- •2. Михайлов критериі
- •13.1 Сурет Михайлов критериінің түсініктемесіне
- •13.2 Сурет және тәуелділіктерінің графигі (а) -орнықты және (б)-орнықсыз жүйе
- •16.1 Сур. Өзекті дилатометр
- •16.2 Сур. Биметалды термометр
- •14.2 Сурет а)-орнықсыз (1) және орнықты (2)жүйе, б)- жүйе орнықтылық шекарасында
- •12.1 Сурет. Тепе теңдік күйдің үш түрі: а – орнықты; б – орнықсыз; в – бейтарап.
- •- Шығыстық шаманың кескіні,
- •10.3 Сурет Өтпелі сипаттама
- •2.Интегралдаушы буын ретінде қандай элементтерді қарастыруға болады және буын теңдеуін жазып көрсет.
- •2.Гурвиц критериінің тұжырымдалуы
- •10.3 Сурет Өтпелі сипаттама
- •12.1 Сурет. Тепе теңдік күйдің үш түрі: а – орнықты; б – орнықсыз; в – бейтарап.
- •11.2 Сурет Буынның а)– лажс және б) – лфжс
- •12.1 Сурет. Тепе теңдік күйдің үш түрі: а – орнықты; б – орнықсыз; в – бейтарап.
- •10.3 Сурет Өтпелі сипаттама
- •10.3 Сурет Буынның а) – лажс және б) – лфжс
- •2. Михайлов критериі
- •13.1 Сурет Михайлов критериінің түсініктемесіне
- •12.1 Сурет. Тепе теңдік күйдің үш түрі: а – орнықты; б – орнықсыз; в – бейтарап.
- •1. Алгоритмдік құрылым дегеніміз не?
- •Басқару объектілерінің негізгі қасиеті
- •Гидравликалық орындаушы тетіктер.
- •1. Функционалдық құрылым дегеніміз не?
- •14.1 Сурет Тұйықталмаған жүйе афжс. 1- орнықты, 2- орнықсыз жүйе
- •1. Конструкциялық құрылым дегеніміз не?
- •Автоматтандыру схемасы
- •Өлшеу аспаптары
- •Негізгі әсер тізбегі
- •14.2 Сурет а)-орнықсыз (1) және орнықты (2)жүйе, б)- жүйе орнықтылық шекарасында
- •Потенциометрлік түрлендіргіштер
- •1. Автоматты басқару құрылғысы
- •Типтік динамикалық буындар
- •Температура түрлендіргіштері
- •12.1 Сурет. Тепе теңдік күйдің үш түрі: а – орнықты; б – орнықсыз; в – бейтарап.
- •3. Температура түрлендіргіштері.
- •2. Сыйымдылық түрлендіргіштер
- •Температура түрлендіргіштері
- •12.1 Сурет. Тепе теңдік күйдің үш түрі: а – орнықты; б – орнықсыз; в – бейтарап.
- •2. Сыйымдылық түрлендіргіштер
- •1. Тензометрлің түрлендіргіштер
- •2. Сыйымдылық түрлендіргіштер
- •3. Өлшеу қателіктері
- •2. Орнықтылық жөнінде жалпы түсінік
- •12.1 Сурет. Тепе теңдік күйдің үш түрі: а – орнықты; б – орнықсыз; в – бейтарап.
2. Сыйымдылық түрлендіргіштер
Бейэлектрлік (ығысу сұйы қ деңгеі ылғалдылық ,күш т.б)электрсыйымдылығының өзгерісіне түрлендіреді.Сыйымдылық түрлендіргіштер технологиялық процесстің өлшенбекші параметрінің өзгерісінің тіркеуші конденсатор түрінде жасалған сезгіш элементі бар реттеуші немесе өлшеуіш құрылғының бөлігі болып табылыды.Сыйымдылық түрлендірілгіштің сезгіш элементінің ретінде элементі жазық не цилиндрлі конденсатор түрінде жасалған сезгіш элементі бар реттеуші немесе өлшеуіш құрылғының бөлігі болып табылады.Сыйымдылық түрлендіргңштің сезгіш элементі ретінде жазық не цилидрлі конденсатор қолданылады.Конденсатордың сыйымдылығы (С) актив ауданы (F) мен диэлектрлік өтіміліктің (ε) өсумен артып , пластинкалардың ара қашықтығының (х)өсумен кемиді ,яғни С= εОΕf/х мұндағы εО вакумның диэлектрлік өтімділігі.
Сыйымдылық түрлендіргіштердің құрылысы қарапайым,өлшемі мен массасы шағын, сезімталдылығы барынша жоғары.Әйтседе ,олардың төмендегідей кемшіліктерін атап өткен дұрыс:біріншіден, олардың шығыстық сигналының қуаты аз болғандықтан күшейткіш қолдану қажет;екіншіден электр тоғының өнеркәсіптік жиілігінде іс жүзінде қажетті қуат бере алмайтындығынан олар үшін арнайы жоғары жиілікті қорек көзі керек;үшіншіден паразитті сыйымдылықпен бөгде электр өрісі әсер етуіне байланысты ,түрлендіріп бергіштерді және қосқыш сымдарды мұқият экрандау қажет.
3. Реттеу заңы мен принципін анықтау
№ 51 билет
1. Пьезометрлік түрлендіргіштер
2. Аппараттардағы және жинақтардағы деңгейді реттеу тамақ өнеркәсібінің көптеген технологиялық процесстерінде стандартты мәселе болып табылады. Деңгей реттелетін жинақтағыш реттеу объектісі ретінде статикалық және астатикалық буын болып табылады. Ол ағысқа байланысты анықталады. Еркін ағыс жағдайында бірінші ретті статикалық буын болып табылады. Шығыстағы насос өнімділігімен анықталатын, белгіленетін (фиксированного) ағыс жағдайында объект бірінші ретті астатикалық буын болып табылады.
20.2-суретте құбыр арқылы тасымалданатын сұйық, бу немесе газдың қысымын автоматты реттеу жүйесі көрсетілген. Объектінің динамикалық қасиеті және реттеу жүйесі қарастырылған шығынның АРЖ-ндегідей. Схеманың ерекшелігі тек аппараттар құрамында ғана. Қысым іріктеу құрылғысы арқылы көрсеткіш, өздігінен жазатын реттеуіші бар монометрге 1а изодромды реттеу заңдылығымен түседі. Реттеу әсері басқару панелі 1б арқылы реттеуші органға 1в түседі.
20.2-сурет
3. Операциондық жүйешесіне микропроцессорлық жүйеде орындалған, арнайы электрондық есептеу машинасы кіреді.
Ақпараттарды енгізу, шығару жүйешесіне операторды бақылау жүйесімен байланыстырушы құрылғылар (басқару пульті, дисплей,т.с.с.), ақпараттарды тіркеу құралдары, сыртқы есте сақтау құрылғысы және де түрлі басқару программаларды енгізу құрылғылары кіреді.
№ 52 билет
1. Технологиялық процесстерді бақылау жүйесі, автоматты және қашықтан басқару (басқару жүйелері), аварияға қарсы автоматты қорғау жүйесі (АҚАҚ жүйесі), сондай-ақ авариялық жағдай туралы, бұл ретте жабдықпен жиынтықта қоса берілетін байланыс пен хабарлау жүйелері (БжХ жүйесі) осы Талапқа, қолданыстағы нормативтік техникалық құжаттамаға, жобаларға, регламенттерге жауап береді және технологиялық процессті жүрізудің сенімділігі мен қауіпсіздігін, технологиялық өлшемдерді ұстаудың берілген нақтылығын қамтамасыз етеді. 2. Сәулелену түрлендіргіштері
Жарық сәулесін электр тогына түрлендіру үшін фотоэффект құбылысы пайдаланылады, ол зат бетінде электрмагниттік сәулемен әсер еткендегі электорндар ағынының пацйда болатынына негізделген. Электрондар ағыны заттан сыртқа қарай бағытталғанда сыртқы фотоэффект деп аталады. Фотоэффект құбылысын 1887жылы Г.Герц ашқан. Ал сыртқы фотоэффект туралы алғашқы күрделі зерттеулер жүргізген Столетов. Фотоэлектолік түрлендіргіштердің құрылысы қарапайым жұмысы сенімді, олар цехтарда жарықтандыруда автоматты басқаруда сұйық металл мен қызған бөлшектердің температурасын өлшеуде сұйықтың не газдың мөлдірлігін анықтауда, конвейермен өтетін формамен бұйымдарды есептеуде қыздыру пештерінің оттықтарындағы жалынды бақылауда қолданады.
