2.1 Өндірістік шу және оның себептерін талдау

Шу – дегеніміз өндірістегі қызмет процесі кезіндегі әр түрлі құрал – жабдықтардың қосылма шыққан дыбыстары. Ол адамдардың жұмыс істеу қабілетін төмендететіні анық. Әр жабдықтың өзіне тән шум шығарылуы да ГОСТ стандарт бойынша бекітіледі. Ол қандай категориялы екені және дыбыстың көп ноталы ма әлде дара немесе таза дыбыс екені жабдықтың құжатында көрсетіледі.

Өндірістегі шумның әсері адамдарғы есту органы арқылы қабылданады. Шум кезінде тіке есту қаблеті төмендейді де, тек қана адамның құлағында бірнеше қоспалы дыбыстар тұрады. Бұл дегеніміз – қан айналымды, жұмысқа деген қаблеттілікті азайтып, шаршатады. Осындай жағдайларда өндірісте бақытсыз жағдайлар тууы мүмкін. Сондықтан көп өндірістерде ауысымды (сменный) жұмыс бағыты қалыптасқан.

Шу 2 түрге бөлінеді:

1) Механикалық;

2 )Аэростатикалық;

а) Механикалық дыбыс - дегеніміз үзіліссіз машиналар мен

жабдықтардың қоспалы дыбысы.

б) Аэродинамикалық – дегеніміз белгілі бір уақытта болатын және механикалық жабдықтарсыз жеңіл бір ноталы дыбыс. Мысалы желдеткіш, судың ағуы, т.б.

Зиянды өндірістік факторларды өлшеудің 2016 жылғы « 12 » қараша

№ 89-12-23 ХАТТАМАСЫ

.

2.1 -кесте Өлшеу құралдары:

Р/с №	Атауы	Зауыттық нөмірі	Тексеру күні
1 89-12-23	Актава 101 А	05 000 100 001	12.09.2016 жыл
2 89-12-24	Актава 101А	06 000 100 001	14.10.2016 жыл
3 89-12-23	Актава 101 А	07 000 100 001	18.10 . 2016 жыл

Шуды өлшейтін құралдар.

Актава 101 А - дыбыстың қаттылығын өлшеуге арналған аспап. Ол өлшеуіш микрофоннан, электртербелістерін күшейткіштен, шарлы детектордан және индикатордан тұрады

2.3-сурет -Актава 101 А шуды өлшегіш құрал .

2.2 -кесте -- Зиянды өндірістік факторларды өлшеу нәтижелері:

Эскиз бойынша нүкте №	Жұмыс орнының коды	Жұмыс орында- ры саны	Өндірістік орта факторла- рының атауы, өлшем бір- лігі	Норма, рұқсат етілген шекті деңгей (РЕ- ШД), рұқсат етілген шекті шоғырлану (РЕШШ)	Нақты деңгей	Ша- ма- дан асып кету
1	05 000 100 001	1жұмыс орны	Шу( дБл )	85 дбл	110 дбл	25 дбл
Эскиз бойынша нүкте №	Жұмыс орнының коды	Жұмыс орында- ры саны	Өндірістік орта факторла- рының атауы, өлшем бір- лігі	Норма, рұқсат етілген шекті деңгей (РЕ- ШД), рұқсат етілген шекті шоғырлану (РЕШШ)	Нақты деңгей	Ша- ма- дан асып кету
2	06 000 100 001	1 жұмыс орны	Шу ( дбл )	85 дБл	120	35
3	07 000 100 001	1 жумыс орын	Шу (дБл )	85 дБл	100	15

Өндірістік орындарда санитарлық-гигиеналық талаптарға сай шу деңгейінің ШРД-і 85дБ-ден аспауы тиіс. Бірақ бұл жұмыс аймақтарындағы шу деңгейлері жұмыс орындарын аттестациялау бойынша бекітілген хаттама №88-12-23.

2.4-сурет – Өндірістік орындарынғдағы шудың шамалары

Шуылдан қорғану. Өндірістік процестерді автоматтандыру және механизмдеу құралдарының дамуы жабдықтарды пайдаланумен байланысты болады, олар жұмыс барысында механикалық тербелістерді жасайды, зияндылық әсері жиілігінен, қарқындылығынан және ортадан байланысты әртүрлі болады. Бұл тербелістер шуылға және дірілге бөлінеді. Естілетін жиіліктер ауқымында таратылатын тербелістерді адам дыбыс ретінде қабылдайды.

Шуыл – қатты, сұйық және газ-тәрізді орталарда пайда болатын механикалық тербелістер кезіндегі әртүрлі жиіліктер мен қарқындылықты (күшті) дыбыстардың ретсіз тіркесуі. Ұзақ шуылдың әсері құлақтың есітуін және көздің көруін төмендетеді, қан қысымын көтереді, орта жүйке және жүрек-сауыт жүйелерін шаршатады, нәтижесінде жұмысшының жұмысында қателер саны көбейеді, еңбек өнімділігі төмендейді. Адамның есту органдары 16...20 000 Гц жиілікті дыбыс толқындарын қабылдайды. 20 Гц-тен төмен (инфрадыбыс) және 20 000Гц-тен жоғары (ультрадыбыс) тербелістер құлаққа әсер етпейді, бірақ толық ағзаға биологиялық әсерін тигізеді.

Шуға қарсы жеке қорғаныс құралдары

Қарқынды шу мен дірілге жеке қорғаныс құралдарын қолдану олар дұрыс таңдалған және тұрақты түрде пайдаланылса тиімді болып табылады.

Қазіргі заманғы физиологиялық әдістер көмегімен жүргізілген зерттеулер нәтижесі жеке қорғаныс құралдарының діріл мен шудың әсерінен ағзаны едәуір қорғайтынын, сонымен қатар әртүрлі терең функционалды зақымдаулар мен бұзылулардың алдын алатындығын дәлелдеді. Бірақ жеке қорғаныс құралдарын пайдалану жалпы шумен күресу мәселелерін толығымен шешпейді. Егер жұмыс орнында шу деңгейін басқа да қажетті әдістермен шекті деңгейге қоюға мүмкіндік болмаса, онда жеке қорғаныс құралдарын пайдалануға тура келеді. Соғу, кесу, пневматикалық және электрлік құрал-жабдықтармен дәнекерлеу тігістерін тазарту, металлды қолмен қорыту секілді өндірістік үрдістер үшін жеке қорғаныс құралдары кәсіби аурулардың алдын алатын іс-шаралар болып табылады.

Шу адамның есту мүшесіне және ағзасына алғашқы 3-5 жылда қатты әсер етеді, содан соң патологиялық өзгерулер баяулай бастайды. Сондықтан да, шулы өндірісте жұмысты алғаш бастар алдында қорғаныс құралдарын қолдану маңызды болып табылады.

Шудан қорғанудың жеке қорғаныс құралдарына тығындар, құлаққаптар және шлемофондар жатады.

Тығындар. Тығындар құлақтың есту арнасына салынады. Оларды пластикалық пішінін қатты өзгертпейтін материалдардан жасайды. Қатты тығындарды қысқа мерзімде қолдану керек, себебі олар есту мүшелерін зақымдайды. Дұрыс таңдалған құлақ тығындары жоғары жиіліктердегі шуды біршама төмендетеді.

2.2 Өндірістіегі микроклимат параметрлері .

Өндірістік бөлмелердің микроклиматы.. Өндірістік бөлмелердің

микроклиматы бұл- ауа қозғалысының ылғалдылығы мен жылдамдылығы,

температурамен қосылғандағы адам ағзасына, сондай –ақ қоршаған орта

әрекетімен анықталатын бөлмелердің ішкі микроклиматы. Бөлмелердің

микроклиматы әр түрлі ыстықтан қатал суыққа дейінгі маусымдық сыртқы

әсерлерге ұшырайды.

Жұмыстың жарықтандырылуын ұйымдастыру үшін, жарық көзі ретінде

люминесцентті лампалар және қызу лампалары қолданылады.

Тұрмыстық, өндірістік және тұрғын бөлмелердің микроклиматы адам ағзасына әсер ететін ауа температурасының (t,°С), салыстырмалы ылғалдылығының (φ,%), ауа қозғалысының жылдамдықғының (V,м/с) және бөлме ішіндегі беттерден (қабырғадан, төбеден, еденнен, технологиялық қондырғылардан) жылу бөліну (I, Вт/м2) үйлесімділіктеріменанықтала