«Бірыңғай көлік жүйесі» пәніне арналған есептер

1.Теңіз кеме тасымалы бойынша пайда өзгерісінің есебі

Бастапқы деректер. Теңіз кеме кәсіпорнының жүк тасымалындағы екі айлық қызметінде көлемінің, табысының және шығынның сомаларының ақпарлары:

Тасымалдағы табыссомасы, мыңш.б.		Тасымалдағы шығын сомасы, мың ш.б.		Жүк айналысы, млн.ткм
наурыз	сәуір	наурыз	сәуір	наурыз	сәуір
15000	16000	10500	10800	300	330

Анықтап алу қажет: тасымалдан түсетін пайданың ортақ абсолютті өзгерісі, соның ішінде көлік жұмыстарының көлемінің өзгеруінің арқасында, тасымалдың және орташа табысты ұтыс тігуінің өзіндік құнының өзгерістерін анықтаймыз.

2. Теміржол негізгі ақы-пұлын тиімді игеру анықтамасы.

Бастапқы деректер. Жолдың басқармасына екі жылдық деректер көлік жұмысының көлемі және негізгі ақы-пұлдың орта жылдық құнының көлемі ұсынылады :

Көлік жұмысының көлемі, млрд. Ткм		негізгі ақы-пұлдың орта жылдық құнының көлемі, млрд.ш.б.
Өткен жыл	Есептік жыл	Өткен жыл	Есептік жыл
570	590	425	450

Негізгі ақы-пұлдың өзгерістің арқасында тиімділігін (үнемдеу немесе шығындалу) анықтау қажет:

1) негізгі ақы-пұлдың еселігінің бекітілуі:

2) көлік жұмысыың көлемі.

3. Жүк вагоны парктерінің пайдаланылуының көрсеткішін анықтау.

Бастапқы деректер. Көлік кәсіпорнының жұмысы үшін екі айлық жүк вагонының парктерінің материалды-техникалық базасының көрсеткіштері келтірілген:

Көрсеткіштер
Вагонның жұмыс паркі, тәуліктік вагон, мың		Тиелген вагонның орташа динамикалық үдемелі жүгі, т		Бос вагонның пайызы		Вагонның орта тәуліктік өнімділігі
шілде	тамыз	шілде	тамыз	шілде	тамыз	шілде	тамыз
440	480	41	45	37	40	7000	7100

Тұтастай екі ай ішінде вагонды пайдаланудың көрсеткіштерін анықтау қажет:

1) вагонның ортатәуліктік өндірімділігі;

2) ортатәуліктік жол;

3) жұмыс және тиелмелі парктің орташа динамикалық жұмысы;

4) бос жолдың пайызы.

4. Магистральды құбыр жұмысының көрсеткіштік анықтамасы

Бастапқы деректер. Магистральды құбырлар арқылы 2014-2015 жылғы жүк тасымалының көлемі: мұнай, мүнай өнімдері және газ.

Мүнай, млн. т			Мүнай өнімдері, млн. т			Газ, млн. м3
2013	2014	2015	2013	2014	2015	2013	2014	2015
520	515	530	38	41	43	720000	730000	740000

Анықтау қажет:

1) Әр жылда құбырлар арқылы тасымалданатын жүк көлемі;

2) Тасымалданған жүк көлемінің ортажылдық абсолютті өсімі.

5. Жол бөлімінің негізгі берілген қорының анықтамасы.

Бастапқы деректер. Жол бөлімінің екі жылдық көлік жұмыстарының көлемі туралы деректері, негізгі қордың ортажылдық көлемін, соның ішінде, ортажылдық көліктік құны:

Көлік жұмысының көлемі, млрд. Ткм берілген		Негізгі қордың ортажылдық құны, млрд. у.е.
Өткен жыл	Есептік жыл	Өткен жыл	Есептік жыл	соның ішінде, ортажылдық көліктік құны, млрд. у.е.
				Өткен жыл	Есептік жыл
74	83	66	74	24	25

Өткен жылмен салыстырғанда есептік жылдағы өзгерістерді анықтау қажет:

1. негізгі қордың берілуі (абсолютті және салыстырмалы);

2. көліктік қор берілуі (абсолютті және салыстырмалы).

6. Теңіз су кеме жұмысының көрсеткішінің есебі.

Бастапқы деректер. Теңіз су кеме жұмысының есептік жылдың III тоқсанындағы көрсеткішінің деректері төмендегідей:

Тонналық-тәуліктік жұмыс, мың.						Кеменің орташа айналымының жалғасымы, тәулікке			Орташа жұмыс жылдамдығы, миль/тәулігіне
маусым	шілде	тамыз	Соныңішінде, порттағы тонналық-тәуліктік жұмыс мың.			маусым	шілде	тамыз	маусым	шілде	тамыз
			маусым	шілде	тамыз
155	180	190	110	117	122	14	12	15	190	253	215

Келесі көрсеткіштерді анықтау қажет:

1) өтімді уақыттың еселігі (коэффициенті);

2) кеме айналысының орташа жалғасымы;

3) қозғалыстың орташа жұмыс жылдамдығы

7. Әуе көлігінің жұмыстық көрсеткішінің анықтамасы.

Бастапқы деректер. Әуе көлігінің жұмыстық деректері туралы орындалған жолаушы және жүк тасымалдау көлік жұмыстарының есептік жылдағы көрсеткіші:

I тоқсан		II тоқсан		III тоқсан		IV тоқсан
жолаушылар, млн.км	жүк млн.ткм	жолаушылар, млн.км	жүк, млн.ткм	жолаушылар, млн. км	жүк, млн.ткм	жолаушылар, млн. пасс.км	жүк, млн.ткм
145	8	150	12	160	14	155	9

Анықтау қажет:

1) кәсіпорында әр тоқсанда және жылдық жалпы орындалған көліктік жұмыстың көлемі;

2) орташа тоқсандық көлік жұмыстарының өсуі және 1% өсімнің орташа абсолюттік мәні.

8. Өндірістегі автокөлік кәсіпорнының жоспарды орындау есебі.

Бастапқы деректер. Өндірістегі жүк автокөліктерінің жұмысының жылдық жоспары және есебінің көрсеткіштері берілген.

Жүк, мың. ткм		Автокөлік жұмыс күндері		Линияға көлікті шығару коэффициенті		Автокөліктің орташа жүк көтерім тізімі, т
Жоспар	Есеп	Жоспар	Есеп	Жоспар	Есеп	Жоапар	Есеп
190000	217000	220000	250000	0,75	0,83	8,9	9,2

Өндірісте жоспардың орындалуының автокөліктік тонна бір жүк көтерімін анықтау қажет.

9. Көлік жұмысының жол басқаруда өзіндік құнының өзгерісінің серпінділік есебі.

Бастапқы деректер. Көлік жұмысы жол бөлімдерінің деректерімен жүк көлеміне және өзіндік құнына байланысты, 10 ткм келтірілген:

Өзіндік құны10 ткм, у.е			Жүк айналымы, млн. ткм
Өткен жыл	Есептік жыл		Өткен жыл	Есептік жыл
	жоспар	нақты		жоспар	нақты
0,85	0,8	0,77	2570	2630	2680

Анықтау қажет:

1) өлшемді жоспарлы тапсырма тасымалдың өзіндік құнының төмендеуіне және жоспарлы үнемнің сомасына байланысты;

2) өзіндік құнның нақты өткен жылмен салыстырғандағы өзгерісі;

3) өзіндік құнға байланысты жоспардың орындалу пайызы;

4) өткен жылмен салыстырғанда нақты үнемдеу, үнемнің сомасының арқасында өзіндік құнның және жүк айналымының жоспардан тыс өсуі.

10. Көліктік теңгерімнің аудандық есебі.

Бастапқы деректер. Жүктерді ауданға, аудан араларына жөнелту және қабылдау, соның ішінде, теміржол және автомобилдік, су көліктерімен ауданаралық тасымалдар:

Теміржол көлігі				Су көлігі				Автомобиль көлігі
Жүкті жөнелту, мың. т		Жүкті қабылдау, тыс. т		Жүкті жөнелту, мың. т		Жүкті қабылдау, тыс. т		Жүкті жөнелту, мың. т		Жүкті қабылдау, тыс. т
барлығы	Соның ішінде ауданаралық тасымалдар	барлығы	Соның ішінде ауданаралық тасымалдар	барлығы	Соның ішінде ауданаралық тасымалдар	барлығы	Соның ішінде ауданаралық тасымалдар	барлығы	Соның ішінде ауданаралық тасымалдар	барлығы	Соның ішінде ауданаралық тасымалдар
570	270	390	260	740	360	430	360	740	360	430	360

Анықтау қажет:

1) аудандық көлік теңгерімін;

2) көліктің түрлеріне байланысты белгілі бір аудан үшін үлесті салмағы.