Топырақтың меншікті электр кедергісі қандай параметрлерге тәуелді?
Коррозияның қауіптілігі мен топырақтың меншікті электрлік кедергісі арасында тура тәуелділік болады: ρ қаншалықты кіші болса, коррозияның мүмкіндігі соншалықты болады.
Топырақтың меншікті электрлік кедергісінің ылғалдылыққа тәуелділігі көрсетілген.
7.2-сурет. Топырақтың меншікті электрлік кедергісінің (ρ, Ом*м) ылғалдылыққа (W, % ) тәуелділігі көрсетілген.
Сонымен қатар, төмен ρ қатты тұздалған үлкен ылғал құрамы бар топырақтарға тән, ρ үлкен болса – өте құрғақ топырақтар үшін.
Топырақтың коррозиялық белсенділігін анықтаудың әдістерін атаңыз?
Ең нақты әдіс ағымдағы құбырөткізгіштегі коррозиялық зақымдануларды тексеру болып табылар еді. Бірақ тәжірибеде жақын параллель орналасқан линиялар сирек кездеседі, сондықтан да бұл әдіс жиі қолданыла бермейді. Сонымен коррозияның ең маңызды факторларын анықтауға негізделген әдістер кеңінен таралды. Орындалу реті бойынша әдістер зертханалық, өрістік, зертханалық-өрістік болып бөлінеді. Зертханалық әдістер таңдалған нүктелерде үлгілерге сынақ жүргізу мақсатында трассалардағы топырақтардың сұрыпталуын талап етеді. Өрістік әдістер топырақтың коррозиялық активтілігін жолдың өзінде (сынаманы алуды қажет етпейді) қажетті өлшеулер орындарында орындау 66 арқылы анықтау. Олар көп уақыт шығынын қажет етпейді және кеңінен тараған тәсіл. Зертханалық-өрістік әдістер топырақ үлгілерінің сұрыпталуын (таңдауын) талап етеді, бірақ жүргізілетін зертханалық жұмыстары соншалықты қарапайым болғандықтан, оларды жылжымалы зертханалық құрылғыда орындай алады. Топырақтардың коррозиялық активтілігін топырақтың меншікті электрлік кедергісі, үлгілердің масса шығыны және полярлаушы токтың тығыздығы бойынша бағалайды.
Коррозиялық өлшеудің қандай аспаптары тәжірибеде қолданылады?
А МС – 8 жерге тұйықтау кедергісін өлшеуіш
МС – 8 аспабының техникалық сипаттамасы
Өлшеу шегі, Ом.............................................................0–1000; 0–100; 0–10
Генератор сабының айналу жиілігі, айн/мин............. 90–150
Температуралардың жұмыс диапазоны,
0
С.............. 5 – 40
Габариттік өлшемдері, мм........................................... 455 225 192
Салмағы, кг................................................................... 12
М – 416 жерге тұйықтау кедергісін өлшеуіш
М – 416 аспабы жерге тұйықтау кедергісін өлшеуге, активті кедергіні
және де топырақтың меншікті электрлік кедергісін өлшеуге болады.
М – 416 аспабының техникалық сипаттамасы
Өлшеу шегі, Ом......................................... 0, 1–10; 0,5–50, 2–200; 10–1000
Генератор сабының айналу жиілігі, айн/мин.....................90-нан аспайды
Аспаптың қысқыштарындағы тұйықталмаған
сыртқы желі кезіндегі кернеуі, В.......................................................... 15±2
Габариттік өлшемдері, мм....................................................... 245x140x160
Аспаптың салмағы, кг.................................................................................. 3
70
Аспаптың өлшеу жолы компенсациондық әдіске негізделген. Аспап қарапайым 4,5 В батареядан электр тогын алады.
М – 416 и МС – 8 аспаптардың өлшеу сызбанұсқасы ұқсас болып келеді.
Потенциометр ЭП – 1М
Өрістік электрбарлаушы потенциометр ЭП – 1М токтар мен кернеуді өлшеуге арналған, топырақтың меншікті кедергісін өлшеуге және де топырақтағы ток пен кернеуді өлшейді.
ЭП – 1М аспабының техникалық сипаттамасы
Кернеуді өлшеу шегі, мВ................................ .0,05–495
Ток күші, мА.......................................................0,5–4950
Коршаудың ішкі кедергісі, Ом.........................220–320
Қоректенуі:
Поляризатор мен компенсатор.........................элемент 1-КС-У-З
Токтық батарея...................................................элемент ЭС-Л-30
Габариттік өлшемдері, мм................................320x210x120
Салмағы, кг.........................................................4,5
Потенциометр ЭП – 1М компенсационды сызбанұсқада жұмыс істейді. Топырақтың меншікті кедергісін өлшеуін амперметр – вольтметр әдісі арқылы іске асады. Өлшеуіш құрал ретінде нөлдік санамасы бар магнитоэлектрлік жүйелі гальванометр қолданады.
М-231 амперметрі
Жоғарғы омды көпшекті тасымалды ампервольтметр ток күшін және тұрақты ток тізбегіндегі кернеуді өлшеуге арналған.
М-231 амперметрінің техникалық сипаттамасы
Өлшеу аралықтары:
кернеуді, В ………………………………. 0,075–0–0, 075;
0,5–0–0,5; 1–0–1;
5–0–5; 10–0–10;
50–0–50; 100–0–100
ток күшін, А ...................................................0,005–0–0,005;
0,05–0–0,05; 0,1–0–0,1
1–0–1; 10–0–10
кіріс кедергісін, кОм…………………....... 20
нақтылық класты, ………………………...1,5
габариттік өлшемдерді, мм……………….178x180x94
массаны, кг…………………………………1,4
Н-39 милливольтметрі
Көпшекті тасымалды өздігінен жазатын ішіне жартылай өткізгішті күшейткіш салынған Н-39 милливольтметрі тұрақты кернеулерді, сонымен қатар 0-ден +50 °С-қа дейінгі қоршаған ауа температурасындағы және 95 %-ға дейін салыстырмалы ылғалдылық кезіндегі жылжымалы ток шамаларын өлшеу және жазуға арналған. Аспаптың қуат көзі 127/220 В айнымалы ток желісінен де, 12 ± 1,2 В тұрақты ток көзінен де жасалады (бұл жағдайда