2. М.М.Хрущевпен ұсынған қажалудың классификациясы.

Қажалудың нақты классификациясы.М.М.Хрушевпен ұсынылған. Е.Н.Швецова және И.В.Карчельскиймен 3 бірыіңғай қадаммен жүргізілетін үйкеліс кезіндегі қажауды ойлап тапқан:1)сырғанау беттер байланысы. 2)олардың өзгеруі. 3)беттердің бұзылуы.Әлі күнге дейін қажалу қандай классификацияланған түрге жататыны анықталмағандықтан,қажалудың ортақ классификациясы жоқ.Бірақ, беттердің бүлінуіне көңіл бөлсек,онда ұсынылған классификациялар үйкеліс түрлерін бірдей анықтайтынын көреміз.

3. Микрокесу. Микрокесу механизмі.

Конфигурацияға сәйкес әректтесуші шығыс немесе жеткілікті тереңдікке (0,2-0,3 шығыс радиусы) енуі кезіндегі беттегі үйкелістің қатты бөлшектері, яғни сыртқы үйкеліске өту кезінде (ІІІ тарау), материалдың микрокесуі байқалады. 16- суретте сызық көрсетілген, М.М.Хрущевтың салқынға төзімделген және 100˚C-ге тасталған, Y-8 болат, қатты металл негізінде болатын, абразив бетінің әсер етуінен алынған. Қалыпты үйкеліс байланыстарында тозудың мұндай бөлшектерін алу мүмкін емес, өйткені алдын ала жүктеме таңдалады. Келесі жағдайды ескерген жөн, егер 1000 контакт ішінен біреуінде кесуді қолданса, онда ол жүргізуші түрі болып келеді.

4 Билет

1. Тозудың негізгі сипаттамалары. Салмақтық тозу.

Техникада тозу келесі сипаттамалардың біреуі мен сипатталады: сызықты интенсивтік тозу, салмақтық ж/е энергетикалық.

Тозудың салмақтық сипаттамасы дененің салмағын көрсетеді; ол жанасудың номиналды ауданы бірлігінен үйкеліс жолы бірлігін айырғанға тең:

I_g =g/A₀L (2.10)

мұнда g- тозған заттың салмағы.

Меншікті салмақты тозу деп - санды түрде бөлінген заттың мөлшеріне g_i, A_r жанасу ауданының нақты бірлігіне, қашықтыққа орын ауыстыру кезіндегі тең болатын көлем. ( 2.14)

2. Сызықтық интенсивтік тозу.

Тозған материалдың көлемін анықтайтын тозудың энергетикалық интенсивтігі келесі қатынастармен сипатталады:

I_w=V/W_F=V/FL (2.11)

мұнда W_F- үйкеліс күшінің жұмысы

F- үйкеліс күші

Келесі тозудың сипаттамалары арасындағы қатынастарды анықтау қиын емес:

Ig = γI_h (2.12)

I_w = I_h-A_a/F (2.13)

Тежеуші құрылғылар мен муфталар үшін тозудың энергетикалық интенсивтілігін, қолданған дұрыс болады. Тежелу байланыстары үшін үйкелістің минималды - тозудың сызықты интенсивтігі маңызды болады

3. Құрылыс машиналарының жүріс құралдарының рельс-құрылыс жүрісі.

Құрылыс машиналарының жүріс құралдарының рельс-құрылыс жүрісі.Бұл жабдықтың бұл түрінің артықшылығы көбелек құртты шынжырлардың керілуінің кемуінде, қисық бойынша қозғалыс кезінде гусеницалар мен топырақ арасындағы қажалудың төмендеуінде, гусеницалардың отыруының кемуінде, сонымен қатар гусеницалар мен тіреу катоктары тозуының кемуінде. Рельс-жүрісті (адымдаушы) механизмнің эксцентрикті жүрісінің негізгі кемшілігі – эксцентриктер мен рамалардың үлкен қажалу және тозу жоғалтулары (шығындары) болып табылады (η≈0,65). Балғалы уатқыштардың кемшілігі – балғалардың жылдам тозуы және маңызды материалды ұсақтауға жарамсыздығы. Жер қазатын машиналардың жұмыс органдарының тіс жүздерінің шеткі бөліктері ең алдымен тозады. Сондықтан тіс жүзі қисық сызықты түрде болған кезде, ол ұзағырақ өткір болып сақталады және біркелкілеу тозады. Ондай түрдегі тістер байланысы қатты топырақты өңдеу кезінде қолданылады. Трапеция тәріздес тістер қатты бұзғыш және құзды топырақты өңдеу кезінде қолданылады, осы түрдегі тістер ондай топырақта формасын ұзағырақ сақтайды. Тістің ұшталу бұрышы тозуға төзімділігі мен беріктігі бойынша 250…300 шектерінде, ал өте мықты топырақ жағдайында 300...350 шектерінде болады. Бұл мағыналар қазу кедергісі шамасымен үйлесімділікке жақын болып табылады.