2.4 Суреті – Бірнеше тұтынушыларды қоректендіретін тұйықталмаған резервтелген торап

Бұл екі желінің бірдей ағытылып қалуының ықтималдығын көбейтеді. Бұны болдырмас үшін Л1 және Л2 желілеріне қосылған ҚС қатарын күрделі сұлбалармен құрады. Мысал ретінде ҚС 3 (ПС 3) сұлбасы көрсетілген, мұнда тораптың әр элементі – желі, трансформатор бөлек ажыратқыш арқылы қосылған. Бұл жағдайда Л1 желісі зақымдалғанда ол көз шиналарында В1 ажыратқышымен және ҚС 3 – те, яғни И – ПС – 3 айланында, В3 ажыратқышымен ағытылады.

Тораптың тұйықталмаған резервтелген сұлбалары әдетте торапта орнатылған аппараттармен ағытылуы мүмкін емес қ.т.т. үлкен мәндеріне байланысты желілер мен трансформаторлар қатарлас жұмысқа біріктірілмеген жағдайда қолданылады. Мұндай тораптардың кемшіліктері болып табылады: а) тораптағы қуаттың және электрэнергияның салыстырмалы үлкен шығындары (қорек көздерінің бірдей кернеуінде жұмыс атқаратын тораптың тұйықталған сұлбаларындағы шығындарымен салыстырғанда); б) жұмыстың тек апатты режимдерінде пайдаланылатын өткізу қабілетінің үлкен қорының себебіне байланысты тораптың маңызды құны;

Т ұйықталмаған резервтелген сұлбалардың құндылықтары болып табылады: а) релелік қорғаныстың қарапайымдылығы; б) сұлбаның көрнектілігі; г) жұмыс атқарып тұрған тораптардың дамуы мен қайта құрылғанында қолдану ыңғайлылығы.

Мұндай тораптардың әртүрлі нұсқалары қоректендіруші және таратушы

2.5 Суреті – Тұйықталған (сақиналы) тораптың сұлбасы

тораптарда кеңінен қолданылып жүр.

Жергілікті жағдайлардан тәуелді тұйықталған тораптардың сұлбалары әртүрлі болуы мүмкін. Сақиналы тораптар (2.5 сур.) және екі жақтан қоректенетін желі қарапайым болып келеді (2.6 сур.). Әр жүктеме қалыпты режимде екі жақтан қоректенуі мүмкін. Тораптың бас айландарының кез – келгені зақымдалғанда қорек үзілмейді, ал ток желінің жұмыста қалған басқа бас айланымен өтеді. Осыған байланысты әр бас айланның өткізу қабілеті барлық тораптың толық жүктемесіне есептелу керек

2.6 Суреті – Екі жақтан қоректенетін тораптың сұлбасы

. Бұның екі жақтан қоректенетін желідегі қорек көздерінің қуатына да қатынасы бар. Бұның бәрі торапқа жұмсалатын түрлі – түсті металдың шығынын және оны құруға кететін қаржыны көбейтеді. Тұйықталған тораптарда қалыпты режимде әр жүктеме қысқа жолмен қоректенуі мүмкін. Сондықтан олардағы қуат пен энергияның шығындары тораптың берілген параметрлері мен жүктемелерінде және қорек көздерінің бірдей кернеулерінде ең аз болуы мүмкін.

Өткізу қабілетінің қорын төмендету үшін тұйықталған тораптардың күрделі сұлбаларын қолданады (2.7 сур.). Тұйықталған тораптарды мәні мен фазасы бойынша әртүрлі кернеулері бар тұйықталған тораптардан қоректенгенде, тұйықталған торапта теңестіру тогы пайда болады. Мұнда тұйықталған тораптың көздердің бірдей кернеуіндегі жұмыспен салыстырғанда қуат және электрэнергия шығындары көбейіп, жұмысының экономикалық көрсеткіштері нашарлайды. Сондықтан тұйықталған тораптарды бір көздің шиналарынан немесе бір көз шиналарының әртүрлі секцияларынан қоректендіруді ыңғайлы көреді. Қорек көздері шамамен біртекті болғаны дұрыс.

Т ұйықталған тораптардың релелік қорғанысы тұйықталмағанға қарағанда күрделі. Кейбір жағдайларда тұйықталған тораптарда қорғаныстың дұрыс емес, селективсіз әсерлері болуы мүмкін. Тұйықталған тораптардың күрделі сұлбалары көрнекі емес, бұл кейде қызметкерлердің тораптағы зақымды табуын қиындатады. Қорғанысты қарапайымдату үшін таратушы

2.7 суреті – Қоректендіруші тораптың күрделі тұйықталған сұлбасы

тұйықталған (өндірістік, қалалық) тораптарды жиі тұйықталмаған, тұзақтық деп аталатын, сұлбалармен эксплуатациялайды.

2.8 сур. сақина сұлбасымен салынған кернеуі 6 – 10 кВ таратушы торап келтірілген. Қалыпты режимде а нүктесіндегі айырғыш ағытулы, торап тұйықталмай жұмыс істейді. Қуат және электрэнергия шығындарын азайту үшін тораптың ағыту нүктесін тұйықталған сұлба бойынша тораптың жұмыс істегенінде пайда болатын токтың бөліну нүктесімен үйлестіруге ыңғай жасайды. Бұл барлық уақытта бірдей мүмкін болмай қалады. Бас айланның зақымдалғанында, мысалы И – 1, И – 1 – а айланында тұтынушылардың қорегі қызметкерлердің оперативтік ауыстырып – қосуға қажет уақытына үзіледі. Қоректендіруде мұндай үзілісті рұқсат ететін тұтынушылар үшін тұзақтық сұлбаларды қолдану мүмкін. Кернеу режимін жақсарту және қуат пен электрэнергия шығындарын төмендету үшін тұзақтық желінің бөлінетін орнында салыстырмалы аз номиналды токтың сақтандырғышын орнатып, тұйықталған сұлбамен жұмыс істеуге болады.