Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
ШПор алфавитный.docx
Скачиваний:
0
Добавлен:
01.07.2025
Размер:
522.59 Кб
Скачать

Менделеев-Клайперон теңдеуі. Мольдік масса. Зат мөлшері (26-сұрақ)

. Бұл Менделеев – Клапейрон теңдеуі. Клайперон теңдеуін тағы бір түрде жазуға болады: не . Заттың мольдің массасы - бір мольдің мөлшерінде алынған заттың массасы  Заттың мольдік массасы заттың салыстырмалық молекулалық массасымен кг/моль қатынасы арқылы байланысқан. Заттың кез келген мөлшерінің массасын былай анықтауға болады: 

Моль - зат мөлшерінің өлшемі, ол ν ("ню") грек әрпімен белгіленеді.

Кез келген заттың 1 молінде Авогадро санындай құрылымдық бірліктер (атом, молекула) болады. Олай болса «моль» дегеніміз Авогадро санындай құрылымдык бірлігі бар зат мөлшері.

Моль дегеніміз – құрамында атомдар санына тең құрылымдық бөлшектер (атомдар, молекулалар) болатын заттың мөлшері.

Денелер жүйесінің механикалық энергиясы (9-сұрақ)

Механикалық жүйенің кинетикалық энергиясы Массасы болатын, жылдамдықпен қозғалып келе жатқан дене келесі кинетикалық энергияға ие болады . Басқаша айтсақ, жүйенің кинетикалық энергиясы механикалық қозғалыс күйінің функциясы болады.

Кинетикалық энергия дене қозғалысының өлшемі болып, ол дене басқа денелермен әсерлескенде жасалатын жұмыс шамасын анықтайды.

Потенциалдық энергия – жүйе бөлшектерінің өзара орналасуы мен олардың сыртқы күш өрістерінде орналасуына байланысты болатын жүйенің механикалық энергиясының бір түрі.

Егер жүйедегі денелерге қозғалу мүмкіндігін берсе, онда дене ішкі күштердің әсерінен жұмыс жасайды, ал ол жұмыс жүйенің потенциалдық энергиясы болады:1) массасы болатын биіктікке көтерілген дененің потенциалдық энергиясы ;2) шамасына керілген серіппенің потенциалдық энергиясы ;

Зарядталған өткізгіш, конденсатор және электростлық өріс энергиясы. Оның көлемдік тығыздығы(62-сұрақ)

.

Заряды біршамаға жеткен өткізгіштің энергиясын өрнегін интегралдау арқылы табуға болады: .

Өткізгіш заряды мен потенциалы арасындағы тәуелділікті пайдаланып, зарядталған өткізгіштің энергиясы үшін келесі түрдегі өрнекті алуға болады:

.

ЗАРЯДТАЛҒАН КОНД-Р ЭНЕРГИЯСЫ. Зарядталған конденсатордың толық электрстатикалық энергиясы үшін өрнекті жазуға болады: ,

Мұндағы - конденсатордың ішіндегі электр өрісінің кернеулігі, ал – конденсатордың көлемі. Бірлік көлемдегі энергия немесе электр өрісінің энергиясының көлемдік тығыздығы: . Бұдан көлемдік тығыздық электр өрісінің кернеулігініңквадратына тура пропорционал екені шығады.

Зарядталған өткізгіштің энергиясы

зарядталған өткізгіштің энергиясы үшін:

(36-сұрақ) Изобаралық процесс ( )

Изобаралық процесс деп газды қыздыру немесе суыту процестері тұрақты қысымда өтетін процестерді айтады. Мұндай процесс үшін идеал газдың күй теңдеуін оң жағында тек тұрақты шамалар қалатын түрінде жазған ыңғайлы. Газдың берілген массасы үшін тұрақты қысымда көлем температураға пропорционал өзгереді: . Тұрақты қысым үшін ( ) идеал газдың күй теңдеуінен ) дифференциал алсақ: . Олай болса: .

Газдың 1-2 изобаралық процесс кезінде жасайтын жұмысы

,

p-V диаграммасындағы боялған аймақтың ауданымен өлшенеді.