- •1)Прадмет агульнай тэорыi права.
- •2)Метадалогiя I метады атп
- •3)Месца I функцыi атп у cicтэме навук, якiя вывучаюць дзяржаву I права.
- •4)Характарыстыка эканамичнай систэмы першабытнага грамадства
- •5)Сацыяльны лад першабытнага грамадства
- •6) Улада и систэма киравання у першабытным грамадстве
- •7)Асноуныя шляхи и агульныя заканамернасци паходжання дзяржавы(дзяржауна-арганизаванага грамадства). Прыметы дзяржавы,якия адрозниваюць яе ад улады и арганизацыи киравання у першабытным грамадстве.
- •8)Формы происхождения государства
- •9)Аснощныя виды и агульныя рысы нарматыуных рэгулятарау(правилау паводзин) першабытнага грамадства.
- •10)Паходжанне права.Прыметы права,якия адрозниваюць яго ад нарматыуных рэгулятарау, што были уласцивы першабынаму грамадству.
- •11. Асноўныя шляхі і формы паходжання права
- •12. Прычыны існавання мноства канцэпцый (тэорый) пахо-джання дзяржавы і права і іх класіфікацыя.
- •13. Характарыстыка тэалагічнай і патрыярхальнай канцэпцый паходжання дзяржавы і права
- •14. Дагаворная і арганічная тэорыі паходжання дзяржавы і права
- •15. Тэорыя гвалту і марксісцкая («класавая») тэорыя паход-жання дзяржавы і права
- •16. Паняцце, сутнасць і азначэнне дзяржавы
- •17. Дзяржава і дзяржаўная ўлада. Прыметы дзяржавы, якія адрозніваюць яе ад іншых відаў палітычнай улады
- •18. Тыпалогія развіцця дзяржаўнасці
- •19. Паняцце і азначэнне формы дзяржавы. Суадносіны сут-насці і формы дзяржавы
- •21. Паняцце і азначэнне формы дзяржаўнага ўладкавання. Раз-віццё і віды формаў дзяржаўнага ўладкавання.
- •22. Паняцце, азначэнне і відыдзяржаўна-прававогарэжыму. Суадносіныдзяржаўна-прававога і палітыка-прававогарэжымаў.
- •23. Паняцце, азначэнне і класіфікацыяфункцыйдзяржавы.
- •24. Характарыстыкаўнутраныхфункцыйдзяржавы.
- •25. Характарыстыказнешніхфункцыйдзяржавы.
- •26. Формы і метадыажыццяўленняфункцыйдзяржавы.
- •27. Паняцце і азначэннеапарату (механізма) дзяржавы.
- •28. Паняцце, прыметы і азначэнне органа дзяржавы. Класіфі-кацьнгівідыорганаўдзяржавы.
- •29. Кадры апарату (механізма) дзяржавы. Бюракратыя і бюракратызм. Дэмакратыя і дысцыпліна ў дзейнасціапаратудзяржавы.
- •30. Прынцыпыарганізацыі і дзейнасціапарату (механізма) дзяржавы.
- •31. Паняцце, элементы і азначэннепалітычнайсістэмыграмадства.
- •32. Дзяржава і палітычныяпартыі.
- •38. Паняцце, сутнасць і азначэнне права.
- •39. Функцыі і эфектыўнасць права.
- •40. Прынцыпы і аксіёмы права.
- •41. Развіццё права. Пераемнасць і абнаўленне ў праве. Рэцэпцыя права.
- •41. Развіццё права. Пераемнасць і абнаўленне ў праве. Рэцэпцыя права.
- •42. Прававая сістэма (сям'я). Віды прававых сем'яў.
- •43. Паняцце, прымет і азначэнне норм права
- •44. Виды норм права.
- •45. Структура норм права
- •46. Способы изложения норм права в тексте нпа
- •47. Эффективность норм права
- •48. Паняцце, азначэнне і віды крыніц права
- •49. Прававы вычай і яго формы. Звычаевае права.
- •50. Прававы прэцэдент. Прэцедентнае права.
- •51. Дагавор нарматыўнага зместу ў якасці крніцы права. Унутрыдзяржаўны, мідзяржаўны, міжнародны дагавор.
- •52. Дактрына ў якасці крыніцы права
- •53. Кананічныя нормы у якасці крыніцы права
- •55. Эвалюцыя (развіццё) крыніц права.
- •56. Паняцце і азначэнне сістэмы і структуры права.
- •57. Галіновая структура права. Галіны, падгаліны і інстытуты права. Характарыстыка асноўных галін права Рэспублікі Беларусь.
- •58. Права прыватнае і права публічнае.
- •59. Права матэрыяльнае і права працэсуальнае.
- •60. Права рэгулятыўнае і права ахоўнае.
- •61. Міжнароднае і нацыянальнае права.
- •62. Сістэма права і сістэма заканадаўства.
- •63. Праваўтварэнне, праватворчасць, нарматворчасць і заканатворчасць.
- •64. Віды праватворчасці і нарматворчасці ў Рэспубліцы Беларусь.
- •65. Заканатворчы працэс у Рэспубліцы Беларусь
- •66. Віды крыніц права ў рэспубліцы беларусь. Нарматыўны прававы акт і дагавор нарматыўнага зместу - асноўныя крыніцы права ў рэспубліцы беларусь.
- •67. Класіфікацыя і віды нарматыўных прававых актаў у рэспубліцы беларусь.
- •68. Паняцце, асноўныя рысы і віды законаў у рэспубліцы беларусь.
- •69. Характарыстыка нарматыўных прававых актаў прэзідэнта рэслублікі беларусь.
- •70. Нарматыўныя прававыя акты савета міністраў рэспублікі беларусь.
- •71 Ведамасныя нарматыўныя прававыя акты.
- •72. Нарматыўныя прававыя акты мясцовых органаў кіравання самакіравання.
- •73. Лакальныя нарматыўныя прававыя акты.
- •74. Нарматыўныя прававыя акты кааператыўных і грамадскіх арганізацый.
- •75. Нарматыўныя акты вярхоўнага і вышэйшага гаспадарча-га суда рэспублікі беларусь.
- •76. Парадак апублікавання нарматыўных прававых актаў, афіцыйныя крыніцы апублікавання.
- •77. Конституционный суд рб
- •78.Действие нормативных актов во времени
- •79. Действие нпа в пространстве.
- •80. Действие нпа по кругу лиц.
- •81. Особенности осуществления норм мп в правовой системе рб.
- •82. Систематизация источников права и её виды.
- •83. Юридическая техника. Юридические презумпции и фикции.
- •84. Понятия, значения и виды реализации права.
- •85. Понятия, виды, значения применения права.
- •86. Стадии применения права.
- •87. Понятия, виды и акты толкования права.
- •88. Паняцце,прыкметы, змест і віды актаў прымянення права.
- •89. Структура (будова) і асноўныя патрабаванні да актаў пры-мянедня права.
- •90. Прабелы ў праве і іх прычыны. Спосабы запаўнення і ліквідацыі прабелаў права.
- •91. Паняцце, азначэнне, прыметы, віды і склад прававых адносінаў.
- •92. Суб'екты (удзельнікі) прававых адносін.
- •93. Змест прававых адносін.
- •94. Аб'екты прававых адносін.
- •95.Юрыдычныя факты.
- •96. Паняцце, азначэнне і віды правамерных паводзін.
- •97. Паняцце, прыметы, азначэнне і віды правапарушэнняў.
- •98. Юрыдычны склад правапарушэння.
- •99. Прычыны правапарушэнняў. Шляхі і сродкі ліквідацыі пра-вапарушэнняў
- •100. Паняцце і азначэнне, асноўныя прыметы, мэты, функцыі і прынцыпы юрыдычнай адказнасці.
- •101. Падставы юрыдычнай адказнасці і падставы вызвалення ад юрыдычнай адказнасці. Прэзумпцыя невінаватасці.
- •102. Віды юрыдычнай адказнасці. Адрозненне юрыд. Адказнасці ад маральнай і палітычнай адказнасці
- •103. Паняцце і азначэнне правасвядомасці, яе месца сярод іншых формаў свядомасці.
- •104. Структура (будова) правасвядомасці
- •105. Паняцце, азначэнне, элементы і паказчыкі прававой культуры.
- •106. Прававое выхаванне
- •108. Суадносіны нормаў права і іншых відаў сацыяльных нормаў
- •109. Праявы ўзаемаадносін паміж дзяржавай і правам
- •110. Прыметы прававой дзяржавы і вопыт яе фармавання ў рб
46. Способы изложения норм права в тексте нпа
Трехэлементная концепция логической структуры правовой нормы предполагает, что юридическая норма, состоящая из гипотезы, диспозиции и санкции, может по-разному излагаться в статьях нормативного правового акта. Существуют следующие варианты изложения правовых норм в статьях нормативных актов:
Статья содержит одну норму, включающую в себя все три элемента структуры.
Статья нормативного правового акта содержит в себе две и более правовые нормы.
Правовая норма располагается в разных статьях одного нормативного акта или в разных нормативных актах.
Также можно выделить прямой, отсылочный и бланкетный способы изложения правовых норм в статьях нормативных правовых актов.
Прямой способ изложения. Суть данного способа состоит в том, что в статье нормативного правового акта излагаются все элементы правовой нормы. Логическая структура совпадает со статьей нормативного правового акта.
Отсылочный способ изложения. При такой форме изложения правовой нормы в статье содержатся не все структурные элементы данной нормы, но имеется отсылка к другим статьям этого же нормативного акта, где находятся недостающие сведения.
Бланкетный способ изложения. При бланкетном изложении для уяснения содержания отдельных элементов правовой нормы следует обратиться к нормам, изложенным в других нормативных правовых актах.
Значение использования различных приемов изложения норм в статьях нормативных актов состоит в том, что это помогает законодателю делать нормативные акты компактными, избегать неоправданных длиннот и повторений, обеспечивать единообразное понимание текстов. Указанные приемы широко используются, например, при кодификации.
47. Эффективность норм права
Эффективность норм права - это соотношение между целью, поставленной в норме права, и результатом, достигнутым в процессе реализации правовой нормы. Эффективность правовых норм зависит от выполнения целого ряда требований, которые называются условиями эффективности норм права. Условия эффективности норм права подразделяются на две группы: 1) условия, относящиеся к процессу правотворчества; 2) условия, относящиеся к процессу реализации норм права.
Условиями эффективности норм права в отношении правотворчества являются:
1. Правильный выбор цели регулирования. Имеется в виду, что законодатель должен четко представлять себе, чего он хочет добиться путем издания той или иной нормы права. При этом цель должна быть реально достижимой и соответствовать уровню развития общества в целом. Нормы, ориентированные на будущее, призванные значительно реформировать общественные отношения, могут быть не выполнены в связи с отсутствием социальных, экономических -либо иных предпосылок для их осуществления. Необходимо также, чтобы поставленная в норме права цель была осуществима именно посредством правового регулирования. Известно, что не все сферы общественной жизни поддаются правовому регулированию (например, такие явления как дружеские, интимные отношения, совесть, долг не поддаются правовому воздействию).
2. Верный выбор правовых средств для достижения поставленной цели. Законодатель должен продуманно отнестись к установлению правовых запретов, дозволений или обязываний, ибо эти правовые средства должны соответствовать определенным видам регулируемых общественных отношений, типу правового регулирования в целом.
В качестве условий эффективности норм в отношении реализации права необходимо следующее:
1. Довести нормы права до адресата; 2. Создать органы, ответственные за реализацию данных нормативных предписаний, или нацелить на это уже существующие органы государства; 3. Выделить средства, необходимые для реализации норм права (материальные, организационно-технические, кадровые и т.д.); 4. Идеологически обеспечить норму, т.е. показать обществу ее значимость, необходимость, целесообразность для того, чтобы субъекты были заинтересованы в реализации предписаний правовых норм. 5. В заключение необходимо отметить, что эффективность правового регулирования зависит не только, и даже не столько, от качества правовых норм, но и от условий, в которых право функционирует.
