2. Балқыту цехтегі қауіпсіздік категорияларын есептеу

Металлдарды кесу және балқытып біріктіру учаскелері мен цехтарі. 3.2-кестеде балқыту және балқытып біріктіру кезінде қолданылатын материалдарды ескере отырып зиянды заттар шығарылуының үдемелі көрсеткіштері көрсетілген. Заттар шығарылуы мына формуламен анықталады:

М_i = q_i · m · 10^-6 (3.2)

мұндағы q_i – i зиянды заттың меншікті шығыны, г/кг

m – шығарылатын материалдардың массасы, кг/жыл.

АНО-4 маркалы электродты қолданғанда атмосфераға шығарылады: пісіру аэрозолі 6,0 г/кг, марганец және оның оксидтері 0,69 г/кг.

Әрқайсысының шығарылымын есептейік:

Пісіру аэрозолі үшін:

М₁ = 6 · 350 · 10^-6 = 0,0021 (т/жыл),

Марганец және оның оксидтері үшін:

М₂ = 0,69· 350 · 10^-6 = 0,0002415 (т/жыл).

Балқыту цехтің толық ластайтын шығарылымы:

М_∑ = ∑ М_i = 0,0021 + 0,0002415 = 0,0023415(т/жыл).

3. Гальваникалық цехтегі қауіпсіздік категорияларын есептеу

Гальваникалық өңдеу кезінде шығарылатын зиянды заттардың санын есептегенде; гальваникалық ваннаның беттік ауданына берілетін меншікті көрсеткіш q алынған. Технологиялық жабдықтың бірлігінен тыс келетін ластандырғыш заттар саны мына теңдеумен анықталады:

М = 10^-6 · q · Т · Ғ · К₃ · К_у (3.3)

мұндағы Ғ – ванна айнасының ауданы, м² ;

К_у – ваннаны жабу коэффиценті: құрамында беттік активті заттар (БАЗ) бар болса, К_у = 0,5; ал жоқ болса К_у = 1;

К₃ = ваннаны жүктеу коэффиценті.

Әртүрлі технологиялық процесс кезінде гальваникалық ванналардың бетінен шығатын зиянды заттардың меншікті саны.

2-кесте

Процесс	Зат	Саны
Заттарды майсыздандыру: а) органикалық ерітінділермен	Жанармай	4530
	Керосин	1560
	Уайт-спирт	5800
	Бензол	2970
	Трихлорэтилен	3940
	Тетрахлорэтилен	4200
	Трифтортрихлорэтан	14910
б) электрохимиялық	Күкірт қышқылы	39,6

Жанармайды қолданылғандағы ластайтын заттар саны:

М = 10^-6 · 4530 · 0,5 · 4000 ·100·1 = 906 (т/жыл)

Керосинді қолданылғандағы ластайтын заттар саны:

М = 10^-6 · 1560 · 0,5 · 4000 · 100·1 = 312 (т/жыл)

Уайт-спиртті қолданылғандағы ластайтын заттар саны:

М = 10^-6 · 5800 · 0,5 · 4000 · 100·1 = 1160 (т/жыл)

Бензолды қолданылғандағы ластайтын заттар саны:

М = 10^-6 · 2970 · 0,5 · 4000 · 100·1 = 594 (т/жыл)

Трихлорэтиленді қолданылғандағы ластайтын заттар саны:

М = 10^-6 · 3940 · 0,5 · 4000 ·100·1 = 788 (т/жыл)

Тетрахлорэтиленді қолданылғандағы ластайтын заттар саны:

М = 10^-6 · 4200 · 0,5 ·4000 · 100· 1= 840 (т/жыл)

Трифтортрихлорэтанды қолданылғандағы ластайтын заттар саны:

М = 10^-6 · 14910 · 0,5 · 4000 · 100·1 = 2982 (т/жыл)

Күкірт қышқылын қолданылғандағы ластайтын заттар саны:

М = 10^-6 · 39,6 · 0,5 · 4000 · 100·1 = 7,92 (т/жыл)

Гальваникалық цехтің толық ластайтын шығарылымы:

М_∑ = ∑ М_i =906+312+1160+594+788+840+2982+7,92= 7589,92 (т/жыл).