3. Estetik tərbiyə:

Estetik tərbiyə ahəngdar inkişaf etmiş şəxsiyyət tərbiyəsinin tərkib hissələrindən biridir. "Estetika" yunanca "estezis" sözündən olub, hiss etmək, qavramaq deməkdir. Estetik tərbiyə dedikdə, incəsənət və həyatdakı gözəlliklərin qavranmasına, estetik zövq və qabiliyyətlərin inkişafına yönələn təsirlərin məcmusu nəzərdə tutulur.

Estetik tərbiyə şəxsiyyət tərbiyəsində böyük rol oynayır. Estetik tərbiyə əqli tərbiyəyə kömək göstərir: o, insana bilik verir, həyatı dərk etməyə yardım edir.

Estetik tərbiyə əmək tərbiyəsi ilə də sıx bağlıdır. Əmək, yaradıcı fəaliyyət ən gözəl zövq mənbəyidir. İnsanın xoşbəxtliyi yaradıcı əməklə, əmək sevinci ilə bağlıdır.

Estetik tərbiyə fiziki tərbiyə ilə də əlaqədardır, sağlamlığa müsbət təsir edir. Zövq-estetik şüur və hislərin təsiri ilə formalaşır.

Estetik zövq gözəlliyi qiymətləndirmək bacarığıdır. Estetik zövq əsasında insanda varlığa, incəsənətə əsaslı, qiymətləndirmə bacarığı formalaşır.

Böyüyən nəsildə bədii yaradıcılıq bacarıq və vərdişləri, bədii-estetik qabiliyyətləri inkişaf etdirmək lazımdır. Şagirdlər incəsənətin bu sahəsində müəyyən bacarıqlara yiyələnməli (musiqi alətində çalmaq, rəqs etmək, şəkil çəkmək, şer və ya hekayə yazmaq, bədii oxu və bədii tikişlə məşğul olmaq və s.), həyata, cəmiyyətə gözəlliklər bəxş etməlidirlər. Özünü təsdiqin mühüm şərtidə elə budur. Estetik tərbiyənin səmərəsi üçün bir sıra prinsipləri rəhbər tutmaq lazımdır. Bu prinsiplər aşağıdakılar kimi ayırmaq olur:

1. Estetik tərbiyə insanın dünyagörüşünün formalaşması prosesi ilə sıx əlaqəli şəkildə aparılmalıdır.

2. Estetik tərbiyədə müəyyən ardıcıllıq gözlənməlidir.

3. Estetik tərbiyə hərtərəfli aparılmalıdır.

4. Estetik tərbiyədə uşaqların yaş xüsusiyyətləri nəzərə alınmalıdır.

4. Fiziki tərbiyə:

Fiziki tərbiyə insanın sağlamlığını möhkəmlədən, şəxsiyyətin fiziki cəhətdən inkişaf etdirən sahədir.

Fiziki tərbiyə əqli inkişafa kömək edir. Sağlamlıq səmərəli zehni fəaliyyətin vacib şərtidir: o, insanın fikir qüvvəsini artırır, yorğunluğu götürür, iş qabiliyyətini bərpa edir. Fiziki tərbiyə insanı əməyə və vətən müdafiəsinə hazırlayır. O, estetik tərbiyə ilə də sıx bağlıdır.

Fiziki tərbiyə üzrə sinifdənxaric işlər uşaqları bədən tərbiyəsi və idmana cəlb etməyə imkan olur. Sinifdənxaric fiziki tərbiyə tədbirlərinə idman dərnəkləri, oyun və əyləncələr, idman yarışları, və s. daxildir. Uşaqlar fiziki tərbiyə ilə asudə vaxtlarında məşğul olmağa başlayırlar.

5. Hüquq tərbiyəsi:

Hüquq tərbiyəsi şəxsiyyətin ideya-tərbiyə işləri kompleksinin mühüm bir istiqamətini təşkil edir.

Sinifdənxaric və məktəbdənkənar işlər uşaq və yeniyetmələrin asudə vaxtının səmərəli təşkilində böyük əhəmiyyət kəsb edir. Təcrübəmə görə, məktəblilərin, xüsusən yeniyetmələrin asudə vaxtı düzgün təşkil edilmədikdə onların bir qismi günlərini boş-boşuna keçirir, nəzarətsiz qalır, bəzən mənfi təsir altına düşürlər. Şagirdlərin dərsdənkənar fəaliyyətini mənalı təşkil etmək üçün onları müxtəlif fəaliyyət növlərinə - idmana, ictimai-faydalı əməyə və bədii yaradıcılıq işlərinə, mütaliəyə geniş cəlb etmək lazımdır.

Ailə və ictimayətin sıx əməkdaşlığını təmin etmək hüquq tərbiyəsinin müvəffəqiyyətidir.