М. Тынышбаев атындағы Қазақ көлік және коммуникациялар
академиясы
«Электрмен қамтамасыздандыру жүйеде
релелік қорғаныс және автоматика»
пәнінің курстық жұмысын орындауға арналған
әдістемелік нұсқаулар
(050718 - «Электрэнергетика» мамандығының бакалавриат
студенттері үшін)
Алматы - 2010
М. Тынышбаев атындағы Қазақ көлік және коммуникациялар
академиясы
«Электрэнергетика» кафедрасы
Бекітемін
Оқу және ғылыми жұмыс проректоры
___________ А.Д. Монастырский
«_____» _______2010 ж.
«Электрмен қамтамасыздандыру жүйеде
релелік қорғаныс және автоматика»
пәнінің курстық жұмысын орындауға арналған
әдістемелік нұсқаулар
(050718 - «Электрэнергетика» мамандығының бакалавриат
студенттері үшін)
Алматы – 2010
Пікір жазғандар:
Хисаров Б.Д. – т.ғ.д., АЭжБИ профессоры
Қалиева К.Ж. – т.ғ.к., ҚазККА доценті
Авторы:
Еркелдесова Г.Т. – ҚазККА аға оқытушысы
Әдістемелік нұсқауларда электрлендірілген темір жолдың электрмен қамтамасыздандыру жүйеде релелік қорғаныстың екі түрі қарастырылған: дистанциондық қорғаныс және трансформатордың қорғанысы. Қорғаныстың тағайыншамаларын есептеу және қорғанысты тандау әдістемелері келтірілген.
«Электрэнергетика» кафедрасының отырысында талқыланған және оң шешім алған («12» 01. 2010 ж. №7 хаттама).
Әдістемелік нұсқаулар «Автоматтандыру және телекоммуникациялар» факультетінің Оқу-әдістемелік бюросының отырысында қарастырылған және ұсынылған («15» 06. 2010 ж. № 10 хаттама).
Әдістемелік нұсқаулар академияның Оқу-әдістемелік кеңесі төралқасының отырысында мақұлданған және бекітілген («28» 10. 2010 ж. № 1 хаттама).
Мазмұны
|
Курстық жұмысқа тапсырма |
5 |
1 |
Айнымалы токты екі жолды телімнің тартылым қосалқы станцияның және секциялау посттың түйіспелі торап фидерлерінің қорғанысы (І – нұсқа) |
8 |
1.1 |
Жалпы мағлуматтар |
8 |
1.2 |
Косалқы станция және секциялау пост фидерлерінің электрондық қорғаныс кешені |
8 |
1.3 |
Электрмен қамтамасыздандыру жүйенің параметрлерін есептеу әдістемесі |
11 |
1.4 |
Тартылым қосалқы станция фидерлерінің қорғаныс тағайыншамаларын анықтау әдістемесі |
14 |
1.5 |
Секциялау пост фидерлерінің қорғаныс тағайыншамаларын анықтау әдістемесі |
18 |
2 |
Айнымалы токты тартылым қосалқы станцияның үш орамды төмендеткіш трансформатордың қорғанысы (II -Нұсқа ) |
22 |
2.1 |
Жалпы мағлуматтар |
22 |
2.2 |
Трансформатордың газдық қорғанысы |
23 |
2.3 |
Трансформатордың дифференциалдық қорғанысты есептеу әдістемесі |
23 |
2.4 |
Сыртқы қысқа тұйықталудан трансформатордың максималдық токтық қорғанысты есептеу әдістемесі |
29 |
2.5 |
Қалыпсыз режимдерден бағытталған максималдық токтық қорғанысты есептеу әдістемесі |
|
2.6 |
Ток трансформаторды 10% қателікке тексеру |
32 |
|
Қолданылған әдебиеттер тізімі |
34 |
|
Қосымша 1 |
35 |
|
Қосымша 2 |
36 |
Курстық жҰмысқа тапсырма
Курстық жұмыстың мазмұны және бастапқы берілгендері
Курстық жұмыстың мақсаты - электрлендірілген темір жолдың электрмен қамтамасыз ету құрылғыларының релелік қорғанысын есептеуде тәжірибелік икемділігін және студенттердің білімін тереңдету болып табылады.
Курстық жұмысты орындауда тартылым электрмен қамтамассыздандыру жүйесінің сәйкес обьектісіндегі қорғаныс қондырғысын тапсырма нұсқасына сәйкес есептеу керек.
Тапсырма нұсқасы және оған сәйкес берілгендері студент шифрінің 3 саны бойынша таңдалады. Егер студент шифрі 1 немесе 2 саннан тұрса, онда ол сандардың орнына нольді алу керек. Тапсырма нұсқасы бірінші кестеден шифрдің соңғы саны бойынша таңдап алынады.
1 - кесте.
Тапсырманы нұсқаулар бойынша тандау
Шифрдың соңғы саны |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
0 |
Тапсырма нұсқасы |
I |
II |
I |
II |
I |
II |
I |
II |
I |
II |
I нұсқа үшін қажетті берілгендер тапсырмаға сәйкес шифр санының соңғы екі саны бойынша 2 және 3 кестелерден таңдап алынады. (тапсырма бланкісі 1- қосымшада)
II нұсқа үшін қажетті берілгендер тапсырмаға сәйкес шифр санының соңғы екі саны бойынша 4 және 5 кестелерден таңдап алынады. (тапсырма бланкісі 2 -қосымшада)
I нұсқа тапсырмасы –тартылым қосалқы станция және айнымалы токтағы екіжолды телімнің секциялау пост түйіспелі торап фидерлерінің қорғанысы (1 сурет).
1-сурет. Түйінді қоректену сұлбасымен екі жолды аймақтың тартылым электрмен қамтамасыздандыру сұлбасы
2- кесте
І нұсқа берілгендері
Бастапқы берілгендері |
Шифрдың соңғы саның алдынғы саны |
|||||||||
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
|
А және Б қосалқы станциясының 110 кВ шинасындағы қ.т. қуаты, МВА (алымында -энергожүйенің максимум режимінде, бөлімінде - энергожүйенің минимум режимінде) |
|
|
|
|
|
|||||
А және Б қосалқы станциясындағы төмендеткіш трансформатордың типі, қуаты және кернеуі |
ТДТНЭ 25000/110– 69 115/38,5/27,5 |
ТДТНЭ 40000/110 115/27,5/11 |
ТДТНЭ 25000/110– 69 115/27,5/11 |
ТДТНЭ 40000/110 115/38,5/27,5 |
ТДТНЭ 25000/110– 69 115/27,5/11 |
|||||
Есептелетін қосалқы станция фидері және секциялау посты (1 сурет) |
|
|
|
|
|
|||||
Телемеханика байланыс арнасы |
жоқ |
Бар |
жоқ |
бар |
жоқ |
|||||
3 - кесте І нұсқа берілгендері
Бастапқы берілгендері |
Шифрдың соңғы санынан үшінші сан |
|||||||||
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
|
А және Б қосалқы станциялар арасындағы арақашықтық, l,км |
50 |
48 |
52 |
54 |
46 |
|||||
Түйіспелі асылғынын типі |
ПБСМ1– 95 + +МФ100 |
М95+МФ100 |
ПБСМ2 – 95+ +МФ100 |
М120+МФ100 |
ПБСМ1–70+ +МФ100 |
|||||
Рельс типі |
P50 |
P65 |
P50 |
P65 |
P50 |
|||||
Қосалқы станциясының фидер жүктемесінің максималды тоғы, А |
450 |
550 |
500 |
600 |
400 |
|||||
Секциялау посттың фидер жүктемесінің максималды тоғы, А |
200 |
250 |
200 |
300 |
200 |
|||||
Секциялау
посты А және Б қосалқы станциялар
арасында орналасқан деп санайық және
оларда ВМК – 27,5 типті майлы ажыратқыштар
қондырылған. Тартылым жүктемесінің
қуат коэффициенттің
- 0,85 тенеп алу керек.
Трансформатордың екінші реттік параметрлерінің қорғанысын есептегенде қосалқы станция фидерлерінде 1000/5 ток трансформаторы қондырылған және секцияланған посттарда - 600/5. Ал, қосалқы станция мен секциялау посттарында 27500/100 кернеу трансформаторы қондырылған деп есептейік. Оперативті ток көздері тартылым қосалқы станциясында тұрақты 220 В және секцияланған посттарда айнымалы 220 В.
II Нұсқа тапсырмасы – айнымалы токты тартылым қосалқы станциясының үш орамды төмендеткіш трансформатордың қорғанысы
Кесте 4 – ІІ нұсқа берілгендері
Бастапқы берілгендері |
Шифрдың соңғы саны |
|||||||||
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
|
Қосалқы станциясының 110 кВ шинасындағы қ.т. қуаты, МВА (алымында -энергожүйенің максимум режимінде, бөлімінде - энергожүйенің минимум режимінде) |
|
|
|
|
|
|||||
Қосалқы станциясындағы төмендеткіш трансформатордың типі, қуаты және кернеуі |
ТДТНЭ 40000/110 115/27,5/11 |
ТДТНЭ 25000/110– 69 115/27,5/11 |
ТДТНЭ 40000/110 115/38,5/27,5 |
ТДТНЭ 25000/110– 69 115/38,5/27,5 |
ТДТНЭ 40000/110– 69 115/27,5/11 |
|||||
Кесте 5 – ІІ нұсқа берілгендері
Бастапқы берілгендері |
Шифрдың соңғы санынан үшінші сан |
|||||||||
0 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
|
27,5 кВ шинасынан қоректенетін фидер уақыттын ұсталынуы |
0,5 |
0,4 |
0,5 |
0,4 |
0,5 |
|||||
Трансформатордын аудандық орамасынан қоректенетін фидер уақыттын ұсталынуы |
0,7 |
1,0 |
0,8 |
0,6 |
0,9 |
|||||
Уақыттын ұсталынуы сатысы t |
0,4 |
0,5 |
0,5 |
0,4 |
0,5 |
|||||