Білім беру және оқыту әдістері: (кішігірім топтар, сабақ барысында жұмыс, кейс-стадиялар, пікірталастар, ситуациялық есептер, презентациялар және т.Б.)

Добавил:

Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.

Вуз:

Московский государственный университет им. М.В. Ломоносова

Предмет:

[НЕСОРТИРОВАННОЕ]

Файл:

2015-2016_UMKD_KAZ_OM.rtf

Скачиваний:

Добавлен:

01.07.2025

Размер:

40.6 Mб

Скачать

☆

<<< < Предыдущая 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114115 / 183115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 > Следующая >>>

Білім беру және оқыту әдістері: (кішігірім топтар, сабақ барысында жұмыс, кейс-стадиялар, пікірталастар, ситуациялық есептер, презентациялар және т.Б.)
Пассивті әдіс - түсіндіру.
Белсенді әдіс – тәжірибелік жұмысты орындау және талқылау, зерттеу хаттамасын толтыру; мультимедиялық мәліметтер базасым, компьютерлік моделдержәне бағдарламалармен жұмыс жасау.
Интерактивті - кішігірім топтарда жұмыс жасау.
Әдебиеттер:
Негізгі:

1.Борисов Л.Б. Медицинская микробиология, вирусология, иммунология.- М.: МИА, 2005. - 734 с.

2.Медицинская микробиология, вирусология, иммунология (под ред. Воробьёв А.А) МИА., Москва, 2004.- 690с.

3.Коротяев А.И, Бабичев С.Л. Медицинская микробиология, иммунология и вирусология. - СПб.: Спец. лит, 2000. - 591 с.

4.Медицинская микробиология /Гл.ред В.И. Покровский, O.K. Поздеев. - М.: ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2006. — 1200 с.

5.Тец В.В. Руководство к практическим занятиям по медицинской микробиологии, вирусологии и иммунологии – М.:Медицина, 2002. - 352 с.

6.Компьютерная программа "Диаморф" - "Медицинская микробиология" - атлас-руководство по бактериологии микологии, протозоологии и вирусологии под редакцией акад.проф. Воробьева А.А.

7.Дикий И.Л, Сидарчук И.И. и др. Микробиология. Руководство к лабораторным занятием. Киев, 2004, 583 с.

Қосымша:

1.Борисов Л.Б., Козьмин-Соколов Б.В., Фрейдлин И.С. Руководство клабораторным занятиямпо медицинской микробиологии, вирусологии, иммунологии. - М.: Медицина, 1993.

2.Н.Красилыников А II. Справочник по антисептике. - Минск. - Выс шк.- 1995. - 367с.

3.Галактионов В.Т. Иммунология. - М. - Изд. "РИЦ МДК". - 2000. – 487с.

4.Воробьев А.А. "Микробиология, иммунология". - М.: МИА, 2002.

5.Воробьев А.А., Кривошейн Ю.С., Широбоков В.П. Медицинская и санитарнаямикробиология. - М.: Издательский центр "Академия" – 2003. – 464 с.

6.Аравийский Р.А., Горшкова Г.И. Практикум по медицинской микологии. - С-Пб. - 1995. - 50 с.

7.Всант P., Мосс У., Уивер Р. Определитель нетривиальных патогенных грамотрицательных бактерий (аэробных и факультативно-анаэробных). - М.: Мир, 1999. – 791 с.

8.Внутрибольничные инфекции // Под ред. Р.П.Венцелла. - М.:Медицина, 1990.- 656 с.

9.Саттон Д., Фотергилл А., Ринальди М. Определитель патогенных и условно-патогенных грибов. - Изд. Мир, 2001. - 470 с.

10.МаянскийА.Н.Микробиология дляврачей. - Нижний Новгород: Издательство Нижегородской государственной медицинской академии, 1999. — 400 с.

11.Котова А.Л. Клиническая микробиология: Методические указания.-Алматы, 2004.- 162с.

12.Тец В.В. Справочник по клинической микробиологии – СП Стройлеспечать. – 1994.– 224 с.

13.Определитель бактерий Берджи /Под ред Д.Хоулта, Н.Крига, П.Снитаи др.// М.: Мир, 1997. - в 2 томах.

14.Вопросы общей вирусологии, под ред. Кисилева И.О. Санкт- Петербург, 2007, 375 с.

15.Поздеев О.К. Медицинская микробиология: Учеб. О.К.Поздеев; под ред. В.И.Покровского.-2-е изд.испр.-М.:ГЭОТАР-МЕД,2004.-768 с

Қазақ тілінде:

Негізгі:

1. Медициналық микробиология , Алматы,2011,683 б Рамазанова Б.А, Кудайбергенұлы К.К редакциялаумен.

2. Б.А. Рамазанова, А.Л. Котова және т.б. Микроорганизмдер морфологиясы.(оқу- әдістемелік құрал) Алматы,2007, 131б.

3. Б.А. Рамазанова, К.К Құдайбергенұлы, А.Л Котова. Инфекция туралы ілім.(оқу-құралы) Алматы 2007,111 б .

4. Б.А.Рамазанова, А.Л Котова және т.б. Микроорганизмдер физиологиясы. (оқу - әдістемелік құрал). Алматы,2007, 126 б.

5. Б.А. Рамазанова, А.Л Котова және т.б. Микроорганизмдер экологиясы. (оқу- құралы). Алматы, 2007, 95 б.

6. Б.А. Рамазанова, А.Л Котова және т.б. Микробтарға қарсы қолданылатын препараттар (оқу- құралы) Алматы, 2007.,47 б.

7. Микробиология және вирусология (жалпы бөлімі): Оқу құралы /Ү.Т.Арықпаева, К.Х.Алмағамбетов, Н.М.Бисенова, Н.Б.Рахметова, Г.Д.Асемова, Койшебаева К.Б., Бисимбаева С.К., Калина Н.В./. 1-ші басылым. (Медициналық және фармацевтикалық мамандық бойынша жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқу құралы) - Астана, 2005. – 208 б.

8. «Микроорганизмдердің морфологиясы» оқу құралы, Астана, 2004, 32б.; Микробиология және вирусология (жеке бөлімі): Оқу құралы /Ү.Т.Арықпаева, К.Х.Алмағамбетов, Н.М.Бисенова, Ә.Ө.Байдүйсенова, Н.Б.Рахметова, Г.Д.Асемова /1-ші басылым. (Медициналық және фармацевтикалық мамандық бойынша жоғары оқу орындарының студенттеріне арналған оқу құралы) - Астана, 2006. – 199 б.

Қосымша:

1. Жалпы микробиологиядан лабораториялық сабақтар бойынша оқу-әдістемелік құрал (А.Л. Котованың ред.). – Алматы, 1997.

Ағылшын тілінде:

Негізгі:

1.Richard V Georing, Hazel M Docrell, Mark Zukerman, Derek Wakelin, Ivan M Roit, Cedric Mims,Peter L Chiodini “Medical Microbiology”,4^th Edithion, 2008, UK, p.656.

2.Jacquelyn G Black “Microbiology”,7^th,WILEY,2010,p.846

3. Patric R Muray,Ken S Rosenthal, Michael F Pfaller “Medical Mcrobiology”,5^th Edithion, 2008,p.962

4. Cedric Mims, Hazel M Docrell, Richard V Georing , Ivan M Roit, Derek Wakelin, Mark Zukerman, “Medical Microbiology”,3^th Edithion, 2004, ELSEVIER MOSBY, p.659.

5. Geo F Brooks,Kaaren C Carroll, Janett S Butel, Stephen F Morse,24^th Edithion, JAWETZ,MELNICK&ADELBERG^S

6. Mark Gladwin, Bill Trattler, “Clinical Microbiology”, 4^th Edithion, MedMaster, Miami, 2007, p.393.

7. Anathanarayan R., Paniker C.K.J. Text book of microbiology. Orien Longman. Seven edition, 2005.

8. Medical microbiology. Ed.by Inta Ozols. Elsevier Mosby, 2004.

Қосымша:

1.Robert M Diamond “Designing Assessing Courses and Curricula”, 3^th Edithion,Jossey-Bass,2008,p.487

2.Patric Leonardi “Microbiology Study Guide: Key Review Questions and Answers”, Silver Educational Publishig,2005,p.78

3.N.Cary Engelberg,Victor DiRita,Terence S Dermondy, “Mechanisms of Microbial Disease” , 4^th Edithion,Lippincton Williams&Wilkins,2007,p.762

4.William F Strohl, Harriet Rouse, Bruce D Fisher, “Microbiology”, Lippincton^s,2001,p.516

5.Jawetz, Melnic & Adelberg. Medical microbiology. Singapore. 2004.

6.Arora D.R. Text book of microbiology. CB. 2001.

7.William A. Stradit, Harriet Rouse, Bruce D. Fisher. Microbiology. 2001, Lippencott, Williams and Wilkins

8.Black Jacquelyn G. Microbiology. Principles & Applications, 1996 by Prentice-Hall, New Jersey

9.Medical microbiology. An introduction to Infectious Diseases. Ed. by Ryan Kenneth J. Appleton and Lange. Stamford, Connecticut, 1998.

10.Toni Hart, Paul Shears. Atlas de Roche de Microbiologie. - Paris., 1997.- 314р.

Бақылау ( сұрақтар,тесттер, есептер, т.б.):

Сұрақтар:

Бактериялардың таза дақылы қандай мақсатпен бөлініп алынады?
Зерттелінетін материалды себінді жасаудың әдістері.
Таза дақыл дегеніміз не?
Бактериялар колониясы дегеніміз не?
Колония белгілерін сипаттау.
Дақылдық қасиеттері дегеніміз не?
Микробов-аэробтардың таза дақылын бөліп алудың кезеңдері.
Микробов-анаэробтардың таза дақылын бөліп алудың кезеңдері.
Қандай дақыл таза болып есептеледі?
Таза дақыл микроорганизмінің идентификациясы қандай белгілері бойынша жүргізіледі?
Таза дақыл бөліп алудың әдістері.
Түр идентификациясын жүргізу үшін қажет бактерияның токсономиялық қасиеттері?
Тығыз қоректік ортада өсу белгілері.

14.Сұйық қоректік ортада өсу белгілері.

15.Бактерия ферменттері

16.Бактерия ферменттерін қандай мақсатпен зерттейді?

17.Бактериялардың қандай ферменттерін зерттейді?

18.Бактериялардың қандай ферментативтік қасиеттерін зерттейді?

19.Жұқпалы аурулардың диагностикасында микроорганизмдердің биохимиялық қасиеттерінің тәжірибелік қолданысы

20.Бактерия идентификациясының әдістері.

21.Гисстің"шұбар қатары" дегеніміз не?

22.Белоктарды ферменттеу қабілеттілігі немен анықталады?

23.Индол, күкіртсутек түзілісін қалай анықтауға болады?

24.Эндо, Левин, Плоскирев дифференциальды- диагностикалық орталарының әсер ету механизмі

25.Аэробты тыныс алу үрдісіне қандай ферменттер қатысады?

26.Микробтың таза дақылының идентификациясы қандай белгілері бойынша жүргізіледі?

27.Ферменттерді қандай ортада анықтайды?

Жағдайлық есептер:

1.МПА-дағы оқшауланған колонияны ілмекпен алуда, колония – шырышты, ілмекке тартылатыны анықталды. Микроб туралы қандай тұжырым жасауға болады?

2.Жауабы: Микробтың шырышты капсуласы бар.

3.Қантты агарға укол әдісімен материалды себуде, агар бетінде өсу байқалмай, түбінде байқалады. Нені тұжырымдауға болады?

4.Жауабы: зерттелінетін материал анаэробты флорамен дақылданған.

5.Анаэробтардың таза дақылын бөліп алу үшін лаборант зерттелінетін материалды тоңазытқыштан алынған Китта-Тароцци ортасы бар сынауыққа отырғызды. Себінді термостатқа қойылды. Лаборант қандай қателіктер жіберді?

6.Жауабы: Китта-Тароцци ортасын себінді жасау алдында су моншасында оттегіні жою үшін жылыту қажет; сынауыққа отырғызғаннан кейін үстіне вазелин майын құю керек.

7.Седиментациялық әдіспен ауадан себінді жасау барысында, желанды-тұзды агарда өзге колониялардың арасында алтын түсті, тығыз, дөңес, жылтыр колониялар анықталды. Қандай тұжырым жасауға болады?

8.Жауабы: Дифференциалды ортаға саруыз (лецитин) қосылған, микроб лецитиназасымен ыдырау барысында, колонияларға жылтырлық береді.

9.20% желатинге зерттелетін дақыл себілді. Бір тәуліктен кейін желатин бағанында ыдырау байқалды. Қандай фермент анықталған?

10.Жауабы: Протеолитикалық фермент

11.Гисс ортасына микроб себілгеннен кейін, бір тәулік термостаттаудан соң, ортаның лайлануы байқалған, бірақ түсі өзгермеген. Қандай тұжырым жасауға болады?

12.Жауабы: Микроб өскен, бірақ сахаролитикалық ферменттері жоқ.

13.Гисс ортасына микробты сепкенде, глюкозой, лактозой, маннитом бар сынауықтардағы ортаның түсі өзгерген, газ анықталған. Бұл өзгерістер нені дәлелдейді?

14.Жауабы: Микробта көмірсуды қышқыл мен газға ыдырататын сахаролитикалық ферменттің барын.

15.Саруызды-тұзды агары бар табаққа ауаны седиментациялық әдіспен себінді жасау барысында, өзге колониялардың арасынан алтын түсті, тығыз, дөңес, жылтыр колониялар өскен. Қандай тұжырым жасауға болады?

16.Жауабы: Дифференциалды ортаға саруыз (лецитин) қосылған, ол микробтың лецитиназа ферментімен ыдырап, колонияға жылтырлық береді.

17."Шұбар қатарға" дақылды себінді жасау барысында, 24 сағаттан кейін пептонды суы бар сынауықта ортаның лайлануы байқалады - индикаторлық қағаздар – біреуі алқызыл, екіншісі қарайған. Неліктен?

18.Жауабы: Дақыл өзінен протеолитикалық фермент бөледі, ол нәруызды соңғы өнімдеріне – индол, күкіртсутекке дейін ыдыратады. Индол – қағаз қырады, күкіртсутек - қараяды.

ТЕСТТЕР:

1.НАҒЫЗ ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ БЕЛГIЛЕРДIҢ СИПАТТМАСЫНА ЖАТАДЫ:

Бактерияларды» пiшiнi, құрылысы
Бактерияның өсу ерекшелiгi
Морфологиялық ерекшелiктер
Бояу ерекшелiгi
Құрылым бөлшектерi

2.РНҚ-НЫҢ ҚҰРАМЫНА КIРЕДI:

Гиалуронидаза
Рибоза
Урацил
Күкiрт қышқылы
Каталаза

3.БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ ЭНЕРГИЯ КӨЗI БОЙЫНША АТАЛАТЫН ТОПТАРЫН КӨРСЕТIҢIЗ:

Фототрофтар
Метатрофтар
Органотрофтар
Хемотрофтар
Аутотрофтар

4.МИКРООРГАНИЗДЕР ФИЗИОЛОГИЯСЫ ТАРАУЫНЫҢ МIНДЕТIНЕ ЖАТПАЙДЫ:

Қоректену процесiн зерделеу
Тыныс алу типтерiн зерттеу
Өсiп-өнiп көбейюiн зерделеу
Бактериялардың қоршаған ортамен өзара әрекетiн зерттеу
Аурулардың нақты емдеу әдiстерiн және алдын алу шараларын

белгiлеу

5.ГЕТЕРОТРОФТАР ТIРШIЛIГI ҮШIН ПАЙДАЛАНАДЫ:

Гексоза
Көп атомды спирт
Көмiрсулар
Аталғандардың барлығы
Аталғандардың ешқайсысы

6. АУТОТРОФТАР:

Органикалық емес заттардан азот сiңiредi
Органикалыє заттарды минералға дейiн ыдыратады
Көмiрсуды көмiрқышқыл газынан алып сiңiредi
Мета- және паратрофтарға бөлiнедi
Органогендердi органикалыєқ заттардан сiңiредi

7. САПРОФИТТЕР:

Тек қана ДНК болады
Анаэробтар
Адамдарға патогендi
Өлi организмдердiң органикалық қалдықтарын бөлшектеп өңдеуге

қатысады

Факультативтi паразиттер

8. БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ ПОЛИСАХАРИДТЕРІ:

Антиген болып табылады
Ферменттерді белсендіреді
Капсуланың құрамына кіреді
Тұқымқуалаушылыққа жауап береді
Қосымша қоректік заттар болып табылады

9. БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ МИНЕРАЛДЫҚ ЗАТТАРЫНЫҢ ҚАТЫСЫ ЖОҚ:

Осмостық қысымды реттеуге
Ферменттердi белсендiруге
Витаминдердң» құрамында болуына
Микробтардың тѕрлiк құрамдасын анықтауға
Тотығу-тотықсыздану потенциалын реттеуге

10. КӨМIРСУ КӨЗI МЕН ҚОРЕКТЕНУ ТИПIНЕ ҚАРАЙ БАКТЕРИЯЛАРДЫ МЫНАДАЙ

ТОПТАРҒА БӨЛЕДI:

Афтотрофтар
Метатрофтар
Органотрофтар
Фототрофтар
Гетеротрофтар

11. ХЕМОТРОФТАР:

Күн сәулесiнң» энергиясын пайдаланады
Энергияны тотығу-тотықсыздану процесiнiң есебiнен алады
Хемолитотрофтар мен хемоорганотрофтарға бөлiнедi
Бактериофагтар жатады
Ұзынша екiге бөлiнуiмен көбейедi

12. ТӨМЕНДЕГIЛЕРДIҢ ҚАЙСЫСЫ БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ ӨСУ ФАКТОРЫНА

ЖАТПАЙДЫ:

Амин қышқылдары
Пуриндi және пиримидиндi негiздер
Көмiрсулар
Витаминдер
Липидтер

13. ҚОРЕКТIК ОРТАЛАРҒА ЄОЙЫЛАТЫН ШАРТТАРҒА ТӨМЕНДЕГIЛЕРДIҢ ҚАЙСЫСЫ

ЖАТПАЙДЫ:

Стерильдiлiгi
Тиiстi рН-ты болуы керек
Оптимальды дымєылдылығы болуы керек
Ферменттерi болуы керек
Орта изотоникалыє (физиологиялыє) болуы керек

14. ПАЙДАЛАНУ МАҚСАТЫ БОЙЫНША ҚОРЕКТIК ОРТАЛАРДЫ МЫНАЛАРҒА

БӨЛЕДI:

Негiзгi
Элективтi
Дифференциалды-диагностикалық
Бұлай бөлу дұрыс емес
Осылай бөлу дұрыс

15. ЭЛЕКТИВТI ҚОРЕКТIК ОРТАЛАРДЫ АТАҢЫЗ:

Эндо
Ру
Гисс
Қанды агар
Плоскирев

16. ҚОРЕКТIК ЗАТТАРДЫ КЛЕТКА IШIНЕ ТАСЫМАЛДАУ МЫНАЛАРДЫҢ КӨМЕГIМЕН

АТҚАРЫЛАДЫ:

Пассивтi диффузиямен
Жеңiлдетiлген диффузиямен
Химиялық топтарды транслокациялаумен
Пермеаза ферментiнiң қатысуымен
Аталғандардың барлығымен

17. БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ ТЫНЫС АЛУ ТИПI БОЙЫНША ТӨМЕНДЕГIЛЕРДIҢ ҚАЙСЫСЫ

ЖАТПАЙДЫ:

Облигатты аэробтар
Микроаэрофилдар
Облигатты анаэробтар
Хемоорганорофтар
Факультативтi анаэробтар

18. ЭНДОФЕРМЕНТТЕР:

Сыртқы ортаға бөлiнiп отырады
Жасуша цитоплазмасында орналасады
Периплазматикалық кеңiстiкте орналасады
Цитоплазмалық мембранада шоғырланады
Сыртқы ортада ассимиляцияланады

19. КӨМIРСУ КӨЗI МЕН ҚОРЕКТЕНУ ТИПIНЕ ҚАРАЙ БАКТЕРИЯЛАРДЫ МЫНАДАЙ

ТОПТАРҒА БӨЛЕДI:

Афтотрофтар
Метатрофтар
Органотрофтар
Фототрофтар
Гетеротрофтар

20. ЕПС (МБП-НЫ) ДАЙЫНДАУ ҮШIН ҚАЖЕТТI ЗАТТАР:

Ет сорпасы
Пептон
Натрий хлориды
Аталғандардың барлығы
Аталғандардың ешқайсысы

21. ҚАНДЫ АГАРДЫ ДАЙЫНДАУ ҮШIН ҚАЖЕТ:

Қан сарысуы
Дефибринделген қан
Қан плазмасы
Глюкоза
Аталғандардың қшєайсысы

22. ҚАНДЫ АГАР:

Элективтi қоректiк орта
Дифференциалды-диагностикалық орта
Бактериялардың өсуiн тоқтатады
Бактериялардың гемолитикалық белсендiлiгiн көрсетедi
ЕПА (МПА)-мен қанды (1:1) етiп араластырып дайындайды

23. ТӨМЕНГIЛЕРДIҢ ҚАЙСЫСЫ ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫ-ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ҚОРЕКТIК

ОРТАҒА ЖАТПАЙДЫ:

Эндо ортасы
Плоскирев ортасы
Сiлтiлi агар
Гисс ортасы
Рессель ортасы

24. ЭНДО ОРТАСЫНДА БАКТЕРИЯЛАРДЫ БIР-БIРIНЕН АЖЫРАТУ ЅШIН

ТЈМЕНДЕГIЛЕРДIҢ ҚАЙСЫСЫ ЕСЕПКЕ АЛЫНБАЙДЫ:

Глюкозаны ыдыратуы
Лактозаны ыдыратуы
Қышқылөјнiмнiң пайда болуы
Фуксиннiң тотықсыздануы
Орта түсiнiң өзгеруi

25. БАКТЕРИЯЛАРЛЫҢ МЕТАБОЛИЗМІ НЕДЕН ТҰРАДЫ:

1) энергетикалық және транскрипция

2) конструктивті және трансляция

3) энергетикалық және конструктивті

4) транскрипция және трансляция

5) репликация және трансдукция

26. ҚАНДЫ АГАРДЫ ДАЙЫНДАУ ҮШIН ҚАЖЕТ:

Қан сарысуы
Дефибринделген қан
Қан плазмасы
Глюкоза
Аталғандардың қшєайсысы

27. СҰЙЫҚ ҚОРЕКТІК ОРТАҒА ЖАТАДЫ:

1) етті - пептонды агар

2) Эндо ортасы

3) қанды агар

4) еттіпептонды сорпа

5) сарыуызды-тұзды агар

28. БАКТЕРИЯ ҚҰРЫЛЫМЫ - ЭНЕРГИЯ АККУМУЛЯТОРЫ:

1) ЦПМ

2) Талшықтар

3) Нуклеоид

4) Мезосома

5) Жасуша қабаты

29. БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ ДАҚЫЛДЫҚ ҚАСИЕТІ:

1) қоректік ортадағы өсу сипаты

2) боялуға қабілетті

3) биохимиялық қасиеті

4) антигендік құрылымы

5) бактериялық жасуша түрі

30. БАКТЕРИОЛОГИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУ ӘДІСІ:

1) таза дақыл бөліп алу

2) жағынды дайындау

3) жануарларға жұқтыру

4) вакцина дайындау

5) иммунитет деңгейі

31. СҰЙЫҚ ҚОРЕКТІК ОРТАҒА ЖАТАДЫ:

1) етті - пептонды агар

2) Эндо ортасы

3) қанды агар

4) еттіпептонды сорпа

5) сарыуызды-тұзды агар

33. БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ ДАҚЫЛДЫҚ ҚАСИЕТІ:

1) қоректік ортадағы өсу сипаты

2) боялуға қабілетті

3) биохимиялық қасиеті

4) антигендік құрылымы

5) бактериялық жасуша түрі

34. ТЫНЫС АЛУ ТИПІ БОЙЫНША БАКТЕРИЯЛАР:

1) аэробтар

2)анаэробтар

3) хемотрофтар

4) микроаэрофилдер

5)Факультативті аэробтар/анаэробтар

35. БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ ДАҚЫЛДЫҚ ҚАСИЕТІ:

1) қоректік ортадағы өсу сипаты

2) боялуға қабілетті

3) биохимиялық қасиеті

4) антигендік құрылымы

5) бактериялық жасуша түрі

36. БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ ТЫНЫС АЛУ ТИПТЕРІ:

1) аэробты және анаэробты

2) химиялық және физикалық

3) химиялық және биологиялық

4) қышқылдық және восстановительный

5) физикалық және биологиялық

37. ТЕРМОСТАТ ҚОЛДАНЫЛАДЫ:

1) микроорганизмдерді өсіру үшін

2) лабораториялық ыдысты стерильдеу үшін

3) хирургиялық аспаптарды стерилдеу үшін

4) вакцина алу үшін

5) спора түзу бактериялардың стимуляциясы үшін

38. ПАТОГЕНДІ БАКТЕРИЯЛАРДЫ ӨСІРУДІҢ ОПТИМАЛЬДЫ ТЕМПЕРАТУРАСЫ:

1) 37^оС

2) 20^оС

3) 52^оС

4) 0^оС

5) 46^оС

39. СҰЙЫҚ ҚОРЕКТІК ОРТАЛАРДЫ УПЛОТНЕНИЯ ЖАСАУ ҮШІН ҚОЛДАНАДЫ:

1. желатин

2.көмрсу

3. агар – агар

4. ақуыз

5. колларгол

А) 1, 3

В) 1, 3, 5

С) 3, 4, 5

D) 2, 4

Е) 3, 4

40. ДИФФЕРЕНЦИАЛЬДЫ-ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ОРТА:

1) ЕПА

2) қанды агар

3) сарыуызды-тұзды агар

4) Эндо

5) сарысулы агар

42. ОЬЛИГАТТЫ ПАРАЗИТТЕРДІ ДАҚЫЛДАНДЫРУ ӘДІСТЕРІ (ВИРУСТАР, ХЛАМИДИЯЛАР, РИККЕТСИЯЛАР):

1) Сарысуда

2) Жасуша дақылында

3) Тауық эмбрионда

4) Қоректік орталарда

5) Жануар организмінде

блиц-сұрау сұрақтары:

1.БАКТЕРИЯ ЖАСУШАСЫ ҚОРШАҒАН ОРТАДАН ҚАЖЕТТІ БОЛЫП ТАБЫЛАТЫН ӨЗІНІҢ БИОПОЛИМЕР(ОРГАНОИДТАР) ТҮЗУІН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТЕТІН ҮРДІС ҚАЛАЙ АТАЛАДЫ?

2.ФАКУЛЬТАТИВТІ АЭРОБТАР/АНАЭРОБТАР:

Тек оттегісіз ортада өседі және көбейеді
Тек оттегінің қатысуымен тіршілік ететіндер
Өмір тіршілігі үшін ауа кеңістігіндегі оттегінің аз ғана мөлшері қажет
Соңғы акцептор рөлін оттегі және бейорганикалық заттар алуы мұмкін

3.МИКРООРГАНИЗМДЕРДІ ДАҚЫЛДАНДЫРУ ДЕП (АНЫҚТАМАСЫ,ТҮСІНІГІ) :

Тек оттегісіз ортада өседі және көбейеді
Тек оттегінің қатысуымен тіршілік ететіндер
Өмір тіршілігі үшін ауа кеңістігіндегі оттегінің аз ғана мөлшері қажет
Соңғы акцептор рөлін оттегі және бейорганикалық заттар алуы мұмкін

4 . БІР МИКРОБ КЛЕТКАСЫНАН БӨЛІНІП КӨБЕЙЕТІН МИКРОБ БҰЛ

5.ВИРУСТАРДЫҢ ПАРАЗИТТІЛІК ЕРЕКШЕЛІГІ БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ:

Гендік паразиттер
Энергиялық паразиттер:НАД синтезіне қабілетсіз
Энергиялық паразиттер:регенерация үрдісіне қабілетсіз

6.БАКТЕРИЯ ЖАСУШАСЫ ГОЛОФИТТІК БОЛЫП:

Табылады
Табылмайды

7.БАКТЕРИЯНЫҢ ҚОРЕКТЕНУ ФАЗАСЫН РЕТІМЕН ОРНАЛАСТЫР:

Жасушадағы заттар синтезі
Зат алмасу өнімдерін сыртқа шығару
Жасушадан тыс субстратты ыдырату (экзоферменттер)
Клеткаға заттардың оның бүкіл беткей бойымен түсуі
Нативтік қалыпта ұстап алу(қоректенудің жануарлық тип түрі)
Жасушадағы заттарды қосымша ыдырату(эндоферменттер)

8.БАКТЕРИЯНЫ ДАҚЫЛДАНДЫР ШАРТТАРЫ:

Стерильді
Қоректік орта
Дақылдандыру уақыты
Оптимальды температура
Оптимальды рН мәні
Аэробты және анаэробты шарттар
Қоректік заттардың қажетті мөлшерде болуы

9.СТЕРИЛЬДІГІН БАҚЫЛАУ ОРТАСЫ (СБО) ҚАЙСЫСЫЛАРЫН ДАҚЫОЛАНДЫРУ ҮШІН ҚОЛДАНЫЛАДЫ:

Аэробтарды
Анаэробтарды

1 0.ТАНЫМАЛ МИКРОБТАРДЫҢ БЕЛГІЛЕРІМЕН САЛЫСТЫРА ОТЫРЫП ТАНЫМАЛ ЕМЕС МИКРОБТАРДЫ ОҚУ БҰЛ

11.РИККЕТСИЯНЫҢ ПАРАЗИТТІЛІГІНІҢ ЕРЕКШЕЛІГІ:

Гендік паразиттер
Энергиялық паразиттер:НАД синтезіне қабілетсіз
Энергиялық паразиттер:регенерация үрдісіне қабілетсіз

12.ҚОРЕКТІК ЗАТТАРДЫҢ МИКРОБ КЛЕТКАСЫНА КЕЛІП ТҮСУІ ҚАЙСЫСЫНЫҢ КӨМЕГІМЕН ЖҮРЕДІ:

Конъюгацияның
Трансформацияның
Активтік транспорттың
Трансдукцияның
Осмос пен қысымның
Пассивтік транспорттың

13.ҚАРАПАЙЫМДЫЛАРДЫҢ ҚОРЕКТЕНУ МЕХАНИЗМІ:

Жасушадағы заттар синтезі
Зат алмасу өнімдерін сыртқа шығару
Жасушадан тыс субстратты ыдырату (экзоферменттер)
Клеткаға заттардың оның бүкіл беткей бойымен түсуі
Нативтік қалыпта ұстап алу(қоректенудің жануарлық тип түрі)
Жасушадағы заттарды қосымша ыдырату(эндоферменттер)

14.ҚОРЕКТЕНУ ОРТАЛАРЫНА ТӘН:

Стерильділігі
Қоректік орта
Дақылдандыру уақыты
Оптимальды температура
Оптимальды рН мәні
Аэробты және анаэробты шарттар
Қоректік заттардың қажетті мөлшерде болуы

15.БЛАУРОК ОРТАСЫ ҚАЙСЫЛАРЫН ДАҚЫЛДАНДЫРУ ҮШІН ҚОЛДАНЫЛАДЫ:

Аэробтарды
Анаэробтарды

16.ҚОРЕКТІК ОРТАДАҒЫ ВИРУСТАР:

Дақылдандырылады
Дақылдандырылмайды

17. ХЛАМИДИЯНЫҢ ПАРАЗИТТІЛІГІНІҢ ЕРЕКШЕЛІГІ:

Гендік паразиттер
Энергиялық паразиттер:НАД синтезіне қабілетсіз
Энергиялық паразиттер:регенерация үрдісіне қабілетсіз

18.ҚОРЕКТІК ЗАТТАРДЫҢ МИКРОБ КЛЕТКАСЫНА КЕЛІП ТҮСУІ ОСМОС ЖӘНЕ ДИФФУЗИЯ АРҚЫЛЫ ЖҮРЕДІ:

Иә
Жоқ

19. АУТОТРОФТАР:

Бейорганикалық қосылыстардан көміртек, азот сіңіретін микроорганизмдер(СО₂NH₃)
Өлі субстраттардың дайын органикалық қосылыстарын қажет ететін гетеротрофты микроорганизмдер
Ағза жасушасының сыртында өмір сүру қабілеттілігінен айырылған микроорганизмдер
Гетеротрофтық ағзалар,яғни органикалық заттарды дайын күйде пайдаланатын тірі ағзалар
Микроорганизмдер,яғни ағзада да және одан тыс та өмір сүре отырып,органикалық субстраттарды жою қабілеті бар (бактерилар, спирохеталар и тб)
Микроорганизмдер,яғни бұрын басқа тірі ағзалармен синтезделген бейорганикалық қосылыстардан көміртек пен азотты сіңіретіндер

20. ҚАРАПАЙЫМ ОРТАЛАР:

Бактериялардың бөлінуіне арналған әмбебап орталар
Қатаң химиялық құрамы бар, химиялық таза заттардан құралған орталар
Микроорганизмдердің биохимиялық құрылымын және дифференциалдық түрін және ферментативтік белсенділігін анықтайтын орталар

4) Микроорганизмдердің белгілі бір түрініңбөлінуіне пайдаланатын орталар

21. ТЕРМОФИЛ – МИКРООРГАНИЗМДЕР ӨСЕДІ::

15-26^оС
36-37^оС
50-60^оС

22. ЖАСУША ДАҚЫЛЫНДАҒЫ ВИРУСТАР:

дақылдандырады
дақылдандырмайды

23. ҚОРЕКТІК ЗАТТАРДЫҢ МИКРОБ ЖАСУШАСЫНА КІРІСІ ПАССИВТІК ТРАНСПОРТ ӘСЕРІНЕН БОЛАДЫ:

ия
жоқ

24. ГЕТЕРОТРОФТАР:

Бейорганикалық қосылыстардан көміртек, азот сіңіретін микроорганизмдер
Өлі субстраттардың дайын органикалық қосылыстарын қажет ететін гетеротрофты микроорганизмдер
Ағза жасушасының сыртында өмір сүру қабілеттілігінен айырылған микроорганизмдер
Гетеротрофтық ағзалар,яғни органикалық заттарды дайын күйде пайдаланатын тірі ағзалар
Микроорганизмдер,яғни ағзада да және одан тыс та өмір сүре отырып,органикалық субстраттарды жою қабілеті бар (бактерилар, спирохеталар и тб)
Микроорганизмдер,яғни бұрын басқа тірі ағзалармен синтезделген бейорганикалық қосылыстардан көміртек пен азотты сіңіретіндер

25. ЭЛЕКТИВТІК ОРТАЛАР:

Көптеген бактерияларды бөліп алуға болатын әмбебап орталар (МПА,МПБ)
Қатаң химиялық құрамы бар, химиялық таза заттардан құралған орталар (Орталар 199, Игла)
Микроорганизмдердің биохимиялық құрылымын және дифференциалдық түрін және ферментативтік белсенділігін анықтайтын орталар(Эндо, Плоскирев, стафитест, энтеротест)
Микроорганизмдердің белгілі бір түрініңбөлінуіне пайдаланатын орталар (сілтілі орта, пептидті су, Китта-Тароцци ортасы)

26. ПСИХРОФИЛДЕР – МИКРООРГАНИЗМДЕР, МЫНАДАЙ ТЕМПЕРАТУРАДА ӨСЕДІ:

15-26^оС
36-37^оС
50-60^оС

27. ТАУЫҚ ЭМБРИОНЫНДАҒЫ ВИРУС :

дақылдандырады
дақылдандырмайды

28. ҚОРЕКТІК ЗАТТАРДЫҢ МИКРОБ КЛЕТКАСЫНА ТУСУІ АКТИВТІ ТРАНСПОРТ АРҚЫЛЫ ЖҮЗЕГЕ АСЫРЫЛАДЫ:

1) иә

2) жоқ

29.ГЕТЕРОТРОФТАР:

Бейорганикалық қосылыстардан көміртек, азот сіңіретін микроорганизмдер
Өлі субстраттардың дайын органикалық қосылыстарын қажет ететін гетеротрофты микроорганизмдер
Ағза жасушасының сыртында өмір сүру қабілеттілігінен айырылған микроорганизмдер
Гетеротрофтық ағзалар,яғни органикалық заттарды дайын күйде пайдаланатын тірі ағзалар
Микроорганизмдер,яғни ағзада да және одан тыс та өмір сүре отырып,органикалық субстраттарды жою қабілеті бар (бактерилар, спирохеталар и тб)
Микроорганизмдер,яғни бұрын басқа тірі ағзалармен синтезделген бейорганикалық қосылыстардан көміртек пен азотты сіңіретіндер

30. ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫ – ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ОРТАЛАР:

Көптеген бактерияларды бөліп алуға болатын әмбебап орталар (МПА,МПБ)
Қатаң химиялық құрамы бар, химиялық таза заттардан құралған орталар (Орталар 199, Игла)
Микроорганизмдердің биохимиялық құрылымын және дифференциалдық түрін және ферментативтік белсенділігін анықтайтын орталар(Эндо, Плоскирев, стафитест, энтеротест)
Микроорганизмдердің белгілі бір түрініңбөлінуіне пайдаланатын орталар (сілтілі орта, пептидті су, Китта-Тароцци ортасы)

31. МЕЗОФИЛ – МИКРООРГАНИЗМДЕРІ ӨСЕДІ:

1) 15 – 26° С

2) 36 – 37° С

3) 50 - 60° С

32. ТІН ЖАСУШАСЫНДАҒЫ ВИРУСТАР:

дақылдандырылады
дақылдандырылмайды

33. БАКТЕРИЯНЫ ДАҚЫЛДАНДЫР ШАРТТАРЫ:

1) Стерильді

2) Қоректік орта

3) Дақылдандыру уақыты

4) Оптимальды температура

5) Оптимальды рН мәні

6) Аэробты және анаэробты шарттар

7) Қоректік заттардың қажетті мөлшерде болуы

34. КӨМІРТЕК КӨЗІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ:

1) Автотрофты

2) Гетеротрофты

3) Фототрофты

4) Хемотрофты

35. ПАРАЗИТТЕР:

Бейорганикалық қосылыстардан көміртек, азот сіңіретін микроорганизмдер(СО₂NH₃)
Өлі субстраттардың дайын органикалық қосылыстарын қажет ететін гетеротрофты микроорганизмдер
Ағза жасушасының сыртында өмір сүру қабілеттілігінен айырылған микроорганизмдер
Гетеротрофтық ағзалар,яғни органикалық заттарды дайын күйде пайдаланатын тірі ағзалар
Микроорганизмдер,яғни ағзада да және одан тыс та өмір сүре отырып,органикалық субстраттарды жою қабілеті бар (бактерилар, спирохеталар и тб)
Микроорганизмдер,яғни бұрын басқа тірі ағзалармен синтезделген бейорганикалық қосылыстардан көміртек пен азотты сіңіретіндер

36. СИНТЕТИКАЛЫҚ ОРТАЛАР:

Бактериялардың бөлінуіне арналған әмбебап орталар
Қатаң химиялық құрамы бар, химиялық таза заттардан құралған орталар
Микроорганизмдердің биохимиялық құрылымын және дифференциалдық түрін және ферментативтік белсенділігін анықтайтын орталар
Микроорганизмдердің белгілі бір түрініңбөлінуіне пайдаланатын орталар

37. БАКТЕРИЯЛАР ҚОРЕКТІК ОРТАДА:

дақылдандырылады
дақылдандырылмайды

38. ҚОРЕКТІК ОРТАҒА ҚОЙЫЛАТЫН ШАРТ:

1) Стерильді

2) Қоректік орта

3) Дақылдандыру уақыты

4) Оптимальды температура

5) Оптимальды рН мәні

6) Аэробты және анаэробты шарттар

7) Қоректік заттардың қажетті мөлшерде болуы

39. МИКРООРГАНИЗМДЕР ЭНЕРГИЯ КӨЗІН ПАЙДАЛАНУЫНА БАЙЛАНЫСТЫ БӨЛІНЕДІ:

Автотрофты
Гетеротрофты
Фототрофты
Хемотрофты

40.ФАКУЛЬТАТИВТІК ПАРАЗИТТЕР:

Бейорганикалық қосылыстардан көміртек, азот сіңіретін микроорганизмдер(СО₂,NH₃)
Өлі субстраттардың дайын органикалық қосылыстарын қажет ететін гетеротрофты микроорганизмдер
Ағза жасушасының сыртында өмір сүру қабілеттілігінен айырылған микроорганизмдер
Гетеротрофтық ағзалар,яғни органикалық заттарды дайын күйде пайдаланатын тірі ағзалар
Микроорганизмдер,яғни ағзада да және одан тыс та өмір сүре отырып,органикалық субстраттарды жою қабілеті бар (бактерилар, спирохеталар и тб)
Микроорганизмдер,яғни бұрын басқа тірі ағзалармен синтезделген бейорганикалық қосылыстардан көміртек пен азотты сіңіретіндер

41. БАКТЕРИЯЛАР КЛЕТКА ОРТАСЫНДА:

дақылдандырылады
дақылдандырылмайды

42. ОБЛИГАТТЫ ПАРАЗИТТЕРДІ (ВИРУСТАРДЫ, ХЛАМИДАЛАРДЫ, РИККЕТСИЯЛАРДЫ ДАҚЫЛДАНДЫРУ ӘДІСІ:

1) Жануарлар ағзасында

2) Тауық эмбрионында

3) Жасуша ортасында

43.БАКТЕРИОЛОГИЯЛЫҚ (ВИРУСОЛОГИЯЛЫҚ) ДИАГНОСТИКАЛАУ КЕЗЕҢДЕРІ:

Микроорганизмдердің бөлінуі
Микроорганизмдердің идентифиацилау
Микроорганизмдерді еккен кезде механикалық ыдырау
Микроорганизмдердің биологиялық құрылымын қолдану

44. МИКРООРГАНИЗМДЕРДІҢ ҚОРЕКТЕНУ ЖОЛЫ:

Оттегі немесе субстратты дегидрлеу жолымен өтетін биологиялық тотығу кезінде түзілетін АТФ энергиясын алу арқылы
Микробтардың өсуіне және көбеюіне қажет зат компаненттерінің синтезделуін қамтамасыз ететін физико-химиялық,биохимиялық және эндотермиялық процестер

45. АЗОТ КӨЗІНЕ БАЙЛАНЫСТЫ:

Азотфиксациялаушы микроорганизмдер
Үдететін бейорганикалық азот
Автотрофты
Гетеротрофты

46.ОБЛИГАТТЫ ЖАСУША ІШІЛІК ПАРАЗИТТЕР:

Бейорганикалық қосылыстардан көміртек, азот сіңіретін микроорганизмдер(СО₂NH₃)
Өлі субстраттардың дайын органикалық қосылыстарын қажет ететін гетеротрофты микроорганизмдер
Ағза жасушасының сыртында өмір сүру қабілеттілігінен айырылған микроорганизмдер
Гетеротрофтық ағзалар,яғни органикалық заттарды дайын күйде пайдаланатын тірі ағзалар
Микроорганизмдер,яғни ағзада да және одан тыс та өмір сүре отырып,органикалық субстраттарды жою қабілеті бар (бактерилар, спирохеталар и тб)
Микроорганизмдер,яғни бұрын басқа тірі ағзалармен синтезделген бейорганикалық қосылыстардан көміртек пен азотты сіңіретіндер

47.ЖАСАНДЫ ҚОРЕКТІК ОРТАДА БІР ТҮР МИКРОБ ПОПУЛЯЦИЯСЫНЫҢ ТҮРІ

БҰЛ

48. ТАУЫҚ ЭМБРИОНЫНДАҒЫ БАКТЕРИЯЛАР:

Дақылдандырылады
Дақылдандырылмайды

49. СЕБІНДІНІҢ МЕХАНИКАЛЫҚ ӘДІСІНЕ НЕГІЗДЕЛГЕН ТАЗА ДАҚЫЛДАРДЫ АЛУ ӘДІСІ

Дригальский әдісі
Ілмек себу(штрихтармен)
Секторлық себінді әдісі
Анаэрбтық бактериялардың бөлінуі(анаэробтық жағдай туғызу)
Спора түзуші бактериялардың бөлінуі(зерттелетін обьектіні жылыту)
Қышқылға төзімді бактериялардың бөлінуі(зерттелетін обьектіні қышқылмен өңдеу)
Биологиялық әдісті қолданған патогенді бактериялардың бөлінуі(жануарларды жұқтыру)

50.БАКТЕРИЯ ТЫНЫС АЛУЫНЫҢ ТҮРЛЕРІ:

1) Аэробты және анаэробты

2) Химиялық және физикалық

3) Химиялық және биологиялық

4) Тотығатын және тотықсызданатын

5) Физикалық және биологиялық

51. АЗОТФИКСАЦИЯЛАУШЫ МИКРООРГАНИЗМДЕР:

1)аммонифицирующие

2)нитратредуцирующие

3) нитритредуцирующие

4)Атмосфераның молекулулық азотын сіңіретіндер

5 2.БІР ЖӘНЕ СОЛ ТҮРГЕ СӘЙКЕС МИКРОБТАРДЫҢ ӘР ТҮРЛІ ОРЫНДАРДАН БӨЛІНУІ НЕМЕСЕ БІР ТҮРІНЕН ӘР ТҮРЛІ УАҚЫТТА БӨЛІНУ ӘДІСІ:

53. ТІН ЖАСУШАСЫНДАҒЫ БАКТЕРИЯЛАР:

Өседі
Өспейді

54. МИКРООРГАНИЗМДЕРДІҢ БИОЛОГИЯЛЫҚ ҚАСИЕТІНЕ НЕГІЗДЕЛГЕН ТАЗА ДАҚЫЛДАРДЫ БӨЛІП АЛУ ӘДІСІ:

1) Дригальский әдісі

2) Ілмек егу

3) Секторлық себінді әдсіі

4) Анаэрбтық бактериялардың бөлінуі

5) Спора түзуші бактериялардың бөлінуі

6) Қышқылға төзімді бактериялардың бөлінуі

7) Биологиялық әдісті қолданған патогенді бактериялардың бөлінуі

8) Жылжымалы бактерияларды алу әдісі

55.БЕЙОРГАНИКАЛЫҚ АЗОТТЫ ҮДЕТЕТІН МИКРООРГАНИЗМДЕР:

аммонифицирлеуші
нитратредуцирлеуші

нитритредуцирлеуші

атмосфераның молекулулық азотын сіңіретіндер

56.ДАҚЫЛДАНДЫРУ ҚАСИЕТІ:

1) форма 8) споралар

2) капсула 9) талшықтар

3) көлемі 10) ортада өсуі

4) өсу жылдамдығы 11) колониялардың түрлері

5) майлардың ферментациясы 12) белоктардың ферментациясы

6) бірлесіп орналасу 13) көмірсулардың ферментаиясылық

7) боялу қабілетіқ

57. ТАЗА ДАҚЫЛ БҰЛ:

1. Бір микроб клеткасынан алынған орта

2. Жасанды қоректік ортада өсірілген бір микроб түрінің популяциясы

3. Бір және сол микроб түрінің әр түрлі жерден алынған немесе бір және сол микроб түрінің әр түрлі уақытта алған ортасы

4. Шығу тегі мен генотипі бір,биологиялық белгілері бойынша ұқсас келетінжәне стандарттық жағдайларда фенотиптік белгілері ұқсас келетін микроорганизмдер жиынтығы

58.ЖАСУШАНЫ ЭНЕРГИЯМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТЕТІН РЕАКЦИЯЛАР ЖИЫНТЫҒЫ

БҰЛ :

59. ТАЗА ДАҚЫЛДАРДЫ БӨЛІП АЛУ ПРИНЦИПТЕРІ:

Таза дақыл микроорганизмдерін бөліп алу
Таза дақыл микроорганизмдерін идентификациялау
Себінді кезінде микроорганизмдерді механикалық разобщение
Микроорганизмдердің биологиялық қасиеттерін қолдану

60.МИКРООРГАНИЗМДЕРДІҢ ТЫНЫС АЛУ ЖОЛЫ:

1) Оттегі немесе субстратты дегидрлеу жолымен өтетін биологиялық тотығу кезінде түзілетін АТФ энергиясын алу арқылы

2) Микробтардың өсуіне және көбеюіне қажет зат компаненттерінің синтезделуін қамтамасыз ететін физико-химиялық,биохимиялық және эндотермиялық процестер

3) Бактериялардың таксономиялығын анықтау мақсатында(тегі,түрі,әртүрлілігі)

6 1.ЖАСУША КОМПАНЕНТТЕРІНІҢ СИНТЕЗІН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТЕТІН БИОХИМИЯЛЫҚ РЕАКЦИЯЛАРДЫҢ ЖИЫНТЫҒЫ:

62. КЛОН ДЕГЕНІМІЗ -

1. Бір микроб клеткасынан алынған орта

2. Жасанды қоректік ортада өсірілген бір микроб түрінің популяциясы

4. Шығу тегі мен генотипі бір,биологиялық белгілері бойынша ұқсас келетін және стандарттық жағдайларда фенотиптік белгілері ұқсас келетін микроорганизмдер жиынтығы

63. АЭРОБТЫ ТЫНЫС АЛУ:

1) Тыныс алу тізбегіндегі электронның соңғы акцепторы қызметін молекулалық оттегінің атқаруы

2) Тыныс алу тізбегіндегі электронның соңғы акцепторы қызметін әр түрлі бейорганикалық қосылыстардың атқаруы(сульфаттар,нитраттар,фумараттар)

64. МИКРООРГАНИЗМДЕРДІҢ БИОЛОГИЯЛЫҚ ҚАСИЕТІНЕ НЕГІЗДЕЛГЕН ТАЗА ДАҚЫЛДАРДЫ БӨЛІП АЛУ ӘДІСІ:

1) Дригальский әдісі

2)Ілмек егу

3)Секторлық себінді әдсіі

4)Анаэрбтық бактериялардың бөлінуі

5)Спора түзуші бактериялардың бөлінуі

6)Қышқылға төзімді бактериялардың бөлінуі

7)Биологиялық әдісті қолданған патогенді бактериялардың бөлінуі

8)Жылжымалы бактерияларды алу әдісі

65. АЭРОБТЫ ТЫНЫС АЛУ:

1) Тыныс алу тізбегіндегі электронның соңғы акцепторы қызметін молекулалық оттегінің атқаруы

66. БАКТЕРИЯЛЫҚ ПОПУЛЯЦИЯ БҰЛ –

1) Тығыз ортадағы бір жасушаның ұрпақтары

2) Жасушаның мөлшерінің ұлғаюы және қажетті компаненттерінің синтезделуі

3) Популяциядағы даралардың санын ұлғайтатын өздігінен жандану

4) Сыртқы ортаның белгілі шарттарымен түзілген бір түр дарасының жиынтығы

67.СӘЙКЕСТІКТІ КЕЛТІРІҢІЗ:

БАКТЕРИЯНЫҢ СҰЙЫҚ ҚОРЕКТІК ОРТАСЫНДА ТУЫНДАУЫ МҮМКІН:

1) кристалдық ортада

2) ортаның толық тығыздалуында

3) қарайлануында

4) пленкаларда

5) колонияларда

6)себіндісінде

А) 1, 3, 4

В) 1, 3, 6

С) 3, 4, 5, 6

Д) 2, 4, 5

Е) 3, 4, 6

68. КОЛОНИЯЛАР БҰЛ –

1) Тығыз ортадағы бір жасушаның ұрпақтары

2) Жасушаның мөлшерінің ұлғаюы және қажетті компаненттерінің синтезделуі

3) Популяциядағы даралардың санын ұлғайтатын өздігінен жандану

4) Ішкі ортаның белгілі шарттарымен түзілген бір түр дарасының жиынтығы

69.БАКТЕРИЯЛАР ҚОРЕКТІК ОРТАСЫНА БАЙЛАНЫСТЫ:

1) Аэробтар

2) Анаэробты

3) Автотрофты

4) Фототрофты

5) Хемотрофты

6) Гетеротрофты

7) Микроаэрофилдер

8) Факультативтік аэробтар/анаэробтар

70.МИКРООРГАНИЗДЕРДІ ДАҚЫЛДАНДЫРЫЛУЫНА АНЫҚТАМА БЕР:

1) Микрорганизмдердің өсуіне және көбеюіне оптимальді жағдай жасау

2) Биологиялық обьектілерден немесе ген инженериясын қолдана отырып алынатын өнімдер

3) Ішкі ортаның белгілі шарттарымен құрылған бір түрге жататын даралар жиынтығы

4) Микроорганизмдердің таралуы мен сандық көрсеткіштерін анықтайтын әсерлесу шарттарын түсіну

71. АЭРОБТАР –

1) Тек оттегісіз ортада өседі және көбейеді

2) Тек оттегінің қатысуымен тіршілік ететіндер

3) Өмір тіршілігі үшін ауа кеңістігіндегі оттегінің аз ғана мөлшері қажет

4) Соңғы акцептор рөлін оттегі және бейорганикалық заттар алуы мұмкін

7 2. ЖЕКЕ ДАРАЛАРДЫ БӨЛІП АЛУДЫ КІМ ҰСЫНДЫ:

73. МИКРОАЭРОФИЛДЕР:

1) Тек оттегісіз ортада өседі және көбейеді

2) Тек оттегінің қатысуымен тіршілік ететіндер

3) Өмір тіршілігі үшін ауа кеңістігіндегі оттегінің аз ғана мөлшері қажет

4) Соңғы акцептор рөлін оттегі және бейорганикалық заттар алуы мұмкін

74.ТӨМЕНДЕГІЛЕРДІҢ ҚАЙСЫСЫ БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ ӨСУ ФАКТОРЫНА ЖАТПАЙДЫ:

Аминқышқылдары
Пуриндик және пиримидиндік негіздер
Көмірсулар
Витаминдер
Майлар

75.БАКТЕРИЯНЫҢ МЫНАНДАЙ ӘДІСПЕН КӨБЕЙЕДІ:

1. Узынша бойымен бөлінуі

2. Көлденең бөлінуімен

3. Буршіктенумен

4. Экзоспора тузумен

5. Фильтрлік турлер қураумен

76. СТАЦИОНАРЛЫ ФАЗА БОЛАДЫ:

1. Жасушаның жоғары жылдамдықта көбеюі

2. Жасушаның қоректік ортаға бейімделуі

3. Жасушаның бірқалыпты жылдамдықтан өлуі

4. Бактерия жасушасының белсенділігі аз байқалып,генерация урдісңнің узаруы

5. Жасушаның қарқынды өсуі,көбею жылдамдығының төмендеуі

77.ДНК РЕПЛИКАЦИЯСЫНЫҢ МЕХАНИЗМІ

1. Бактериялық жасушаның ядролық затының бөлінуі

2. ДНК жіпшелерінің узілуі және ДНК спиралі ....

3. ДНК ның екі жіпшесінің пайда болуы,арқайсысы матрицалық тізбекте комплементарлық қызмет атқарады

4. Дисьюнктивті

5. Коньюктивті

78. БАКТЕРИЯНЫҢ ӘР ФАЗАСЫНА САНМЕН БЕЛГІЛЕНГЕН:

Стационарлы
Көбеюдің тоқтауы
Экспоненциальды
Логарифмдік өлу
Жасушаның интенсивті өсуі,көбею жылдамдығы жоғары

79. БАКТЕРИЯНЫҢ ӘР ФАЗАСЫНА САНМЕН БЕЛГІЛЕНГЕН:

1.Жасуша көбеюінің жоғары жылдамдығы

2.Жасушаның қоректік ортаға бейімделуі

3.Бірқалыпты жылдамдықтан жасушаның өлуі

4.Жасуша белсенділігінің азаюы,генерация урдісінің узаруы

80.АКТИНОМИЦЕТТІҢ КӨБЕЮ ЖОЛЫ:

Қарапайым
Көлденең бөліну
Фарагменттік бөліну
Репродуктивті
Өсудің пайда болуы

81.МЕТОБОЛИЗМ РЕАКЦИЯСЫНЫҢ НӘТИЖЕСІНДЕ ПАЙДА БОЛАДЫ:

Энергия бөліну
Энергия сіңіру
АТФ молекуласындағы энергияның аккумуляциясы
Органикалық заттардың минералдарға дейін ыдырауы
Бейорганикалық қосылыстардан азотты қабылдау

82.БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ КӨБЕЮІНЕ АКЕЛЕТІН ФЕРМЕНТ:

Көмірсу
Ақуыз
Желатин
Сутегі асқын тотығы
Жоғарыдағылардың барлығы

83.ТАЗА ДАҚЫЛДЫ БӨЛІП АЛУ КЕЛЕСІ БЕЛГІЛЕРДІ АНЫҚТАУМЕН ЖУЗЕГЕ АСАДЫ:

Морфологиялық
Тинкториялдық
Дақылдық
Биохимиялық
Жоғарыдағылардың барлығы

84.БАКТЕРИЯНЫҢ ФЕРМЕНТТЕРІ ҚЫЗМЕТІ:

Бактерияларды бөліп алу
Жасушаның тіршілік әрекетін қамтамасыз ету
Химиялық топтардың транслокациясы
Жоғарарыдағылардың барлығы
Ешқайсысы дурыс емес

85.ҚАНДАЙ ОРТАДА КӨМІРСУ ФЕРМЕНТТЕРІН АНЫҚТАЙДЫ:

Желатин
Левин
Ру
Сарысуу
Гисс

86.ҚАНТТЫ ФЕРМЕНТТЕРДІ АНЫҚТАУ ҮШІН ҚАНДАЙ ОРТАҒА ЖҮРГІЗІЛЕДІ:

Желатинге
Китт-Тароцци
Сүт
Қанды агар
Ешқайсысы

87. КАТАЛАЗАНЫҢ БУЗЫЛУЫ ҚАЙ ФЕРМЕНТТІҢ КӨМЕГІМЕН ЖУРГІЗІЛЕДІ:

Липидтер
Көмірсулар
Ақуыздар
Сутегі асқын тотығы
Су

88.ТАЗА ДАҚЫЛДЫ БӨЛІП АЛУ ҮШІН ҚОЛДАНЫЛМАЙДЫ:

Морфологиясы
Тинкториальдық құрамы
Дақылдық қурамы
Антибиотикке сезімталдығын анықтау
Биохимиялық қурамы

89.КОНСТИТУТИВТІ ФЕРМЕНТТЕР:

Белгілі бір концентрацияда микроб жасушасының бірқалыпты синтезделуі
Сәйкес субстраттың болуынан концентрацияның жылдам өсуі
Субстраттың жоқ болуынан аз мөлшерде көрінуі
Сәйкес индуктордың болуына концентрация тәуелсіз
Микорорганизмдердің өсу факторына жатады

90.ИНДУЦИБИЛЬДІ ФЕРМЕНТТЕР:

Белгілі бір концентрацияда микроб жасушасының бірқалыпты синтезделуі
Сәйкес субстраттың болуынан концентрацияның жылдам өсуі
Субстраттың жоқ болуынан аз мөлшерде көрінуі
Сәйкес индуктордың болуына концентрацияға тәуелсіз
Микорорганизмдердің өсу факторына жатады.

91.МИКРООРГАНИЗМДЕРДІҢ ПИГМЕНТТЕРІ:

Энергия сіңіруге қатысады
Биологиялық тотығу реакциясына қатысады
Ультракүлгін сәуледен қорғайды
Көмірсу қоры
Азот қоры

92. ПАТОГЕНДІ БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ ФЕРМЕНТТЕРІ:

Пазмокоагулаза
Гиалуронидаза
Лецитиназа
Стрептокиназа
Аталғандардың барлығы

93.БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ ӨСУ ФАЗАСЫНА ЖАТПАЙДЫ:

Экспоненциальды
Логарифмді
Стационарлы
Бактериястатикалық
Отрицательное ускорение

94.ҚАНТТЫ ФЕРМЕНТТЕРДІ АНЫҚТАУ ҮШІН ҚАНДАЙ ОРТАҒА ЖҮРГІЗІЛЕДІ:

Рессель ортасы
Китт Роцци
Сут
Қанды агар
Гисс

95.ГЕНЕРАЦИЯ ҮРДІСІ БУЛ:

Орта өзгерісіне микробтың бейімделу уақыты
Зақымдалған құрылымының қайта қалпына келу үрдісі
Бактерияның хромасомамен бірігуі
Жасушаның бөлінуі журетін урдіс
Жоғары жылдамдықтан жасушаның өсуі

96.ИНДОЛДЫ АНЫҚТАУ ҮШІН ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДІС:

Морел
Кауфман
Манту
Дьэрель
Дригальский

97.БАКТЕРИЯЛЫҚ ПИГМЕНТТЕР:

Вызывает Свечение
Бөліп алу үшін қолданылады
Ультракүлгін сәуле әсерінен қорғайды
Капсула бактериясында болады
Тотығу тотықсыздану реакциясына қатысады

98.БАКТЕРИЯНЫҢ ӨСУІМЕН ТҮСІНДІРІЛЕДІ:

Трансформацияны
Координированнын воспроизведения клеток
Популяцияда жасуша санының көбеюі
Днк тізбегінің сегрегациясы

99.ГЕНЕРАЦИЯ ҮРДІСІ БҰЛ:

Орта өзгерісіне микробтың бейімделу уақыты
Зақымдалған құрылымының қайта қалпына келу үрдісі
Бактерияның хромасомамен бірігуі
Жасушаның бөлінуі жүретін үрдіс
Жоғары жылдамдықпен жасушаның өсуі

100.МИКРООРГАНИЗМДЕРДІҢ ПИГМЕНТТЕРІ:

Энергия сіңіруге қатысады
Биологиялық тотығу реакциясына қатысады
Ультракүлгін сәуледен қорғайды
Көмірсу қоры
Азот қоры

101.БАКТЕРИЯНЫҢ ӨСУІМЕН ТҮСІНДІРІЛЕДІ:

Трансформацияны
Координированнын воспроизведения клеток
Популяцияда жасуша санының көбеюі
Днк тізбегінің сегрегациясы
Жасуша массасының көбеюі

102.КӨБЕЮ ТЕРМИНІ ТУСІНДЕРЕДІ:

Трансформацияны
Координированнын воспроизведения клеток
Популяцияда жасуша санының көбеюі
Днк тізбегінің сегрегациясы
Жасуша массасының көбеюі

103БӨЛІП АЛЫНҒАН ДАҚЫЛДЫ ЗЕРТТЕУ ҚАЙ КҮНІ ЖҮРГІЗІЛЕДІ

Екінші
Бірінші
Төртінші
Ушінші
Жүргізілмейді

104.АЭРОБТАРДЫ БӨЛІП АЛУ ҮШІН ҚОЛДАНЫЛАДЫ:

Шарберлен сәулесі
Аристовский аппараты
Термостат
Эксикатор
Омельянский сәулесі

105.АЭРОБТЫ МИКРОБТАРДЫҢ ТАЗА ДАҚЫЛЫН БӨЛІП АЛУДЫҢ ЕКІНШІ КУНІ ЖУРГІЗІЛЕДІ:

Гисс ортасына себу
Дақылды бөліп алу
ЕПА ға себу
ЕПА
Көмісу ферменттерін анықтау

106.БАКТЕРИЯ МЕТОБОЛИЗМІ НЕНІҢ НӘТИЖЕСІНДЕ БОЛАДЫ:

Прогрессивті өсу
Катаболизм
Орта жағдайына тәуелсіз анаболизм
Трансаминаз

107.БӨЛІП АЛЫНҒАН ДАҚЫЛДЫ ЗЕРТТЕУ ҚАЙ КУНІ ЖУРГІЗІЛЕДІ:

Екінші
Бірінші
Төртінші
Үшінші
Жүргізілмейді

108.МЕТОБОЛИЗМ РЕАКЦИЯСЫНЫҢ НӘТИЖЕСІНДЕ ПАЙДА БОЛАДЫ:

Энергия бөліну
Энергия сіңіру
АТФ молекуласындағы энергияның аккумуляциясы
Органикалық заттардың минералдарға дейін ыдырауы
Бейорганикалық қосылыстардан азотты қабылдау

109.БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ КӨБЕЮІНЕ АКЕЛЕТІН ФЕРМЕНТ:

Көмірсу
Ақуыз
Желатин
Сутегі асқын тотығы
Жоғарыдағылардың барлығы

110.БАКТЕРИЯНЫҢ ФЕРМЕНТТЕРІ ҚЫЗМЕТІ:

Бактерияларды бөліп алу
Жасушаның тіршілік әрекетін қамтамасыз ету
Химиялық топтардың транслокациясы
Жоғарарыдағылардың барлығы
Ешқайсысы дурыс емес

111.САНМЕН БЕЛГІЛЕНГЕН ЖУМЫСТЫҢ ҚАЙ КУНІНЕ ЗЕРТТЕУ КУНІ СӘЙКЕС КЕЛЕДІ ӘРІППЕН БЕЛГІЛЕНГЕН:

Гисс ортасына себу
Дақылды бөліп алу
ЕПА ңа себу скошенный
ЕПА-ға себу
Калонияға сипаттама беру

Зерттеудің екінші куні
Бірінші куні
Төртінші куні

Ушінші кү

н112.ҚАНДАЙ ОРТАДА КӨМІРСУ ФЕРМЕНТТЕРІН АНЫҚТАЙДЫ:

1.Желатин

2.Левин

3.Ру

4.Сарысу

5.Гисс

113.ҚАНТТЫ ФЕРМЕНТТЕРДІ АНЫҚТАУ УШІН ҚАНДАЙ ОРТАҒА ЖҮРГІЗІЛЕДІ:

1. Желатинге

2. Китт Роцци

3. Сүт

4. Қанды агар

5. Ешқайсысы

114.КАТАЛАЗАНЫҢ БҰЗЫЛУЫ ҚАЙ ФЕРМЕНТТІҢ КӨМЕГІМЕН ЖҮРГІЗІЛЕДІ:

Көмірсулар
Ақуыздар
Сутегі асқын тотығы
Су
Липидтер

115.САҢЫРАУҚҰЛАҚ ДАҚЫЛЫН АЛУ ҮШІН ҚОЛДАНЫЛАДЫ:

Сілтілік агар
Агар
Тинздал ортасы
Плоскорева ортасы
Раппопорт ортасы

116.ТАЗА ДАҚЫЛДЫ БӨЛІП АЛУ УШІН ҚОЛДАНЫЛМАЙДЫ:

Морфологиясы
Тинкториальдық қурамы
Дақылдық қурамы
Антибиотикке сезімталдығын анықтау
Биохимиялық құрамы

117.КОНСТИТУТИВТІ ФЕРМЕНТТЕР:

Белгілі бір концентрацияда микроб жасушасының бірқалыпты синтезделуі
Сәйкес субстраттың болуынан концентрацияның жылдам өсуі
Субстраттың жоқ болуынан аз мөлшерде көрінуі
Сәйкес индуктордың болуына концентрация тәуелсіз
Микорорганизмдердің өсу факторына жатады

118.ИНДУЦИБИЛЬДІ ФЕРМЕНТТЕР:

Белгілі бір концентрацияда микроб жасушасының бірқалыпты синтезделуі
Сәйкес субстраттың болуынан концентрацияның жылдам өсуі
Субстраттың жоқ болуынан аз мөлшерде көрінуі
Сәйкес индуктордың болуына концентрация тәуелсіз
Микорорганизмдердің өсу факторына жатады

119.МИКРООРГАНИЗМДЕРДІҢ ПИГМЕНТТЕРІ:

Энергия сіңіруге қатысады
Биологиялық тотығу реакциясына қатысады
Ультракүлгін сәуледен қорғайды
Көмірсу қоры
Азот қоры

120.ПАТОГЕНДІ БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ ФЕРМЕНТТЕРІ:

Пазмокоагулаза
Гиалуронидаза
Лецитиназа
Стрептокиназа
Аталғандардың барлығы

121.ОРГАНИКАЛЫҚ ҚОСЫЛЫСТАРДЫ СИНТЕЗДЕЙ АЛМАЙТЫН МИКРООРГАНИЗМДЕРДІ АТАҢЫЗ:

Прототрофтар
Фототроф
Хемоавтотроф
Ауксотроф
Хемогетеротроф

122.НАУҚАС ТУСКЕНЕН КЕЙІН УШІНШІ ТӘУЛІКТЕ БАКТЕРИОЛОГИЯЛЫҚ ЛАБАРАТОРИЯДАН НАУҚАС ҚАНЫНДА ІШЕК ТАЯҚШАСЫ БАР ЕКЕНІ АНЫҚТАЛДЫ.ОСЫ ҚОРЫТЫНДЫҒА ҚАНДАЙ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ ӘДІС ҚОЛДАНЫЛДЫ:

Биологиялық
Серологиялық
Биологиялық
Гистлогиялық
Бактериологиялық

123.ТАЗА ДАҚЫЛДЫ БӨЛІП АЛУДА ҚАЙ ЭТАПТА ҚАТЕ ЖІБЕРІЛДІ:

Зерттелінетін материальдың бактерияскопиясы
ЕПА себу
Скошенный ЕПА
Өскен каллониялардың микромакроскопиялық зерттеулері
Көмірсулардың құрамын анықтау

124.БАКТЕРИЯЛАРДЫҢ ӨСУ ФАЗАСЫНА ЖАТПАЙДЫ:

Экспоненциальды
Логарифмді
Стационарлы
Бактериястатикалық
Отрицательно ускорение

125.ТОТЫҒУ ТОТЫҚСЫЗДАНУ РЕАКЦИЯСЫНЫҢ НӘТИЖЕСІНЕН ЭНЕРГИЯНЫ ҚАБЫЛДАЙТЫН МИКРООРГАНИЗМДЕР:

Фототрофтар
Хемотрофтар
Ауксотрофтар
Прототрофтар
Автотрофтар

126.КӨМІРСУ ФЕРМЕНТІН АНЫҚТАУ ҚАЙ ОРТАДА ЖҮРГІЗІЛЕДІ:

Ресселе ортасы
Сүт
Китт Тароцци
Қанды агар
Гисс ортасы

127..ГЕНЕРАЦИЯ ҮРДІСІ БҰЛ:

Орта өзгерісіне микробтың бейімделу уақыты
Зақымдалған құрылымының қайта қалпына келу үрдісі
Бактерияның хромасомамен бірігуі
Жасушаның бөлінуі журетін үрдіс
Жоғары жылдамдықтан жасушаның өсуі

128.ИНДОЛДЫ АНЫҚТАУ ҮШІН ҚОЛДАНЫЛАТЫН ӘДІС:

Морел
Кауфман
Манту
Дьэрель
Дригальский

129.ТАЗА ДАҚЫЛДЫ БӨЛІП АЛУДЫҢ ЕКІНШІ КҮНІНЕ ЖАТПАЙДЫ:

Каллониялардың микроскопиялық зерттеу
Грамм әдісі бойынша жағынды
Қиғаш агарға ЕПА-ға себу
Анаэростат
Термостат

130.ТЫҒЫЗДАЛҒАН ПРОБИРКАДАҒЫ ИНДИКАТОР ТҮСІН ӨЗГЕРТТІ БІРЕУІ КҮЛГІН ТУСКЕ ЕКІНШІСІ ҚАРА ТУСКЕ. ЖАУАПТАРДЫҢ ҚАЙСЫСЫ ДҰРЫС ЕМЕС:

Бірінші қағаз қышқылға екіншісі қорғасын ацетатына малынған
Дақыл көмірсу ферменттерін бөледі
Қумырсқа қышқылының болуымен бақыланады
Индол пайда болады
Кукіртті сутек пайда болады

131.ЕПА ДАН КОЛОНИЯНЫ ІЛМЕКПЕН ОҢАШАЛАП АЛҒАН КЕЗДЕ,КОЛОНИЯ ІЛМЕККЕ ЖАБЫСАДЫ.МИКРОБ ТҰРАЛЫ НЕ АЙТУҒА БОЛАДЫ:

Спора тузеді
Шырышты қабаты бар капсула
Ацетилметил карбинол бөледі
Триптофаназа ферменті бар
Цитратты бөліп алуға қабілеті бар

132. БАКТЕРИЯЛЫҚ ПИГМЕНТТЕР:

Сәулелену шақырады

2.Бөліп алу үшін қолданылады

3.Ультракүлгін сәуле әсерінен қорғайды

4.Капсула бактериясында болады

5.Тотығу тотықсыздану реакциясына қатысады

133.АЭРОБТАР ЖҮЗЕГЕ АСЫРАДЫ:

1.Субстраттты фосфорилдену

2.Брожение

3.Тотығу фосфорлану

4.Гликолиз

5.Пентозофосфаттық шунт

134.БАКТЕРИЯНЫҢ ӨСУІМЕН ТҮСІНДІРІЛЕДІ:

1.Трансформацияны

2.Координированнын воспроизведения клеток

3.Популяцияда жасуша санының көбеюі

4.Днк тізбегінің сегрегациясы

135.ГЕНЕРАЦИЯ ҮРДІСІ БҰЛ:

1.Орта өзгерісіне микробтың бейімделу уақыты

2.Зақымдалған құрылымының қайта қалпына келу үрдісі

3.Бактерияның хромасомамен бірігуі

4.Жасушаның бөлінуі журетін үрдіс

5.Жоғары жылдамдықпен жасушаның өсуі

136.МИКРООРГАНИЗМДЕРДІҢ ПИГМЕНТТЕРІ:

1.Энергия сіңіруге қатысады

2.Биологиялық тотығу реакциясына қатысады

3.Ультракүлгін сәуледен қорғайды

4.Көмірсу қоры

5.Азот қоры

137.МЕТОБОЛИЗМ ПРОЦЕССТЕР ЖИЫНТЫҒЫ:

1.Катоболизм мен диссимиляция

2.Катоболизм мен анаболизм

3.Катоболизм мен ауксотрофтық

4.Анаболизм мен ассимиляция

5.Энергетикалық және пластикалық метоболизм

138.АЭРОБТАР ЖҮЗЕГЕ АСЫРАДЫ:

1.Субстраттты фосфорилдену

2.Брожение

3.Тотығу фосфорлану

4.Гликолиз

5.Пентозофосфаттық шунт

139.Бактерияның өсуімен түсіндіріледі:

1.Трансформацияны

2.Координированнын воспроизведения клеток

3.Популяцияда жасуша санының көбеюі

4.Днк тізбегінің сегрегациясы

140.Көбею термині тусіндереді:

1.Трансформацияны

2.Координированнын воспроизведения клеток

3.Популяцияда жасуша санының көбеюі

4.Днк тізбегінің сегрегациясы

5.Жасуша массасының көбеюі

141.БАКТЕРИЯНЫҢ ӨСУ ФАКТОРЫНА ТӨМЕНДЕГІЛЕРДІҢ ҚАЙСЫСЫ ЖАТПАЙДЫ:

1.Аминқышқылдары

2.Пуриндік және пиримидиндік негіздер

3.Көмірсулар

4.Витаминдер

5.Липидтер

142.БАКТЕРИЯНЫҢ МЫНАНДАЙ ӘДІСПЕН КӨБЕЙЕДІ:

1.Ұзынша бойымен бөлінуі

2.Көлденең бөлінуімен

3.бүршіктенумен

4.экзоспора тузумен

5.фильтрлік түрлер құраумен

143.СТАЦИОНАРЛЫ ФАЗА БОЛАДЫ:

1.Жасушаның жоғары жылдамдықта көбеюі

2.Жасушаның қоректік ортаға бейімделуі

3.Жасушаның бірқалыпты жылдамдықтан өлуі

4.Бактерия жасушасының белсенділігі аз байқалып,генерация үрдісінің ұзаруы

5.Жасушаның қарқынды өсуі,көбею жылдамдығының төмендеуі

144.БАКТЕРИЯНЫҢ ӘР ФАЗАСЫНА САНМЕН БЕЛГІЛЕНГЕН:

1.Стационарлы

2.Көбеюдің тоқтауы

3.Экспоненциальды

4.Логарифмдік өлу

5.Жасушаның интенсивті өсуі,көбею жылдамдығы жоғары

145.АКТИНОМИЦЕТТІҢ КӨБЕЮ ЖОЛЫ:

1.Қарапайым

2.Көлденең бөліну

3.Фарагменттік бөліну

4.Репродуктивті

5.Өсудің пайда болуы

146.СУЛЫ ҚОРЕКТІК ОРТАДА БАКТЕРИЯ ПОПУЛЯЦИЯСЫНЫҢ ДҰРЫС РЕТПЕН ОРНАЛАСУЫН КӨРСЕТІҢІЗ:

1.Өлу фазасы

2.Анабиоздың сақталу фазасы

3.Жоғарлықтың стационарлы фазасы

4.Лаг фаза өсу үрдісі және жасуша адаптоциясы

5.Лог фаза жасушаның интенсивті көбею үрдісі

147.ШТАММ БУЛ:

1.Бір жасушадан алынған микроб дақылы

2.Жасанды ортада өскен бір түрге жататын популяция

3.Әр түрлі уақытта әртүрлі жерден не бір жерден алынған микроб дақылы

Шығу тегі және генотиптері бір биологиялық белгілері ұқсас фенотиптік белгілермен көрінетін микроорганизмдер жиынтығы

148.ТАЗА ДАҚЫЛДЫ БӨЛІП АЛУ КЕЛЕСІ БЕЛГІЛЕРДІ АНЫҚТАУМЕН ЖҮЗЕГЕ АСАДЫ:

Морфологиялық
Тинкториялдық
Дақылдық
Биохимиялық
Жоғарыдағылардың барлығы

149.ӨСУ БУЛ:

Тығыз ортадағы жасушаның жиынтығы
Қажетті компоненттердің синтезі және жасуша көлемінің үлкеюі
Ішкі ортасы анықталған бір түрге жататын жиынтық

150.МИКРООРГАНИЗМДЕРДІҢ ТОТЫҒУ ТОТЫҚСЫЗДАНУ РЕАКЦИЯСЫН ЖЫЛДАМДАТАТЫН ФЕРМЕНТ:

Лигаза
Изомераза
Гидролаза
Трансфераза
Оксидоредуктаза

151.КӨБЕЮ БҰЛ:

Тығыз ортадағы жасушаның жиынтығы
Қажетті компоненттердің синтезі және жасуша көлемінің улкеюі
Ішкі ортасы анықталған бір турге жататын жиынтық

152.ТҮР БҰЛ:

Бір жасушадан алынған микроб дақылы
Жасанды ортада өскен бір түрге жататын популяция
Әр түрлі уақытта әртүрлі жерден, не бір жерден алынған микроб дақылы
Шығу тегі және генотиптері бір биологиялық белгілері ұқсас фенотиптік белгілермен көрінетін микроорганизмдер жиынтығы

153.МИКРООРГАНИЗМДЕРДІҢ ПАТОГЕНДІ ФЕРМЕНТТЕРІ:

Гиалуронидаза
Изомераза
Оксидаза
Фосфотаза
Нейроминидаза
Коллагеназа

а.2,3,5

в.1,5,6

с. 1,5

д.3,4

е .5

154.БИОХИМИЯЛЫҚ ҚҰРАМЫ

Хромасомадан тыс фактордың болуы
Рекомбинацияға қабілеті бар
Көмірсу ыдырауы
Белок ыдырауы
Майлар ыдырауы

155.КҮКІРТТІ СУТЕК АНЫҚТАМАСЫ ЖӘНЕ МЫСАЛ КЕЛТІРІҢІЗ:

Антибиотиктерге тұрақтылығын анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер
Антигендік құрамын анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер
Биологиялық түрін анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер
Әр түрлі уақытта әртүрлі жерден не бір жерден алынған микроб дақылы
Бактерияфагтың әртүрлі типіне сезімталдықты анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер

156.ФАГОВАР:

Антибиотиктерге тұрақтылығын анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер
Антигендік құрамын анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер
Биологиялық түрін анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер
Әр түрлі уақытта әртүрлі жерден не бір жерден алынған микроб дақылы
Бактерияфагтың әртүрлі типіне сезімталдықты анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер

157.ЛАКТОЗА ДЕФФЕРЕНЦИАЛЬДЫ ЗАТ РЕТІНДЕ ҚАЙ ОРТАНЫҢ ҚҰРАМЫНА КІРЕДІ:

Эндо
Висмут сульфит агар
Қанды агар
Қанды қантты агар
Суйық агар

158.БИОВАР:

Антибиотиктерге тұрақтылығын анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер
Антигендік құрамын анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер
Биологиялық түрін анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер
Әр түрлі уақытта әртүрлі жерден не бір жерден алынған микроб дақылы
Бактерияфагтың әртүрлі типіне сезімталдықты анықтайтын бір түрге жататын микроорганизмдер

159.ШТАММ БҰЛ:

Бір жасушадан алынған микроб дақылы
Жасанды ортада өскен бір түрге жататын популяция
Әр түрлі уақытта әртүрлі жерден не бір жерден алынған микроб дақылы
Шығу тегі және генотиптері бір биологиялық белгілері ұқсас фенотиптік белгілермен көрінетін микроорганизмдер жиынтығы

160.ЛЕЦИТИНАЗА ФЕРМЕНТІН ҚАНДАЙ ОРТАДА АНЫҚТАУҒА БОЛАДЫ:

Желатинді
Қанды агар
Желточно солевой
Эндо
Суйық агар

ТЕЗАУРУС (глоссарий):

Таза дақыл

Қоректік орта

Аэроб

Анаэроб

Автотроф

Хемотроф

Штамм

Клон

Колония

Енжар диффузия

Белсенді транспорт

Қиғаш агар

Элективті орта

Дифференциальды-диагностикалық орта

Бактерия ферменттері

Таза дақылды идентификациялау әдістері

Таза дақылды бөліп алу

Микроорганизмнің биохимиялық қасиеттері

Бактерия пигменттері

Сабақтың болжамды жоспары:

№ р/н	Сабақтың этабы	Сабақ этабының мазмұны	Оқу әдісі (оқытушының таңдауы бойынша )	Бақылау әдістері (оқытушының таңдауы бойынша )	Берілген уақыт, этап / мин
1	Кіріспе	Сәлемдесу, белгілеу, тақырыпты, мақсаты мен міндеттерін айту, компетенцияларға тоқталу, мотивациялық сипаттама	-	-	10 мин.
2	Ақырғы білім деңгейлерін бақылау	Тақырып бойынша ақырғы және ағымды білім деңгейлерін анықтау	-	Тестілеу Ауызша	5 мин. 25 мин.
3	Серпіндіру	-	Интерактивті	-	5 мин.
4	Үзіліс	-	-	-	5 мин.
5	Негізгі этап	Аяқталмаған фагоцитоз жағындысын микроскопия лау. Алынған нәтиже бойынша бағалау. Зерттеу материалын Петри табақшасына себу. Менингококты инфекцияның диагностикалық алгоритмін салу.	Пассивті (түсіндіру, демонстрация, бақылау). Белсенді (Тәжірибелік жұмыстарды орындау және талқылау, хаттамаларды, жұмыс дәптерін толтыру,мультимедиялық мәліметтер базасымен, компьютерлік моделдермен және бағдарламалармен жұмыс жасау.) Интерактивті (ситуациялық есептер, кроссвордтар шығару, кішігірім топтарда жұмыс жасау, блиц-сауал, ролдік ойындар, оймен штурм, критикалық ойлау, мини-зерттеулер)	Жұмыс дәптерлерін тексеру	30 мин.
6.	Сабақты қортындылау. Жеткен жетістіктерді талқылау және қойылған міндеттерді, үйренген компетенцияларды шешу. Бағаларын айту және жорналға қою	Бағалау парағын толтыру	Пассивті	-	5 мин
7.	Үй тапсырмасына комментарии келесі сабақ тақырыбы бойынша	-	Пассивті	-	5 мин

3-тақырып. Бактериялардың генетикасы. Модификациялар. Мутациялар. Генетикалық рекомбинациялар. Плазмидалар.

Мақсаты:

Студенттерде микроорганизмдер генетикасы негізі; генетикалық ақпаратты беру тәсілдері (трансформация, конъюгация, трансдукция) және оның тәжірибеде қолданысы; ДНҚ бөліп алудың әдістері; генотиптеу бойынша негізгі компетенцияны қалыптастыру.

Оқыту міндеттері:

- микроорганизмдер генетикасы негізіне түсінік беру;

- генетикалық ақпаратты беру тәсілдері (трансформация, конъюгация, трансдукция) бойынша білім қалыптастыру;

- ДНҚ бөліп алудың әдістері; генотиптеу бойынша білім қалыптастыру;

-студенттерге қажетті әдістерді меңгеруді үйрету (трансформация, конъюгация, трансдукция бойынша тәжірибе жасау).

Оқытудың соңғы нәтижелері:

Студенттің білімін қалыптастыру:

-бактерияның тұқымқуалаушылығы мен өзгергіштігі.

-бактерия мен вирустардың генетикалық аппаратының ұйымдастырылуының принципі, оның тәжірибе мен теориядағы мәні.

-рекомбинация түрлері, оның механизмі,микробиология мен медицина үшін тәжірибелік маңызы.

-бактерия генотипі мен фенотипі, аталған түсініктердің арақатынасы.

-плазмида, инфектологиядағы олардың маңызы.

-ДНҚ бөліп алу және генотиптеу әдістері

Тәжірибелік дағды қалыптастыру:

- рекомбинацияның бірнеше түрлеріне тәжірибе жүргізу;

- микроорганизмдер генетикасы бойынша алынған мәліметтер интерпретациясын жүргізу;

-медициналық жағдайларды талдау барысында бактериялар мен вирустардың тіршіліг бойынша білімін пайдалану;

-бактерия штамдарының биологиялық сипатын зерттеуде бактерия плазмидасы (мысалы, R -плазмида) бойынша білімді пайдалану.

Тақырыптың негізгі сұрақтары:

Бактерияларда тұқымқуалаушылықтың материалды негізі. Генетикалық материалдың ұйымдастырылуы.
Фенотипті және генотипті өзгергіштік.
Бактерия трансформациясы және оның маңызы
Бактерия трансдукциясы, оның маңызы
Бактерия конъюгациясы, оның кезеңдері, маңызы. Жыныстық фактор F+, оның қасиеттері
Плазмидалар, түрлері, сипаттамасы, маңызы

Білім беру және оқыту әдістері: (кішігірім топтар, сабақ барысында жұмыс, кейс-стадиялар, пікірталастар, ситуациялық есептер, презентациялар және т.б.)

Пассивті әдіс - түсіндіру.

Белсенді әдіс – тәжірибелік жұмысты орындау және талқылау, зерттеу хаттамасын толтыру; мультимедиялық мәліметтер базасым, компьютерлік моделдержәне бағдарламалармен жұмыс жасау.

Интерактивті - кішігірім топтарда жұмыс жасау.

Әдебиеттер: