4. Бөлім – Өндірістің тиімділік көрсеткіштерін есептеу

Бұл бөлімнің теориялық бөлігінде өндірістің шығындар сметасы туралы айту қажет. Байланыс кәсіпорындарда осы шығындарды қалай айтылады. Өндіріспен байланысты тура және жанама шығындардың барлық түрлеріне және әр шығындардың түрлеріне мінездеме беру қажет.

1. Шығындар: олардың мәндері, құрылымы

2. Пайданың мәні мен мағынасы

Шығындар  дегеніміз  -  кәсіпорынның өндірістік және өткізу қызметін атқару үшін керекті өндірістік факторлардың ақшалай көрінісі. Кәсіпорын шығындары 2-ге бөлінеді:

Сыртқы шығындар - бұл өздері өндірмейтін өнімдерге шығындар және жеткізушілерге төленетін ақы немесе бухгалтерлік шығындар.

Ішкі шығындар - бұл кәсіпорын ішінде өз ресурстарын қолдануға жұмсалатын шығындар.

Кәсіпорын ішінде өндірілетін өнім көлеміне қарай шығындар 2-ге бөлінеді: а) тәуелді немесе өзгермелі шығындар - өнім көлеміне қарай өзгеріп отыратын шығындар; ә) тәуелсіз немесе тұрақты шығындар - бұл өнім көлеміне байланыссыз шығындар.

Жалпы шығындар - бұл кәсіпорынның ішінде өнім өндіруге жұмсалатын барлық шығындар. Ол тұрақты және айнымалы шығындардың қосындысына тең. Кәсіпорынды басқару үшін 1 өнімге кеткен шығын деңгейін анықтауымыз керек. Ол үшін біз орташа шығындарды анықтаймыз (орташа тұрақты, орташа өзгермелі, орташа жалпы шығындар).

Кәсіпорынның негізгі мақсаты пайда табу болғандықтан кәсіпорында шекті шығынды анықтаймыз. Шекті шығын дегеніміз - қосымша өндірілген өнімге кеткен шығындар.

Көрсеткіштер	Нұсқа-24
Пайдаланылатын жердің көлемі (м2)	1500
Жер салығының ставкасы (тг.)	15
Көлік салығы (мың тг.)	250,0
Пайда салығының ставкасы (%)	30
Мүлік салығының ставкасы (%)	0,5
Пайда жеңілдігі (мың тг.)	85,0
Қаражаттардың бөлінуі: - жинақтауға (%)	75
- пайдалануға (%)	25

4.1 Жалпы пайданы есептеу:

_{Пайдажалпы=Тжалпы-∑ЭШ=191933.8-160093.2=31840}

4.2 Таза пайданы есептеу:

ТП=П^жалпы-∑_салық=31840-10288.8=21551.8

а) Пайданылатын жер көлемінің салығын есептеу:

С_жер= = =22,5

б) Пайдалынатын мүлік салығын есептеу:

С_мүлік= = =495,2

в) Пайдалынатын көлік салығын есептеу:

С_көлік=240,0

г) Пайдалынатын пайда салығын есептеу:

С_пайда= = =9531.1

д) Барлық салықтарды есептеу:

∑Салық= С_пайда+ С_көлік+ С_мүлік+С_жер=

=22.5+495.2+240.0+9531.1=10288.8

4.3

70 Қн

ТП _21291,5

30 Қп

а) Негізгі қорды анықтау:

Нег.қор= = =1586.2

б) Пайдалы қорды анықтау:

Пайд.қор= = =6465.5

4.4 100 теңгеге шаққандағы өнімнің өзіндік құнын есептеу:

С₁₀₀= = =83.4

4.5 Еңбек өнімділігін есептеу:

Еңбек.өнім= = =5050.8

4.6 Қор қарулану коэфицентін есептеу:

КФ_қор= = =1,9

4.7 Қор қайтымының коэффициентін есептеу:

КФ_кк= = =2606,5

4.8 Рентабельділікті анықтау:

Рентаб= ×100%= ×100%=19,6%