1. Қоғамдық пікір: жалпы мінездеме

2. Қоғамдық пікір функциялары

3. Қазіргі кезеңдегі Қазақстандағы қоғамдық пікірдің көріну ерекшеліктері

Журналистика – қоғамдық пікірді қалыптастыруда айрықша роль атқарады. Тәуелсіз еліміздің журналистикасы ел экономикасын және оның рухани-мәдени дүниесін орнықтыруда және дамытуда өзіндік үлес қосы келеді. Қоғамдық пікір оқырмандарды тыңдармандар мен көрермендерді зерттеу, сауалнама жүргізу және т.б. түрлері арқылы жүзеге асады.

Журналистиканың әлеуметтік институт ретінде – басқа қоғамдық институттармен қарым-қатынаста болуы заңды. Сол арқылы ол әр саламен, жан-жақты жұмас істей алады. Демократия мен плюрализмді пайдаланады. Қоғамдық пікір қалыптастыруға ықпал етеді.

Өткен ғасырдың 60-шы жылдары шыққан «Баспасөздің төрт теориясы» деп аталатын Сиберт, Шрамм, Питерсонның еңбегі бұқаралық ақпарат құралдарының әлеуметтік жауапкершілігі туралы мәселелерді қозғауына байланысты журналистикада, саясатта, қоғамда кеңінен пікір туғызады. Біоақ оның бастапқы идеялары Еуропада жүздеген жыл бұрын айтыла бастаған еді. Аталған еңбек соның қорытындысы секілді көрінеді. Ал қарастырылған проблемалар БАҚ-тың қоғамдағы орны мен рөліне, қызметіне байланысты болып келеді:

1. Баспасөздің авторитарлық теориясы.

2. Баспасөздің либертариандық теориясы.

3. Баспасөздің әлеуметтік жауапкершілік теориясы.

4. Баспасөздің кеңестік коммунистік теориясы.

Осындай мәселелерге талдау жасалып, көзқарас пікірлер арқылы жүйеленіп қорытындыланады. Шетелде газеттер сапалық және бульварлық болып бөлінеді. «Сары басылымдар» да бар.

Қазіргі заманда Еуропа мен АҚШ қана емес, бүкіл әлемдегі бұқаралық ақпарат құралдары алдында жаңа да, тосын проблемалар туындап отыр. Әлемдік саясаттың күнде өзгеріске түсіп, тұрақсыздануы, өмір-тіршіліктің бірқалыпты сыймайтындығы журналистерді де, ақпарат құралдарын да тың іздеістерге, соны әдіс-тәсілдермен жұмыс істеуге мәжбүр етеді. Нарықтық қатынастың күрделі жайлары және бар.

Оның үстіне қоғамдық құрылыстағы жедел өзгерістер де журналистиканың алдына шығармашылық идеялар мен тақырыптарды әдеттен тыс ұсынары белгілі.

Журналистика принциптері

1. Принциптер – журналистік қызметтің теориялық-методологиялық негізі

2. Шыншылдық пен обьективтілік – баспасөзге қойылатын жаңа талаптар

3. Журналистикадағы жалпыадамзаттық принциптер

Қазақстан журналистикасы әлемдік журналистиканың бір бөлігі ретінде белгілі бір принциптер негізінде жұмыс жасайды. Принциптер журналистік қызметтің теориялық-методологиялық негізін құрайды. Мерзімді басылымдарда, теледидарда, радиода қойылатын негізгі принциптер мыналар: шыншылдық, нақтылық, жеделдік. Сонымен бірге жалпыадамзаттық принциптер де журналистиканың негізгі өзегі.

Радионың байланыс құралы ретінде танылғаны да бір ғасырдан астам ауқыт болды.Осы мерзім ішінде журналистиканың жаңа түрі радиожруналистика дүниеге келіп,қалыптасып,дамыды.Өмір сүріп отырған,ғылыми – техникалық прогрестің шарықтау шегіне жеткен осы бір электронды құралдар әлемінде,радионың өзінің мүмкіншілігін аша түсіп, қанатын кеңге жайып отырғандығы шындық.

Радио – дүниеге журналистикадан,өнердің көп саласынан кейін келгені мәлім.Бірақ өнердің көптеген салаларынан – кино, театр, эстрада т.б. қарағанда радионың мүмкіндігі орасан зор.

Бүгінгі күні мемлекеттер арасында, халықаралық қатнастар аясында инормациялық насихат құралдарының ролі қандай дәрежеге өсіп отырғаны баршаға аян.Ғылыми – техникалық прогресс нағыз шарықтау шегіне жетіп тұр.Миллиондаған,мыңдаған радиостанциялар,мимллияртаған радиоқабылдағыштар, сансыз шғып жатқан газет – журналдар сан – салалы басылымдардан келіп түсіп жататын хабар ақпарат тасқынында ешқандай тосқауыл жоқ.

Қазіргі кезде студиядан тыс жасалатын хабарлардың үлес салмағы күн сайын артып отыр.Студиядан тыс хабр ұйымдастыру үшін керекті құрал “Репортер”.Бұл магнитафонды журналистің айрылмас серігі деп айтамыз.Өйткені репортер арқылы кез келген жерден хабар жазып келуге болады.

Радиожурналистер алғашқы кәсіби шағын магнитафонды 1952 жылдан бастап қолданды.Оны Киевтің радиозаводы шығарды.Алғашқы оның маркасы “Днепр - 8” деп аталды, кейін “Репортер – 1 ”деп өзгертілді. (Репортер – латын сөз,жаңалық,хабар жеткізуші,әкелуші деген мағананы білдіреді.)

Баспасөз бен журналистік қызметтің бостандығы