Сервис және сервистік қызметтер

Кітапхананың қызметі мен мақсатын дәстүр бойынша мәдениет, ғылым, білім және ағартушылық сферасымен байланыстырады. Кітапхана теориясы мен тәжірибесінің түсінігі оқырмандық қызмет көрсету үшін орталық көп уақытқа дейін басқа облыстармен қауымдастық құрған жоқ, оның ішінде кейбір халыққа қызмет көрсету жүзеге асырылады, оған қоса сервистің сферасы «Тұрмыс үйі» атты көп қабатты ғимаратпен ғана қауымдастық құрды. Шынында да, кітапханалар мен ақпараттық қызметтер бұл ғимаратқа ешқандай қатысы жоқ. «Ақпараттық қызмет» түсінігін ғылыми айналымға енгізген Д.И. Блюменау. 1989 жылы шыққан өзінің кітабын солай атады. Автор: «Біз сетвис әлемінде өмір сүреміз» деп айтқан. Көптеген адамдар таныс және бөтен сервисте жұмыс істейді. Транспортта, энергетикада, байланыста, медицинада, саудада, педагогикалық коммуналдық, тұрмыстық, мәдени – ағартушылық құралдар сервистің әр түріне арналған өнеркәсіпті жасауға қатысады. Оны былай түсіну қажет: Сервис – бұл адам қажеттілігін қанағаттандыруға бағытталған қоғамдық пайдалы еңбектің кез – келген түрі. Бүгінгі таңда толығымен Д.И. Блюменаумен келісуге болады. Ол нақты ақпараттық қызмет көрсетудің орны мен арналарын анықтайды және оның даму бағытын көрсетеді. Әлемдік қауымдастықтың түсінігі бойынша адами фактор мен ққұндылығының мағынасы әрбір тұлғаның қайталанбас дарыны ғылыми – тәжірибелік қызметтің барлық облыстары индивид жағына тұрды. Сервис маңыздылығын түсіндіретін уақыт келді, даму деңгейін халық өмірінің сапасын айқындайды. Ортаның қызмет деңгейінің өсуі тауар, өнеркәсіп деңгейінің өсуіне әкеп соқтырады. Осыдан барып әлемдік даму пайда болады. Қоғамдық байланыстың жаһандық гуманизациясы байқалады, киім – кешек өндірісі адам өндірісіне ауысады. Қызмет көрсету ортасында кәсіби қызмет атқарған адамға деген қарым – қатынас өзгереді. Бұл көбінесе мәртебелі жұмыс ретінде қарастырылады. Сервис мәдениеті уақыт өте келе қоғамның жалпы мәдениеттің бөлігі ретінде қалыптаса бастайды. Бұл ортаның даму деңгейі психологиялық, этикалық, эстетикалық және ұжымдық техникалық аспектілерді есепке ала отырып, бағалана бастайды. Ғалымдардың пайымдауынша осы ортаның қызмет көрсету және тенденция дамуының табиғатын зерттеу, болашақта қоғамды, цивилизацияны түсіне білудің кілті болып табылады, сол сияқты өнімнің негізін оқып, түсіну қазіргі заман цивилизациясының басты белгілерін түсінуге жол ашады. Әлеуметтік белгілерден бағдар ала отырып, Е.В. Песоцкая өндірістік емес ортаны қызмет көрсету функцияларын орындайтын халық қажеттілігін қанағаттандыратын шаруашылық саласының кешені ретінде анықтайды. Автор бұл салада «Қызмет ортасы» әлеуметтік орта, қызмет көрсету ортасы және қазіргі кезде кеңінен тараған ағылшын тілінен енген «Сервистік қызмет» терминін қолдана бастады.

Сервистік қызмет – ерекше өнім берумен, қызмет көрсетумен, адамның сұраныстарын қанағаттандырумен байланысады. Сервистік қызмет жиынтығы қажеттілікпен қорытындыланады. 2000 жылы РФ – да «Сервис маманы» квалификациясын иеленген «Сервис» жоғары кәсіби мамандығының кәсіби қызметінің объектісі адам және оның индивидуалдық қызметінің қажеттілігі болып табылады.

Мемлекеттік стандартты білім беретін жүйе кәсіби қызмет түрін, тапсырмаларын белгілейді. Мамандығы, қызметі бойынша арнайы дайындыққа бейімдеп жүзеге асыру:

а ) Сервисті қызмет

- Қызмет сұранымына сараптама жасап, жүзеге асыру

- Қызмет әдістемесі және зерттеу мүмкіндіктері

- Жобаны қайта өңдеу және техникалық қызмет көрсету

- Сапалы қызмет түрімен қамтамасыз ету, орналастыру

- Қызметті тұтынушыларға жеткізбей тұрып алдын-ала өңдеу

б) Өндірістік техникалық қызмет

- Сұранымды қабылдайтын ұйыммен қызмет жасау

- Комплексті жоба нұсқасамен өңдеу жұмыстарын жүргізу

- Жобаны өңдеумен жұмыс жасау

- Көп аспектілі процеспен қызмет жасай отырып, ортақ шешім табу

- Техникалық тапсырма, техникалық ұсыныс, техникалық баяндама

- Қызмет көрсетуге бағытталған техникалық процестегі ұжым

- Қызмет көрсетуге арналған техникалық құралдарды дайындау

- Техникалық қызметпен тапсырманы орындағанда ақпараттық техниканы қолдану

- Қызмет көрсету процесін өңдеу

- Материалдық және энергетикалық ресурстарды қолдану

- Әртүрлі қызмет түрін ұйымдастыру

в) Ұйымдастырушылық -басқарушылық қызмет шеңберінде

- Кәсіпорынның сервисттік қызметін ұйымдастыру жасалған қызмет бойынша басқарушылық шешім қабылдау; Қажеттіліктің түрін және оның саласын қанағаттандыру үшін техникалық құралдың және техникалық заттардың құрамын таңдауды жетілдіру;

- Тұтынушылармен қарым – қатынас шекарасын ұйымдастыру тұтынушылармен сабырлы жұмыс істейтін қызметкерлерді алу, қызмет сапасына мүмкіндіктерінше тұтынушылармен тіл табыса білу;

- Кәсіпорынның сервистік қызметін жоспарлау қызмет түрін өзгерту кәсіпорынның дамуын болжау;

- Базадағы қызметтің өзгеруін болжау;

- Кәсіпорын сервисінің қызметін қамтамасыз ету, кеткен өндірістік, өнімдік емес шығынға баға беру;

г) Ғылыми ізденушілік қызмет шеңберінде

- Жүйелік сараптама және сервистік қызметтің жетілдіруі;

- Техникалық процесс қызметін жөндеу;

- Стратегияны және қызмет көрсету алгоритімін өңдеу;

- Ұлттық, аймақтық және әлеуметтік демографиялық фактордың есебі бойынша қызмет тұтынушысының психологиялық ерекшеліктерін зерттеу;

- Бұйымдар мен қызметтің стандартизациясы мен сертификациясы сапа басқарушысының әдісін өңдеу және зерттеу;

Сервис облысында жаңа мамандықты дайындау мәселесі мамандандырылған оқу орнының ашылуына байланысты. «Сервисология» курсының оқу бағдарламасының сараптамасы бойынша бұл курс тұлғаны түсінуге, оның қажеттіліктері мен қызметін дәделдеуге студенттерде «Білім- адам туралы» ойды қалыптастыруға оның маңыздылығы мен қажеттілігіне тұлға мен қоғамның қажеттілігін қанағаттандыру әдісіне қызмет сферасында тұтынушыларға жол табу тәсілінің бағыты. Болашақ мамандарға келесі мақсаттар қойылады.