7. Бақылау( сұрақтар,тесттер, есептержәне басқалар):

Сұрақтар:

1. Салмонеллалар. Морфологиясы және тинкториалды қасиеті.

2. Салмонеллалардың дақылдық және биохимиялық қасиеттері.

3. Салмонеллалардың дифференциалды көріністері – іш сүзегі мен парасүзек қоздырғыштары.

4. Салмонелезді инфекцияларды бактериологиялық зерттеу жүргізу үшін қолданылатын дифференциалды-диагностикалық қоректік орталар.

5. Іш сүзегінің диагностикалық алгоритмі.

6. Іш сүзегінің даму кезеңіне байланысты зерттеу материалы.

7. Видал реакциясының диагностикалық титрі қандай?

8. Іш сүзегінің алдын алу және емдеу шаралары.

9. Аурухана мекемелерінде эпидемияға қарсы шаралар жүргізілген кезде салмонелездік этиологиялы ауруханаішілік инфекцияларды диягностикалау кезінде

10. Салмонеллалардың жіктелуі.

11. Іш сүзегі, парасүзек А және В, ішек салмонеллезі, токсикоинфекциялар, гастроэнтериттер (морфологиялық, дақылдық-биохимиялық және антигендік қасиеттері).

12. Салмонеллездердің п атогенезі.

13. Салмонелла тасымалдаушылықты анықтау және салмонеллез диагнозын нақтылау үшін зертханалық диагностикалау әдістері.

14. Іш сүзектік-парасүзектік аурулардың серодиагностикасы. "О" және "В" диагностикумымен Видаль реакциясықою.

15. Іш сүзегі және басқа ішек инфекциялары кезінде РНФ қолдану және фаготиптеу.

16. Салмонелездердің арнайы алдын алу шараларры.

17. Видаль реакциясы неге әр түрлі диагностикумдермен қойылады?

18. Эшерихиялар. Ішек таяқшасының физиологиялық ролі және олардың санитарлық - көрсеткіштік маңызы.

19. Эшерихиялардың сероварианттары, олардың жедел ішек ауруларын қоздырудағы ролі.

20. эшерихиоздардың лабораториялық диагностикасы.

21. Шигеллалар. Морфологиясы. Тинкториалды қасиеттері.

22. Шигеллалардың жіктелуі.

23. Дизентерияның лабораториялық диагностикасы.

24. Эшерихиялар мен шигеллалардың дифференциалды диагностикасы.

25. Эшерихиоздарды емдеу және алдын алу шаралары.

26. Дизентерияны емдеу және алдын алу шаралары.

27. Кеселді неге псевдотуберкулез деп атайды?

28. Иерсинияларды байыту ортасына сепкеннен кейін неліктен тоңазытқышта ұстау керек?

29. Энтеробактериялардың жалпы сипаттамасы және оның таксономиясы.

30. Ішек таяқшасы ішектің қалыпты микрофлорасының өкілі ретінде.

31. Эшерихиялардың адам патологиясындағы рөлі.

32. Эшерихиялардың негізгі морфологиялық, дақылдық, биохимиялық, токсигенді қасиеттері

Шигеллалар туыстастығының жалпы сипаттамасы.

8. Жағдайлық есептер:

1. Эндо ортасында өскен қызыл колониялардан О₅₅+О₁₁₁₊О₂₆ кешенді сарысуларымен агглютинациялық реакцияның нәтижесін беретін микроб дақылы бөлінді. Қандай ауру туралы айтылып отыр және аурудың қоздырғышын қалай анықтауға болады?

2.Рессель ортасында глюкоза қышқыл мен газға дейін ыдырап, күкіртті сутек пайда болды. Ортада қандай өзгерістер пайда болады? Қандай микроб өскен?

3. Видаль реакциясы іш сүзектік “О” диагностикумымен 1:200, ал А парасүзек “ОН” диагностикумымен 1:100 дәрежеде сұйытылған қан сарысуларымен оң нәтиже берді. Қандай аурумен науқасанған

Тесттер:

1.САЛЬМОНЕЛЛАЛАРҒА ЭЛЕКТИВТI ОРТА:

1.Өт сорпасы

2.Эндо

3.Левин

4.Плоскирев

5.ЕПА (МПА)

2.ТӨМЕНДЕГI КӨРСЕТIЛГЕН САЛЬМОНЕЛЛАЛАРДЫҢ ҚАЙСЫ ТҮРI АЙНАЛА ШЕТIНДЕ КIЛЕГЕЙЛI БЕЛДЕУI БАР КОЛОНИЯЛАР ТҮЗЕЙДI:

1.Salmonella typhi

2.Salmonella schottmulleri

3.Salmonella enteritidis

4.Salmonella typhimurium

5.Salmonella haifa

3.КАУФМАН – УАЙТ СХЕМАСЫ ҚАНДАЙ БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ АНТИГЕНДIК ҚҰРЫЛЫМЫН КӨРСЕТЕДI:

1.Эшерихиялардың

2.Клебсиеллалардың

3.Протейлердiң

4.Сальмонеллалардың

5.Иерсиниялардың

4.КӨРСЕТIЛГЕН ЭНТЕРОБАКТЕРИЯЛАРДЫҢ ҚАЙСЫСЫНДА ЕКI-ФАЗАЛЫЄ Н-АНТИГЕНI БОЛАДЫ:

1.Эшерихияларда

2.Сальмонеллаларда

3.Иерсинияларда

4.Шигеллаларда

5.Клебсиеллаларда

5.IШ СҮЗЕК ҚОЗДЫРҒЫШЫН КӨРСЕТIҢIЗ:

1.Salmonella enteritidis

2.Salmonella typhimurium

3.Salmonella anatum

4.Salmonella infantis

5.Salmonella typhi

6.IШ СЅЗЕГIНIҢ I-ШI АПТАСЫНДА БАКТЕРИОЛОГИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУГЕ АЛЫНАТЫН ЗАТ:

1.Нәжiс

2.Өт

3.Қан

4.Несебi

5.Iшек шайындысы

7.САЛЬМОНЕЛЛАЛАРДЫҢ ПАТОГЕНДIК ФАКТОРЛАРЫНА ЖАТПАЙДЫ:

1.Эндотоксин

2.Энтеротоксин

3.Цитотоксин

4.Макрофагтардың iшiнде көбею қабiлеттiлiгi

5.Гистотоксин

8.САЛЬМОНЕЛЛЕЗДIК ГАСТРОЭНТЕРОКОЛИТТЕРДIҢ ПАТОГЕНЕЗIНЕ ЖАТПАЙДЫ

1.Күштi, ұзаққа созылатын иммунитет

2.Ұзақ мерзiмге созылатын бактериотасмалдаушылық

3.Қайтадан науқастану мүмкiндiгi

4.Алиментарлы жұғу механизмi

5.Кеңаралықта таралу мүмкiндiгi

9.IШ СҮЗЕГIНIҢ II, III-ШI АПТАСЫНДА БАКТЕРИОЛОГИЯЛЫЄ ӘДIСПЕН ЗЕРТТЕЛIНБЕЙДI:

1.Өт

2.Қан

3.Нәжiс

4.Несебi

5.Iшек шайындысы

10.IШЕК ИНФЕКЦИЯСЫНЫҢ КӨП АДАМДАРҒА ЖҰҒЫП, ТАРАЛҒАНЫН ТЕКСЕРГЕНДЕ ҚАНДАЙ ЗАТ БАКТЕРИОЛОГИЯЛЫЄ ӘДIСПЕН ЗЕРТТЕУГЕ ЖАТПАЙДЫ:

1.Ас тағамдары

2.Су

3.Ауа

4.Шайын сулар

5.Науқастан алынған зат

11.IШЕК ИНФЕКЦИЯСЫ ҚОЗДЫРҚЫШТАРЫНЫҢ ЖҰҒУ ЖОЛДАРЫН ЖӘНЕ     ИНФЕКЦИЯ КӨЗIН АНЫҚТАУҒА ҚОЛДАНАДЫ:

1.Бактериялардың оксидаза бөлу қабiлеттiлiгiн анықтау

2.Қозғалыс қабiлеттiлiгiн анықтау

3.Токсигендiгiн анықтау

4.Колициндердң» типтерiн анықтау

5. Бактериофаг түзуін

12.ЭШЕРИХИЯЛАРДЫҢ КАПСУЛАЛЫҚ АНТИГЕНДЕРIНЕ ЖАТПАЙДЫ:

1.А-аг

2.В-аг

3.L-аг

4.Vi-аг

13.ЭШЕРИХИЯЛАРДЫҢ ПАТОГЕНДI ВАРИАНТТАРЫ ҚОЗДЫРАДЫ:

1.Коли-бактиериозды

2.Коли-энтериттi

3.Коли-сепсистi

4.Кольпиттi

5.Дизбактериозды

14.ЖАС БАЛАЛАРДА КОЛИЕНТЕРИТ АУРУЫН ҚОЗДЫРАДЫ:

1.Энтероинвазивтi E. coli

2.Энтеротоксигендi E. coli

3.Энтеропатогендi E. coli

4.Провизорлы E. coli

5.Энтерогеморрагиялық E. сoli

15.БАЛАЛАР МЕН ЕРЕСЕКТЕРДЕ ТЫРЫСҚАҚ АУРУЫНА ҰҚСАС КОЛИЕНТЕРИТТЕРДI ҚОЗДЫРАТЫН:

1.Энтеротоксигендi E. coli

2.Энтероинвазивтi E. coli

3.Энтеропатогендi E. сoli

4.Провизорлы E. сoli

5.Энтерогеморрагиялық E. сoli

16.БАЛАЛАР МЕН ЕРЕСЕКТЕРДЕ ЖЕРШЕ (ДИЗЕНТЕРИЯ) АУРУЫНА ҰҚСАС КОЛИЕНТЕРИТТЕРДI ҚОЗДЫРАТЫН:

1.Энтеропатогендi E. coli

2.Энтероинвазивтi E. coli

3.Энтеротоксигендi E. coli

4.Энтерогеморрагиялық E. coli

5.Провизорлық E. coli

17.ЖАС БАЛАЛАРДА IШЕК ИНФЕКЦИЯНЫҢ ҚОЗДЫРҒЫШТАРЫНА ҚАРСЫ ТАБИҒИ ИММУНИТЕТ НЕГIЗIНДЕ ТӨМЕНДЕГI МИКРОБТАРДЫҢ ҚАЙСЫСЫМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТIЛЕДI?

1.Фузобактериялармен

2.Бактериоидтармен

3.Цитобактериялармен

4.Лактобактериялармен

5.Бифидумбактериялармен

18.ДИЗЕНТЕРИЯ АУРУЫНА ҰҚСАС ЭШЕРИХИОЗДАРҒА ЖАС БАЛАЛАРДАҒЫ ҚАБЫЛДАМАУШЫЛЫҚ МЫНАЛАРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТIЛЕДI:

1.Jg M жоғары деңгейiнен

2.Ана сүтiнен Jg A өтуiмен

3.Анадан Jg G өтуiмен

4.Jg E секрециялануымен

5.Jg D секрециялануымен

19.ЖАС БАЛАЛАРМЕН ЕРЕСЕКТЕРДIҢ IШЕКТЕГI ЖЕРГIЛIКТI ИМУНИТЕТТҢ» ДАМУЫ ҚАНДАЙ АНТИДЕНЕЛЕРМЕН БАЙЛАНЫСТЫ:

1.Jg M

2.Jg A

3.Jg E

4.Jg G

5.S Jg A

20.КОЛИЭНТЕРИТТЕ (ЖIА -ОКЗ) БАКТЕРИОЛОГИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУГЕ АЛЫНАТЫН ЗАТ:

1.Несебi

2.Өт

3.Iрiң

4.Қан

5.Нәжiс

21.ТӨМЕНДЕГI ПРЕПАРАТТАРДЫҢ ҚАЙСЫСЫ КОЛИЭНТРИТТЕРДI ЕМДЕУГЕ ҚОЛДАНЫЛМАЙДЫ?

1.Бифидумбактерин

2.Лактобактерин

3.Полимиксин

4.Коли-протейлыє бактериофаг

5.Рифамипицин

22.ИММУНДЫ ТАПШЫЛЫҚ ЖАҒДАЙДА E.COLI ҚОЗДЫРАТЫН, IШЕК ЖОЛЫНАН ТЫС ЖЕРЛЕРДЕ ДАМИТЫН ЭНДОГЕНДI ИНФЕКЦИЯНЫ ҚАЛАЙ АЙТАДЫ?

1.Колиэнтерит

2.Коли-бактериоз

3.Колит

4.Кольпит

23.ТӨМЕНДЕГIЛЕРДIҢ ҚАЙСЫСЫ КОЛИ-БАКТЕРИОЗДАРҒА ТӘН ЕМЕС:

1.Иммунодефицит кезiнде басталады

2.Фагоцититтердiң белсендiлiгi төмендейдi

3.Тканьдердiң кедергiшiлiк функциясы бұзылады.

4.Қабылдамаушылық болмайды

5.Тұрақты, ұзаққа созылатын иммунитет пайда болады

24.ЭШЕРИХИЯЛАРДЫҢ МОРФОЛОГИЯСЫ:

1.Iрi грамша оң таяєшалар

2.Тiзбекше орналасқан таяқшалар

3.Ортасында орналасқан спорасы болады

4.Грам-терiс таяқша

5.Ирекше бактериялар

25.ЭШЕРИХИЯЛАРДЫҢ МОРФОЛОГИЯСЫНА ЖАТПАЙТЫН БЕЛГIЛЕРIН КӨРСЕТIҢIЗ:

1.Грам-терiс таяқша

2.Қозғалатын қабiлеттiлiгi бар

3.Фимбриялары болады

4.Капсула түзедi

5.Бiр-бiрiне қарсы бұрыштанып орналасады

ТЕЗАУРУС (глоссарий):

Видаль реакциясы

Іш сүзегі

Диагностикалық титр

Эпидемияға қарсы шаралар

Серовар

Тырысқақ тәрізді ішек таяқшасы

Энтероинвазивты ішек таяқшасы

Энтеротоксигенді ішек таяқшасы

Қышқыл

Газ

Нәжіс

Сабақтың болжамды жоспары:

№ р/н	Сабақтың этабы	Сабақ этабының мазмұны	Оқу әдісі (оқытушының таңдауы бойынша )	Бақылау әдістері (оқытушының таңдауы бойынша )	Берілген уақыт, этап / мин
1	Кіріспе	Сәлемдесу, белгілеу, тақырыпты, мақсаты мен міндеттерін айту, компетенцияларға тоқталу, мотивациялық сипаттама	-	-	10 мин.
2	Ақырғы білім деңгейлерін бақылау	Тақырып бойынша ақырғы және ағымды білім деңгейлерін анықтау	-	Тестілеу Ауызша	5 мин. 25 мин.
3	Серпіндіру	-	Интерактивті	-	5 мин.
4	Үзіліс	-	-	-	5 мин.
5	Негізгі этап	Аяқталмаған фагоцитоз жағындысын микроскопия лау. Алынған нәтиже бойынша бағалау. Зерттеу материалын Петри табақшасына себу. Менингококты инфекцияның диагностикалық алгоритмін салу.	Пассивті (түсіндіру, демонстрация, бақылау). Белсенді (Тәжірибелік жұмыстарды орындау және талқылау, хаттамаларды, жұмыс дәптерін толтыру,мультимедиялық мәліметтер базасымен, компьютерлік моделдермен және бағдарламалармен жұмыс жасау.) Интерактивті (ситуациялық есептер, кроссвордтар шығару, кішігірім топтарда жұмыс жасау, блиц-сауал, ролдік ойындар, оймен штурм, критикалық ойлау, мини-зерттеулер)	Жұмыс дәптерлерін тексеру	30 мин.
6.	Сабақты қортындылау. Жеткен жетістіктерді талқылау және қойылған міндеттерді, үйренген компетенцияларды шешу. Бағаларын айту және жорналға қою	Бағалау парағын толтыру	Пассивті	-	5 мин
7.	Үй тапсырмасына комментарии келесі сабақ тақырыбы бойынша	-	Пассивті	-	5 мин

Тақырып - 9. Патогенді вибриондар. Кампилобактериялар. Аурудың патогенезіне байланысты микробиологиялық негізінің негіздері. Емдеу принциптері және алдын-алуы.