Rozdział 3. Podejmowanie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną mająca status osoby zagranicznej w Polsce.

1. Podejmowanie działalności gospodarczej przez obywateli ue:

1.1 W sposób pośredni (przedstawicielstw,odzialów);

Zgodniej z ustawą o USDG przedsiębiorcy zagraniczni mogą tworzyć przedstawicielstwa z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. (Art. 93)

Zakres działania przedstawicielstwa może obejmować wyłącznie prowadzenie działalności w zakresie reklamy i promocji przedsiębiorcy zagranicznego. (Art. 94)

Przedstawicielstwo mogą utworzyć również osoby zagraniczne powołane do promocji gospodarki kraju ich siedziby, z tym że zakres działania takiego przedstawicielstwa może obejmować wyłącznie promocję i reklamę gospodarki tego kraju. (Art. 95)

Utworzenie przedstawicielstwa wymaga wpisu do rejestru przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych prowadzonego przez ministra właściwego do spraw gospodarki. (Art. 96)

Dla wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przedsiębiorcy zagraniczni mogą, na zasadzie wzajemności, o ile ratyfikowane umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, tworzyć oddziały z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Do tworzenia oddziałów przez przedsiębiorców zagranicznych z państw członkowskich Unii Europejskiej, państw Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii Europejskiej oraz państw niebędących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, którzy mogą korzystać ze swobody przedsiębiorczości na podstawie umów zawartych przez te państwa ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi, przepis art. 13 ust. 1 stosuje się odpowiednio (działanie na takich samych zasadach jak obywatele polscy).(Art. 85)

Przedsiębiorca zagraniczny tworzący oddział może wykonywać działalność gospodarczą wyłącznie w zakresie przedmiotu działalności przedsiębiorcy zagranicznego. (Art. 86)

Przedsiębiorca zagraniczny tworzący oddział jest obowiązany ustanowić osobę upoważnioną w oddziale do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego. (Art. 87)

Przedsiębiorca zagraniczny może rozpocząć działalność w ramach oddziału po uzyskaniu wpisu oddziału do rejestru przedsiębiorców. (Art. 88)

Oddziałem, zgodnie z przepisami o swobodzie działalności gospodarczej, jest wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej wykonywana przez przedsiębiorcę poza jego główną siedzibą.

Działalność przedstawicielstwa natomiast może obejmować wyłącznie prowadzenie działalności w zakresie reklamy i promocji przedsiębiorcy zagranicznego. W przypadku przedstawicielstwa, wymagany jest wpis do rejestru przedstawicielstw zagranicznych prowadzonego przez Ministerstwo Gospodarki.

1.2 W sposób bezpośredni (samodzielnie,w ramach spółki cywilnej).

Spółka cywilna³⁰

Spółka cywilna jest najprostszą formą prowadzenia działalności gospodarczej, przez co najmniej dwóch przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, prawnymi lub jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną. Jest to umowa zawarta na czas określony lub nieokreślony, w której wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w ustalony przez siebie sposób, w szczególności przez wniesienie wkładów. Wspólników spółki cywilnej, w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej, uznaje się za przedsiębiorców. Spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej. Majątek spółki stanowi łączną współwłasność wspólników (zarówno osoby fizyczne, jak i prawne), którzy odpowiadają za jej zobowiązania całym swoim majątkiem.  Do założenia omawianej formy działalności gospodarczej należy zawrzeć umowę spółki w formie pisemnej, zgłosić tę umowę do właściwego urzędu skarbowego oraz Głównego Urzędu Statystycznego i dokonać zgłoszenia aktualizacyjnego w CEIDG. Nie istnieje wymóg minimalnego kapitału. Prowadzenie spraw spółki leży w obowiązku każdego wspólnika. Spółka cywilna jest dobrym rozwiązaniem dla osób, które zamierzają prowadzić niewielką firmę wspólnie z kimś, kto dostarczy kapitał lub posiada cenne w zamierzonej działalności umiejętności. 

Spółka cywilna jest szczególną formą prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Jest to umowana podstawie której co najmniej dwóch przedsiębiorców zobowiązuje się do wspólnego prowadzenia działalności gospodarczej, czyli do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego. Nazwa "spółka" może być w tym przypadku myląca, gdyż opisywana tutaj forma działalności nie stanowi samodzielnego podmiotu gospodarczego a jest jedynie umową między wspólnikami, z których każdy jest samodzielnym przedsiębiorcą. Spółka cywilna jest pewną modyfikacją prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej, o której była mowa w rozdziale poprzednim.  Wspólnicy spółki cywilnej co do zasady muszą wnieść do spółki majątek, który staje się w ten sposób ich majątkiem wspólnym. Oznacza to, że w czasie trwania spółki wspólnik nie może tym majątkiem ani swoim udziałem w tym majątku samodzielnie dysponować, np. nie może go sprzedać. Wszyscy wspólnicy ponoszą pełną i solidarną odpowiedzialność za zobowiązania związane z działalnością spółki cywilnej. Wyjaśnienia wymaga pojęcie odpowiedzialności solidarnej. Oznacza ono, że wierzyciel spółki może żądać zapłaty długu od wszystkich wspólników lub od kilku z nich albo tylko jednego (wedle swego swobodnego wyboru). Każdy z tych wspólników odpowiada do pełnej wysokości długu, nawet, jeśli sam go nie zaciągnął, tylko uczynił to inny wspólnik. Jeżeli jeden ze wspólników spłaci wówczas dług, pozostali wspólnicy są zwolnieni z zobowiązania. Z tego jasno wynika, że każda forma działalności, w której przedsiębiorcy (wspólnicy) ponoszą odpowiedzialność solidarną, wymaga znacznego zaufania między wspólnikami.

2. Podejmowanie działalności gospodarczej przez obywateli innych państw.

Z chwilą wejścia Polski do Unii Europejskiej rynek polski został otwarty dla przedsiębiorców unijnych, którzy mogą podejmować i prowadzić działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak obywatele polscy. Co do pozostałych cudzoziemców ustawa precyzuje pewne ograniczenia, odwołuje się również do zasady wzajemności i umów międzynarodowych.

Podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych w Ustawie.

Definicja osoby zagranicznej została wyjaśniona w art. 5 powołanej ustawy i oznacza:

Osobę fizyczną mającą miejsce zamieszkania za granicą, nie posiadającą obywatelstwa polskiego

Osobę prawną z siedzibą za granicą

Jednostkę organizacyjną nie będącą osobą prawną posiadającą zdolność prawną, z siedzibą za granicą.

Osoby zagraniczne wymienione w ustępie 1 i 2 art. 13 ustawy mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarcza na terytorium RP na takich samych zasadach jak obywatele polscy, pozostałe osoby ( art. 13 ust. 3 ) mają prawo do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej wyłącznie w formie: spółki komandytowej, komandytowo – akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnej, a także do przystępowania do takich spółek oraz obejmowania bądź nabywania ich udziałów lub akcji, o ile umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej.

3.Wpis do CEIDG

Ewidencja działa od 1 lipca 2011 r. na mocy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej z 2 lipca 2004 r.³¹. Umożliwia bezpłatny dostęp do informacji o przedsiębiorcach i innych podmiotach w zakresie wskazanym w ustawie. Wpisy do ewidencji są dokonywane zdalnie poprzez system teleinformatyczny prowadzony przez Ministra Gospodarki lub tradycyjnie za pośrednictwem urzędu gminy wybranego przez wnioskującego o wpis przedsiębiorcę.

Ewidencja działalności gospodarczej osób fizycznych była wprowadzona przez ustawę o działalności gospodarczej z 1988 r. (tzw. ustawa Wilczka (Dz. U. z 1988 r. Nr 41, poz. 324), ministra przemysłu w rządzie Mieczysława Rakowskiego) i była prowadzona jako jawna przez właściwe dla miejsca prowadzenia działalności urzędy samorządowe. Do końca grudnia 2011 r. do centralnej zostały przeniesione wpisy prowadzone przez samorządy.

Zadania CEIDG :

• prowadzenie ewidencji przedsiębiorców, którzy są osobami fizycznymi

• dostarczenie informacji o podmiotach gospodarczych w zakresie wskazanym w ustawie

• umożliwienie korzystania z danych, które są bezpłatnie udostępniane

• możliwość ustalenia terminu i zakresu zmian wpisów w CEIDG i identyfikacja tych zmian z podmiotem, które je wprowadził.

Wszelkie czynności związane z wpisem do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) – prowadzonej przez Ministra Gospodarki są bezpłatne.

Wpisowi do rejestru CEIDG podlegają wyłącznie osoby fizyczne, prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą jednoosobowo lub jako wspólnicy spółek cywilnych. Inne podmioty w tym osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej podlegają wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego.

Wypełniania wniosku o wpisu do CEIDG składa się w dowolnym urzędzie gminy lub miasta.

Wniosek CEIDG dla osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą jest jednocześnie:

• wnioskiem o uzyskanie, zmianę albo skreślenie wpisu w rejestrze REGON;

• zgłoszeniem identyfikacyjnym albo aktualizacyjnym do naczelnika urzędu skarbowego (NIP);

• oświadczeniem o wyborze formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych;

• zgłoszeniem albo zmianą zgłoszenia płatnika składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;

• oświadczeniem o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego rolników.

Zgodnie z przepisami ustawy USDG, wpisowi do CEIDG nie podlega wykonywanie działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowanie przez rolników pokoi, sprzedaż posiłków domowych i świadczenie w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów oraz wyrobu wina przez producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu roku gospodarczego.

Niektóre rodzaje działalności gospodarczej nie mogą być wykonywane przez osoby fizyczne (np. prowadzenie banku). Wniosek o wpis do CEIDG stanowią wszystkie jego części jeżeli są wypełnione (CEIDG-RD, MW, RB, SC, PN).

Wniosek w wersji papierowej należy wypełnić komputerowo albo na maszynie lub długopisem pismem wyraźnym, bez poprawek i skreśleń. W razie potrzeby dokonania korekty składanego wniosku, należy wypełnić dodatkowy formularz CEIDG-POPR. W przypadku wniosku wypełnionego elektronicznie na stronie www.ceidg.gov.pl nie ma podziału na ww. części.

Zgłoszenie osoby ubezpieczonej czyli osoby prowadzącej działalność gospodarczą oraz innych ubezpieczonych (osoby współpracującej, pracowników, zleceniobiorców) do ubezpieczeń społecznych lub ubezpieczenia zdrowotnego następuje niezależnie od złożenia wniosku CEIDG-1, w formie zgłoszenia ZUS ZUA albo ZUS ZZA, przekazywanego w formie elektronicznej lub pisemnej bezpośrednio do ZUS. Przedsiębiorca jest zobowiązany do złożenia dokumentu ZUS ZUA lub ZUS ZZA w terminie 7 dni od dnia powstania obowiązku ubezpieczeń.

Rejestracja w CEIDG jest wolna od opłat. Wszelkie informacje zachęcające Państwa do dokonania wpłaty związanej z rejestracją działalności gospodarczej osoby fizycznej w Polsce są nielegalne. Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis. Wpis jest dokonywany nie później, niż następnego dnia roboczego po dniu wpływu do CEIDG poprawnego wniosku. Zaświadczeniem o wpisie w CEIDG jest wydruk ze strony internetowej CEIDG. Organy administracji publicznej nie mogą domagać się od przedsiębiorców okazywania, przekazywania lub załączania do wniosków zaświadczeń o wpisie w CEIDG. Numerem identyfikacyjnym przedsiębiorcy w CEIDG jest numer identyfikacji podatkowej (NIP). Jeżeli wnioskodawca nie posiada, bądź nie pamięta swojego NIP powinien we wniosku o wpis do CEIDG zaznaczyć rubrykę "Nie posiadam numeru NIP". Po zarejestrowaniu działalności gospodarczej NIP zostanie nadany/zweryfikowany i umieszczony we wpisie przedsiębiorcy w CEIDG automatycznie.

Dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą numerem identyfikacyjnym w CEIDG oraz właściwym identyfikatorem we wszelkich kontaktach z administracją podatkową jest numer NIP.

Wraz z wnioskiem o wpis do CEIDG składa się oświadczenie o braku orzeczonych – wobec osoby, której wpis dotyczy – zakazów, pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Przedsiębiorca ma prawo we wniosku o wpis do CEIDG określić późniejszy dzień podjęcia działalności gospodarczej niż dzień złożenia wniosku. Przedsiębiorca może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 30 dni do 24 miesięcy. Jeżeli przedsiębiorca nie wznowi działalności przed upływem okresu 24 miesięcy, wpis zostanie wykreślony z urzędu. Przedsiębiorca może wznowić działalność przed upływem 30 dni od jej zwieszenia. (28 lub 29 w lutym). Z punktu widzenia formalnoprawnego w takim przypadku nie nastąpią skutki prawne (podatkowe, ubezpieczeniowe) wynikające z faktu zawieszenia. Zarówno data rozpoczęcia zawieszenia jak i wznowienia działalności gospodarczej nie może być wcześniejsza niż dzień złożenia wniosku.

Przedsiębiorca jest zobowiązany złożyć wniosek o zmianę wpisu w terminie najpóźniej 7 dni od dnia zmiany danych oraz wniosek o wykreślenie wpisu w terminie 7 dniu od dnia trwałego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej. W przypadku zaprzestania należy podać datę przypadającą na ostatni dzień wykonywania działalności gospodarczej. Data zaprzestania działalności gospodarczej nie może być późniejsza niż data złożenia wniosku. Przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą jako wspólnik w więcej niż jednej spółce cywilnej może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej w jednej lub kilku takich spółkach. Przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w różnych formach prawnych może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej w jednej z tych form. W przypadku wykonywania działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej jest skuteczne pod warunkiem jej zawieszenia przez wszystkich wspólników. Gdy przedsiębiorca staje się płatnikiem podatku VAT to najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia sprzedaży towarów lub świadczenia usług objętych VAT w Urzędzie Skarbowym właściwym ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, składamy druk zgłoszeniowy VAT-R. Naczelnik urzędu skarbowego rejestruje przedsiębiorcę jako "podatnika VAT czynnego". Od 1 stycznia 2015 r. rejestracja przedsiębiorcy dla celów VAT jest bezpłatna (obowiązek uzyskiwania potwierdzenia zgłoszenia rejestracyjnego został zniesiony). Przedsiębiorca, który wystąpi z wnioskiem o wydanie potwierdzenia rejestracji, jest zobowiązany wnieść opłatę skarbową w wysokości 170 zł. Osoby posiadające podpis elektroniczny mogą złożyć VAT-R za pośrednictwem CEIDG. Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą rozliczają się z tego tytułu z należnych podatków. Ważne jest aby rozliczeń takich dokonywać we właściwym urzędzie skarbowym, gdyż nie zawsze jest on taki sam w zakresie podatku PIT, CIT i VAT. Podatek (PIT) jest rozliczany z urzędem skarbowym według miejsca zamieszkania podatnika. W przydatku podmiotów rozliczających się z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) – urzędem skarbowym w którym należy rozliczać ten podatek jest urząd właściwy ze względu na siedzibę spółki. Podstawowym kryterium ustalania właściwości miejscowej urzędu skarbowego w sprawie podatku od towarów i usług (VAT) jest miejsce wykonywania czynności, które podlegają opodatkowaniu tym podatkiem, a więc miejsce wykonywania działalności gospodarczej.