«Мемлекеттік және халықаралық сыйлықтар мен стипендиялар» атты тақырыпта сұхбат құрастырыңыз.

«Табиғат, су» тақырыбында мақал-мәтелдер айтып беріңіз.

Күн күркіресе, көп дүркірер.

Күркіреген бұлттың жаңбыры аз.

Боранда күні ит пен бала құтырады.

Алпыс күнде тасыған су,

Алты күнде қайтар.

Жауынмен жер көгереді,

Батамен ел көгереді.

Қыстың көзі қырау.

Сәуір болса күн күркірер.

Сәуір болмай, тәуір болмас.

Жаңа айдан жақсылық.

Жел дауылды шақырады,

Бұлт жауынды шақырады.

№ 19 емтихан билеті

«Бұқаралық ақпараттар құралы» тақырыбында шағын мәтін құрастырыңыз.

Бұқаралық ақпарат құралдары, ақпарат алуға құқықты, азаматтардың ой-пікірлері,

телеарналар, бағдарламалар, арналар, қазақша бағдарламалар, халықаралық қоғамдастық,

бұқара жұртшылық.

Қазақстан Республикасының 1995 жылы қабылданған Конституциясының 18-бабының 3-пункті бойынша азаматтар мемлекеттік органдар мен қоғамдық бірлестіктерден, сонымен қатар бұқаралық ақпарат құралдарынан еркін ақпарат алуға құқықты. Осы салаға қатысты басқа да қалыптық-құқықтық актілерде сөз бостандығы және ақпараттану құқықтары туралы айтылған. Азаматтар өздерінің ой-пікірлерін еркін баяндауға да құқықты. Бүгінгі демократиялық қоғамдардың негізгі шарттарының бірі еркін БАҚ-тың болуында. БАҚ-тың еркіндіктерімен қатар мемлекеттің әлеуметтік-саяси және экономикалық өмірін дамытуға жауапкершіліктері де демократиялық елдерде алдынға қатардағы маңызды мәселенің бірі болып табылады.

Бұқаралық ақпарат құралдарындағы қазақ тілінің қолданылу дәрежесін атауға болады. Заңда көрсетілген 50 пайызды бүгінгі күнгі телеарналар мен радиолар орындайтын секілді. Бірақ қазақ тілінде жүргізілетін көп бағдарламалар мен әзіл-кештерді түнгі арналардан береді. Сол себепті, аталмыш заңға өзгеріс енгізіп, қазақша бағдарламаларды халық көретін уақытқа қойғызуымыз керек.

БАҚ-та Қазақстан Республикасының мемлекеттілігіне, ішкі және сыртқы қауіпсіздігіне нұқсан тигізетін, елімізді халықаралық қоғамдастық алдында ұятқа қалдырған ақпараттарды таратуға болмайды.

БАҚ-та ешкімді нәсісілі, ұлты, жынысы, жасы, денсаулығы, денедегі ақаулығы, әлеуметтік деңгейі және діни сенімдері бойынша төмендетуге, қорлауға, сөгуге болмайды.

Бұқара жұртшылыққа адал қызмет етуі тиіс.

«Ғаламтор жүйесі» атты тақырыпта сұхбат құрастырыңыз.

Біздің қазіргі өмірімізде ғаламтор жүйесі үлкен роль атқарады. Күн сайын біз адамдармен әр түрлі жолмен байланыс жасаймыз. Олар: хабарламахат, телефон, факс, электронды пошта, ғаламтор және т.б.

Бұл күндері ұялы телефон, факс, электронды пошта, ғаламтор пайда болды. Ғаламтордың тарихы өткен ғасырдың 60-жылдарынан басталады. АҚШ Қорғаныс министрлігіне қарулы күштермен байланыс жасау үшін компьютер жүйесі қажет болды. Мұны 70-жылдары Америка ғалымдары қолға алып, 80-жылдары телефон компаниялары компьютер арқылы көптеген елдермен байланыс жасай бастады. Сөйтіп, халықаралық компьютер тілі пайда болды да, компьютер жүйесі дүние жүзіне тарай бастады.

Ғаламторды көптеген мақсатқа қолдануға болады. Ғаламтордың көмегімен машина, үй сатып алуға, басқа қалалардағы қонақ үйден күні бұрын орын алуға, кино көруге, ағылшынша газеттер, жапонша журналдар оқуға, кез келген қалалардан кітаптар сатып алуға, шетелдегі қарсыласыңызбен шахмат ойнауға, тіпті басқа елдегі таныстарыңмен еркін сөйлесуге де болады.

Ғаламтордың көмегімен санаулы уақыттың ішінде электронды пошта арқылы кез келген елдермен байланыса аласыз және бұл телефонмен сөйлесуден арзанға түседі.

Егер сіздің үйіңізде компьтер болмаса, Ғаламтордың көмегімен арнаулы факс-бюроны не Интернет-кафелерді пайдалануға болады.

Өміріміз күн санап дамып өзгеруде, сонымен бірге қарым-қатынастың түрі де көбеюде. Сөйлесу әрі қарапайым, әрі жеңіл, әрі тез болатын болды.

«Достық, бірлік» тақырыбында мақал- мәтелдер айтып беріңіз.

Жаман дос жауыңмен бірге шабады.

Достың орны - төр,

Дұшпанның орны – көр.

Жаңа дос келгенде,

Ескі достың көзінен жас шығады.

Жартыны жарып жеген –

Татулықтың белгісі.

Заттың жаңасы жақсы,

Достың ескісі жақсы.

Біреу жаныңа жолдас,

Біреу малыңа жолдас.

Жолдасын тастаған жолда қалар.

Пайданың зоры – дос үшін шеккен зиян.

Шошқаға ерген балшыққа аунар.