Техникалық сипаттамасы

Вискозиметр тұрақтысы: ГОСТ 1532 көрсетілген мәніне сәйкес болады және 51±1 секундты құрайды (температура 20°С болғанда 200 мл дистилденген судың түтіктен ағып шығу уақыты) .

Тәжірибедегі сұйықтың максималды қыздыру температурасы: 110°С.

Қоректену параметрлері:

- бірфазалы тұрақсыз(переменный) ток;

- кернеу 220+22–33 В;

- жиілік 50±1 Гц;

- 2 кВт артық емес пайдаланылатын қуат;

Габаритті өлшемдері мен массасы:

- вискозиметрдің 235х224х560 мм;

- вискозиметр массасы: 5,5 кг;

- температураны реттейтін блоктың 135х155х75 мм;

- температураны реттейтін блоктың массасы: 1,5 кг

3. Сұйықтың тұтқырлығын анықтау тәртібі.

Капиллярлы вискозиметр – температура тұрақты болғанда мөлдір сұйықтардың тұтқырлығын үлгінің калибрленген капилляр арқылы ағып шығу уақытын анықтау жолымен өлшеуге арналған аспап.

Кинематикалық тұтқырлықты анықтау әдісі мынадай: Шығатын түтікке 5 резіңке түтікті кигізеді. Әрі қарай, сол жақ иінді қысып және вискозиметрді аударып, оң жақ иінді суы бар ыдысқа батырып және резіңке алмұрттың көмегімен М₂ белгісіне дейін сорып алады. Вискозиметрді ыдыстан суырып алып, тез арада қалыпты жағдайына келтіреді. Оң жақ иіндегі сұйықтың артығын құйып алып, иіннің ұшына резеңке түтікті кигізеді. Термостатқа (су моншасы) вискозиметрді резервуар 1 термостаттағы сұйықтың деңгейінен төмен болатындай етіп орнатады. Термостатта 15 минуттан кем емес ұстағаннан кейін сұйықты оң жақ иінге шамамен резервуар1 биіктігінің 1/3 бөлігіне дейін сорғызады. Сосын оң иіннен резеңке түтік ағытып алынады да, сұйық ауырлық күшінің әсерінен капилляр түтік 3 арқылы 2 резервуардан ағып шығады. Осыған орай секундомердің көмегімен М₁ белгісі мен М₂ белгісіне дейінгі сұйықтың жылжу уақытын Т анықтайды.

Сұйықтың кинематикалық коэффициентін (мм²/с) мына формула бойынша анықтайды:

, (1.5)

мұндағы с –вискозиметр тұрақтысы, мм²/с (паспорт бойынша анықталады);

- вискозиметрдегі сұйықтың ағып шығуының орташа арифметикалық уақыты, с.

Энглер вискозиметрі –тәжірибелік температурада зерттеліп отырған өнімнің ағып шығу уақыты мен + 20 ⁰C температурадағы дистилденген су мөлшерінің ағып шығу уақытының қатынасын анықтау арқылы, сұйықтың шартты тұтқырлығын өлшеуге арналған аспап.

Сұйық тұтқырлығын Энглер вискозиметрімен анықтау тәртібі мынадай. Вискозиметрдің қақпағын 12 ашып, резервуардың 3 ішкі беті мен түтікше 9 таза әрі құрғатып сүртілгенін тексереміз.

Стерженді 1 түтікшенің 9 тесігіне қондырамыз және резервуарға 3 зерттелетін сұйықтың еркін беті ілмектердің 10 ұшын сәл жауып тұратындай етіп құямыз; бұл кезде сұйықтың көлемі шамамен 240 см³ құрайды. Егер ілмектің ұштары резервуардағы сұйықтың еркін бетімен бірдей жанасып тұрмаса, онда аспаптың осінің тік қалыптан ауытқып кеткені, бұл жағдайды көтергіш винттермен 6 түзету керек.

Сұйығы бар резервуарды 3қақпақпен жауып, оның тесігіне термометр 13 орнатады.

Ыдысқа 11 су құяды, резервуардағы 3 зерттелетін сұйықтың температурасы берілген температураға жеткенге дейін, немесе жанғышпен 8 қыздырылады, немесе құрғақ мұзбен немесе қармен суытылады. Түтікшенің 9 астына бос таза колба 5 қойылады.

Вискозиметрдің қақпағын ұстап тұрып, стерженді сәл көтеріп секундомерді қосады. Қондырғыдан 9 ағып шыққан сұйықтың колбаның ішкі жанындағы қабырғасына 5 түсуін бақылау керек. Бұл колбаның ішінде сұйықтың деңгейін қадағалауға кедергі болатын көпіршіктерді болдырмайды.

Ағып шыққан сұйықтың деңгейі колбадағы жоғарғы , белгіге (рискаға) 7 жеткенде, секундомерді тоқтатады. Секундпеналынған осы уақыт t_ж 200 см³ зерттелген сұйықтың ағып шығу уақыты болып саналады.

Кейбір қателерді болдырмау үшін t_ж уақытын анықтау жұмысын бірнеше рет қайталайды.

Осындай жолмен судың санын да анықтайды t_B, яғни температурасы 20 °С болатын 200 см³ дистилденген судың ағып шығу уақытын анықтауға болады. Әрбір вискозиметр үшін судың саны тұрақты болады және оны жасап шығарған зауыдпен көрсетіледі.

Өлшеу қорытындысы бойынша t_жжәне t_B орташа тәжірибелік мәндері сұйықтың тұтқырлығын Энглер градусымен анықтауға мүмкіндік беретін есептеледі

(1.6)

Энглер градусындағы тұтқырлықтан, тұтқырлықтың кинематикалық коэффициентіне v өтуі эмпирикалық формулалар бойынша орындалады, яғни Уббелоде формуласы бойынша

,(1.7)

(1.4) теңдеуін қолдана отырып, тұтқырлықтың динамикалық коэффициентін есептейдіμ.

Зерттеліп отырған сұйықтың тығыздығы ареометрдің көмегімен анықталады.