Francja

1524 – Giovanni de Varazzano i jego podróże pod flagą Francji na zlecenie Franciszka I

1534 – pierwsza podróż do zatoki św. Wawrzyńca Jacques Cartiera

1535-6 – druga podróż Cartiera

1541-42 – trzecia podróż Cartiera

1555 – próba założenia France Antarctique (Rio de Janeiro) zostaje udaremniona

1605, 27 lipiec – założenie Port Royal w Arcadii (Nowa Szkocja)

1608 – Samuel de Champlain zakłada Quebec

1612 – powstaje francuska kolonia France Equinoxiale założona przez grupę około 500 kolonizatorów, którzy wyruszyli z Cancale w Bretanii pod dowództwem Daniela de La Touche (odkryte w 1604 przez De la Ravardiere); tereny te to północna Brazylia (Maranhao)

1615 – osadnicy francuscy zostają pokonani i wypędzeni przez Portugalczyków

Holandia

Lata 90te XVI wieku – początki handlu holenderskiego z Brazylią i Afryką (Dutch Gold Coast)

Działalność Jan Huyghen van Linschoten i Cornelis de Houtman, którym udaje się poznać niektóre mapy i sekrety Portugalczyków.

1594 – założenie „Kampanii Dalekich Lądów”

1595-97 pierwsza wyprawa Houtmana i niewielki ładunek przynosi jednak wymierne zyski

1598 – wypływają na wschód 22 statki reprezentujące pięć różnych kampanii handlowych (powróciło 14)

1598-99 – 400% zysku z drugiej wyprawy Jacoba van Necka

1601 – wypływa 14 flotyll (65 statków)

1602, 20 marca – założenie VOC Verenigde Oost-Indische Compagnie (Holenderska Kampania Wschodnioindyjska) – monopol na 21 lat

1598 wyrusza wyprawa Jacques Mahu oraz Simon de Cordesa z Holandii w podróż dookoła świata:

• Hoop (Nadzieja), Jacques Mahu (zaginęli podczas sztormu)

• Liefde (Miłość), Simon de Cordes (pobici przez Indian, dotarli do Japonii w liczbie 24, choć tylko 6 mogło chodzić; angielski pilot William Adams został w Japonii samurajem)

• Geloof (Wierzyć), Gerrit van Beuningen (wróci do Holandii ze zdziesiątkowaną załogą)

• Trouwe (Wiara), Van Boekhout (załoga po licznych walkach z Hiszpanami w zmniejszonej ilości i na kradzionym statku dotarła do Azji, gdzie zostali zabici przez Portugalczyków lub aresztowani w Goa)

• Blijde Boodschap (Dobra Nowina), Sebald de Weert (aresztowani przez Hiszpanów w kolejnych latach docierali z powrotem do Holandii – ostatni w 1604)

1605 – Amboina zdobyta od Portugalii

1619 – Jan Coen zdobywa Dżakartę (nazywają ją Batawią)

1621 – założenie kampanii Zachodnioindyjskiej – monopol na 20 lat

1624-25 – Holendrzy utrzymują Bahię

1628 – Piet Heyn zdobywa Hiszpańską srebrną flotę

1630-45 – Pernambuco - stąd wyprawa do Elminio (1637) i zajęcie Angoli (1641)

1639 – wypędzenie Portugalczyków z Japonii i oddanie monopolu na dwa wieku Holendrom (1639 Hirado, a następnie 1641 Deshima)

1641 – zdobycie Moluków

1652 – Cape Town

1656 – zdobycie Colombo

1658 – zajęcie Cejlonu

1662 – Nagappattinam

1662 – Cranganore

1662 – Cochin

Wykład 8

Podróże i odkrycia Francuzów i Holendrów Konflikt portugalsko-holenderski. Hugo Grotius i wolność mórz i oceanów. Czarna Legenda.

1603, 25 luty – portugalska karaka Santa Catarina zostaje zaatakowana i przejęta przez holenderski okręt Jacoba van Heemskerta w cieśninie singapurskiej.

Po całym dniu ostrzału Portugalczycy poddali się pod warunkiem ocalenia życia, za co Ferdynand d’Albuquerque podziękował Holendrom.

Po powrocie do Holandii wraz ze zdobyczą (ponoć wartą £300,000) Heemskert postawiony został w stan oskarżenia, lecz uznany za niewinnego i mającego prawo do ‘piractwa’. Wydarzenie to stało się podstawą zatrudnienia Grotiusa do obrony Holandii i spowodowało zmianę widzenia kolonializmu w świecie.

Francisco de Vitoria (c. 1483–1546)

Dominikanin, filozof, prawnik. Stanął w obronie Indian i ich prawie do wojny sprawiedliwej. Papież i cesarz nie mają – według niego – prawa nic narzucać Indianom, chyba że chodzi o ofiary z ludzi.

W latach 1537-1539 głosi trzy kazania (relectiones) o prawach Indian.

Dzieła wydane z notatek do wykładów: De Indis, 1532 oraz De Jure belli Hispanorum in barbaros, 1532 traktują o tych właśnie kwestiach i kontrastują z praktyką Hiszpanów oraz tzw.. „czarną legendą”.

Niektórzy naukowcy twierdzą przeciwnie, iż jego nauki i humanizm były usankcjonowaniem kolonializmu.

Alberico Gentili (1552 – 1608)

Włoski prawnik. Uważany za twórcę nowożytnego prawa międzynarodowego, który jako pierwszy odłączył prawo międzynarodowe od teologii.