинамика заңындағы төменгі температура мен қысымның болуы
“Биосфера” терминін ең алғаш қолданған кім:Зюсс
“Геожүйе” деген терминді ғылымдық жүйеге енгізген ғалым:В.Б.Сочава
“Дифанчжи” атты Қытайдың әр түрлі аудандарының жер жағдайын суреттейтін еңбек қай ғасырдан бастап шыға бастады: III ғ
“Дүние жүзілік мұхит” терминін ғылымға тұңғыш рет енгізуші: Ю.М.Шокальский
“Жиынтық радиация” дегенімі не: Тура және шашыранды радиацияның қосындысы
“Жылы фронт” дегеніміз не: Жылы ауаның суық ауа массаларын ығыстыруы
“Землеведение” журналының негізін қалап, оны 30 жылдан астам уақыт басқарған кім: Д.Н.Анучин
“Морфоскульптура”дегеніміз не: Тек қана экзогенді процестердің басым ықпалынан қалыптасқан
“Никс Олимпикс” вулканы қай планетада орналасқан: Марста
“Океанография” атты 50 томдық еңбек қай саяхаттың жемісі: 1872 жылғы Н.И.Томпсон бастаған “Челенджер” кемесі саяхатының
“Паразит вулкандар” деп қандай вулкандарды айтамыз: Қосымша кратерлері бар вулкандар
“Пенеплен” дегеніміз не: Толқынды аласа таулар
“Сүзгіш” қызметін атқаратын компонентті атаңыз: Топырақ қабаты
“Термохалинді” циркуляция деп қандай циркуляция түрін айтамыз: Күннің тікелей әсерінен пайда болатын циркуляцияны
“Ұлы күміс белдеуінің” ұзындығы қанша км: 3000 км
“Чертеж Сибирской Земли” атты Сібірдің бірінші картасын кім жасады: Семен Ремезов
“Четырехкратное путешествие в Северный Ледовитый океан” атты еңбектің авторы кім: В.П. Литке
«Адам-табиғат» жүйесіндегі жаһандық мәселелер: Дүниежүзілік мұхит ресурстарын пайдалану, Ғарышты игеру, Экологиялық тепе-теңдікті сақтау
«Калипсо» кемесімен дүние жүзілік мұхит бойынша саяхат жасаған ғалым: Жан Жак Кусто
«Кам», «друмлиндер» және «оздар» бедерінің түрі: Мұздық
«Метагалактика» ұғымы: Бірнеше галактикадан құралған жүйе
«Морфоструктура » ұғымы: Эндогендік процестен пайда болған рельеф
«Ноосфера» терминінің негізін қалаушы: В.В.Вернадский
«Рифт аймақтары» қалыптасады: Жер сілкінісінен.
«Суық фронт» мәні: Суық ауа массасының жылыға ауысуы.
1 градус меридианның ұзындығын көрсететін тұрақты шама : 111 км жуық
1 литр теңіз суынан қанша грамм зат алуға болады, егер су тұздылығы 35‰ болса? 35
1486-1487 жылдары Африканың оңтүстік шетін жүзіп өтіп Сомалиге дейін жеткен саяхатшыны атаңыз: Бартоломей Диасу
15 км-к биіктікте жердің төсеніш бетімен салыстырғанда атмосфера қысымы қанша есе аз болады: 8
1606 жылы Австралия материгін ашқан кім: Д.Кук.
1641 жылы Михаил Стадухин зерттеген аймақ: Колыма Анадырь
1648 жылы Семен Дежнев қандай бұғазды ашты : Азия мен Американы бөліп тұрған
17 жыл бойы үндістанды зерттеген Қытай саяхатшысы кім: Сюан Цзан
1820 жылы Антрактида материгін ашқан кімдер: Ф.Беллинзгаузен және М.Лазарев.
1823-1826 жылдары атақты “Атлас Южного моря” деп аталатын картаны кім жасаған: Крузенштерн Ф.
1868-1912 ж.ж. Роберт Скоттың зерттеген аймақтары: Росса теңізі Антарктида
1872 жылы Челленджер зерттеген аймақтар: Жапония Индонезия
1873 жылға дейін орыс географиялық қоғамын кім басқарды: В.П. Литке
1879 жылы қай орыс географ-саяхатшысын Лондон географиялық қоғамы алтын медальмен марапаттаған: Пржевальскийді
1883 жылы В.В.Докучаевтың қандай еңбегі жарық көрді: “Русский Чернозем”
1911 жылдың желтоқсанында Оңтүстік полюсті ашқан ғалымды атаңыз: Руал Амундсен
1940 жылы Н.Ф.Красовский нені анықтады: Элипсоидтың негізгі элементтерінің өлшемдерін
1969 жылы М.М.Ермолаев нені ұсынды: Географиялық кеңістік терминін
250с.е.-250о.е. аралықтарын қамтитын және атмосфера қабатына жоғарғы энергиялы протондардың тигізер әсері әлсіз зона Экваторлық зона
250с.е.-250о.е. аралықтарын қамтитын және атмосфера қабатында жоғарғы энергиялы протондардың тигізер әсері әлсіз зона: Суптропиктік зона
8 тасты спутниктерді біріктіреді
VIII-XIV ғасырлар арасындағы климаттың жұмсақ және жылы болуы, Солтүстік Мұзды мұхитта мұз ауданының азаюы орын алған кезең қалай аталады? Викингтер
XIII ғ. Куктың зерттеулерінің негізгі мақсаты қандай болған: Британ империясының көлемін кеңейту
XIII-XIV ғасырлардағы климаттың күрт өзгеруі байқалған, бұл кезеңді қалай атайды? Кіші мұз басу кезеңі деп
XIX ғасырдың ортасында швейцария астрономы Р.Вольф нені есептеп шығарды: Күн активтілігінің сандық көрсеткішін
XX ғасырдың 20-30 жылдары Э.Хабби Галактиканы құрамына қарай қанша топқа біріктірді:. 3
ААА
А.А.Григорьев бойынша географиялық қабықтың шекарасы: Төменгі бөлігінде Мохоровичич шекарасынан төмен өтеді
А.А.Григорьев бойынша географиялық қабықшаның төменгі шекарасы: Тау сілемдерінде 70-80 км Құрлықта 30-40км
А.А.Григорьев бойынша географиялық қабықшаның шекаралары: Биік тау сілемдерінде 70-80км Жоғарғы шекара 20-25км
А.Воейковтің (1842-1916) әлемге әйгілі еңбегін атаңыз және ол қай жылы шыққанын көрсетіңіз: “Климаты земного шара” (1884 ж)
А.Григорьев бойынша жылу және ылғалдылық арақатынасы бойынша белгіленген аумақ: Тундра
А.Гумбольдтың Америкада зерттеген жерлері: Чили, Мексика Анд таулары
А.Гумбольдтың кейінгі ұрпаққа мұра ретінде қалдырған аса құнды еңбегі қайсы: “Картины природы”
А.И. Воейков ғылыми зерттеулер жүргізген Жапон аралдары: Хоккайдо Кюсю
А.И. Перельман бойынша ландшафттық – геохимиялық тосқауылдардың түрлерін атаңыз: Биохимиялық, физикалық-химиялық,механикалық
А.М.Рябчиков бойынша географиялық қабықшаның ландшафттық қабаты:
Абсолютті биіктік – бұл: Ауа бетіндегі бір нүктенің екінші нүктеден жоғары болуы.
Абсолюттік биіктік қандай теңіз деңгейімен есептеледі:Балтық
Австралиядағы арнасы тек жылдың ылғалды кезінде ғана суға толатын құрғақ аңғарлар: крик
Австралияның кішкентай материк екені кімнің саяхаты нәтижесінде анықталды: Тасманның
Ағынсыз тұйық көл: Арал,Өлі теңіз,Каспий
Адам организіміне ең қауіпті әсер ететін зат: Бензапирен Талий Берилий
Адамзат тарихына неше жыл ? 1,5 млн. жыл
Адамзаттың глобальдық экологиялық проблемасы: Географиялық қабықтың ластануы, Қоршаған ортаның ластануы.
Адамзаттың ежелгі отаны болған материк: Африка
Адамның саналы ақыл-ойы негізгі рол атқаратын жер қабығын атаңыз: Ноосфера
Адамның шаруашылық әрекеті әсерінен қалыптасатын кешендер: Антропогендік кешендер
Адамның іс-әрекеті әсерінен пайда болған табиғи кешендер қалай аталады? антропогендік
Аден шығанағы қандай мұхитта орналасқан: Үнді мұхиты
Аз уақыт ішінде шағын аумақты қамтып жауатын атмосфералық жауын-шашын түрі: нөсер жаңбыр
Ай жерді қанша сөткеде айналып шығады: 29,5 сөткеде
Ай мен жердің ара қашықтығы қанша: 384 мың км
Айдың беткі қабатындағы құрлықтар мен мұхиттардың биіктігінің айырмашылығы қанша: 12-13 км
Айдың бетіндегі тау жыныстарының құрамы алғаш рет қай жылы зерттелген: 1966 ж
Айдың орташа радиусы қанша: 1736 км
Айдың тарту күші әсерінен пайда болатын құбылыс : судың толысуы мен қайтуы
Ақсу-Жабағылы қорығы қай облыста орналасқан: Оңтүстік Қазақстан
Алакөл қорығы қай облыста орналасқан: Алматы
Алғаш рет география деген терминді қолданған кім: Эратосфен
Алғаш рет жердің полярлық сығылуын кім есептеп шығарды: Клеро А.
Алғашқы географиялық ғылыми мектептің негізін қалаған кім: Семенов Тянь-Шанский
Алғашқы глобусты жасаған ғалым: Бехайм
Алғашқы шөгінді, метаморфты және қышқыл атқылаған тау жыныстарының тереңде қысым мен температураның әсерінен өзгеріске ұшырауынан пайда болған қабат: Гранитті қабат
Алғашқылардың бірі болып биоклиматтық ендіктің және биіктік зоналылықтың негізін салған
Алеут аралдарының ашылуы қай экспедиция еңбектерімен байланысты? Беринг пен Чириков бастаған
Алтай тауында қар сызығы қандай биіктіктерде өтеді: 2500-3000 м
Алтайдың ең биік нүктесі қалай аталады: Белуха
Алып жатқан ауданы бойынша ең көп аумақты алып жатқан қатпарлық: Байкал қатпарлығы
Алып планеталарды басқаша қалай атайды: Юпитер типтес
Алып толқындар пайда болатын үдерістер; Су асты дүмпуі
Альбеда жоғарғы көрсеткіші тән. Жаңа жауған қар
Альпі қатпарлығы қай геологиялық кезеңде пайда болған? Кайнозой эрасында
Альпінің ең биік нүктесі қалай аталады: Монблан
Аляска шығанағы қандай мұхитта орналасқан: Тынық мұхиты
Америка дүние бөлігіне алғаш барған саяхатшы: Х. Колумб
Американ ғалымы Б.Мердсен құрастырған кометалар каталогында Күн жүйесінде соңғы 2 мың жылда көрінген қанша комета тіркелген: 660
Анд тауы қандай қатпарлыққа жатады: Альпілік (Тынық мұхиттық)
Анд тауындағы қар сызығының ең биік шегі: 6300 м
Анд тауының ең биік нүктесі: Аконкагуа
Антарктида мұздығында жер беті тұщы суларының неше пайызы шоғырланған? 90%
Антарктида орташа биіктігі бойынша материктер арасында нешінші орында: 1
Антарктидағы климаттың қатал және құрғақ болуындағы негізгі ролді құрлықтың мұз жамылғысы, теңіз деңгейінен биіктігі ( орташа 3000 м) және ауа циркуляциясының қандай режимі атқарады? Антициклондық режимі
Антарктидадағы ең терең ойыс көрсеткіші нешеге тең: –2555 м
Антарктидадағы мұздың максималды қалыңдығы: 4776 м
Антарктиданы кім ашты: Ф.Беллинсгаузен және М.Лазарев
Антарктиданың әрекет етуші жанартауы қалай аталады: Эребус
Антарктиданың ең биік нүктесі: Винсон массиві
Антициклондар – бұл: Төменгі атмосфералық қысым ортасындағы вихр.
Антрактиданың максималды мұз жамылғысының қалыңдығы: 4000 м жоғары
Антропогендік кезең қай уақыттан басталған: 40 мың жыл бұрын
Антропогендік ландшафт ненің әсерінен болады: Табиғатқа адамның әсері.
Антропогендік ластану: Көлік жұмысы,Өндірістік қызмет, Тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеу
Апатты экологиялық жағдайлар сипатталады: Табиғаттың қалпына келместей өзгеруімен, Табиғат ресурстарын көп мөлшерде пайдаланумен, Адам өміріне қауіптің төнуімен
Арабия түбегі үстінде қалыптасатын ауа массасы: Тропиктік континенттік
Арал теңізі табиғатын зерттеген белгілі орыс ғалымы: Л.С. Берг
Арнайы география мамандығына арналған алғашқы "Жалпы жертану" оқулығының авторы кім? А.Н.Краснов, Батум
Архипелаг деп аталады: Аралдар тобы, Бір-біріне тығыз аралдар, Ұсақ аралдар
Аса ірі сақиналы құрлым қай өзен бассейнінде анықталған: Хатанга өзені бассейнінде
Аспанды толық бұлт жапқан жағдайдағы бұлттылық мөлшері : он балл
Аспанның көгілдір түске боялуы, ымырттың түсуі, таң сәрінің атуы қандай радиацияның әсерінен болады: Шашранды радиацияның
Астероидтар белдеуі қайда орналасқан: Марс пен Юпитер орбитасы аралығында
Астроном Э.Хаббидің галактиканы құрылымына қарай біріктірген топтары: Эллипс тәрізді, Спираль тәрізді
Аталған жер бедерінің қайсысы ең кішкене аудандарды алып жатыр: Микропішіндер
Аталған планеталардың қайсысы Күн жүйесінің сыртқы планетасына жатады: Нептун
Аталған планеталардың қайсысы Күн жүйесінің ішкі планеталарына жатады: Меркурий
Атлант мұхиты алабындағы ішкі теңіз: Балтық
Атлант мұхиты қай материктің климатының қалыптасуына әсер етеді: Евразия, Европаға, Евразияның солтүстік-батысына.
Атлант мұхиты үстінде Еуразия жағалауында қалыптасатын ауа массасы: Қоңыржай, теңіздік, Экваторлық
Атлант мұхитындағы ең кішкене теңіз: Мәрмәр теңізі
Атлант мұхитындағы ең терең шұңғыма: Пуэрто-Рико
Атлант мұхитындағы тропиктік циклондардың пайда болу ошақтары: Мексика шығанағы, Кариб теңізі, Кіші Антиль аралдарының аудандары
Атлант мұхитының ауданы қанша: 91,6 млн км2 жуық
Атмосфера арқылы жер бетіне сәуле түрінде түсетін күн радиациясының бөлігін қалай атайды: Жарықты радиация, Жарық беруші радиация, Саулелі радиация.
Атмосфера әсерінің тұрақты орталықтары: Экваторлық депрессия, Азор максимумы
Атмосфера дегеніміз не: Әр түрлі газдар мен аэрозолды заттардың қоспасынан тұратын жердің беткі қабығы
Атмосфера қабатында қасиеттері әр түрлі ауа массалары арасында пайда болатын өтпелі аймақтарды қалай айтамыз: Фронттар
Атмосфера қабатының сыртқы бөлігі қайда орналасқан және қалай аталады : 800 1000 км биіктікте, оны “экзосфера” деп атаймыз
Атмосфера құрамындағы азоттың пайыздық мөлшері : 78,09
Атмосфера құрамындағы көмірқышқыл газының пайыздық мөлшері: 0,03
Атмосфера құрамындағы оттегінің пайыздық мөлшері: 20,95
Атмосфера құрамындағы СО2 мөлшері қазіргіден 2 есе көп болса, дүние жүзілік орташа температурада қандай өзгеріс байқалады: Көтеріледі
Атмосфера радиациясының жылдық орташа шамасының ең көп мөлшері қай ендіктерден байқалады:. Экваторлық
Атмосфера циркуляциясымен байланысты тұрақты жоғарғы және төменгі қысым аймақтарын қалай атаймыз? Атмосфераның қалыптасу орталықтары
Атмосфера: Жердің айналу процесіне қатысады, Жердің ауа қабығы, Жердің тартылыс күші арқалы ұсталынып тұр
Атмосфераға жоғарғы энергиялы протондар ағынының әсер ету қарқындылығы арта түсетін 300 с.е.-550 о.е. аралығын қамтитын зона: Қоңыржай ендік зона
Атмосферада көмірқышқыл газдың мөлшері (%): 0,038,0,50 шамасында
Атмосферада көп тараған химиялық элемент: азот
Атмосферада температураның таралуы тропосферада басталады: Стратосфера
Атмосферадағы парниктік эффект деген түсінік немен байланысты: Атмосферада көмір қышқыл газының көбеюімен
Атмосферадағы су буының жаңғыруы қанша уақытта жүзеге асады: Жылына 40 рет
Атмосферадағы ауа температурасының төменгі қабатына қарағанда жоғарғы қабатында жоғары болу құбылысы: температуралық инверсия
Атмосферадағы техногенді әсер: Энергетика, саласынан жану өнімдерінің түсуі
Атмосфералық ауа не арқылы қызады: Жердің ұзын жақындауы радиациясынан, Күннің жақындау радиациясы.
Атмосфералық ауада қай газдың мөлшері тұрақсыз, яғни өзгермелі сипатқа ие: Су буының
Атмосфералық ауаның барлық денелер мен жер бетіне түсіретін қысымы: атмосфералық қысым
Атмосфералық жауын-шашынның шығу тегіне байланысты түрі: орографиялық жауын
Атмосфералық қысым 1 гПа өзгеру үшін жоғары көтерілетін (немесе төмен түсетін) биіктік қалай аталады: Барикалық деңгей
Атмосфералық қысым қандай аспаппен өлшенеді: Анероид
Атмосфералық қысымды қандай бірлікпен өлшейміз: Гектопоскальмен (гПа)
Атмосфералық қысымның 100 км қашықтықта өзгеруі қалай аталады? барикалық градиент
Атмосфералық фронт – бұл: Ауа массаларын әртүрлі қасиеттеріне қарай бөлетін зона.
Атмосфералық циркуляция болмаса жер бетінде не болар еді: қазіргі кезеңмен салыстырғанда экваторда жылдық орташа температура 13 градустан жоғары, ал жоғарғы ендіктерде 23 градус болар еді
Атмосферамен салыстырғанда жер қыртысы қандай газға кедей? Азотқа
Атмосфераны көміртек диоксидынан (со2) тазартудың негізгі тәсілдері:Сумен абсорбциялау, Тазалау, Сорып алу
Атмосфераның ең сыртқы қабаты: экзосфера
Атмосфераның жалпы айналымы: Ауа массаларының тасымалдарына зоналды және меридинольды бағыттары тән, Бүкіл планетаны, тропосфераны және төменгі стратосфераны қамтиды
Атмосфераның жерге жанасқан қабатында су буларына қаныққан ауаның салқындауынан түзілген ұсақ су тамшылары: шық
Атмосфераның жоғарғы шекарасының шартты түрде мөлшері: 3000 км
Атмосфераның қабат-қабатқа жіктелуі неге байланысты? Биіктігіне
Атмосфераның қабаттары: тропосфера, стратосфера, иносфера
Атмосфераның қай бөлігінде озон қабаты орналасады: Стратосферада
Атмосфераның қай қабатында температура –1000 С-н күрт жоғарылап, ортасында +220 – 2400С-қа жетіп, соңына дейін +500-15000С-ға дейін барады: Термосферада
Атмосфераның су буының мол үлесі жинақталған бөлігі: Тропосферада
Атмосфераның төменгі қабаты: Тропосфера
Атмосфераның ультракүлгін сәулені жұтатын қабаты: озон
Атсфераның жартысынан көп массасы қай жерінде шоғырланған: Төменгі 5 км аралығында
Ауа ағындарымен желге ұшатын шөгінді материалдарды не деп атайды: Дефляция.
Ауа массаларының батыс тасымалдануы: Пассаттар, Муссондар,
Ауа массаларының қанша типі бар? 4
Ауа массаларының құрлықтық-мұхиттық әсері нәтижесінде қандай процесс қалыптасады? Ландшафтық-географиялық
Ауа массаларының негізгі типтерін бөліп тұратын фронттарды қалай айтамыз: Негізгі фронттар
Ауа массасының 78%-н не құрайды: Азот
Ауа массасының бастапқы қасиетін өзгерту құбылысы: трансформация
Ауа температурасы жылдық өзгерісінің байқалуы: жердің күн маңымен айналуына
Ауа температурасы тәуліктік өзгерісінің байқалуы: жердің өз білігінен айналуына
Ауа температурасы тәуліктік өзгерісінің басты себебі: күн мен түннің алмасуына
Ауа температурасы тропосферада биіктеген сайын: Төмендейді
Ауа температурасыныњ ең төменгі жылдық амплитудасы қандай климаттық белдеуге тән: Субэкватор және экватор, Экваторлық.
Ауа температурасының жоғарылаған сайын өзгеру құбылысы: адиабат
Ауа температурасының жыл ішіндегі айлық көрсеткіштерінің орташа мәні: орташа жылдық температура
Ауа температурасының жылдық амплетудасы географиялық ендік бойынша: өзгермелі
Ауа температурасының жылдық өзгерісінің басты себебі: жыл мезгілдерінің алмасуына
Ауа температурасының тәулік ішіндегі абсолют минимум және абсолют максимум көрсеткіштері арасындағы айырмашылық : тәуліктік амплитуда
Ауа температурасының тәулік ішіндегі барлық көрсеткіштерінің орташа мәні: орташа тәуліктік температура
Ауа температурасының тәуліктік амплитудасына әсер етуші фактор: географиялық ендік
Ауа температурасының тәуліктік минимум көрсеткіші байқалатын кезең: таң алды
Ауа ылғалдылығын қандай құралмен өлшейді: Гигрометр
Ауаның температурасы +10 градус С болса, 5 км биіктікте қанша: -20 градус С
Ауаның температурасы +20 градус С болса, 5 км биіктікте қанша: -10 градус С
Ауаның температурасы +30 градус болса, 5 км биіктікте қанша: 0 градус
Ауаның температурасы +30 градус С болса, 3 км биіктікте қанша: +12 градус С
Ауаның температурасы +40 градус С болса, 3 км биіктікте қанша: +22 градус С
Ауаның температурасы 10С-қа көтерілсе барикалық деңгей неше пайызға артады: 0,4%
Ауа-райы картасы: синоптикалық
Ауданы 24.25 млн. км2 құрлықты атаңыз: Солтүстік Америка
Ауданы ондаған, жүздеген шаршы километрді алып жататын интрузияларды қалай айтамыз: Батолиттер
Аумағы кең және терең көлдер қандай әрекеттер нәтижесінде қалыптасады: Тектоникалық процесс
Аумақтық-табиғат кешендерінің ең кіші түрі қалай аталады: Фация
Аумақтық-табиғат кешендерінің планеталық түрі қалай аталады: Географиялық қабық
Аустралияны Жаңа Гвинея аралынан бөліп жатқан бұғаз: Торрес
Аустралияның аса ірі шығанағы: Үлкен Аустралия
Аустралияның ең биік нүктесі: Косцюшко
Аустралияның солтүстігіндегі ірі шығанақ: Карпентария
Аустралияның шығысы мен Жаңа Гвинея аралын зерттеген ғалым-саяхатшы: Джеймс Кук
Аустралияның шығысында орналасқан тау: Үлкен Суайрық жотасы
Аустралияның ішкі аудандарында соғатын құйынды желдер қалай аталады: Вилли вилли
Ауыспалы құрамды ауасы бар атмосфера қабаты: Гетеросфера
Африка құрлығының ауданы қандай? 30.30 млн.км 2
Африка мен Азияны қандай бұғаз бөліп жатыр: Баб-эль-Мандеб
Африка рельефінде басымырақ: Төбелер мен таулы үстірттер, Таулы үстірттер мен қыраттар.
Африка табиғатын көп зерттеген саяхатшы: Дэвид Ливингстон
Африкадағы арнасы тек жылдың ылғалды кезінде ғана суға толатын құрғақ аңғарлар: вади
Африканың батысындағы суық ағыс: Бенгель
Африканың ең биік нүктесі орналасқан: Шығыс - Африкалық таулы үстірт, Калиманджаро вулканы, Материктің шығысында.
Африканың ең биік нүктесі: Килиманджаро жанартауы
Африканың ең ірі өзені: Ніл
Африканың зерттелуі қай саяхатшы- ғалым есімімен байланысты: Д.Ливингстон
Африканың оңтүстiк-батыс бөлігі нің құрғақ болуы: Оңтүстiк атлантикалық максимумның әсерi.
Африканың Сахара аймағында соғатын құйынды желдер қалай аталады: Самум
Африканың солтүстігінде орналасқан шығанақ: Сидра
Африканың солтүстік-батыс жағалауындағы аралдар: Мадейра
Ашық алаңда тұрғанда аспан жер немесе су бетімен шектескендей болып көрінетін сызық: көкжиек
Аэрозолдар қалай жіктеледі: Сұйық және құрғақ
ӘӘӘ
Әлем дүниесінің негізгі құрамы: Сутек пен гелийден
Әлем дүниесінің негізгі массасы қандай жинақталған: Жұлдыздарда
Әлемдегі ең суы мол өзен: Амазонка, Оңтүстік Америкада, Атлант мұхитына құяды.
Әлемдегі ең терең көл: Байкал, Ресейдегі көл.
Әлемдегі ең ұзын өзен: Ніл, Африка материгінде, Жерорта теңізіне құяды.
Әлемдік мұхиттағы ең тұзды теңіз: Қызыл теңіз
Әлемдік мұхиттардағы жылы және салқын ағыстардың пайда болуының басты себептері: Жердегі тұрақты желдер.
Әлемдік мұхиттың ауыспалы зонасының құрамы: Шеткі теңіз қазаншұңқыры, Аралдық доға Тереңсулық науа
Әлемдік Мұхиттың беткі ағысы байланысты: Жердің тұрақты желдерімен, Тұрақты желдермен.
Әлемдік мұхиттың орташа тереңдігі: 3795 м.
Әлемдік шикізат мәселесін шешудің негізгі жолдары: Қазылған ресурстарды кешенді пайдалану, Табиғи шикізатты жасанды материалдармен ауыстыру, Екінші реттік шикізатты кеңінен пайдалану
Әлсіз өзгертілген ландшафт түрі: Табиғи жайылымдар
Әлсіз өзгертілген ландшафт: Жайылым
Әрбір 76 жылда көзге көрінетін Кометаны атаңыз: Галлей
Әрбір жарты шарда неше климаттық фронт түзіле алады: 3
Әрбір жарты шардағы жаз кезіндегі ең ыстық белдеу: Тропик
БББ
Б.Алисов аудандастыруы бойынша жер шарындағы климат белдеулері саны: 13
Б.П.Алисов қанша климаттық белдеулерді ажыратады: 13
Бағытын тәулігіне екі рет өзгертетін жел: тау-аңғар
Бари минимумы мен максимумына нені жатқызады: Ауа қысыма және температура, Жылу және ауа қысымы, Температура және қысым.
Барлық меридиандар қиылысатын материк қандай: Антрактида.
Барсакелмес қорығы қай облыста орналасқан: Қызылорда
Басты климаттық фронт деп нені айтады: Негізгі ауа массаларының түйісуі
Басты өзенге екінші бір өзен арқылы құятын сала: екінші қатардағы сала
Басты өзенге тікелей құятын сала : бірінші қатардағы сала
Батпақ дегеніміз: 30 см астам шымтезек түзілу процесі жүретін құрлықтың ылғалды бөлігі
Батпақ түрлері: Жоғары, Өтпелі, Төменгі
Батпақ ұғымы: Ылғалданған құрлықтың бір бөлігі
Батпақты адамзат не үшін пайдаланады: Торф өндірумен.
Батпақтың ең көп тараған зонасы: орманды-дала
Белгіленген уақыт сайын белгілі бір ретпен атмосфераның жай-күйіне жүйелі бақылау жүргізіп отыратын мекеме: метеорологиялық станция
Белгілі бір жерге тән жыл сайын қайталанып отыратын ауа-райының көп жылдық режимі: климат
Бентос: Су табанында өсетін өсімдіктер, Отырма және кезбе түрлерге бөлінеді, Су түбін мекендейтін жануарлар
Берілген меридиандаѓы тәулік уақыты қалай аталады: Жергілікті, Локальдық.
Берілген нүктеден түсірілген тік сызықпен экватор жазықтықтығы арасындағы бұрыш: Ендік
Берілген нүктемен бастапқы меридиан жазықтығы арасындағы бұрыш : Бойлық
Биогендік кезең қай аралықты қамтиды: 570 млн. жыл 40 мың жыл
Биогендік кезеңге дейінгі уақыт қай аралықты қамтиды : 4 млрд – 570 млн. жыл
Биогендік кезеңде оттегі массасының тұрақсыз болуы неге байланысты болды: Фотосинтездің ауытқуына, климаттың ылғалды болуына, “көмілген” органикалық көміртек ерекшелігіне
Биогеография ғылымының негізгі зерттеу нысаны: Жер шары бойынша өсімдіктер мен жануарлардың таралу заңдылығы
Биокомпонентердің үлесіне тиетін физгеографиялық кешендер: Орнитокомплекс, Зоокомплекс
Биологиялық түр Homo, яғни адам баласы қашан пайда болған: 2,3 млн. жыл бұрын
Биосфера құрамындағы жануарлар дүниесі қалай аталады: Фауна
Биосфера құрамындағы өсімдіктер дүниесі қалай аталады: Флора
Биосфера туралы ғылымды кім енгізді: В.И.Вернадский.
Биосферадағы зат айналымын қанша топқа бөлеміз? 2
Биосферадағы көміртек айналымының қорытынды нәтижесі немен аяқталады? Көмірқышқыл газымен
Биосфераның басты құрамдас бөлшектер: Тірі зат
Биосфераның жоғарғы шекарасы қай жерден өтеді: Озон қабығы бойымен
Биохимиялық активті техногендік заттар: Пестициттер, Гербицидтер
Бискай шығанағы қандай мұхитта орналасқан: Атлант мұхиты
Биіктігі әдетте 4 м-н аспайтын, көлемі желдің жылдамдығына, су бетіне әсер ету ұзақтығына, су қабатының көлемі мен тереңдігіне тура бағынышты толқындарды қалай атаймыз? Жел толқындары
Биіктік артқан сайын атмосфералық қысым өзгеруі: Төмендейді.
Биіктік белдеулердің пайда болуы неге байланысты: Жылу мен ылғал мөлшерінің биіктеген сайын өзгеруіне болады, Химиялық құрамын, құлау жылдамдығын
Бриз: Тәулікте өз бағытын екі рет өзгертеді, Су айдыны мен жағалаудың тоғысқан жерінде пайда болады
Будақ бұлттың халықаралық белгісі: Cu
Булану мүмкіншілігі не деп аталады: Буланушылық
Бүкіл ауа массасының 99,5% 0ай 0абаттарында орналасқан: Стратосфера, тропосфера, мезосфера
Бүкіл ауа массасының жартысы, су буы және бүкіл бұлттар шоғырланған атмосфера қабатын көрсетіңіз: Тропосфера
Бүкіл Жер массасының 80%-н құрайтын элементтер: Оттегі, кремний, алюминий
Біздің галактикамыздың (Құс жолы галактикасы) формасы қандай форма тобына жатады: Қиылысқан спираль формалы
Бір құрамды ауасы бар атмосфера қабаты қалай аталады: Гомосфера
Бір литосфералық тақтаның екінші литосфералық тақтаның астына қарай енуі қалай аталады: Субдукция
Біркелкі белдеудің табиғат зонасы жоқ материк: Африка
Бірінші су өткізбейтін қабат үстіндегі жер асты суларын қалай атайды: Грунт сулары
ВВВ
В.Б.Сочава бойынша геокешендер: Региональдық, Планетарлық
В.Б.Сочава бойынша геокомплекстің қанша денгейі бар? 3
В.Б.Сочава бойынша геокомплекстің қанша деңгейі бар: 2
В.Баренцтің ашқан жерлер: Гренландия, Баффинов жері
В.В. Докучаев бөлген топырақ зоналары: Латеритті немесе тропик зонасы, Тайга немесе орман
В.В. Докучаев топырақ жамылғысының зоналылығында мына негізгі топырақ зоналарын бөліп көрсетті: Бореальді, Тайгалық, Латеритті
В.В. Докучаев топырақтың құрылымын литосфераның жоғарғы құнарлы қабаты ретінде негізгі горизонттарды айқындады: Қарашірікті-аккумулятивті, Ауыспалы, Түпнегіздік тау жынысы
В.В. Докучаевтың топырақ жамылғысы арқылы ажыратқан зоналары: Латеритті немесе тропикті, Тайга немесе орман
В.В.Докучаев: Топырақтардың қалыптасуы мен орналасуына басты заңдылықтарды ашты, Итоги о русском черноземе еңбегінің авторы
В.В.докучаевтың тұжырымдамасы бойынша, топырақ дегеніміз: Минералды органикалық құрылым, Өзіндік шығу тегі бар, Айқын түсті
В.В.Докучаевтің еңбектері: «К вопросу о переоценке земель», «К учению о зонах природы»
В.И. Вернадский бойынша тұрақты өмір сүру аймағын қалыптастыратын маңызды белгілер: Температура, Ортаның химиялық жағдайы, Сәулелі энергия
В.И. Вернадский бойынша эмпириялық жалпыламаларға кіретіңдер: Өмір сүруден айырылған геологиялық дәуірлердің болмауы, Тірі ағзалардың тұрақты мөлшері, Қазіргі тірі ағзалардың және өткен дәуір ағзаларының генетикалық байланысы
В.И. Вернадский бойынша табиғи органикалық заттардың құрамына кіретіңдер: Табиғи су, Тропосфера, Үгілу қабығы
В.И.Вернадский бойынша жер қыртысы құрылысының парагенетикалық қабығы: Атомдық, Газ, Биосфера
В.И.Вернадский бойынша биосфера ұғымы: Тірі заттың әрекеті салдарынан сапалы түрде өзгерген жердің қабаты, Тіршілігі бар қабат, Жердің тұтас қабаты
В.И.Вернадский ілімі келесі ғалымдардың эволюциялық көзқарастарын жалғастырады: В.В. Докучаев, И.М. Сеченов
Вертикальдық және горизонтальдық бағытта бірнеше км-ге созылатын салыстырмалы біртекті ауа қабатын қалай атаймыз: Ауа массалары
Войейков білігі Қазақстан жерін қандай ендік бойымен кесіп өтеді: 50 градус с.е.
Вулкандарды қанша түрге бөліп қарастырамыз: 5
Высоцкий – Шановтың ылғалдану коэффициенті дегеніміз не? белгілі уақыт аралығындағы жауын-шашын мөлшерінеің буланушылыққы қатынасы
ГГГ
Г.В. Войткевич пен О.А. Бессонов Жер тобына жататын планеталардың құрылымында қанша қабатты ажыратты: 4
Г.В.Войткевич пен О.А.Бессонов бойынша жер типтес планеталар құрылымының негізгі қабаттары: Темір мен сульфид темірден тұратын тығыз ядро, Жеңіл газды, сулы қабық
Г.Линдгрен бойынша (1923) жер қыртысының негізгі шөгінді жыныстары:
Галактика дегеніміз не: Кең көлемді қамтитын жұлдыздар жүйесі
Галактика орталығын бір рет айналып шығу ұзақтығы
Галактика ядрос анықтаған: 1948 жылы кеңес ғалымдары
Галактикадағы жұлдыздар саны шамамен қаншаға тең: 100 млрд-қа
Галактикалық жыл дегеніміз не – Күн мен оған жақын орналасқан жұлдыздардың
Галактиканың ядросының кескінін кім анықтаған: 1948 жылы совет ғалымдары
Галиктикалардың пішіні қандай: Эллипс, спираль, геометриялық емес пішін
Ганс штилле бойынша жер қыртысының құрылымдық типтері: Платформалар, Қатпарлы белдеулер
Гедросфераның қай бөлігінде су айналымының қарқындылығы жоғары? өзендерде
Гейзерлер мен ыстық бастаулырдыњ таралу ауданына жатады: Жаңа Зеландия және Исландия.
Генетикалық бірыңғай, зоналық және азональдық қасиеттері бойынша біртекті, жергілікті жердің ерекше қаситтерін жинақтайтын бірлікті қалай атаймыз? Ландшафт
Географилық қабықшаның төменгі шекарасы қай жерден өтеді: А.А.Григорьв бойынша, Құрлықта 30-40 км тау сілемдерінде 70-80 км мұхиттарда 5-8 км
География ғылым ретінде қалыптасқан ел: Грекия
География ғылымының жер бедерін зерттейтін саласы: геоморфология
География ғылымының жер климаты, оның қалыптасуы мен географиялық таралуын және органикалық тіршілікке тигізетін ықпалын зерттейтін саласы: климатология
География қандай ұғымды білдіреді: Жерді сипаттап жазу
География сөзін ғылымға енгізген ғалым: Эратосфен
Географиялық бойлықтарды анықтауда негізге алынатын меридиан: гринвич меридианы
Географиялық және магниттік меридиандар арасындағы бұрыш: Магниттiк бұрылу.
Географиялық зоналар сипаты: Топырақ, Климат
Географиялық зоналық заңдылығында қандай фактор ескеріледі? жылу мен ылғал қарым-қатынасы
Географиялық зоналылық туралы қазіргі кездегі көзқарастар негізделген еңбектердің ғалымдары В.В. Докучаев, Л.С.берг, А.А.Григорьев
Географиялық кешендерді танып білу әдістері: Функционалдық, Топологиялық
Географиялық кешеннің негізгі компоненттік қабықшалары: Гидросфера, Литосфера
Географиялық кешеннің энергетикалық негізі: Жердің ішкі энергиясы, Ауа массалары
Географиялық комплекстердің энергетикалық негізі қандай: Күннің сәулелі энергиясы, жердің ішкі энергиясы, гравитациялық ағымдар энергиясы
Географиялық координат анықталады: Экватордан, Ендік пен бойлықпен
Географиялық қабатта заттар қанша агрегаттық күйде болады? 3
Географиялық қабаттың жоғарғы шекарасы қай жерден өтеді? озон қабатында
Географиялық қабаттың ортасы және активті ядросы болып: Ландшафтты сфера, Ландшафтты қабық
Географиялық қабық дамуының биосфераға дейінгі кезеңінің сипаттамасы: Мұхитттық ойыстардың қалыптасуымен, Атмосфераның пайда болуымен, Шөгінді тау жыныстарының қалыптасуымен
Географиялық қабық жайлы ілімдегі С.В Калесниктің қосқан үлесі: Табиғат ерекше тұтастай жүйе екенін дамытқан, Географиялық қабық жайлы ілімді оқу пәні ретінде енгізген, Географиялық қабықтың маңызды қасиеттерін анықтаған
Географиялық қабық жайлы ілімді дамытудағы а.а. Григорьевтің негізгі үлесі: Географиялық қабықты зерттеудегі баланс әдісін негіздеген, Географиялық қабықты физикалық география зерттеулерінің пәні ретінде анықтаған, Географиялық зоналылық заңын әзірлеген
