34. «Металды легірлеу» термині нені білдіреді?

Қорғаудың екінші әдісі – берілген ортада металдың коррозияға тҧрақтылығын ҥлкейтетін компоненттер енгізу керек немесе коррозияны тездететін зиянды қоспаларды жою. Бҧл металды дайындау стадиясында қолданылады және металды бӛлшектерді термиялық немесе механикалық ӛңдеу кезінде коррозияны легирлеудің жалпы теориясын Н.Д. Томашов ҧсынған. Кӛбінесе металды легирлеуде пассивацияға аса тҥспейтін, берілген ортада жеңіл пассивацияланатын металдар, ерітіндінің тҥзілуіне әкеп соғады, ол легирленіп отырған металдай пассивациялану қабілеті болуы қажет. Мҧндай әдіспен кӛптеген коррозияға тӛзімді ерітінділер, мысалы, 37

тоттанбайтын болат, кӛбіне хром және никельмен легирленген пайдаланылады.

35. Металды қолданудың қай стадиясында металды легірлеу қажеттілігі туындайды?

Қорғаудың екінші әдісі – берілген ортада металдың коррозияға тҧрақтылығын ҥлкейтетін компоненттер енгізу керек немесе коррозияны тездететін зиянды қоспаларды жою. Бҧл металды дайындау стадиясында қолданылады және металды бӛлшектерді термиялық немесе механикалық ӛңдеу кезінде коррозияны легирлеудің жалпы теориясын Н.Д. Томашов ҧсынған. Кӛбінесе металды легирлеуде пассивацияға аса тҥспейтін, берілген ортада жеңіл пассивацияланатын металдар, ерітіндінің тҥзілуіне әкеп соғады, ол легирленіп отырған металдай пассивациялану қабілеті болуы қажет. Мҧндай әдіспен кӛптеген коррозияға тӛзімді ерітінділер, мысалы, 37

тоттанбайтын болат, кӛбіне хром және никельмен легирленген пайдаланылады.

36. Активті қорғаудың негізгі механизмін түсіндіріңіз.

Қорғаудың төртінші әдісі активті қорғау деп аталады. Оған келесі

әдістер жатады:

1. Үлкен электрөткізгіштігі бар ортада қолданылатын бұйымдардың

катодтық поляризациясы. Мұндай поляризация, сыртқы электр энергиясы

арқылы жүзеге асады және катодты қорғау деп аталады. Кейбір жағдайларда

катодты поляризация әрқашан емес, периодты болады, бұл әрине өте

салмақты экономикалық эффекті береді. Бұйымды катодты қорғау кезінде

электр потенциалының терістігі соншалықты, металдың қышқылдануы

термодинамикалық тұрғыдан мүмкін емес болады.

2. Катодты поляризация, бұйымның металмен электрлік әсерлесуі

нәтижесінде пайда болады, бұл анағұрлым теріс электродты потенциалға ие,

мысалы, магнийлі құймасы бар болат бұйым электрөткізгіштігі жоғары

ортада электр теріс металы көбірек қышқылданады, яғни, бұзылады. Оны

периодты түрде ауыстырып тұру керек. Мұндай металл протектор деп, ал

әдісі – протекторлы қорғау әдісі деп аталады. Бұл әдіске адасқан токтармен

күресуге арналған іс-шараларды жатқызамыз, олар екі негізгі бағытта өтеді:

ток көзіндегі адасқан токтардың пайда болуын азайту және алдын алу немесе

қорғалып отырған жерасты құрылғысында арнайы шаралар жүргізу. Бірінші

бағыттағы іс-шара қажетті, бірақ тек бастапқы шара болып табылады. Бұл

шаралардың қорытындысына қарамастан, жерасты құрылғыларының өзін

қорғауға арналған іс-шаралар жүргізу қажет, оған жоғары оқшаулағыш

жабындар, электрлі экран қондырғылары, құбыр желілерге қосылуларды

(фланец) оқшаулайтын қондырғыларды орнату, құбыржелілерді жерасты

коллектор және каналдарда қалау, электрдренажды қорғау, катодты

поляризация және т.б. жатады.

3. Анодты поляризация, кейбір жағдайларда металды ортада

пассивті күйде сақтап тұрады, олар металды пассивтейді және өте

агрессорлы болып табылады.

Коррозиядан қорғау әдістеріне жиі металл емес материалдарды

қолдануды жатқызады, олар өте жоғары химиялық төзімді болады

(асбоцемент, бетон, керамика, әйнек, пластмасс және т.б.). Бірақ, басқа

материалдардан бұйым дайындау, коррозиядан қорғау әдісіне

жатқызылмайды – металл жоқ жерде коррозия да жоқ.