3.2 Сурет

2. R₂ жүктемесінің кедергісін 1-ден 1000 Ом дейін өзгерте отырып, 3.2 кестеге І тогының мәнін, потенциометр тұтқасының бірнеше жағдайы кезіндегі (5-10 тәртібі) жүктемесінің кернеуін жазу. Линияның басындағы кернеуді (U₁) өз нұсқаңызға сай тұрақты ұстау керек. Потенциометрдің кедергісін аз қадаммен I_max (R₂ = 0) ден 0.5 I_max дейін өзгерту қажет (потенциометр тұтқасының 5 жағдайы).

3.4 Жұмыс нәтижелерін рәсімдеу және талдау

1. Тәжірибе мәліметтері бойынша келесі теңдеулермен P₂, P₁ және η мәнін есептеу:

P₂ = U₂·I; P₁ = U₁·I; η= P₂ /P₁

және 3.2 кестесіне енгізу керек.

3.2 кесте

I
U2
R2
P2
P1
η

2. 3.2 кестенің мәліметтері бойынша сызба құрастыру.

P₁ = f (I);P₂ = f (I);U_{2 =} f (I);η= f (I).

3. Жасалынған жұмыс бойынша қорытынды жасау.

Бақылау сұрақтары:

1. Электорэнергетикада электр энергиясын берудің ерекшелігі неде?

2. Желінің ПӘК желінің басындағы кернеу шамасына қалай тәуелді?

3. Автоматты басқару жүйесінде қандай талаптар қойылады?

4. Максималды қуатты жүктемеге берудің қандай шарттары бар?

№ 4 зертханалық жұмыс

R, L, C –СИНУСОИДАЛЫ ТОҚ ТІЗБЕГІНДЕГІ ЭЛЕМЕНТТЕР

Жұмыстың мақсаты: R, L, C элементтері әр түрлі жалғанған синусоидалы тоқ электр тізбегін тәжірибелі зерттеу, векторлық диаграмма құру.

4.1 Негізгі теориялық ережелер

А) Резистор мен конденсатордың (а) немесе резистор мен индуктивті катушканың (б) тізбектей қосылуы бар тізбекке (4.1 сурет) айнымалы синусоидалы кернеуге қосылған кезде, тізбектің екі компонентінде де белгілі бір синусоидалы ток орын алады, ал тізбектің кірісіндегі кернеу екі компоненттегі кернеу жиынтығына тең. Осы екі кернеу бір-біріне фаза бойынша бірқатар жылжығандықтан, олардың нақты мәндері мен амплитудасын тікелей қосу мүмкін емес. Не осы кернеулердің лездік мәндерін не болмаса 4.2 а және б суреттерінде көрсетілгендей осы кернеулерге сәйкес векторларды құру керек.

4.1 Сурет

4.2 Сурет

U_C конденсаторындағы кернеу векторы I ток векторынан 90⁰ артта қалады, ал U_L индуктивтіктегі кернеу векторы токтан 90⁰ алда болады. Векторлық диаграммадан шығатыны конденсаторлы тізбектен

Сонымен U_R = R×I, ал U_C = X_C×I, мұнда келесі шығады:

мұнда, – тізбектің толық кедергісі, және яғни ток кернеуден алда болады.

Индукциялығы бар тізбекте ұқсас:

яғни ток кернеуден алда болады.

Егер кернеу үшбұрышының әрбір қабырғасын токқа бөлсек, онда