10. Оқушының сабаққа қызығушылығын арттыру мүмкіндігі.

43

Оңытудың әдістері

1. Сабақтың міндеттеріне әдістер сәйкес келді ме?

2. Танымдық іс - әрекеттің сипатына мүмкіндігі берді ме?

3. Оқушының белсенділігіне қандай әдістер эсер етті.

4. Өзбетімен жүмыс қалай жоспарпанды және орындалды.

5. Оқытудың әдістері мен тәсілдердің тиімділігі кандай?

Сабақта оқу жумысын ұйымдастыру

1. Оқу міндеттері әрбір сатыда қалай жүзеге асты?

2. Әр түрлі формадағы сатылардың өзара үйлесуі.

3. Оқушының әр түрлі іс-әрекетінің бірізді орындалуы.

4. Оқушының іс-әрекетін бақылауды ұйымдастыру қалай өтті.

5. Оқушының білімі дұрыс бағыланды ма?

6. Оқушының дамуын қалай жүзеге асырды?

7. Оқушыларды ұйымдастыру мұғалім қандай тәсілдерді

қолданды?

8. Сабақтың сатыларын қорытындылау.

Мұғалімнің жұмыс жүйесі

1. Сабаны жалпы ұйымдастыру іскерлігі.

2. Оқу жұмысының тиімді тәсілдерін оқушыға көрсете білу.

3. Сабақтың оқу материал көлемін анықтау.

4. Мұғалімнің басқарудағы мінез—құлқы: такт, сыртқы көрініс, сөзі,

эмоция, ақиқаттығы және т. б.

5. Топтағы психологиялық көңіл - күйді орнықтыра білу.

Оқушының жұмыс жүйесі

1. Сабақтың әр бір сатысында үйымдастыруы мен белсенділігі.

. қушының эмоциясы сабаққа сәйкестілігі.

‘ 2 ҮМЫСТЫҢ әдістеРі, тәсілдері және олардың деңгейінің

қалыптасуы.

5 ^ Г ІМГе’ пәнге’ сабаққа, үй тапсырмасына қатынасы.

5. Білімді игеру деңгейі.

6. Білімді шығармашылықпен пайдалану мүмкіндігі.

Сабақтың жалпы нәтижесі

1. Сабақгың жоспарын орындау.

3. 0^шынын^&^мл)еТ'Н 0рындагІ асыруы.

4. Кабыплаи twHu ИГӨру Аеңгей және іс - әрекет тәсілдері.

* былдаУ- түану, еске ңалдыру деңгейі.

44

5. .қсас жағдайларды қолдана алуы.

6. Жаңа жағдайларда білімді қолдану.

7. Сабақгың тиімділігі мен нәтижесін жалпы бағалау.

8. Сабақтың сапасын жақсарту туралы үсыныс.

Сабақтың типологиясы

1. Кіріспелі.

2. Жаттығу.

3. Тексеру.

4. Білім, іскерлік және дағдыны бекіту.

5. Өзбетімем жұмыс орындау сабағы.

6. Техникалық құралдарды пайдалану.

7. Сарамандық жүмыс сабағы.

8. Біріктірілген сабақ.

9. Қайталау және жалпыламау.

10. Қайталау.

11. Білім, іскерлік және дағдылануды игеру.

12. Предметті сабақ.

Еңбекке баулу сабағының жалпы құрылымы

1. Сабақтың тақырыбы( сабақтың уақыт мелшері).

2. Сабақтың мақсаты(дидактикалық, дамытушылық және

тәрбиелілік).

3. Сабақгың формасы.

4. Сабактың әдістері(оқыту, ұйрену).

5. Сабақтың қүралдары.

6. .йымдастыру бөлімі (кіріспе нұсқау).

7. Өткен сабақтың оқу материалын тексеру және қайталау.

8. Жаңа оқу материалын қарастыру.

9. Практикалық жұмыс(ағымдағы нүсқау).

10. Жаңа оқу материалын бекіту.

11. Сабақгы қорытындылау(қорытынды нұсқау).

12. Үй тапсырмасы.

Еңбекке баулу пәнінің формасы, қүралдары және әдістері

I. Оқытудың әдістері.

1. Әңгіме.

2. Түсіндіру.

3. Сөйлеу.

4. Көрнекілік әдістері.

5. Тексеру әдістері.

45

II. Үйрену әдістері.

1. Тапсырманы орындау.

2. Тәжірибе.

3. Техникалық құжаттармен жұмыс.

4. Әдебиеттермен жұмыс.

III. Оқу жұмысын уйымдастыру формалары.

1. Пән сабағы.

2. Пракгикалық жүмыс.

3. Лабораториялық жұмыс.

4. Экскурсия.

5. Еңбек пракгикасы.

6. Экзамен.

7. Сынақ.

IV. Оқушының іс-әрекеттерін ұйымдастырудың формалары:

1. ұжымдық;

2. топтық;

3. жеке.

V. Оқыту құралдары.

1. Оқу-әдістемелік қужаттар.

2. Күрал-жабдықгар.

З.Оқытудың техникалық қүралдары.

Оқушының білімі мен іскерлігін бағалауға қойылатын

критериялар

1. Теориялық білімінің деңгейі мен сапасы(дұрыстығы, толықтығы

және жүйелілігі).

2. Практикалық жүмысты орындау сапасы.

3. Еңбек және демалу мәдениетінің қалыптасуы.

4. Теориялық білімі негізінде орындалған жұмыстың мәнін

түсіндіре алуы.

Жүргізілген сабақты талдаудың үлгі сұлбасы

Жаяпы мәпімет

1. Сынып.

2. Сабақтың өткізілу уақыты.

3. Сабақтың тақырыбы.

4. Сабақтың міндеттері.

46

Сабақтың құрал-жабдықтары

1. Оқытудың құралдарын қолдана алуы.

2. Оқытудың көрнекілік және техникалық құралдарын

дайындалуы.

3. Сабаққа тақганың дайындығы.

Сабақтың мазмұны

1. Сабақтың міндеттері оқу бағдарламасының тақырыбына

сәйкес келді ма?

2. Дидактикалық өңдеу жүргізілді ма?

3. Өткізлген сабақтың мазмұны қандай білім жіне іскерлікті

қалыптастыруға бағытталған?

4. Алғаш рет қандай жаңа материал оқушымен игерідці? Олар

қалай бекітілді?

5. Оқу материалы оқушының шығармашылық және қабілеттерін

дамытуға мүмкіндік берді ма?

6. Қандай жалпы оқу және арнайы іскерлік пен машықгықтар

оқушының бойында дамытылды?

7. Қалай пән аралық байланыс жүзеге асты?

8. Оқушының танымдық қасиетіне сабақтың мазмұны ықпал етті

ма?

ОҚЫТУ ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫНЫҢ ТҮРЛЕРІ

1. Давыдовтын дамыта оқыту технологиясы

2. Элькониннің дамыта оқыту технологиясы

3. Занковтың дамыта оқыту технологиясы

4. .жымдық оқыту

5. Модулді оқыту

6. Біріктіре оқыту

7. Саралай оқыту

8. Бағдарламалап оқыту

9. Жеке оқыту

10. Білімді толық игерте оқыту

11. Оқу дидактикалық бірліктерді ірілете оқыту

12. Проблемалық оқыту

13. Интеракгивті оқыту

14. Түсіндіре-көрсете оқыту

15. Милы атқылау әдістерімен оқыту

16. АРИЗ негізінде оқыту

17. ТРИЗ негізінде оқыту

18. Имитациялық ойындармен оқыту

19. Қашықтықга оқыту

20. Ақпараттық технологияда оқыту

47

БӨЛІМ 2. БАСТАУЫШ МЕКТЕПТЕ БЕЙНЕЛЕУ ӨНЕРІН

ОҚЫТУДЫҢ ТЕОРИЯСЫ МЕН ТЕХНОЛОГИЯСЫ

Лаборатооиялык жумыс №1

Тақырыбы: бейнелеу өнер пәнінің оқу бағдарламасының

құрылымы мен мазмұны.

Объектісі: бейнелеу өнер пәнінің оқу процесіндегі білім беру

мазмұны.

Предметі: 3 сынып бейнелеу өнер пәнінің сурет беліміне модулді

оқу бағдарламасын қурастыру.

Мақсаты: бейнелеу өнер пәніндегі сурет бөлімінің оқу

материалымен оқу бағдарламасының жобасын жасау.

Міндеттері:

- жұмыстын құрылымы және орындалу мазмұнымен ұқыпты

танысу;

- бейнелеу өнер пәнінің міндетті білім беру стандартымен және

оқу бағдарламасын жасауға қажетті талаптармен оқу -

әдістемелік құжаттардан қарастыру;

- оқу бағдарламаның қурылымын, мазмұнын және техникалық

безендірілуін танысу;

- айқындалған оқу мазмұнына негіздеме жасап модулді оқу

бағдарламаның жобасын құрастыру;

- орындалған оқу бағдарлама жобасын тәжірибеде тексеру;

- оқу бағдарламасының орындалу мазмұны туралы есеп беру.

Жұмыстың құралдарьг. бейнелеу өнер пәнінің мемлекеттік міндетті

білім беру стандарты, 3 сынып бейнелеу өнер пәнінің оқу

бағдарламасы, 3 сынып оқу - әдістемелік құралдары, бағдарлама

жасауға қажетті нормативті оқу - әдістемелік құжаттар (дидактикалык

талаптар).

Жұмысты орындауға нұсқау

3 - сыныпқа арналған сурет бөліміндегі оқу материалынык

мазмүнын тапсырма - 1 оқып танысқаннан кейін, оқу бағдарламаны

жасаудың дидактикалық талаптарын оқу - әдістемелік құжаттардан

қарастырады. Оқу бағдарламаның жасалу принциптері.

критериялары, қүрылымы, нақты оқу материалдарының көлемі,

толықгығы, біртұтастығы дидактикалық принциптерге негізделіп

анықталады. Оның бөлімі мен тақырыптартың мазмүны

48

ажыратылады. Уақыт мөлшерін белгілеп тақырыптың мазщнына

сәйкес оқу материалдарын логикалық жүйелі түрде қүрастырады.

Тақырыптық оқу мазмұны екі бөліктен құралғаны орынды. Яғни,

теорияльщ бөлім және практикалық бөлімнің нақты тәжірибелі іс -

әрекеті. Оның құрылымында оқушының орындау объектісі,

қолданылатын құрал, аспаптардың және қосымша қондырғы мен

материалдардың түрлері.

Оқу бағдарламаның негізгі бөлімін аяқгағаннан кейін тақырыптық

жослардың бөлім атауы, оның сағат мөлшері, сабақ тақырыбына

белгіленген сағат көлемін теориялық және практикалық қатынасына

бөліеді.

Осы бөлімдегі оқу материалын оқушы игерудегі онын білімі мен

іскерлігіне қойылатын міндетті талаптарды анықгау да қажет.

Қолданылған әдебиеттерде бағдарламаның құрылымына енеді.

Олардың тізімі жұмыстың соңында көрсетіледі.

Оқушының білімі мен іскерлігін тексеру әдістерімен бағалау

критерияларыда анықгалыл белгіленеді. Оқу бағдарламаны

жасаудың соңғы сатысында, оның түсіндірме хатын жазып,

бағдарламаның құрылымын жүйелеу керек.

Осыдан кейін техникалық безендіру жасап оқытушыға тәжірибеде

сынау үшін рұқсат алады. Орындалған жұмыстың қолайлығын және

тиімділігін мектеп мұғалімдерінің пікірінен тексеріле айқындалып

толықгыру, түзетілу жұмыстары жүргізіліп оқытушыға есеп беріледі.

Жұмыстың орындалу шартына ескертулер

- студент бөлім бойынша оку бағдарламанын модулін жасауда

дидактикалық принциптерге, критерияларға, талаптарға

міндетті түрде негізделу;

- белгіленген оқу материалынын көлемін, мазмүнын, аумақгығын

өзгертуге толықгыруға, ықшамдауға, жетілдіруге мүмкіндігі бар;

- оқу оқу бағдарламадағы оқу мазмұнының өзгеру көлемі

оқушының танымдық, психикалық және физиологиялық

функциялары мен процестерін дамытуға ықпалынын болуы;

- оқушының белсенділігі мен қызығушылық қабілетінің артуына

ықпалының болуы;

- белгілеген практикалық іс - әрекеттердің жүзеге асырылу

мүмкіндігі;

- толықгырылған оқу материалының өзекгілігі, қолданбалылығы

және өмірге мәнділігі;

- анықталған уақыт мөлшері сабақгың өткізілу тәртібіне сәйкес

келуі;

- жұмысты орындаушы студент оқытушыға тапсырады:

- модулді оқу бағдарламаның тексерілген үлгісі;

- оқу бағдарлама жобасының теориялық негіздемесі.

49

Тапсьюма №1

Бөлім: Сурет техникасы(10 сағат)

Сурет - оны көре білуге, яғни айналадағы дүниеге жіті көз тастап,

көргендерін салыстыруға, талдауға, тереңірек қабылдап, сезіне

білуге уйрететін ең жақсы танымның іс-әрекеті.

Сурет - бейнелеу өнерінің ең қарапайым, қолайлы жедел

техникасы.

Суреттерді суретші көбінесе өзі үшін салады, содықтан оның ішкі

жан дүниесін, оның қуаныш-күйзелісін, толғаныс-тебіренісін,

армандары мен естеліктерін мейлінше ашық та әсерлі ашып береді.

Жұмыс орнын ұйымдастыру

Оқу жұмысы жағдайында суретшіге екі жүмыс орны керек - стол

және сынып тақтасы. Столдың биіктігі суретшінің жасына сәкес келуі

тиіс. Ол жұмысты орындағанда күш түсірмей еркін отыратын,

қоиылған модель мен орындалып жатқан жұмысын толық қарап

отыруға қолайлы болады. Столдың беті көлбеу, қарау кезіне

перпендикуляр жағдайда орналасады. Кейде столдың беті

ажырамалы болып, оны ретгеп отыруға мүмкіндік етіп

= КЧИЯСЫН жасайды- ж Ұмьісты ұтымды орындау үшін, столдың

д п ^Р алдар мен материалдарды қолайлы орналастырған

^втіпгіпУ*36™ 1 СТ0ЛДЬ|Н бетіне қағаз қойып, алдына екі карандаш,

’ тазалағыш пышақ; түсті карандашпен жұмыс істеуге түсті

ЫҢ ЖИ“ НТЬІҒЬІ және тексеру қағазы; бояумен жұмыс

йпаипиіиТареЛЬ ҮЬІ' қыл калам, қағаздын сол жағында шүберек,

опычпяеаЛ ЖаГЫИДа Суы бар ЫДЬІС' ал тексеріп отыру қағазын сурет

орындаған қағаздың оң жағында орналасады

жасыняЫг а й ^ аСЫ алдыңғы кабырғада орташа бойлы суретшінің

жететін ол_ жастағы суретші тақтаның жоғарғы бөлігіне

жететін мүмкіндікте болуы тиіс.

б а с га л ^ ь ^ П п и іи ^ ^ 0 •алдымен суретшіні дүрыс отырғызудан

ңашыктыкта п￡ппТЫҚТа Т'Ке 0ТЬ,РУЬ*. Қарау көзі қағаз бетіне 30-40 см

кашықтыісга перпендикулярно жағдайда болады.

Материалды - техникалық қурапдар

көмір,^ор^ггастель Наквапе ^ радчарга *ағаз- карандаш, кетіргіш,

басқа кескіндеу қураддаоы мен мӘШЬ’ қылқалам' палитра және тағы

5 Й Г В Г

ұстап орындайды. Графиттің өзіне тән ерекшелігі - оның

штрихтарының металл түстес болуында. Графит карандаштың

қаттылығы түрліше дәрежеде үлкен мөлшерде шығарылады.

Қаттылығы Т әріпі мен сан мәндері беріледі. Сан мәні артқан сайын,

оның қаттылығыда жоғарлайды. М әрпімен белгіленген және сан

мәнді қарандаштың цифры артса, оның жұмсақгығыда жоғарлай

түседі. Шет елден шығатын карандаштарды ағылшынша Н (қатты)

және В (жұмсақ) әріптермен белгілейді. Орташа қаттылықгағы

карандаштар ТМ әріптермен белгілесе, ағылшынша НВ әріптерімен

белгілейді. Сурет салуға біршама қолайлы карандаштар - жүмсақ

түрлері болып табылады.

Карандашпен жұмыс орындағанда жұмсақ өшіргіш болуы керек.

Карандашлен сурет салуға арналған қағаз тығыз, аздап бүдыр

болуы тиіс. Ең жақсы қағаз ватман - сызу қағазы. Сурет қағазы

біршама борпылдақ, жүа әрі осал келеді.

Сурет салуда көмір де кеңінен қолданады. Оны ерекше жолмен -

талдың немесе қайыңның аршылған және жақсы кептірілген құмда,

ауа кірмейтін етіп жабылған ыдыста жаға отырып дайындайды.

Көмірмен кішкене нобай суреттерді, үлкен жұмыстар орындауға,

жіңішке сызықгар жүргізіге қолайлы материал. Көмірмен жұмысты

орындау үшін суретшінің тәжірибесі мол болуы қажет.

Сурет салған кезде мольберт дел аталатын арнайы станокгарды

пайдалану ате тиімді. Оның конструкциялары түрлі болып келеді.

Оқу суретінде әр түрлі жиынтықгағы бояулар қолданады(10-16

түрлі түсті бояулар). Акварель бояуы өте кең тараған сулы бояу, бұл

бояумен жұмыс орындау үшін судың ролі өте мәнді. Қылқаламның

босап жеңілдегенге дейін суда үстап, содан кейін бояуға малып

қағазға түсіруді бастайды. Сұйық бояумен үлкен белікті және ашық

жерлерге қолданса, қою бояуды көлеңке, жұмыстың аяқгалу кезінде,

түсті қанықгыру үшін қолданады.

Гуашь. Акварель бояуына қарағанда мөлдірлік қасиеті төмен,

бояудың басқа түстерін жабуға, қателіктерді жеңіл түзетуге қолайлы.

Қағаз бетіне гуашты жұқа етііп жағады. Кепкеннен кейін оның түсі

ашылады.

Қылқалам. Қылқаламдар қылдың формасына байланысты жазық

және дөңгелек, сортына байланысты қылды, тиын, борсық және т.б.

аңдардың қылдарына бөлінеді. Акварелмен жұмыс істеп үйрену үшін

тиыннан жасалған орташа көлеаддегі қылқалам қолайлы.

Қылқаламды жұмыс істеп болғаннан кейіл сулы ыдыста қалдыруға

болмайды. өйткені, қылдары ағаштың белігінен ажырауға алып, түсіп

қалады. Ол үшін қылқаламды жақсы жуып, суын сілкілей сығып,

саусактармен бастапқы пішінін бере ыдысқа қыл жағын жоғары беріп

салып қояды.

51

Бейнепеу құралдары

Бейнелеу қүралдарына нүкте, штрих, сызық, өң және түс жатады.

Нүкге. Нүкге бейнесін қарандаш, қылқалам және бордыи жіңішке

ушымен қағаз бетіне із түсіру арқылы нүкте ала алады. Суретте

нүкге дене пішінінің жарық өңін, сызықгы кескіндеуде тірек

оелгілерін аныктауға катысады.

Нүкгенің орналасу жағдайын координатамен анықгалады. Ол

иіктік және ұзындық, яғни қағаздың жиек жағындағы контур

сызықтарынан белгіленетін нүктеге дейінгі ара қашықгыі^гарды

көрсетуге арналады.

Штрих - қысңа сызық. Бұл белгі сызықлен сурет салғандй нүкетге

қарағанда жиі қодцанады. Онымен буйымның өлшемін, кЬнтурын,

дененің ауқымдылығы мен жарық өңдерін көосеткенде қолдаНады.

|, ағу ~ ^ыщапаммен орындалатын бейне кескіннің техникасы.

га пш ЛаМНЫЧ пішіні қылдан құралған қылқаламның пішініне,

™ЫҒЫНа және жағУ тәсіліне байланысты. Конус тәрізді

^шымен нҮкте. иггрих, сызықтар жүргізуге болады. Бул

кпппяиго Н СЬ‘ЕТҚЬ' ПІШІН мен бөлікгерді кескіндегенде

г . . , . . ’ Жазы5 етт' Қылқаламмен тікбұрышты пішінді етіп жағады.

пкітаі^по^Гар ~ кең таРаған бейне кескіннің чұралы. Сызықтарды

жуПгіч≪го кп Перон“ ң ^шымен, қарандашпен және қылқаламмен

бвлінілі т Г ДЫ- СызықгаР.сипаты жағынан түзі және қисық болып

аныктяп сызық жҮРгізіп алу үшін, алдымен тірекгі екі нүкге

сызыкга VIII езара ШТРИХ кейін түзу сызықпен қосады. Қисық

анықгаса үшЫш!сГ^ алады- ЕкеУ' ^зуд ің узындығы мен бағытын

узын жянр ш. ,пн аныкгайды. өлшемі жағынан сызыкгар

жарь.ктьГшмРі ^ ' * * ан және ж'Иішке, тең және тең емес,

және көмекші жартылаи қаРа' ашық, қызметімен контурлы

вертикальды олаДь<- Бағытымен горизонтальды; және

аныі^аладІГжапыетык ТӘН еңмен және жарыктығымен

арқылы береді Штоиета? RНін штрихтау, туштау және бояу

жүрпзу болса, туштауяа ^ ^ енені^ бе™е қысқа сызықтармен

жүргізу болып табкіпат-. т рІккен немесе қосарланған сьізы^гар

дененің өңін беоелі Тауда көб'несе қарандаштың жанымен

ереДІ' БояУда Аененің өңін суйық бояулармен беру.

Егер оның бетіне^ез^Рпі^Т в^ Ір айқын мәнер байқалдмайды.

мазмұны бірден өзгеріп S - i n f Т кескінделсе' онДа «ағаздың

®рине, дүниенің бейнесін вміпГя ° РЭЗДЬІ әсеРге калдырады. Ол

. К > « сурет (2 ,yHS S Рт ^ ИКаТГЫрады

пішіңде кез-келген бейне ке с кін ￡ ^ҰРЫШТЫ болып келеді- БІРақ’ оЛ

Сондыкган, биік денелешіі я™ ^ ^ ызу ҮйлесУОДі бола бермейді.

денелерді, аспан бөлігін көбірек қамтып қағазға

түсіру үшін, ол қағазды вертиальды жағадайда, ал жер кеңістігімен

жазық және көлемді бейнелерді салу үшін қағазды горизонатльды

жағдайда орналастыру қажет. Композицияның қайшылықтарынан

арылу үшін картина жазықгығымен бейнені өте үйлесімді,

өлшемімен пішініне байланысты ескеру орынды.

Бейне мәнерінің композициялық қүралдары

Бейненің мәнерін келтіретін, эстетикалық сапасын арттыратын,

ішкі мазмұнын анықтайтын, негізгі бөліктерді айқындауға мүмкіндік

беретін композициялық құралдарға ырғақ, симметрия, асимметрия,

тепе-теңдік, контраст, нюанс жатады.

Дене және оның сыртқы белгілері

Дененің немесе бүйымның бейнесі болып дүниенің кез-келген

материалды көрінісі жатады. Әрбір бұйым өзіне тән қасиеттеріне

байланысты дербес пішіні, өңі болып келеді. Оның бір қасиетінің

өзгеруі басқа бөлікгерінің өзгеруіне алып келеді. Олардың негізгі

сыртқы белгілеріне және қасиеттеріне пішіннің орналасуы,

конструкциясы, құрылымы, шамасы, қозғалысы, түсі, жарықтығы, өңі,

фактурасы, жарык көлеңкесі жатады.

Денені кескіндвуді орындау

Натурадан денені кескіндеу ≪жалпыдан жекеге≫, ≪жекеден

жалпыға≫ деген принциппен орындалады. Бұл принциптерді

орындау төрт сатыдан тұрады: схематизациялау, типизациялау,

даралау, жалпыламалау.

Жазық пішінді дененің кескіні

Жазық пішінді дене тік бұрышты бет болып келеді. Онын биіктігі

мен тек ұзындығы немесе ұзындығы мен ені болады. Квадратты

және тікбүрышты денелерді екі тәсілмен тұрғызады. Яғни,

фигураның негізгі пропорциясын анықгап, кейін горизонтальды және

вертикальды сызықтармен контурын тұрғызады. Көпжақты

денелерді вектор тәсілімен түрғызады. Алдымен ұзындығы мен

биікгігін белгілеп, кейін бір тебесін анықтап алады. Соған сәйкес

басқа тебелерінде өлшем арқылы табуды жалғастырады.

Ауқымды денелердің пішінін кескіндеу

Дененің ауқымдылығы деп оның үш өлшемдегі бетінің болуы,

яғни, ұэындығы, биіктігі және ені. Табиғатта көптеген денелер мен

бұйымдар ауқымды болып келеді. Мұндай денелерді кескіндеу үшін

алғаш қарапайым денелерден бастаған дұрыс. Мысалы, куб, оның

пропорциясын белгілеп, биіктігі мен енін анықтаймыз. Оны кескіндеу

үшін дұрыс орналастырып алуымыз керек. Қабылдағанда сол және

53

оң жақ бүйірі мен жоғары төбе бет толықтай көрінуі тиіс. Келесі

олардың енін және биіктігін перспективада орындаймыз.

Тексеру сурактары

1. Оқу бағдарламасы дегеніміз не?

2. Оқу бағдарламаның қызметі қандай?

3. Оқу бағдарламаның қүрылымы мен мазмүнына сипаттама бер.

4. Бейнелеу енер пәні оқу бағдарламасының басқа пәндердегі

оқу бағдарламаларынан айырмашылығы қандай?

5. Оқу бағдарламадағы тақырыптық оқу материалдарының

жазылу стилі қандай?

6. Бейнелеу өнер пәні оқу бағдарламасындағы оқу

материалының бөлімдері қандай?

7. Тақырыптық оқу материалының келемі бағдарламада мөлшері

қандай?

8. Қандай құжаттарға оқу бағдарламасын жасау негізделеді?

9. Мұғалім оқу бағдарламасын жасағаннан кейін, ол келесі қандай

оқу - әдістемелік құжатқа көшуі тиіс?

Үсынылатын әдебиеттер

1. Алмухамбетов Б. Бейнелеу өнер (1 - сынып). Оқулық. -

Алматы, 2001 ж.

2. Виноградова Г.Г. Уроки рисования с натуры. М., 1980 ж.

3. Бастауыш білім беру мемлекеттік жалпы білім беру стандарты.

-Алматы, 2003 ж.

4. Болатбаев К.К. Бейнелеу енер пәнінің оқу бағдарламасы(3

сынып). - Алматы, 2003 ж.

5. Беда Т.ф. Основы изобразительной грамоты. -М., 1989 ж.

6. Оқулықтар, оқу - әдістемелік кешеннің құрамы мен оқу

бағдарламаларын әзірлеуге және сараптауға қойылатын

дидакгикалық талаптар. -Алматы, 2000ж.

7. Паранюшкин Р. Техника рисунка. - Ростов-на-Дону, 2002 ж.

Лабооатооиялык ж у м ы с №2

Таңырыбы: бейнелеу өнер пәнінің күнтізбелік тақырыптык

жоспарының қурылымы мен мазмуны.

Объектісі: бейнелеу өнер пәнінің оқу процесіндегі күнтізбелік -

тақырыптық жоспары.

54

Предметі: 3 сыныптың кескіндеме бөліміндегі оқу материалының

мазмунында жүйелі және сабакггәстықтағы күнтізбелік жоспарын

құрастыру.

Мақсаты. бейнелеу өнер пәнінің кескіндеме білім беру мазмунының

күнтізбелік - тақырыптық жоспар жобасын жасау.

Міндеттері:

- жұмыстың міндеттері және мазмунымен уқыпты оқып танысу;

- улгі күнтізбелік - тақырыптық жоспардың құрылымы және

мазмунын қарастыру;

- кунтізбелік - тақырыптық жоспарды кұРУға қажетті

дидактикалық талаптарды оқу - әдістемелік қужаттардан

қарастыру;

- күнтізбелік - тақырыптық жоспардың жобасын жасап

тәжірибеде тексеру;

- орындалған жұмыстың мазмұны туралы есеп беру.

Жумыстың құралдары: бастауыш мектеп бейнелеу пәнінің

мемлекетгік міндетті білім беру стандарты; 3 сыныпқа арналған

бейнелеу пәнінің оқу бағдарламасы, 3 сыныптың оқу - әдістемелік

қуралдары, оқу - әдістемелік қужаттарды жасаудың нормативі ,

кунтізбелік - тақырыптық жоспардың үлгісі, қосымша оқулық

құралдары.

Жумысты орындауға нұсқау

3 сыныптың кескіндеме оқу материал белімінің мазмүнымен

тапсырма №1 толық таныса қажетті дидактикалық талаптарға,

күнтізбелік - тақырыптық жоспар үлгісіне негізделе, оның кестедегі

қүрылымын бағанаға бөліп анықтау. Оның қүрылымын үлгі кестеден

де байқауға болады. Орындаушы өзінің біліктілігіне сәйкес

өзгерістер енгізуге мүмкіндігі бар. Күнтізбелік жоспарда негізінен

бөлімнің тақырыптық мазмұны, жалпы сағат көлемі, әр сабақтың

тақырыбына бөлінген нақты уақытты айқындау, тақырыптың

қысқаша оқу материалының мазмұны, оның мақсаттары анықталуы

тиіс. Оқыту мазмұнының екі бөлімін анық көрсету орынды.

Әрбір тақырыптық оқу мазмұнын анықтағаннан кейін, сабаққа

қолданылатын оқытудың формаларын, нақгы тақырыптық

сабақгардың функцияларын, әдістерін, құралдарын,

тапсырмалардың түрлері жазылады. Күнтізбелік жоспардың соңғы

бағаналарында сабаққа пайдаланатын оқулық қүралдарының

атгары мен авторлары, үй тапсырмасы да көрсетіледі.

Күнтізбелік - тақырыптық жоспардың жобасы жасалынғаннан

кейін, оқытушьщан тәжірибеге жіберілуі үшін студент рұқсат алады.

55

Ол ушін орындаушы жасалынған жобаның құрылымы мен

мазмұнына теориялық негіздеме жасап, жетекшімен дұрыстығын

дәлелдейді. Бул кезеңнен кейін студент жобаны мекгеп

тәжірибесінде сынап колайлығы мен тиімділігі туралы

қанағаттырарлық пікірді мүғалімнен алып, оқытушыға төмендегі

құжаттарды есеп бере тапсыруы тиіс:

- күнтізбелік - тақырыптық жоспарды қурудың теориялыц

негіздемесі;

күнтізбелік — тақырыптық жоспардың жобасы.

Жоспардың орындалу шартына ескертулер:

студент күнтізбелік - тақырыптық жоспарды жобалауда

логикалык сәйкестікте оқу материалының мазмүныи

жетілдіруге, толықтыруға, тақырыпты өзгертуге, жаңартуға,

ықшамдауға мүмкіндігі бар;

күнтізбелік - тақырыптық жоспардың кесте қүрылымын

жетілдіруге мүмкіндігі бар;

оқытудың тұрлерін, формаларын, құралдарын, әдістерін және

дидактикалық тапсырмаларды өз еркімен дидактикалық

талапқа сай қолдана алады;

күнтізбелік - тақырылтық жоспардың оқу қүралдары оқушының

нымдыц, психикалық және физиологиялық функциялары мен

процестерін дамытуға ықпалының болуы;

^ ! ^ арЫНЫҢ дидактикалық принциптеріне сәйкес келуі;

мячмшм'11 жоспаРДЫҢ қарастырылуындағы құрылымы мен

мазмұны логикалык; үндестікте болуы.

Іапсьюмя Afo-r

Бөлім: Кескіндеме (9 сағат)

түстерГконггпасД^^І^^ ше^беР- Түстік катынас. қарама-қарсы

бояу реңктері ЖаоыІГ' 'К бояу Ренктері. Қоңырқай түсті

(рефлекс^ Т ^ п е ^ ідаленіда і- ікөлеңке' (блик). Шағылыс

сабақгардың жана тюрморт жанрындағы практикалық

і№ п ы н а К ™ Т а ^ І “ тНкТ а т а >' ’ VPrt түстегі «Алма шн

Көркемдеуші матеоияп ^ Г жеміс тҮР^ен» бейне кескіндеу.

Жарык көзі. өзіндік көлеңке Т ^ ' • ЛессиР°вка жасау техникасы.

«Жарық пен көлеңке» ташпмк^и - көленке- Жартылай келеңке.

с га е т 1Ү“ “

Күнтізбелік - тақырыптық жоспар үлгісі

Рет саны j

Тараулары мен

тақырыптары

Тақырыптың

мазмұны

Сағат саны

Уақыты

ЗГ

л

t Q. юto ь>■

(0

О

Сабаідың

әдістері

Пәнаралық

байланыс

!

Көрнекілік

ЖГ

Ж% 2-°

(30 *. Ш

аш?

(0

C>.l

12. 13. 14. 15. 16, 17. 18. 19. 2 0 . 21. і