12. Металдардың пассивтенуі деген не және қалай түсіндіріледі?

Металл қабатын белсенді күйден пассивті күйге ауыстыру үшін металл бұйымдарын қышқылмен (пассиватор) өңдейді, мұндай жағдайда металл иондарының ерітіндіге өтуі күрт төмендеп, коррозия үрдісінің интенсивтілігі азаяды.

13. Қандай заттар ингибиторлар деп аталады?

Металды аппараттардың коррозиясын кеміту немесе толық жою үшін, коррозиялық процесті тежелуге əкелетін қосылыстарды белсенді ортаға ендіру керек. Коррозия жылдамдығын кемітетін мұндай тəсілдер –ингибиторлар деп аталады. Демек, коррозия ингибиторлары немесе баяулатқыштары деп – оларды коррозиялық ортаға аз мөлшерде металдар мен қорытпалардың электрхимиялық коррозия процесінің жылдамдығын кеміту үшін ендіретін заттарды айтады. Ингибиторлар табиғаты бойынша – иондық немесе молекулярлық қосылыстар түрінде болады. Ингибиторлар коррозияланатын металл бетіне адсорбцияланады. Яғни, электрстатикалық, спецификалық немесе химиялық. Тежелу механизмі бойынша – анодтық, катодтық, экрандалумен (қабыршық түзумен), кешенді жолымен жүреді.

14. Ингибиторлардың қызметі қалай түсіндіріледі?

ISO 8044-1986 стандартына сәйкес коррозия ингиторлары (КИ) деп коррозиялық жүйеде белгілі бір мөлшерде орын ала отырып, кез келген коррозиялық реагенттің мөлшерін елеулі түрде өзгертпей, коррозияның таралу жылдамдығын бәсеңдететін химиялық қосылыстарды айтады. Ингитирлеу тәсілі жоғары үнемділігі, алдын-ала қабылданған технологиялық тәртіпті өзгертпей, жеңіл түрде өндіріске енгізуге болатындығы, әдетте өзінің іске асу кезінде қосымша немесе арнайы құрылғыларды қажет етпейтіндігімен ерекшеленеді. Ингибиторлармен қорғауды тұрақты және аз жаңартылатын коррозиялық орталарда қолданады. Олар: резервуарлар, цистерналар, бу қазандары, суыту жүйелері, химиялық аппараттар, қабыршақты ажырату үшін пайдаланатын арнайы ванналарда, металды бұйымдарды сақтау және тасымалдау кезінде қолданады.

Анодты ингибиторлардың әсері металдың беткі қабатының коррозияланатын аймақтың анодтық бәсеңдетілуіне негізделген. Сол себепті, осы ингибиторларды бәсеңдеткіштер деп атайды.

Бәсеңдеткіштер – тотықтырғыштық қасиеттері бар бейорганикалық заттар болып табылады, оларға мыналар жатады:- хроматтар, бихроматтар, - нитрат, нитриттар, - молибдаттар, - вольфраматтар.

Катодты ингибиторлар – катодты процестің тиімділігінің кемуі немесе катодты бөліктер ауданының қысқаруы салдары- нан коррозия жылдамдығын азайтатын заттар. Катодты процестің тиімділігін кеміту үшін, оттекті деполяризациясы бар коррозия кезінде сұйық коррозиялық ортадағы оттегінің мөлшерін кеміту, не сутекті деполяризациясы бар коррозияда сутегінің бөліну реакциясында қайта кернелуді жоғарылатумен іске асыруға болады.

15. Коррозия процесінде коррозия өнімдері қандай қызмет атқарады? Мысал келтіріңіз.

Коррозиялық процесс салдарынан металл толығымен немесе жартылай бұзылуы мүмкін. Металл мен коррозиялық ортаның өзара əсерлесуі нəтижесінде пайда болған химиялық қосылыс – коррозия өнімі болып табылады. Коррозия өнімі – металдың беткі қабатында тотықты қабыршық, кеуекті қабаттар немесе тат түрінде кездеседі. Металл бетінің адгезиялық дəрежесіне байланысты əр түрлі жағдайлар байқалады. Мысалы, темір қорытпаларының беткі қабатындағы таты металға тереңірек еніп, кеуектелуіне əкеледі. Ал оның əрі қарай дамуы салдарынан, тесікті бұзылыс береді. Керісінше, алюминийдің тотықтануы, оның беткі қабатында тығыз, əрі бірқалыпты тотықты қабыршық пайда болуын металды бұзылудан қорғайды.