3. Тапсырма. Мәтіннен шығыс жалғаулы сөз тіркестерін теріп жазыңыз.

4. Тапсырма. Мәтіннен жатыс жалғаулы сөз тіркестерін теріп жазыңыз.

5. Тапсырма. Мәтіннен бірнеше есім сөзді көмектес септікте етістікпен тіркестіріп жазыңыз.

6. Тапсырма. Түрлі жағдаяттарға жауап беріңіз

1. Шокан қайда білім алған? — деп сүрады, оған не айтасыз.

2. Шоқан қалай оқыған? - деп сұрады, жауап беріңіз.

3. Мұғалімдері, құрбылары Шоқанды қалай бағалаған? —деп сұрады, жауап беріңіз.

4. Шоқан окуды бітірген соң кандай қызметгер аткарды?"- деп сұрады, жауап беріңіз.

5. Шоқанның қызметтері неге өзіне ұнамады? - деп сұрады, жауап беріңіз.

6. Шоқан шығыстану ғылымына қандай үлес қосты? — деп сұрады, жауап беріңіз.

7. Шоқанның ғылыми еңбектері қандай шетел тілдеріне аударылған?

8. Шоқанның тәрбиесіне әжесі Айғанымның өсері болған ба?

9. Шоқанның ғылыми еңбектері қашан, қай жерде баспадан шықты?

10. Шоқан туралы өз пікіріңіз қандай?

2-Тақырып. Биотехнология мамандары

Мамандықтардың бәрі де керекті десек те, солардың ішінде сұранысқа ерекше ие болатындары бар екені рас. Мамандықты таңдауда бірінші келешекте еліміздің қай бөлігінде тұратын ойыңыз бар екенін анықтап алған дұрыс. Мысалы, еліміздің батыс аймақтарында газ-мұнай саласы мамандары, Солтүстік аймақтарда техника, егін шаруашылығы мамандары, Оңтүстік аймақтарда химия, мал шаруашылығы мамандары, шығыс жақтарда машина жасау сияқты мамандақтар керек болар.

Елбасының нанотехнологиялық орталықтар мен зерттеу институттарын қалай болғанда да да­мы­ту керектігін айтқаны белгілі. Ал бұл саланы да­мытсақ, химиялық биология, биотехнология сынды ғылымдардың да дамуына мүмкіндік туады. Еліміздің облыстарындағы комбинаттар мен зауыттар 5400 техникалық мамандыққа зәру екен. Сонымен қатар аймақтар бойынша білім, денсаулық сақтау, әлеуметтік қамтамасыз ету, ауыл шаруашылығы салаларына қажетті мамандар саны 2010 жылы Ақмола облысына – 600-ге жуық, Ақтөбе облысына – 360, Алматы облысына – 865, Атырау облысына – 123, Шығыс Қазақстан облысына – 423, Жамбыл облысына – 387, Батыс Қазақстан облысына – 600-ден аса, Қарағанды облысына – 558, Қостанай облысына – 811, Қызылорда облысына – 1000-нан аса, ал Маңғыстауға – 575, Павлодарға – 387, Солтүстік Қазақстан облысына – 622, Оңтүстік Қазақстан облысына 500-ге жуықты құрапты. Бұл қажеттілік бүгінгі таңда «Дипломмен ауылға» жобасы бойынша қамтамасыз етіліп жатыр. Мамандар «біздің ұлттың бойынан техникалық мамандықтарды игеруге құлықсыздық, қайта гуманитарлық салаға беймділік себебі – ұлттың технограттық санасының әлсіздігінен» деген тұжырымға келіп отыр. Сол себепті де жылдан-жылға техникалық, ауылшаруашылық мамандарын даярлауға мемлекет тарапынан бөлінген грант саны артып отыр. Мәселен, өткен жылы талапкерлерге барлық сала бойынша бөлінген 35 мың гранттың 11мыңы еңбек нарығында сұранысқа ие аталмыш техникалық мамандықтарға бөлінген екен. Биыл да бөлінген жалпы грант санының 11 мыңнан астамы аталмыш мамандық салаларына бөлініп отыр.

«Ана тілі» газетінен 21-Шілде, 2011ж.

1. Тапсырма. Досыңызға, жолдасыңызға мына сұрақтарды қойып сөйлесіңіз.

1). Не себепті сіз биотехнолог мамандығын таңдадыңыз?

2). Өмірге қажетті, керексіз мамандық түрлері бар ма?

3). Биотехнолог мамандардың жұмыс істейтін орындары қандай?

4). Елбасының нанотехнологиялық орталықтар мен зерттеу институттарын қалай болғанда да да­мы­ту керектігін айтқаны жайлы пікіріңіз.

5). Қазақстанның қай өңірлеріне, қандай мамандықтар қажет?

2. Тапсырма. Бәсеке сөзімен түбірлес сөздермен сөйлем құраңыздар.

Бәсеке, бәсекелес, бәсекелестік, бәсекелесу, бәсекешіл.

3. Тапсырма. Сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып, сөйлем құрасытырыңыз.

Сұранысқа ие мамандық, газ-мұнай саласы мамандары, техника мамандары, егін шаруашылығы мамандары, химия мамандары, мал шаруашылығы мамандары, машина жасау мамандақтары, нанотехнологиялық орталықтары, зерттеу институттары, әлеуметтік қамтамасыз ету.

4. Тапсырма.

«Ең, нағыз..» деп аталатын ойын ойнап көрейік. Мамандықтардың кейбір ерекше мінездемелері ұсынылатын болады, ал сіздер берілген мінездемеге барынша сәйкес келеді деген мамандықтарды атауыңыз керек. -          Ең жасыл мамандық: -          Ең тәтті мамандық:

-          Нағыз ақшалы мамандық: -          Нағыз бала мамандығы: -          Ең күлкілі мамандық: -          Нағыз адамдармен көп араласатын мамандық: -          Ең ауыр мамандық: