1.3.2. Автомобилдің цикл ішіндегі техникалық даярлық коэффициенті

(1.5)

Мұндағы Д_жар - автомобилдің цикл ішінде техникалық жарамды күйде (в исправном состояний) болған күн саны; Д_тұр– автомобилдің циклдағы ТҚ және жөндеуде тұрған (простой) күн саны.

күн(1.6а)

күн(1.6ә)

Мұндағы Д_КЖ – автомобилдің КЖ- да тұрған күн саны; Д_ТҚЖ – көшпелі құрамның 1000 км жортуға шаққандағы үлестік ТҚ мен АЖ-да тұрған күн саны; - ТҚ-да және АЖ-да тұрған үлестік уақыт нормативін автомобилдің пайдалана бастағалы бергі жортуына қарай коррекциялау коэффициенті.

күн (1.7)

Мұндағы - автомобилдің норма бойынша зауытта КЖ-да тұрған күн саны; - автомобилді зауытқа алып бару және алып қайтуға кеткен күн саны (оны автомобилдің норма бойынша КЖ-да тұру ұзақтығының 10...20%-ына тең етіп алады).

1.2.3. Циклдан жылға өту коэффициентін анықтау

Циклдан жылға өту коэффициенті автомобилдің жылдық жортуының циклдық жортудағы үлесін білдіреді. Оны мына қатынастан табады:

(1.8)

Мұндағы L_жыл – автомобилдің бір жылдағы жортуы, км.

L_жыл= Д_жж∙ ∙α_Т = 301∙300∙0,89=80367 км (1.9)

Мұндағы Д_жж –кәсіпорынныңбір жылдағы жұмыс күн қоры, күн (тәулік).

Д_жж = Д_кк - (Д_дем+ Д_мей) = 365-(52+12) =301 күн(1.10)

Мұндағы Д_кк – жылдағы күнтізбелік күн (календарные дни) саны; Д_дем және Д_мей – бір жыл ішіндегі демалыс және мейрам күн саны.

1.2.4. Тқ және кж жұмысы жылдық бағдарламасын құру

Тізімдегі автомобилдің біреуіне көрсететін ТҚ мен АЖ-ның жылдық саны (годовое число):

448∙0,52 = 233 рет (1.11а)

48∙0,52 = 25 рет (1.11ә)

15∙0,52 = 8 рет (1.11б)

1∙0,52 = 0,52 рет (1.11в)

Бүкіл автопаркке көрсететін ТҚ және КЖ-ның жылдық саны:

233 ∙200 = 46600 рет (1.12а)

25∙200 = 5000 рет(1.12ә)

8∙200 = 1600 рет(1.12б)

0,5∙200 = 100 рет(1.12в)

Есептеу нәтижесін АКК-нің жылдық өндіріс бағдарламасы ретінде кесте түрінде көрсетеді (10-беттегі 1.2-кесте).

1.3. ТҚ көрсету және АЖ жүргізу жұмысының жылдық көлемін (еңбек сыйымдылығын)есептеу

АКК бойынша жылдық жұмыс көлемін адам• сағат-пен өлшейді. Оған КТҚ, 1-ТҚ, 2-ТҚ, АЖ және кәсіпорынның өзін-өзі күту жұмысының (самообслуживание) көлемі кіреді. Жұмыс көлемі негізінде өндіріс аймағындағы учаске саны мен ондағы жұмысшы санын анықтайды.

1.3.1. Еңбексыйымдылық нормативін қабылдау және оны коррекциялау

КТҚ- ның есептік (коррекциялаған) еңбек сыйымдылығы:

0,6∙1,0∙1,1=0,66 адам∙сағ (1.13)

Мұндағы - КТҚ еңбек сыйымдылығының нормативі, адам∙сағ; К₂ - еңбексыйымдылық нормасын көшпелі құрамның модификациясына байланысты коррекциялау коэффициенті; К₅ - еңбексыйымдылық нормасын АКК-дегі автомобил саны мен көшпелі құрамның технологиялық сыйысымды топ санына қарай коррекциялау коэффициенті.

1-ТҚ мен 2-ТҚ еңбек сыйымдылығының коррекциялаған нормативі:

3,1∙1,0∙1,1 = 3,41 адам∙сағ (1.14а)

12,0∙1,0∙1,1 = 13,2 адам∙сағ (1.14ә)

Мұндағы , - 1-ТҚ мен 2-ТҚ еңбек сыйымдылығының нормативі, адам∙сағ.

АЖ еңбек сыйымдылығының коррекцияланған үлестік нормативі:

4,2∙1,2∙1,0∙1,1∙0,7∙1,1 =

= 4,27 адам∙сағ/1000 км (1.15)

Мұндағы - АЖ-ның үлестік еңбексыйымдылық нормативі, адам∙сағ/1000 км; К₁ – нормативті пайдалану жағдайына байланысты коррекциялау коэффициенті; К₃ – нормативті табиғат-климат жағдайына қарай коррекциялау коэффициенті; К₄ – нормативті автомобилдің пайдалана бастағалы бергі жортуына байланысты коррекциялау коэффициенті.

1.3.2. АКК өндіріс аймағында автокөлікке ТҚ көрсету және АЖ жүргізу жұмысының жылдық көлемі (еңбек сыйымдылығы)

Бір жыл ішіндегі КТҚ, 1-ТҚ, 2-ТҚ көлемін анықтау үшін оның әрқайсысының жылдық санын біреуінің коррекциялаған еңбек сыйымдылығына көбейтеді.

=46 600∙0,66=30756 адам ∙ сағ(1.16а)

=5000∙3,41=17050 адам ∙ сағ(1.16ә)

=1 600∙13,2=21120 адам ∙ сағ(1.16б)

АЖ- ның жылдық көлемін мына өрнектен табамыз:

67508 адам ∙ сағ (1.17)

1-ТҚ мен 2-ТҚ кезінде олардың тиісті технологиялық операциясымен қатар, АЖ-ның да кейбір операциясын орындауға тура келеді. Оның нормалық көлемі ретінде 1-ТҚ кезінде 5...7 адам∙мин, 2-ТҚ кезінде 20...30 адам∙мин жөндеу жұмысы жүреді деп қабылдайды. Соны ескеріп, ТҚ мен АЖ-ның шын (действительный) жұмыс көлемін былай есептейді:

=17 050+2899=19949 адам∙сағ(1.18а)

=21 120+3590 = 24710 адам∙сағ(1.18ә)

= 67508 - (2 899+3590) =

=61019 адам∙сағ (1.18б)

Мұндағы Т_1АЖ , Т_2АЖ - 1-ТҚ және 2-ТҚ операциясымен қабаттасқан (сопутствующий) АЖ операциясының еңбек сыйымдылығы, адам ∙ сағ.

Т_1АЖ =С_АЖ ∙ Т₁ =0,17 ∙17050 = 2899 адам∙сағ (1.19а)

Т_2АЖ =С_АЖ ∙ Т₂ =0,17 ∙ 21120 =3590 адам∙ сағ (1.19ә)

Мұндағы С_АЖ = 0,15...0,20 – ТҚ-мен қабаттасқан АЖ операциясының автомобилдің «жасына» («возраст») байланысты үлесі (15...20 %).

Ескерту. ТҚ-мен қабаттасқан АЖ операциясының сомарлық еңбек сыйымдылығы ТҚ түрінің еңбек сыйымдылығының ТҚ-ны жекелеген бекетте орындағанда 15...20 % -ынан, ал оны тасқынды желіде жүргізгенде 30 % -ынан аспауы керек.

Бұл жолы да есептеу нәтижесін 1.2-кестеге түсіреді.

1.2-кесте. АКК-нің жылдық өндіріс бағдарламасы

Көрсеткіш	Саны, рет		Еңбек сыйымдылығы, адам∙сағ
	белгілеуі	мәні	белгілеуі	мәні
КТҚ көрсету 1 – ТҚ көрсету 2 – ТҚ көрсету АЖ жүргізу КЖ жүргізу	∑N0 ∑N1 ∑N2 ------ ∑NКЖ	46600 5000 1600 ------ 100	Т0 Т1ш Т2ш ТАЖш -----	30756 19949 24710 61019 ------

1.4. ТҚаймағы мен АЖ учаскесіндегі жұмыстың(техникалық әсердің)тәуліктікбағдарламасын есептеу

Техникалық әсердің тәуліктік бағдарламасын мына формуладан табамыз:

=406рет(1.20а)

=38рет(1.20ә)

=12рет(1.20б)

ТҚ түрінің тәулікке шаққандағы еңбек сыйымдылығы:

адам ∙ сағ(1.21а)

адам∙ сағ(1.21ә)

адам ∙ сағ(1.21б)

Мұндағы , - 1-ТҚ мен 2-ТҚ-ның біреуінің онымен қабаттасқан (сопутствующий) АЖ операциясын ескергендегі еңбек сыйымдылығы, адам • сағ.

1.3.3. Кәсіпорынның өзіне-өзі қызмет көрсету жұмысыныңжылдық көлемі (еңбек сыйымдылығы)

ТҚ көрсету және АЖ жүргізуден басқа АКК көмекші жұмыс деп аталатын өзін-өзі күту ісімен де айналысады. Оған өндіріс аймағы мен учаске жабдығына ТҚ көрсету және жөндеу, үймерет (здание) пен инженерлік коммуникацияны ұқсатып ұстау, оларды жөндеу, бейстандарт жабдық пен әбзел жасау, т. б. жұмыс түрі кіреді. Ондай көмекші жұмысқа жұмсалатын еңбек шығыны көшпелі құрамға 1-ТҚ, 2-ТҚ көрсету және АЖ жүргізу еңбек сыйымдылығының 20...30 % - ын, яки 0,2...0,3 бөлігін құрайды.

Сонда кәсіпорынның өзіне-өзі қызмет көрсетуінің жылдық жұмыс көлемі:

= 0,25∙(30 756+

+ 19949+ 24710+61019) = 34109 адам ∙ сағ(1.22)

1.3.4. АКК өндіріс аймағындағы жылдық жұмыс көлемі(еңбек сыйымдылығы)және оның жұмыс түріне қарай таралуы

= (30 756+19 949+

+ 24 710+61019)+34 109=170543 адам∙сағ(1.23)

Осы жылдық жұмыс көлемінің ТҚ және АЖ аймағы мен барлық бөлімше, цех, учаске, бекет және технологиялық желі бойыншатаралымы 1.3-кестеде берілді.

1.3-кесте. ТҚ және АЖ еңбек сыйымдылығын жұмыс түріне қарай тарату

Жұмыс түрі	Жалпы еңбек сыйымдылығын- дағы үлесі, %	Жыл бойғы еңбексыйымдылық, адам•сағ
КТҚ көрсетудегі: жинау жұмысы.......................... жуу жұмысы ............................... май құю жұмысы...........,............. бақылау-диагноздау жұмысы... жеңіл-желпі жөндеу жұмысы... КТҚ бойынша барлығы.................. 1-ТҚ көрсетудегі: жалпылама диагноз қою (1-Д) жұмысы ...................................... тартып бұрау жұмысы.............. реттеу жұмысы.......................... майлау, май құю-тазарту жұмысы ...................................... электртехникалық жұмыс ......... қоректендіру жүйесі бойынша жұмыс ......................................... шина жұмысы ............................ 1-ТҚ бойынша барлығы ................. 2-ТҚ көрсетудегі: тереңдетіп диагноз қою (2-Д) жұмысы..................................... тартып бұрау жұмысы .............. реттеу жұмысы......................... майлау, май құю-тазарту жұмысы .................................... электртехникалық жұмыс....... қоректендіру жүйесі бойынша жұмыс....................................... шина жұмысы........................... қауашақ жұмысы...................... 2-ТҚ бойынша барлығы.................	14 9 14 16 47 100 10 32 12 18 13 6 9 100 10 33 17 14 12 11 3 - 100	4306 2768 4306 4921 14455 30756 1995 6 384 2 394 3591 2 593 1197 1795 19 949 2 471 8 154 4 201 3459 2 965 2718 741 - 24710

Жұмыс түрі	Жалпы еңбек сыйымдылығын-дағы үлесі, %	Жыл бойғы еңбексыйымдылық, адам∙сағат
АЖ жүргізудегі: Бекеттік жұмыс: жалпылама диагноз қою (1-Д) жұмысы ........................................ тереңдетіп диагноз қою (2-Д) жұмысы ........................................ реттеу және бөлшектеу-құрастыру жұмысы..................... пісіру жұмысы............................. қаңылтыр жұмысы...................... ағаш ұста жұмысы...................... бояу жұмысы ............................... Бекет бойынша барлығы.................. Учаскелік жұмыс: агрегат жөндеу жұмысы............. слесарлық-механикалық жұмысэлектртехникалық жұмыс .......... аккумулятор жұмысы................. қоректендіру жүйесін жөндеу жұмысы ........................................ шина жөндеу-монтаждау жұмысы вулкандау (камера жамау) жұмысы ........................................ темір ұста жұмысы мен рессора жұмысы ........................................ мыс жұмысы ................................ пісіру жұмысы ............................. қаңылтыр жұмысы ...................... қауашақ жұмысы мен арматура жұмысы ........................................ обой жұмысы ............................... Учаске бойынша барлығы................ АЖ бойынша барлығы ......................	1 1 35 4 3 - 6 50 18 10 5 2 4 1 1 3 2 1 1 1 1 50 100	610 610 21356 2440 1830 - 3662 30509 10 984 6102 3 051 1 220 2 441 610 610 1831 1220 610 610 610 610 30510 61019