1. Жаттығу. Ауызша-жазбаша жұмыс.

Берілген сурет бойынша жақ-бет аймағына диагностика кестесін құрастыру (2 нұсқада).

1. Анамнез жинауға арналған сұрақтар (4 сұрақ).

2. Науқастың шағымын анықтауға арналған сұрақтар (3 сұрақ).

3. Ұсынылатын негізгі зерттеу әдістері (3 түрі).

4. Болжамды диагноз.

5. Емдеу әдістері (2 түрі).

№1 сурет

2. Жаттығу. Ауызша-жазбаша жұмыс.

Берілген сурет бойынша жақ-бет аймағының ангиомасына диагностика кестесін құрастыру.

1. Анамнез жинауға арналған сұрақтар (4 сұрақ).

2. Науқастың шағымын анықтауға арналған сұрақтар (3 сұрақ).

3. Ұсынылатын негізгі зерттеу әдістері (3 түрі).

4. Болжамды диагноз.

5. Емдеу әдістері (2 түрі).

№2 сурет

9. Ұсынылатын әдебиеттер:

Негізгі:

1. Бернадский Ю.И. Основы челюстно-лицевой хирургии и хирургической стоматологии. – 3 изд., перераб. и доп. – Витебск: Белмедкнига, 1998. – 416 с

1а.Бернадский Ю.И. Основы челюстно-лицевой хирургии и хирургической стоматологии. – Москва. 2000. 122 –151 с.

2. Безруков В.М., Робустова Т.Г. Руководство по хирургической стоматологии и челюстно-лицевой хирургии, в 2-х томах. Изд.2-е, перераб. и доп.-М., Медицина, 2000-776 с, ил.

3.Муковозов И.Н. Дифференциальная диагностика хирургических заболеваний челюстно-лицевой области. Л., Медицина, -262 с.

4.Руководство по хирургической стоматологии под общей редакцией А.И. Евдокимова. М., 1972 г.

5.Хирургическая стоматология. Под ред. Т.Г.Робустовой. М.: Медицина.-1990.- 576 с.

6. Шаргородский А.Г. Воспалительные заболевания тканей челюстно-лицевой области и шеи. ГОУ ВУНМЦ МЗ РФ, 2001. – 271с.

7. Чернов Е.Ф. Эпулиды. Автореферат дисс. на соискание ученой степени к.м.н. Алма-Ата, 1954г.

8.Тимофеев А.А. Основы челюстно-лицевой стоматологии. – Москва. 2007. 324–348 с.

Қосымша:

1. Атлас топографической анатомии человека. I часть. (Под редакцией Золотко Ю.Л.) – Москва. 1964. -214 с.

2. Курмангалиев З.К. Анатомо-физиологические особенности челюстно-лицевой области. Семипалатинск. 1992. -88 с.

3. Клиническая оперативная челюстно-лицевая хирургия. (Под редакцией Александрова. –С-Петербург. 1998. -590 с.

4. Супиев Т.К. Клиника и лечение одонтогенных воспалительных заболеваний. – А-Ата. 1990. – 225 с.

5. Соловьев М.М.,Семенов Г.М.,Галецкий Д.В. Оперативное лечение одонтогенных кист.- СПб., СпецЛит.,2004.,127с.

6. Луцкая И.К. Диагностический справочник стоматолога. - М.,Медлитература.,2008..384с.

10.Бақылау (сұрақтар, тест түріндегі тапсырмалар, жаттығулар)

Оқу ситуациялық есеп.

Ер адам, 49 жаста, соңғы кездері байқаған сол жақ ұртында ауыратын көлемі үлкейген ісікке шағымданады.

Ауру тарихы: 3 ай бұрын науқас абайсызда құрылыста жарақат алған, 1 айдан кейін ұрттың ішкі аймағында мазаламайтын, бірақ көлемі ұлғайған түзіліс анықталған. Соңғы уақытта көлемі тез ұлғайған, тағам қабылдағанда кедергі келтіріп, ауру сезімі пайда болған. Дәрігер-стоматологқа ауру басталған уақыттан 1 айдан кейін қаралған, ем тағайындалған: таблеткалар, ауызды шаю. Нәтижесі болмаған, керісінше, науқастың жалпы жағдайы нашарлап, түзілім аймағында ауру сезімінің ұлғайғандығы байқалған. Облыстық ауруханадан кеңес алуға жолданған, ол жақтан ұрттың ісігіне күдіктеніп, облыстық онкологиялық диспансерге жолданған. ООД-да пункция жасалып, цитологиялық қорытынды – қатерлі ісік.

Өмір тарихы: зиянды әдеттері жоқ. 5 жылдан бері асқазан жарасы бойынша диспансерлік есепте тұрады.

Объективті: Сол жақ ұрттың ішкі аймағындағы ісікке байланысты беттің ассиметриясы байқалады. Тері түсі өзгермеген, тартылмаған. Пальпация кезінде ұртың ішкі жағында шекарасы анық емес 5.0х6.0.х3.0, ауру сезімі бар, қозғалмалылығы шектеулі тығыз түзіліс анықталды. Оң және сол жақ бетінің жақасты аймағында көлемі - 0,5х1,0 және 0,7х1,5 болатын тығыз лимфа түйіндері анықталды.

Аузы шектеліп ашылады. Сол жақ ұртының шырышты қабатында шеттері тегіс емес, көлемі 1,0х2,0х2,0, болатын шеттері тығыз, ауру сезімі бар төмпешікті жара анықталды.

1. Науқастың шағымдары, ауру тарихы және объективті көріністер қай ауруға тән?

2. Ісікті процестің дамуына қандай факторлар ықпал еткен?

3. Науқастың бірінші қаралуында диагноз қоюға болар ма еді?

4. Науқастың біріншілік қаралуындағы дәрігер-стоматологтың тактикасы дұрыс па?

5. Диагноз қою үшін қандай қосымша зерттеу әдістерін жүргізу керек?

6. Гистологиялық зерттеу нәтижесіне жасушалық полиморфизмнің анықталуы тән. Домалақ, алмұрттәрізді, бұтақтәрізді, лентатәрізді жасушалар кездеседі, ранетка және көп ядролы гигантты мақұлық пішінді жасушалар.

7. Қорытынды клиникалық диагнозды қойыңыз.

8. Беттің жұмсақ тіндерінің эпителиалды емес қатерлі ісіктерін клиникалық белгілеріне байланысты дифференциациялауға болады ма?

9. Рабдомисаркомның емі және болжамы.

Оқу ситуациялық есептер сұрақтарының жауаптары:

1. Бұл берілгендер ұрт ісігіне тән болуы мүмкін.

2. Өндірісіте алған жарақат себепші болып табылады.

3. Иә, дәрігерде онкосақтық болғанда. Әрқашан, ісікті алдын-ала жою керек.

4. Дұрыс емес. Науқастың дәрігерге біріншілік қаралғанда арнайы зерттеу әдістерімен бірге толық тексеру жүргізу керек болатын. Бір ай көлемінде адекватты емес ем жүргізілген, нәтижесінде ешқандай эффект көрінбеген және патологиялық процес өршіп науқастың жалпы жағдайы нашарлаған.

5. Гистологиялық зерттеу.

6. Осындай жасушалық полиморфизм рабдомиосаркоманың ең негізгі сипаттамасы болып табылады.

7. 2 жақты жақасты лимфа түйінінің рабдомиосаркомасының метастазы.

8. Жоқ, гистологиялық зерртеуден кейін ғана болуы мүмкін.

9. Ісікке радикальды кесу жасау, операциядан кейінгі сәулелі терапия

Бақылау тапсырмалары.

1. Ер адам 62 жаста. Бір жарым жыл бұрын сол жақ ұрт аймағында өсінділердің пайда болғанына шағымданады. Объективті: сол жақ мұрын-ерін қатпары аймағында көптеген жалпақ қоңыр түсті диаметрі 2-ден 20 мм-ге дейін болатын емізік тәрізді өсінділер, кейбір жерлерінде түзілістер бір-бірімен қосылып кетеді және тығыз қатпармен қапталған. Диагноз қойып, емін тағайындаңыз.

2. Ер адамның ұрт терісінде дөңгелек пішінді, пигменттелген, теріден биіктемейтін, мөлшері 1,5 см түзіліс бар. Соңғы кездері түзіліс аймағында қышыну сезімі пайда болды, 3 күн алдын айналасында қабыну симптомдары байқалған. Сіздің болжамды диагнозыңыз? Берілген жағдайдағы хирург-стоматологтың тактикасы қандай?

3. 25 жасар әйел адам сол жақ бет аймағында түзіліске шағымданады. Объективті тексергенде түзіліс бетіндегі тері түсі өзгермеген, дөңгелек пішінді, диаметрі 1,2 см. Пальпация кезінде ауру сезімі жоқ, тығыз-эластикалы консистенциялы, терімен бекіген. Әйел адамда алдын безеу болған. Сіздің болжамды диагнозыңыз және мүмкін болатын емі?

Тесттік тапсырмалар:

1. Қатерлі невустың клиникалық көрінісі:

1. Иректелу, негізінде инфильтрациясы бар папилломатозды өсінділер

2. Ошақтың орталығында – қоршаған тіндердің инфильтрациясынсыз эрозия

3. Ақ клеткалардың пайда болуы, өсінділер

4. Невус мөлшерінің үлкеюі, боялуының жоғарылауы немесе төмендеуі, бетінде сателиттердің немесе айналасында пигментті дақтардың пайда болуы.

5. Төмпешікті қоңыр-қара түсті өсінділер, регионарлы лимфа түйіндерінің ұлғаюы

2. Атерома – бұл:

1. Май безінің ретенционды кистасы

2. Дермоидты киста

3. Эпидермоидты киста

4. Радикулярлы киста

5. Фолликулярлы киста

3. Атероманың емі:

1. Сәулелі терапия

2. Химиотерапия

3. Хирургиялық

4. Консервативті

5. Аралас

4.Эпулидтің қандай түрлерін білесіз?

1. Гигант жасушалы, атипиялы, типтік

2. Фиброматозды, ангиоматозды, гигант жасушалы

3. Сүйектік, ангиоматозды

4. Типтік, фиброзды

5. Жүкті әйелдердің эпулиді, атипиялы, фиброзды

5. Фиброманың емі:

1. Сәулелі терапия

2. Химиотерапия

3. Хирургиялық

4. Консервативті

5. Аралас

6.Фиброма – дамиды:

1. Бұлшықет тінінен

2. Нерв тінінен

3. Тамырдан

4. Дәнекер тіннен

5. Көрсетілген тіндердің барлығынан

7. Жоғарғы жақтаға хондроманың жиі орналасатын орны:

1. Жиі төмпешік аймағында

2. Көз асты аймағында

3. Таңдай сүйегінің ортаңғы сызығы бойымен

4. Альвеолды өсіндіде

5. Жоғарғы жақ қойнауының ішінде

8. Фиброзды эпулистің клиникалық көрінісі жиі сипатталады:

1. Қызылиек мүйізгектнуінің шектеулі аймақтарымен

2. Қызылиектің борпылдақ, ауру сезімімен жүретін қанайтын түзіліс

3. Көп аймақты тығыз ауру сезімінсіз түзіліс

4. Бірнеше тістер аймағындағы тығыз ауру сезімімен жүретін инфильтрат

5. Қызылиек 2-3 эрозиясы, қанаққыштыққа және эпителизацияға тенденциясы жоқ

9. Ангиоматозды эпулистің кдиникалық көрінісі жиі сипатталады:

1. Қызылиек мүйізгектнуінің шектеулі аймақтарымен

2. Қызылиектің борпылдақ, ауру сезімімен жүретін қанайтын түзіліс

3. Көп аймақты тығыз ауру сезімінсіз түзіліс

4. Бірнеше тістер аймағындағы тығыз ауру сезімімен жүретін инфильтрат

5. Қызылиек 2-3 эрозиясы, қанаққыштыққа және эпителизацияға тенденциясы жоқ

10. Перифериялы гигант жасушалы гранулеманың клиникалық көрінісі жиі сипатталады:

1. Қызылиек мүйізгектнуінің шектеулі аймақтарымен

2. Қызылиектің борпылдақ, ауру сезімімен жүретін қанайтын түзіліс

3. Бірнеше тістер аймағындағы тығыз ауру сезімімен жүретін инфильтрат

4. Қызыл иектегі күлгін көк түсті, жұмсақ консистенциялы, кедір-бұдырлы түзіліс

5. Қызылиек 2-3 эрозиясы, қанаққыштыққа және эпителизацияға тенденциясы жоқ

11. Фиброзды эпулистің рентген көрінісі:

1. Эпулиса аймақтарындағы барлық сүйектің өзгерісі.

2. Барлық бағытты жақ сүйектің кортикальды пластинкасының резорбциясы

3. Эпулиса аймақтарындағы сүйектің жоғалу өзгерісімен.

4. Барлық бағыттағы жақ сүйегінің сүек кемігінің деструкциясы

5. Көрші тістер аймақтарындағы

12. Фиброзды эпулистің негізгі ем әдісі көбінесе жиі сипатталады:

а) Химиотерапия

b) Криодеструкция

c) Сәулелі терапия

d) Аралас

e) жаңа түзілістің кесіп тастау

13. Жақ сүйек периапикальді тінінің қабынуының нәтижесінде дамйды.

a) Кератокиста

b) Радикулярлы киста

c) фоликулярлы киста

d)назоальвеолярлы кист

e) каналындағы кистаны резекциялау

14.Жақ сүйектеріндегі эмаль мүшесінің даму бұзылысының нәтижесінде ең жиі сипатталады:

a)Кератокиста

b)Радикулярлы киста

c) фоликулярлы киста

d)назоальвеолярлы киста

e) өзектегі кистаны резекциясы

15.Жақ кистасының негізгі клиникалық көрнісі көбнесе жиі сипатталуы мүмкін:

a)Ауру сезімімен

b)Венсана симптомы

с)Жұтынудың бұзылысыз

d)Тығыз әктенудің бұзылуы

c)Кебу түріндегі ауру сезімінсіз деформатция

16. Сүйек тінінің деструкциялық радикулярлы кистасының рентгенологиялық көрнісіне тән:

a) <Еріген қант> тәріздес

b)Түзіліс аймағында шекарасы анық емес

c)Бірнеше қуыс түбінде контуры анық

d)Бір немесе бірнеше тіс ұшы аймағының контуры анық

17. Фолликулярлы кистаны дифференциралау қажет:

a)Одонтома

b)Цементома

c)Амелобласт

d)Қатты одонтома

e)Репаративті гранулема

18. Фолликулярлы кистаны дифференциралау қажет:

a)Одонтома

b)Цементома

c)Қатты одонтома

d)+Радикулярлы киста

e)Репаративті гранулема

19. Сүйек тінінің деструкциялық радикулярлы кистасы көрнісі рентгенологиялық суретте жиі сипатталауы мүмкін:

a) <Еріген қант> тәріздес

b)Тіс қуысының шектеулі шекарасының көлеңкесі

c)Түзіліс аймағында шекарасы анық емес

d)Бірнеше қуыс түбінде контуры анық

e)Бір немесе бірнеше тіс ұшы аймағының контуры анық

20.Радикулярлы кистаның сыртқы қабынуында көбнесе жиі сипатталуы мүмкін типі:

a)Лимфа

b)Қан

c)Бұлынғыр сұйықтық

d)Холестеатомды масс

e)Мөлдір сұйықтықты кристалды холестерин

11.Үлкен емес көлемдегі жақ кистасының негізгі емдеу әдісінде көбнесе жиі сипатталауы мүмкі

a)Цистоэктомия

b)Криодеструкция

c)Склероздену

d)Жақтың жартылай резекциясы

t)Жақтың жарты резекциясы

12.Үлкен көлемдегі жақ кистасының негізгі емдеу әдісі көбнесе жиі сипатталуы мүмкін:

a)Цистотомия

b)Цистоэктомия

c)Криодеструкция

d)Жақтың резекциясы

e)Жақтың жартылай резекциясы

13.Жақ радикулярлы кистасының цистоэктомия көрнісі көбнесе жиі сипатталуы мүмкін:

a)Мұрын кеңістігіндегі киста

b)Жоғарғы жақ қуысы кеңістігінің кистасы

c)Үлкен емес көлемі (ауызда 3 – тіске дейін)

d)Үлкен көлемді (ауызда 3- тістен көп)

e)Жақ кортикальды пластинкасының сырқы деструкциясы

14. Жақ радикулярлы кистасының цистоэктомия көрнісі жиі сипатталуы мүмкін:

a)Мұрын кеңістігіндегі кистада

b)Ауызда бір түбірлі жеке кистасында

c)Жоғарғы жақ қуысы кеңістігінің кистасы

d)Үлкен көлемді (ауызда 3- тістен көп)

e)Жақ кортикальды пластинкасының сырқы деструкциясы.

15.Одонтогенді емес кистаның болуы мүмкін :

a)Кератокиста

b)Радикулярлы

c)Фолликулярлы

d)Мұрын-таңлай түбінде

e)Гингивальды

16. Одонтогенді емес кистаның көбнесе болуы мүмкін:

a)Кератокиста

b)Радикулярлы

c)Фолликулярлы

d)Шар тәрізді жоғарғы жақта

e)Гингивальды

17. Одонтогенді емес кистаның болуы мүмкін:

a)Мұрын-еріндік

b)Кератокиста

c)Радикулярлы

d)Фолликулярлы

e)Кистаның шығуы

18. Жақтың одонтогенді емес кистасының негізгі емдеу әдісі КӨБНЕСЕ болуы мүмкін:

a)Цистотомия

b)Цистоэктомия

c)Криодеструкциялы

d)Жақтың жартылай резекциясы

e)Жақтың жарты резекциясы

19.Жақтың одонтогенді емес кистасының негізгі емдеу әдісі КӨБНЕСЕ болуы мүмкін:

a)Эмальді мүшемен

b)Тіспен байланысты емес

c)Фолликула

d)Тіс түзетін пластиналы эпители

e)Қызыл иекке бекуі

20.Жақтың одонтогенді емес кистасы бұзылуының даму себебі байланысты:

a)Бет эмбриогенезіне

b)Тіс түбірінің қалыптасуына

c)Тіс ұрығының қалыптасуына

d)Тіс фолликуласының дамуына

e)Тіс жұлынғаннан кейін қалуына

21.Жақтың радикулярлы кистасының оперативті емінде <себебші> тіс КӨБІНЕСЕ болуы мүмкін:

a)Гемисекция

b)Пломбыланған өзек

c)Эндодентальды электрофорез

d)Тісті плобылағаннан кейінгі тіс түбірін алып тастау

e)Сол қалыпта қалдыру

22.Фиброзды тіндердің кисталық ісіктен жиі байланысуы мүмкін :

a)Алып клеткалы эпулис

b)Қатты фиброма

c)Қызыл иек фиброматозы

d)Ангиоматозды эпулис

e)Эпулис

23. Фиброзды тіндердің кисталық ісікпен жиі байланысуы мүмкін:

a)Эпулис

b)Жұмсақ фиброма

c)Қызыл иек фиброматозы

d)Алып клеткалы эпулис

e)Ангиоматозды эпулис

24.Қатты фиброманың сипатталуында барлығының болуы көбнесе мүмкін:

a)Піскен фиброзды тін

b)Піскен фиброзды тін,аз коллагенді

c)Піскен,көп коллагенді фиброзды тін

d)Піскен,майлы тін

e)Фиброзды тін және піскен майлы

25.Жұмсақ фиброманың сипатталуында барлығының көбнесе болуы мүмкін:

a)Піскен майлы тін

b)Піскен фиброзды тін

c)Піскен майлы және фиброзды тін

d)Майлы тіннің болмауы

e)Фиброзды тіннің болмауы

26.Ауыз қуысының шырышты қабығының жұмсақ және қатты фибромасының жайылмалысы көбнесе болуы мүмкін:

a)Ұртта

b)Ерін

c)Ауыз қуысы түбінде

d)Тіл ұшында

e)Альвеолярлы өсіндісінде

27. Ауыз қуысының шырышты қабығының жұмсақ және қатты фиброманың жайылмалы түрі көбнесе болуы мүмкін:

a)Ерін

b)Ауыз қуысы түбінде

c)Тіл 1/3 түбінде

d)Тіл ұшында

e)Альвеолярлы өсіндісінде

28.Дөңгелек формадағы ісік фибромасының клиникасында көбнесе болуы мүмкін:

a)аяқта

b)Жалпақ негізде

c)Инфильтративті негізде

d)Теріде

e)Ауыз қуысы шырышының түбінде

29. Фиброманың негізгі ем әдісінде көбнесе болуы мүмкін:

a)Химиотерапия

b)Сәулелі терапия

c)Аралас

d)Сау тін

e)Тек ғана қарау

30.Фиброматоз көбнесе жатуы мүмкін:

a)Шынайы ісік

b)Ісік тәрізді түзіліс

c)

d)

e)

31.КӨБНЕСЕ фиброматоздың дамуы нәтижесінде мүмкін:

a)Зиянды әдет

b)Эмриогенездің бұзылуы

c)Механикалық созылмалы тітіркену

d)Ұрықта эмалды мүшенің бұзылуы

e)Ұрықта фоликуланың бұзылысы

32. Ауыз қуысының шырышты қабығының жайылмалы фиброматоздың көбнесе болуы мүмкін:

a)Ұртта

b)Жоғарғы ерінде

c)Ауыз қусы түбінде

d)Вестибулярлы аймақтағы өтпелі қатпарда

e)Таңдай аймағындағы алвеолярлы өсіндіде

33.Фиброматозды негізгі емдеу әдісінде көрінеді:

a)Химиотерапия

b)Сәулелі терапия

c)Аралас

d)Сүйек үстінде жаңа түзілістің

e)Тек ғана қарау

34. Фиброматоздың негізгі ем әдісінде көбнесе көрінуі мүмкін:

a)Химиотерапия

b)Сәулелі терапия

c)Аралас

d)Сілекей түтігіндегі созылмалы жарақаттың жойылуы

e)Тек ғана қарау

35. Липома қандай май тінінен тұрады?

1. Жетілген

2. Жетілмеген

3. Жетілген және жетілмеген

4. Жетілген фиброзды және май тіні

5. Жетілген фиброзды тін

36. Липоманың негізгі ем әдісі:

1. Химиотерапия

2. Криодеструкция

3. Аралас

4. Сәулемен әсер ететін терапия

5. Капсуласымен бірге кесу

15 беттің 15 беті