7. Бақылау( сұрақтар,тесттер, есептер және басқалар):

Сұрақтар:

1. Патогенді және патогенсіз коринебактериялардың морфологиясы бойынша диференциалануы.

2. Патогенді және патогенсіз коринебактериялардың биохимиялық қасиеттері бойынша диференциалануы.

3. Патогенді және патогенсіз коринебактериялардың токсигендігінің анықталуы бойынша диференциалануы.

4. Бөлініп алынған дифтериялық дақылдың токсигенділігін қалай анықтайды?

5. Күлдің патогенезі. Патогенділік факторлары.

6. Күл кезіндегі иммунитеттің ерекшеліктері және оны бағалау әдістері.

7. Күл кезінде зерттеу материалын алу жолдары.

8. Көкжөтел кезінде зерттеу материалдарын алу жолдары.

9. Күлдің зертханалық диагностикасыны

10. Көкжөтелдің зертханалық диагностикасы

11. Күл мен көкжөтелдің иммундыпрофилактикалық шаралары.

12. Туберкулез қоздырғышының жіктелуі.

13. Туберкулез қоздырғышының морфологиялық, тинкториялыдық қасиеттері.

14. Туберкулез таяқшаларының әр түрінің дифференциалды дақылдық қасиеттері.

15. Туберкулез қоздырғышының ферментативтілік қасиеттері.

16. Корд-фактор: негізі, аурудың диагностикасындағы мәні.

17. Туберкулездің жұғу жолдары және патогенезінің ерекшеліктері.

18. Микобактерияларды өсіруге қолданылатын қоректік орталар.

19. Туберкулездің лабораториялық диагностикалау әдістері мен зерттеу материалы.

20. Туберкулезді диагностикалауда қолданылатын микроскопиялық әдістің артықшылығы.

21. Прайстың микродақылдық әдісі: негізі, аурудың диагностикасындағы мәні.

22. Туберкулез кезіндегі иммунитеттің ерекшелігі.

23. Туберкулезді емдеу.

24. Туберкулезді емдеуде DOTS-терапияның жалпы принциптері.

25. Туберкулезді диагностикалаудің аллергиялық әдісі: негізі нәтижені талқылау.

26. Туберкулездің спецификалық профилактикасы.

27. Туберкулездің бейспецификалық профилактикалық шаралары.

28. Алапестің негізгі белгілері, диагностикалық әдістері мен емдеуі.

Ситуациялық есептер:

1.Фтизиатрға көп терлегіштігіне, шаршағыштығына, субфибральді температураға, құрғақ, қою кілегейлі – іріңді қақырықты жөтелмен шағымданатын науқас келді. Қарап тексергенде сыртқы лимфа түйіндері ұлғайғаны байқалды. Науқасты тексеру үшін қандай диагностикалық әдіс қолданылады?

2.Клиникаға алыс ауылдық ауданнан алдын ала қойылған “созылмалы бронхит”диагнозымен науқас түскен. Антибиотиктермен ем жүргізілген (рифампицин), нәтижесіз. Қақырығын Циль – Нильсен әдісі бойынша лаып тексергенде түбіркүлез таяқшалары табылмаған, бірақ тері ішілік Манту сынамасы оң нәтиже берді. Неге жағындыны микроскопиялағанда түбіркүлез таяқшалары көрінбейді, анықтау үшін қандай әдістерді қолдану керек? Манту реакциясының оң нәтиже беруін қалай түсіндіруге болады?

3.БЦЖ – ны қайталап жасағар алдында (ревакцинация) мектептің оқушыларының бәріне тері ішілік Манту сынамасы жасалған. Бір балада Манту реакциясы айқын оң нәтижелі болды. Ол балаға ревакцинация жасауға бола ма?

Тесттер:

1. КҮЛДIҢ БАКТЕРИОЛОГИЯЛЫҚ ДИАГНОСТИКАСЫ ҮШIН ҚОЛДАНЫЛАДЫ:

1.Микроскопиялық әдiс

2.Аллергиялыє сынама

3.Клауберг ортасына себу

4.Биологиялыє сынама

5.Серологиялық ёәiс

2. КҮЛ КОРИНЕБАКТЕРИЯЛАРЫН БӨЛIП АЛУ ҮШIН ҚОЛДАНЫЛАДЫ:

1.ЕПА

2.Висмут-сульфит агар

3.Іанды-теллуриттi агар

4.Вильсон–Блер ортасы

5.Глюкозалы агар

3. КОРИНЕБАКТЕРИЯЛАРДЫҢ ЦИСТИНАЗАСЫН АНЫҚТАУ ҮШIН ҚОЛДАНЫЛАДЫ:

1.Пирке сынамасы

2.Пизу сынамасы

3.Манту сынамасы

4.Заксе сынамасы

5.Хеддельсон реакциясы

4. КҮЛ ҚОЗДЫРҒЫШЫНЫҢ АНТИГЕНДЕРI:

1.Vi-антиген

2.К-антиген

3.Топтыє спецификалыє полисахаридты антиген

4.Талшыєты антиген

5.Протективтi антиген

5.КҮЛ КЕЗIНДЕ ЛАБОРАТОРИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУГЕ АЛАДЫ:

1.Жұлын сұйығын

2.Iрiндi

3.Нәжiстi

4.Жұтқыншақ-көмей кiлегейiн

5.Несептi

6. КӨМЕЙДЕН КIЛЕГЕЙДI НЕМЕН АЛАДЫ:

1.Түтiкшемен

2.Маєталы екi тампонмен

3.Көзге тамызғышпен

4.Пинцетпен

5.Iлмекпен

7. C.DIPHTERIAE GRAVIS-ТЫ C.DIPHTERIAE MITIS-ТАН АЖЫРАТУ ҮШIН АТАЛҒАНДАРДЫҢ ҚАЙСЫСЫ ҚОЛДАНЫЛМАЙДЫ:

1.Радиальдi сызыєшалары бар қара-сұр колониялар түзуi

2.Іанды агарда гемолиз тѕзуi

3.Пизу сынамасын қою

4.Крахмалды ыдырату

5.Гликогендi ыдырату

8.КОРИНЕБАКТЕРИЯЛАРДЫҢ ТОКСИГЕНДIГIН АНЫҚТАЙДЫ:

1.Агглютинация реакциясымен

2.Иммундық-ферменттiк талдау реакциясымен

3.Оухтерлони әдiсiмен

4.КБР

5.Райт реакциясымен

9. КҮЛ КЕЗIНДЕГI ИММУНИТЕТ:

1.Қысқа мерзiмдi

2.Антитоксиндiк

3.Стерильдi емес

4.Балалық шақта пассивтi табиғи

5.Дик реакциясымен анықталады

10.КӨКЖӨТЕЛ ҚОЗДЫРҒЫШЫНЫҢ ҚАСИЕТТЕРI:

1.Жылдам өседi

2.Гисс ортасында биохимиялыє белсендiлiгi кѕштi

3.Қоректiк ортаға талғамды

4.Облигатты анаэроб

5.Спора түзейдi

11.B.PERTUSIS-ТI ЖЁНЕ B.PARAPERTUSIS-ТЕН АЖЫРАТУ ҮШIН ҚОЛДАНАДЫ:

1.Талшықтарының бар жоғын аныєтауды

2.Цистиназа түзеуiн

3.Биохимиялыє єасиеттерiн аныєтауды

4.Қарапайым ЕПА-да өсу қабiлеттiлiгiн

5.Морфологиялық белгiлерiн

12.КӨКЖӨТЕЛ КЕЗIНДЕГI ИНФЕКЦИЯ КӨЗI:

1.Жануарлар

2.Науқас адам

3.ҚҰстар

4.Тасымалдаушылар

5.Кемiргiштер

13.КӨКЖӨТЕЛДIҢ ЖҰҒУ ЖОЛДАРЫ:

1.Контактты

2.Алиментарлы

3.Ауалы-тамшылы

4.Ас тағамдары арқылы

5.Трансмиссивтi

14.КӨКЖӨТЕЛДIҢ ЖЕДЕЛ ДИАГНОСТИКАСЫ:

1.Науқастан бөлiп алған затты бактериоскопиялау

2.ИФТ

3.Иммунофлюоресцентi ёдiс

4.Бактериологиялыє ёдiс

5.РНГА

15.ТУБЕРКУЛЕЗ ТАЯҚШАСЫНЫҢ ТУЫСТАСТЫҒЫ:

1.Enterobacteriaceae

2.Mycobacterium

3.Micrococcus

4.Vibrio

5.Spirillaceae

16.M.TUBERCULOSIS ТАЯҚШАСЫНЫҢ МОРФОЛОГИЯЛЫҚ БЕЛГIЛЕРI:

1.Бұрыштап орналасқан таяқшалар

2.Спора түзедi

3.Грамша терiс таяқшалар

4.Циль-Нильсен әдiсiмен боялады

5.Волютин дәндерi бар

17.ТУБЕРКУЛЕЗ ТАЯҚШАСЫНА ТӘН ЕМЕС:

1.Грамша оң боялады

2.Қышқылңа тјзiмдi

3.Қозғалмайды

4.Анилин бояуларын нашар қабылдайды

5.Организмде капсула түзейдi

18.ТУБЕРКУЛЕЗ ТАЯҚШАЛАРЫНЫҢ БИОЛОГИЯЛЫҚ ҚАСИЕТI:

1.Құрамында көп мөлшерде темiр бар

2.Өсу үшiн көмiрқышєыл газының концентрациясы жоғары болуы қажет

3.Өсу температурасыны» шекарасы 30-38 С градус болуы керек

4.Құрамында липидi көп (балауыз, фосфатидтер)

5.Глицерин єосылған ортада јспейдi

19. ТУБЕРКУЛЕЗДI АНЫЄТАУ ЅШIН ЄОЙЫЛАТЫН ЁДIС:

1.Ет-пептонды ортаға себу

2.Бейтараптау реакциясын қою

3.Циль-Нильсен ёдiсiмен бояу

4.Райт реакциясы

5.Мицуда реакциясы

20. ТУБЕРКУЛЕЗ КЕЗIНДЕ ҚОЙЫЛАТЫН ФЛОТАЦИЯ ӘДIСIНЕ ЖАТПАЙДЫ:

1.   Байыту әдiсi

2.   Жағындыны тұнбадан дайындайды

3.   Ксилол немесе бензол қосады

4.   Шайєайды

5.   Жағындыны үстiнде орналасқан кiлегейлi қабаттан дайындайды

21. M.TUBERCULOSIS СИПАТЫНА ЖАТПАЙДЫ:

ґсу уақыты 25күнге дейiн

Ниациндi сынама оң нәтижелi

Каталазаның термостабильдiгi

Нитраттардың тотыєсыздануы

Уреазалыє сынама оң нәтижелi

22.НЕСЕП-ЖЫНЫСТЫЄ ЖҮЙЕНIҢ ОРГАНДАРЫ ТУБЕРКУЛЕЗ АУРУЫМЕН

ЗАҚЫМДАН ҒАНДА ЗӘРДI ЗЕРТТЕУ ӘДIСI:

1.Жасалмайды

2.Жағынды дайындап, Циль-Нильсен әдiсiмен бояйды

3.Гомогенизациялаудан кейiн жасайды

4.Жағынды дайындап, Нейссер әдiсiмен боялады

23. ТУБЕРКУЛЕЗ КЕЗIНДЕ ҚАҚЫРЫЄТЫ ЗЕРТТЕУ ҮШIН ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДIС:

1.Жағындыны Нейссер әдiсiмен бояу

2.Қақырықты гомогенизациялау

3.Түнек-айдынды микроскопта зерттеу

4.Люминисценттiк микроскопия әдiсiн єолдану

24. ТУБЕРКУЛЕЗ ТАЯҚШАЛАРЫН БӨЛIП АЛУ ҮШIН ҚОЛДАНАДЫ:

1.ЕПА

2.Қанды агар

3.Тинсдаль ортасы

4.Левенштейн-Йенсен ортасы

5.Сарыуызды-тұзды агар

25.ТУБЕРКУЛЕЗ ТАЯҚШАЛАРЫНЫҢ КОЛОНИЯЛАРЫ:

1.Томпайған, шетi тегiс, ылғал колониялар

2.Нәзiк, жартылай мөлдiр, орташа мөлшерлi жылтырақ колониялар

3.Түссiз, майда, томпайган, iнжѕ тѕстi колониялар

4.Әжiмдi,шетi тегiс емес, құрғақ колониялар

5.Домалақ, жартылай мөлдiр, бетi дәндi колониялар

26.ТУБЕРКУЛЕЗ ТАЯЄШАСЫН БӨЛIП АЛУ ҮШIН ҚОЛДАНЫЛАТЫН ЭЛЕКТИВТI ОРТА:

1.Сүттi-тұзды агар

2.Казеиндi-көмiрлi агар (КУА)

3.Сарысулы-глюкозалы агар

4.Левенштейн-Йенсен ортасы

5.Пептонды су

27.ТУБЕРКУЛЕЗ ҚОЗДЫРҒЫШЫН ИДЕНТИФИКАЦИЯЛАУ ҮШIН ПАЙДАЛАНАДЫ:

1.Маниттi аэробты және анаэробты жағдайда ыдыратуын

2.Нитрат түзуiн

3.Люминисцентi микроскопиялауды

4.Ниациндi сынама єоюды

5.Манту сынамасын

28.M.TUBERCULOSIS-ТI БАСҚА МИКОБАКТЕРИЯЛАРДАН АЖЫРАТУ ҮШIН ПАЙДАЛАНАДЫ:

1.Грамша бояуды

2.Гиалуронидаза ферментiн табуды

3.Антигендiк құрылысын зерттеудi

4.Ниациназа ферментiн табуды

5.ЕПС (МПБ) өсуiн

29.МИКОБАКТЕРИЯЛАРДЫҢ АНТИБИОТИККЕ СЕЗIМТАЛДЫҒЫН АНЫҚТАЙДЫ:

1.Сорпада сұйылту әдiсiмен

2.Левенштейн-Йенсен ортасында сериялы сұйылту әдiсiмен

3.Прайс әдiсiн єолдану арєылы

4.Жануарларға жЅєтыру тәжiрибесi бойынша

5.Қанды агардағы шұңқырлау (колодцев) әдiсiмен

30.ТУБЕРКУЛЕЗДIҢ ЖЕДЕЛ ДИАГНОСТИКАСЫ:

1.Ермольева әдiсi

2.Корд-факторды аныєтау

3.Тѕнек айдынды микроскопта қарау

4.Асколи реакциясы

5.ПГАР (РПГА)

31. ТУБЕРКУЛЕЗ КЕЗIНДЕ БИОЛОГИЯЛЫЄ ӘДIС ҚОЛДАНУ МАҚСАТЫ:

1.Жедел диагноз қою үшiн

2.Бейтараптау реакциясын қою үшiн

3.Таза даєылды бөлiп алу үшiн

4.Токсигендiлiгiн анықтау ѕшiн

5.Инвазивтiлiгiн аныєтау үшiн

32. ТУБЕРКУЛЕЗ КЕЗIНДЕ СЕРОЛОГИЯЛЫҚ ДИАГНОЗ ҚОЮ ҮШIН ҚОЛДАНАДЫ:

1.Видаль реакциясы

2.КБР (РСК)

3.ЖГАР (РНГА)

4.Коалинды агглютинациялау реакциясы

5.Асколи реакциясы

33. ТУБЕРКУЛЕЗ КЕЗIНДЕ АЛЛЕРГИЯЛЫҚ ЖАҒДАЙДЫ АНЫҚТАЙТЫН СЫНАМА:

1.Бюрне сынамасы

2.Мицуда сынамасы

3.Манту сынамасы

4.Дик сынамасы

5.Шик сынамасы

ТЕЗАУРУС (глоссарий):

Токсинемиялық инфекциялар

Токсигенділікке сынама алу

«Жөтелдік пластинка» әдісі

Тампон

Жұрын жұтқыншақ

Фибринозды қабыршақ

Микобактериялар

DOTS-терапия

Прайтың микродақыл әдісі

Қышқылға төзімді микроорганизмдер

Флотация әдісі

Баяу типтегі жоғары сезімталдылық

Туберкулоидты форма

Қақырық

Сабақтың болжамды жоспары:

№ р/н	Сабақтың этабы	Сабақ этабының мазмұны	Оқу әдісі (оқытушының таңдауы бойынша )	Бақылау әдістері (оқытушының таңдауы бойынша )	Берілген уақыт, этап / мин
1	Кіріспе	Сәлемдесу, белгілеу, тақырыпты, мақсаты мен міндеттерін айту, компетенцияларға тоқталу, мотивациялық сипаттама	-	-	10 мин.
2	Ақырғы білім деңгейлерін бақылау	Тақырып бойынша ақырғы және ағымды білім деңгейлерін анықтау	-	Тестілеу Ауызша	5 мин. 25 мин.
3	Серпіндіру	-	Интерактивті	-	5 мин.
4	Үзіліс	-	-	-	5 мин.
5	Негізгі этап	Аяқталмаған фагоцитоз жағындысын микроскопия лау. Алынған нәтиже бойынша бағалау. Зерттеу материалын Петри табақшасына себу. Менингококты инфекцияның диагностикалық алгоритмін салу.	Пассивті (түсіндіру, демонстрация, бақылау). Белсенді (Тәжірибелік жұмыстарды орындау және талқылау, хаттамаларды, жұмыс дәптерін толтыру,мультимедиялық мәліметтер базасымен, компьютерлік моделдермен және бағдарламалармен жұмыс жасау.) Интерактивті (ситуациялық есептер, кроссвордтар шығару, кішігірім топтарда жұмыс жасау, блиц-сауал, ролдік ойындар, оймен штурм, критикалық ойлау, мини-зерттеулер)	Жұмыс дәптерлерін тексеру	30 мин.
6.	Сабақты қортындылау. Жеткен жетістіктерді талқылау және қойылған міндеттерді, үйренген компетенцияларды шешу. Бағаларын айту және жорналға қою	Бағалау парағын толтыру	Пассивті	-	5 мин
7.	Үй тапсырмасына комментарии келесі сабақ тақырыбы бойынша	-	Пассивті	-	5 мин

Тақырып - 12. Венерологиялық аурулар қоздырғыштары. Спирохеталар. Микоплазмалар. Хламидиялар. Аурудың патогенезіне байланысты микробиологиялық негіздері. Емдеу принциптері және алдын-алуы.

2.Мақсаты: Студенттерге венерологиялық аурулардың қазіргі кездегі лабораториялық диагностикасын үйрету.