ОӘК 042-14-5-02.01.20.115.03 - 2011 |
Баспа № 1 _____________ |
16
беттің
|
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТІРЛІГІ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ |
||
3 деңгейлі СМЖ құжаты |
ОӘК |
ОӘК042-14-5-02.01.20.115.03 - 2011 |
«Адвокатура және адвокаттық қызмет»» пәнінің оқу-әдістемелік кешені
|
№1 басылым 09.2011ж |
|
«АДВОКАТУРА ЖӘНЕ АДВОКАТТЫҚ ҚЫЗМЕТ» пәні бойынша
«050301 – «заңтану» мамандығына арналған
Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің
ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК МАТЕРИАЛЫ
СЕМЕЙ
2011
Мазмұны
Глоссарий
Дәрістер
Практикалық сабақтар
Студенттердің өздік жұмысы
1. Глоссарий
Адвокат - жоғары заң бiлiмi бар, адвокаттық қызметтi жүзеге асыру құқығына лицензия алған, мiндеттi түрде адвокаттар алқасының мүшесi болып табылатын және осы Заңмен регламенттелетiн адвокаттық қызмет шеңберiнде кәсiптiк негiзде заң көмегiн көрсететiн Қазақстан Республикасының азаматы.
Адвокат кеңсесi мекеме нысанындағы коммерциялық емес ұйым болып табылады.
Қорғаушы - заңда белгiленген тәртiппен сезiктiлер мен айыпталушылардың құқықтары мен мүдделерiн қорғауды жүзеге асыратын және оларға заң көмегiн көрсететiн адам.
Адвокатура –азаматтар мен заңды тұлғаларды құқықтық жағынан қорғау жөнінде арнайы өкілеттілгі бар кәсіпқой заңгерлердің қауымдастығы және адвокаттық қызмет туралы заң шеңберінде әрекет етеді.
2. Дәрістер
Тақырып1. Адвокатура курсының ұғымы, пәні және міндеттері
Адвокатура және адвокаттық қызметтің түсінгі және негізгі белгілері
Адвокатура ғылымының дамуы
1.Адвокатураның қызметі, сөз жоқ, құқық қорғауға жатады. Ол ҚазақстанРеспубликасы Конституциясы мен 1997 жылғы 5 желтоқсандағы « Адвокаттық қызмет туралы» Заңның негізінде жүзеге асырылады, кәсіпкерлікке жатпайды, өйткені негізгі мақсаты реітнде пайда табуды көздемейді және мыналарды; қылмыстық істер бойынша қорғауды; азаматық ,әкімшілік, қылмыстық және басқа істер бойынша өкілетті.Сондай-ақ азаматар мен заңды тұлғаларға өзге де заңгерлік көрсетуді алқа қояды.
Мәселен, ол консультатциялар ,түсіндірулер ,кеңестер беруден ,кәсіпқойлық білімді талап ететін мәселелер бойынша жазбаша тұжырымдамалар жасаудан ,талап арызарын ,шағымдарын,құқықтық сыйптаттағы өзге де құжаттар жазудан ,жеке және заңды тұлғалалар анықтау органдарында ,алдын-ала тергеуде ,соттарда ,мемлекеттік және өзге де органдарда ,ұйымдарда және азаматтармен қарым-қатынаста уәкіл болудан және оларды қорғаудан көрінеді.
Авокатура мемлекет кепілдік берген және Конституциямен бекітілген адамның өзінің құқықтарын бостандықтарын сот арқылы қорғау және білікті заңгерлік көмек алу құқығын жүзеге асыруға міндетті.
Адвокатураны ұйымдастыру және оның қызметі мынандай принцитерге сәйкес құралады: адвокаттардың өз қызметін іске асырудағы туәелсіздігі; бұл қызметті заңдармен тыйым салынбаған әдістермен жолдарымен жүзеге асыру; тікелей заңдық актілерде қаралған жағдайларды есептемегенде , прокуратура, соттар, анықтау алдын ала тергеу органдарының өзге де ұйымдар мен лауазымды адамдардың адвокаттар қызметіне араласуына жол берілмейтіндігі ;кәсіпқойлық мінез-құлық сақтау және адвокаттық құпияны сақтау.
Адвокаттар қызметі заңмен кепілденеді және ол мемлекеттік органдардың , қоғамдық бірлестіктердің және лауазымды адамдардың адвокаттар қызметіне төте немесе жаңама түрдегі қандай да болмасын араласуға үзілді-кесілді тыйым слнатындығынан көрінісін табады. Өзінің кәсіптік міндетін іске асруға байланысты мәлім болған жағдайлар бойынша адвокаттан куә ретінде жауап алуға тыйым салынады. Адвокаттардан және олардың ұйымдарынан , заңда бекітілген жағдайларды есептемегенде ,белгілі-бір адамға көмек көрсетуге байланысты қандайда болмасын мәліметтер беруді талап етуге ,сондайақ адвокаттын құжаттарын және адввокаттың басқа іс жүргізу матеиалдарын қарауға алуға алып тастауға және тексеруге рұқсат етілмейді.Адвокаттың өзінің заңгерлік көмек көрсететін адаммен тенестіруге ,қорғайтын адамммен жеке кездесуге рұқсат беруден бас тартуға тыйым салынған.Анықтау ,алдын ала тергеу және сот органдары адвокаттың іске қатысқан сәттен бастап ,оның қорғаудағы күзетке алынған адамның ісі аяқталғанға дейін іске қатысуға жіберілетіндігі жөнінде дереу жазбаша растау беруге міндетті.
Заңгерлік жоғарғы білімі бар ,заңгерлі маманы бойынша жұмыс стажы екі жылдан кем емес, адвокаттық қызметті іске асыруға құқық беретін лецензиясы бар және адвокаттар алқасының мүшесі болып табылатын Қазақстан Республикасының азаматтары адвокат бола алады
Қасақана жасаған қылмысы үшін сотталған бегіленген тәртіп бойынша әрекет жасауға қабілетсіз немесе әрект қабілеттілігі шектеулі деп танылған ,адвокаттар алқасынан шығарылған ,сондайақ тәртіптік теріс қылықтары үшін құқық қорғау органдарынан швығарылғанынан бір жыл өтпеген күннен бастап адамдар адвокат бола алмайды.
Адвокаттың өз өкілеттігін жүзеге асыраралықтай жеткілікті құқықтары бар. Мәселен, ол кез-келген немесе жеке тұлға қайтарымды ,қайтарымсыз негізде кез келген заңгерлік көмек көрсете алады. Сонымен бірге қорғауға және өкілдікке байланысты заңгерлік көмек ақысының шығындарының орнын жабудың мөлшері тараптардың келісімі бойынша белгіленеді.Заңда қарастырылған жағдайда көмек көрсету және шығындар ақысы республикалық бюджет немесе өз есебінен төленеді.Мәселен адвокаттың қатысуы міндетті болып есептелетін қылмыстық істер бойынша және қорғаудағы адамның қаржы болмаған жағдайда ақы анытау алдын ала тергеу органдарының қаулысы немесе сот шешімі бойынша төленеді.Адвокаттар алқасы немесе адвокат кеңесі есебінен адвокат өз сенімін білдірушілеріне олардың өтініштері бойынша мынандай қызметтеркөрсетеді.Бірінші буын соттарда талап иелеріне алимент өндіріп алу жөнінде асыраушының төлеміне байланысты залалдың ,жұмысқа байланысты жарақаттың немесе денсаулыққа түскен басқада зақымданудың орнын толтыру жөнінде ;Ұлы Отан соғысына қатысуларға және соған теңестірілген адамдарға, мерзімдік қызметтегі әскери қызметкерлерге, бірінші және екінші топ мүгедектерге, жасы үлғайған зейнетекрлерг, егер кәсіпкерлік қызметтпен байланысты болмаса консультатция берген кезерде; азаматтарға ақтау мәселелері бойынша консультатация берген кездерге.
2.Адвокаттарға сондай ақ мынандай процессуалдық құқықтар берілген; тиісті мәселелерді шешу құзырына жататын барлық мемлекенттік органдарда және мемлекеттік емесе ұйымдарда, барлық соттарда заңгерлік көмек сұраған адамдардың құқықтары мен мүдделерін қорғау:барлық мемлекеттік органдардан және мемлекеттік емес ұйымдардан заңгерлік көмек көрсетуге қатысты мәліметтер сұрастыру және дәлелдемелер ұсыну; процессуалдық құжаттарды, тергеу және сотістерін қоса есептегенде көмек сұраған адамдардың материалдарымен танысу және ондағы ақпаратты заң актілерінде тйым салынбаған кез –келген әдіспен көрсете білу; іске кіріскен кезден бастап өз қарауындағы адаммен құпиялықты қамтамасыз ететін жағдайда қанша рет және қанша уақытқа созылатындығына қарамастан, қалғанша кездесу;заңгерлік көмек көрсетуге және ғылым техника ,өнер және өзгеде арнайы білімді қажет ететін қызмет салаларына байланысты туындайтын мәселелерді түсіндіру үшін келсім негізінде мамандардан тұжырымдама сұрау; әділет ,прокуратура, анықтау ,алдын алатергеу және сот органдарының лауазымды адамдардың сондайақ басқа көмек сұраған адамдардың құқықтары мен заңды мүдделеріне қысым жасаған лауазымды адамдардың іс-әрекеттіне қарсы қолдау хат мәлімдеу, белгіленген тәртіп бойынша шағымсдар түсіру; мемлекеттік жасырын сырлары бар ақпаратпен сондайақ,әскери, коммерциялық ,қызметтік мәні мәліметтермен және егер анықтау, алдын ала тергеу орындарында және сотта заңда қарастырылған актілер тәртібімен қорғауды немесе уәкілетті қамтамасыз етуі қажет болған жағдайда,өзгеде заң қорғалатын құпиялар мен танысу; заңгердік көмек сұраған адамдардың құқықтары мен заңды мүдделрін қорғайтын заңмен тыйым слынбаған бардлық амалдармен әдістерді қолдану, сондай ақ заңға қайшы келмейтін өзгеде әрекеттерді жүзеге асыру .
Пысықтау сұрақтары:
1.Адвокаттық қызмет
2.Адвокаттық қызмет кезеңдері
Қолданылған әдебиеттер
1) Тыныбаев С.Адвокатура и адвокатская деятельность в РКАлматы,2004.
2)Жалыбин С.М.Правовое положение адвоката в уголовном судопроизводстве Алматы ,1998
3)Мазур Н.В. Адвокатская деятельность вРК.-Караганда , 2006
4)Мазур НВ.Адвокат в уголовном процессе.-Астана, 2005
Тақырып 2. Адвокатураның пайда болу және даму тарихы
Адвокатура институтының дамуы
Адвокатура қызметінің элементтері және кезеңдері
1.Адвокатура –азаматтар мен заңды тұлғаларды құқықтық жағынан қорғау жөнінде арнайы өкілеттілгі бар кәсіпқой заңгерлердің қауымдастығы және адвокаттық қызмет туралы заң шеңберінде әрекет етеді.
Адвокат қызметін барынша дұрыс ұйымдастыру мақсатымен сондай ақ өз құқықтарымен заңды мүдделерін қорғау үшін адвокаттар кәсіпқой, туәелсіз , коммеррциялық емес, өзін -өзі басқаратын және өзін өзі қаржыландыратын алқалар құрады. Адвокаттар алқалары облыстар ,республикалық мәні бар астана аумағында бір-бірден құрылады.Оның негізгі міндеттері-бірлесіп жұмыс істеу , матеиалдық техникалық анықтамалық –ақпараттық қамтамасыз ету , кәсіпқойлық көмек және алқа мүшелерін қорғау ,олардың қызметіне білікті бақылау қою, заңгерлік тегін көмек көрсетуді ұйымдастыру және азаматтарды қорғау .
Мыналар адвокаттар алқасының органдары болыып есептеледі;
жоғарғы орган алқа мүшелерінің жалпы жиналысы (конференция)
атқарушы орган- президум
бақылаушы орган –тексеру комиссиясы
Жалпы жиналысты(конференцияны) тексеру комиссиясы төрағасының талап етуімен немесе мүшелер санын төрттен бірінің дауысы мен президум жылына бір рет шақырылады.Ол адвокаттар алқасы қызметінің кез-келген мәселесін шеше алады; оынң ішінде; Жарғы қабылдау және оған өзгерістер енгізу атқарушы , бақылаушы, басқа органдарды сайлау және олар туралы ережені бекіту .Алқа органдарының басшылары және басқа қызметкерлердің есебін тыңдау;
Алқа мүлкіне ие болу тәртібін орнату ; мүшелік жарна ставкаларын белгілеу; алқа органдары басшыларының және басқа қызметкерлерді шешімдеріне адвокатардың шағымдарын қарау ; алқа басшылары мен қызметкерлерін мерзімінен бұрын шақырып алу .
Жалпы жиналыс( конференция) адвокаттар алқасы мүшелелрінің үштен екісі жинаалғанда немесе тисінше конференцияның сайлаған делагаттар құрамы жиналған жағдайда шешімдер қабылдау құқылы
2.Адвокаттар алқасының президумы және оның төрағасы жасырын дауыспен төрт жылға сайланады, алқа президумы тек ғана жалпы жиналыстың құзырына жататын мәселелердің қоспағанда ,алқа қызметі мәселерін шешеді .Мәселен, жеке және заңды тұлғаларға заңгерлік көмек көрсету жөнінде алқа жұмысын ұйымдастырады.Жалпы жиналысты шақырады және оның шешімдерін орындауды ұйымдастырад ы; адвокаттардың кәсіби және өзгеде құқықтарын қорғайды; адвокаттар алқасына мүшелер қабылдауды және одан шығуды іске асырады ; стажерлар даярлауды ұйымдастырады ; адвокаттардың үстінен шағымдарды тексеру жұмыстарын жүргізеді ; тәртіптік теріс қылықтар туралы материалдарды қарайды және жауапты адамдарға тәртіп жазаларын қолданады; адвокаттар аттестатциясын өткізу және кәсіптік біліктілгін арттыру жөніндегі жұмыстарды ұйымдастырады. Алқа қаржысына иелік етеді; бухалтерлік есеп ; қаржылық және статистикалық есептіліті , іс жүргізуді ұйымдастыорады.
Президум төрағасы адвокаттар қатарынан сайланады.Ол өзіне жалпы жиналыс және алқа Жарғысы жүктелген өкілеттерді жүзеге асырады.
Тексеру комиссиясын және оның төрағасын жалпы жиналыс төрт жыл мерзімге сайлайды. Ол адвокаттар алқасының қаржы –шаруашылық қызметіне тексеру жүргізеді .Заңгерлік консультатци\яларын адвокаттар кеңселерінің, сондай жұмыс істейтін адвокаттардың қаржы қызметін тексереді.
Адвокаттар алқасының мүшелері өздерінің құқықтары мен міндеттері жағынан тең :олардың алқа тарапынан қолдау және қорғау көруге ; алқа органдарының құрамын сайлауға және сайлануға ;алқа қызметіне белсене араласуына м әселелерді қоюға ,ұсыныстар енгізуге, талқылаулар мен тексерулерге қатысуға құжаттармен танысуға ; алқа мүліктерінің пайдалануға кез-келген уақытта алқа құрамынан шығуына құқықтары бар.
Алқа мүшелері ; Алқа Жарғысының талаптарын орындауға ; жалпы жиналыс пен оның органдарының шешімдерін орындауға; мүшелік жарна төлеуге міндетті . Алқа мүшелері заңдармен Жарғыны бұзғаны үшін тәртіп жауапқа тартылады.
Жаза шараларын тәртіп оларды қолдану алу және шағымдану тәртібін адвокаттар алқасының Жарғысы белгілейді. Алқа президумы мынандай жағдайларда адвокатты алқа мүшелігінен шығаруға құқылы
адвокатты қызметпен айнналысу құқығы үшін берілген лицензияны қайтарып алынғанда немесе күшін жойғанда ;адвокатура қызметінің өз міндеттерінің принциптерін қайтаайта немесе бірнеше дүркін өрескел бұзған жағдайда;
біліктілігінің жетіспеуі салдарынан адвокаттың өз кәсіптік міндетін атқара алмайтындығы белгілі болған жағдайда
кәсіпкерлікпен ,сондайақ өзге де ақы төлнентін қызметпен айналысқан жағдайда және Жарғыда қарастырылған басқа жағдайларда
адвокаттао өз қызметтерін заңгерлік консультациялар,адвокаттық кеңселер ,сондай ақ заңды тұлғаны тіркеместен жеке дара жүзеге асырады .
Адвокаттық қызметі лицензияланады. Лицензия әділет Біліктілік алқасына біліктілік емтиханын тапсырған жағдайда беріледі. Ол басты ,тұрақты құжат болып табылады және Қазақстан Республикасының барлық аумағында күші болады.
Пысықтау сауалдамасы:
1.ҚР ның адвокатура қызметі түрлері
2.Адвокатура мен маңызы
3.Адвокатура қызметіін ұйымдастыру
Қолданылған әдебиеттер
1) Тыныбаев С.Адвокатура и адвокатская деятельность в РКАлматы,2004.
2)Жалыбин С.М.Правовое положение адвоката в уголовном судопроизводстве Алматы ,1998
3)Мазур Н.В. Адвокатская деятельность вРК.-Караганда , 2006
4)Мазур НВ.Адвокат в уголовном процессе.-Астана, 2005
Тақырып 3.Адвокатураның және адвокаттық қызметтің түсінігі, мәні және мақсаттары.
Адвокатураның түсінгі құқықтық табиғаты және мақсаттары
Адвокатура және адвокатура қызметінің тәуелсіздігі
Адвокаттық қызметтің белгілері
1. Белгіленген рұқсат режиміне сәйкес ,адвокаттың мемлекеттік органдар, соттар, прокуратуралар, анықтау, алдын ала тергеу органдары орналасқан мекемелерге ,күзетпен ұсталғандар, тұтқындалғандар және жазасын өтеп жатқандар орналасқан орындарғакіруге құқығы бар.
Осындай құқықтарына қоса адвокаттың мынандай міндеттері бар;
Заң талаптарын орындау, адвокатура ұйымдарымен қызметінің пртнциптерін басшылыққа алу;
егер көмек сұрап келіп отырған адамның мүдделері бұрын заңгерлік көмек көрсетілген немесе көмек көрсетіліп отырған адамдардың мүдделріне қайшы келген жағдайда (тараптардың өзара келсімі бойынша делдал ретінде қатысуды есептемегенде) немесе іске судья, прокурор, анықтау жүргізуші,тергеуші, сараптаушы, маман,аудармашы, куәгер, жәбірленуші немесе куәгер, азаматтық талап иесі немесе
азаматық жауап беруші ретінде қатысқан жағдайда ,сондайақ істі тексеруге немемсе қарау адвокаттың жақын туыстық қатысы бар лауазым бар адам қатысқан жағдайда , заңгерлі көмек көрсету тапсырмасынан бас тарту;
көмек сұрап келген адамның жағдайын ауырлатын құқықтық позиция ұстауға хақысы жоқ ;
қылмыстық іс бойынша қабылданған тапсырмадан жалтаруға хақысы жоқ және қорғаушының немесе адвокаттың өзінің пікірінше үкім әділ шешілмеген жағдайда , оған белгіленген тәртіп бойынша шағым беруге міндетті.
мемлекттік қызметке тұруға кәсіпкерлікпен айналысуға, оқытушылық, ғылыми немесе шығармашылық қызметтерді қоспағанда, басқа да ақы төлнетін жұмыстарды атқаруға құқығы жоқ ,
адвокатқа өтініш жасау арқылы құралатын фактілердің тұратын, көмек сұрай келген
адамның ауызша және жазбаша келіс сөздеріне туындайтын ақпарат туралы адвокаттық құпияны ,көмек сұрай келген адамның мүддесі үшін жасалған әректтердің сипатымен нәтижелері,сондайақ заңгерлік көмек көрсетуге қатысты өзгеде мәмілеттерді құпия сақтаға міндетті
Пысықтау сұрақтары:
1.Адвокаттық қызметтің мән мағынасы
2:Адвокаттық қызмет принцитерінің маңызыдылығы
Қолданылған әдебиеттер
1) Тыныбаев С.Адвокатура и адвокатская деятельность в РКАлматы,2004.
2)Жалыбин С.М.Правовое положение адвоката в уголовном судопроизводстве Алматы ,1998
3)Мазур Н.В. Адвокатская деятельность вРК.-Караганда , 2006
4)Мазур НВ.Адвокат в уголовном процессе.-Астана, 2005
Қолданылған әдебиеттер
1) Тыныбаев С.Адвокатура и адвокатская деятельность в РКАлматы,2004.
2)Жалыбин С.М.Правовое положение адвоката в уголовном судопроизводстве Алматы ,1998
3)Мазур Н.В. Адвокатская деятельность вРК.-Караганда , 2006
4)Мазур НВ.Адвокат в уголовном процессе.-Астана, 2005
Тақырып4.Қазақстан Республикасында адвокатура қызметінің құқықтық негізі
Адвокаттық қызметтің норматитвік құқықтық базасының кешенді сипаты.
Адвокаттық қызметтің қайнар көзі
Халықаралық құқықтық стандарттар және адвокаттық қызмет қағидалары
Адвокатураның ұйымдастырылуы мен қызметiнiң принциптерi
1.Қазақстан Республикасындағы адвокатура адамның өз құқықтарын, бостандықтарын сотта қорғауға және бiлiктi заң көмегiн алуға мемлекет кепiлдiк берген және Қазақстан Республикасының Конституциясымен баянды етiлген құқығын жүзеге асыруғажәрдемдесугеарналған. Адвокатура қылмыстық iстер бойынша қорғау, азаматтық, әкiмшiлiк, қылмыстық және басқа да iстер бойынша өкiлдiк ету, сондай-ақ азаматтардың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерiн, сондай-ақ заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерiн қорғау мен iске асыруға жәрдемдесу мақсатында заң көмегiнiң өзге де түрлерiн көрсету жөнiндегi адвокаттардың қызметiн ұйымдастырады. Адвокаттық қызмет шеңберiнде адвокаттар көрсететiн заң көмегi кәсiпкерлiк қызмет болып табылмайды.
Адвокаттық қызмет туралы заңдар
1. Адвокаттық қызмет туралы заңдар осы Заңнан және адвокаттық қызметтi реттейтiн өзге де заңдардан тұрады. 2. Жеке және заңды тұлғалардың iстерi бойынша қорғау мен өкiлдiк етудi жүзеге асырған кездегi адвокаттардың iс жүргiзу құқықтары мен мiндеттерi Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде белгiленедi.
2.Адвокатураның ұйымдастырылуы мен қызметi: 1) адвокаттардың өз қызметiн жүзеге асыру кезiндегi тәуелсiздiгi; 2) адвокаттық қызметтi заңдарда тыйым салынбаған әдiстерiн және құралдармен жүзегеасыру; 3) заң актiлерiнде тiкелей көзделген жағдайларды қоспағанда, прокуратура, соттар, анықтау және алдын ала тергеу органдары, басқа мемлекеттiк органдар, өзге ұйымдар мен лауазымды адамдар тарапынан адвокаттардың қызметiне араласуға жол бермеу; 4) кәсiби мiнез-құлық нормаларын ұстану және адвокаттық құпияны сақтау принциптерiне негiзделедi.
Пысықтау сұрақтары.
1.Адвокаттық қызмет заңының маңызы
2. Адвокаттық қызмет туралы заңның қолдану кеңестігі
Қолданылған әдебиеттер
1) Тыныбаев С.Адвокатура и адвокатская деятельность в РКАлматы,2004.
2)Жалыбин С.М.Правовое положение адвоката в уголовном судопроизводстве Алматы ,1998
3)Мазур Н.В. Адвокатская деятельность вРК.-Караганда , 2006
4)Мазур НВ.Адвокат в уголовном процессе.-Астана, 2005
Тақырып 6. Адвокаттар алқасын ұйымдастыру
Адвокаттар алқасы түсінігі және маңызы.
Адвокаттар алқасының органдары
Адвокаттар алқасы президумы
Адвокаттар алқасын ревизиялық комиссиясы
Адвокаттар алқа мүшелерінің тәртіптік жауапкершілігі
Адвокаттар алқасынан шығару
Адвокат өз қызметiн заң консультациясы арқылы жүзеге асыруға не дербес немесе басқа адвокаттармен бiрлесiп, сондай-ақ заңды тұлғаны тiркемей-ақ жеке дара адвокаттық кеңсе құруға құқылы. Адвокат тиiстi әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiк аумағында құрылған және әрекет ететiн адвокаттар алқасының мүшесi болуға тиiс. Адвокаттар алқасы
1. Адвокаттар алқасын адвокаттық қызметпен айналысуға құқығы бар адамдар құрады. 2. Адвокаттар алқасы жеке және заңды тұлғаларға бiлiктi заң көмегiн көрсету үшiн, адвокаттардың құқықтары мен заңды мүдделерiн бiлдiру және қорғау үшiн, осы Заңда белгiленген өзге де мiндеттердi орындау үшiн құрылатын адвокаттардың коммерциялық емес, кәсiби, өзiн-өзi басқаратын және өзiн-өзi қаржыландыратын ұйымы болып табылады. 3.Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың аумағында адвокаттардың бiр ғана алқасы құрылып, жұмыс iстеуi мүмкiн, оның басқа облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың аумағында өзiнiң құрылымдық бөлiмшелерiн (филиалдары мен өкiлдiктерiн) құруға құқығы жоқ. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың аумағында адвокаттар алқасы болмаған жағдайда, ол осы Заңның 7-бабының талаптарына сәйкес келетiн кемiнде онқұрылтайшының бастамашылығымен құрылады.Адвокаттар алқасын құруға мемлекеттiк органдардың арнайы рұқсаты талап етiлмейдi. Адвокаттар алқасының атауы аумағында өзi құрылған әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiктiң атауын қамтуға тиiс. Адвокаттар алқасының негiзгi мiндеттерi: 1) адвокаттық қызметтi жүзеге асыру кезiнде алқа мүшелерiне жәрдемдесу, кәсiби көмек көрсету және оларды қорғау; 2) алқа мүшелерiнiң қызметiн материалдық-техникалық және анықтамалық-ақпараттық қамтамасыз ету; 3) адвокаттық қызметтi жүзеге асыруға кәсiптiк бақылауды ұйымдастыру; 4) алдын ала тергеу және сот органдарының белгiлеуi бойынша тегiн заң көмегiн көрсету (осы Заңның 6-бабы) мен қорғауды ұйымдастыру болып табылады.
5.Адвокаттар алқасы заң консультацияларын құрады.Адвокаттар алқасының жарғысы 1Адвокаттар алқасының жарғысы:1) адвокаттар алқасының атауын, қызметiнiң мәнi мен мақсаттарын;2) адвокаттар алқасы мүшелерiнiң құқықтары мен мiндеттерiн;3) адвокаттар алқасына мүшелiкке қабылдау, мүшелiктi тоқтата тұру мен тоқтату тәртiбiн;4) адвокаттар алқасының құрылымын, оның органдарының қалыптасу тәртiбi мен құзыретiн;5) заң консультацияларын құру мен олардың жұмыс iстеу тәртiбiн;6) мүлiк жинау көздерi мен оған иелiк ету тәртiбiн; 7) мүшелiк жарнаны төлеу тәртiбiн; 8) адвокаттардың тегiн заң көмегiн көрсету тәртiбiн және адвокаттар арасында сот, анықтау және алдын ала тергеу органдарының тағайындауы бойынша заң көмегiн бөлу тәртiбiн; 9) адвокаттарды аттестациялауды өткiзу тәртiбiн;10) адвокаттар алқасы мүшелерiнiң және адвокаттардың тағлымдамадан өтушiлердiң тәртiптiк жауапкершiлiгi мен оған тарту тәртiбiн;11) адвокатты лицензиясынан айыру туралы өтiнiш жасау тәртiбiн;12) адвокаттар алқасын қайта ұйымдастыру мен тарату тәртiбiн;13) адвокаттар алқасы таратылған жағдайда мүлiктiң тағдырын көздеуге тиiс. 2. Адвокаттар алқасының жарғысы заңдарға қайшы келмейтiн өзге ережелердi де қамтуы мүмкiн..
Адвокаттар алқасының органдары
1. Адвокаттар алқасының жоғары органы алқа мүшелерiнiң жалпы жиналысы (конференциясы); оның атқарушы органы - төралқа; бақылаушы органы - тексеру комиссиясы болып табылады. 2. Жарғыда көзделген реттерде адвокаттар алқасында адвокаттар алқасы мүшелерiнiң жалпы жиналысы (конференциясы) қабылдайтын ережелер негiзiнде жұмыс iстейтiн басқа органдар құрылуы мүмкiн.
Адвокаттар алқасы мүшелерiнiң жалпы жиналысы (конференциясы)
1. Жалпы жиналыс (конференция) адвокаттар алқасы қызметiнiң кез келген мәселелерiн шешуге құқылы. 2. Жалпы жиналыстың (конференцияның) ерекше құзыретiне мыналар жатады: 1) адвокаттар алқасының Жарғысын және Жарғыға өзгерiстер енгiзу туралы шешiмдер қабылдау;2) төралқаны, төралқа төрағасын, тексеру комиссиясын, тексеру комиссиясының төрағасын сайлау; 3) Жарғыда көзделген басқа органдарды және олардың басшыларын сайлау, осы органдар туралы ережелердi бекiту;4) адвокаттар алқасы органдарының, адвокаттар алқасы басшылары мен қызметкерлерiнiң қызметi туралы есептердi тыңдау және бекiту; 5) адвокаттар алқасының мүлкiне иелiк жасау тәртiбiн белгiлеу; 6) есептi көрсеткiшке еселенетiн мөлшердегi мүшелiк жарна ставкаларын белгiлеу; 7) органдардың және адвокаттар алқасы басшылары мен қызметкерлерiнiң шешiмдерiне адвокаттардың шағымдарын қарау; 8) адвокаттар алқасының басшылары мен қызметкерлерiн мерзiмiнен бұрын керi шақыру. 3. Жалпы жиналыс (конференция) адвокаттар алқасы мүшелерiнiң жалпы санының үштен екiсi немесе, тиiсiнше, конференция сайлаған делегаттар құрамы болған жағдайда шешiмдер қабылдауға құқыл 4. Жалпы жиналысты (конференцияны) жылына кемiнде бiр рет адвокаттар алқасының төралқасы шақырады. Тексеру комиссиясының немесе алқа мүшелерiнiң жалпы санының кемiнде төрттен бiрiнiң талап етуi бойынша алқа төрағасы отыз күн iшiнде жалпы жиналысты (конференцияны) шақыруға мiндеттi5. Адвокаттар алқасының Жарғысында жалпы жиналыстың (конференцияның) ерекше құзыретiне жататын өзге мәселелер көзделуi мүмкiн. Адвокаттар алқасының төралқасы
1. Адвокаттар алқасының төралқасы мен төралқа жасырын дауыспен төрт жыл мерзiмге сайланады. 2. Адвокаттар алқасының төралқасы: 1) адвокаттар алқасының жеке және заңды тұлғаларға заң көмегiн, соның iшiнде Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда мемлекеттiк бюджеттiң қаражаты есебiнен адвокаттар көрсететiн заң көмегiн көрсету жөнiндегi жұмысын ұйымдастырады; 2) жалпы жиналыстың (конференцияның) шешiмдерiн орындауды ұйымдастырады, жалпы жиналысты (конференцияны) шақырады; 3) адвокаттардың кәсiби және өзге де құқықтарын қорғайды; 4) адвокаттар алқасының мүшелiгiне қабылдауды жүзеге асырады, алқа мүшелiгiнен шығарады, адвокаттардың тағлымдамадан өтушiлерiн даярлауды ұйымдастырады; 5) адвокаттың әрекеттерiне жеке және заңды тұлғалардан түскен шағымдарды (ұсыныстарды) тексеру жөнiндегi жұмысты ұйымдастырады; 6) адвокаттардың тәртiптiк терiс қылықтары туралы материалдарды қарайды және кiнәлi адамдарға тәртiптiк жаза қолданады; 7) адвокаттарды аттестациялауды өткiзудi және олардың кәсiби бiлiктiлiгiн арттыру жөнiндегi жұмысты ұйымдастырады; 8) осы Заңда (12-бап) көзделген реттерде адвокатты лицензиясынан айыру туралы Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiне өтiнiш жасайды; 9) адвокаттардың кәсiби деңгейiн көтеру жөнiндегi шараларды жүргiзедi, оң жұмыс тәжiрибесiн талдайды, қорытады және таратады; 10) кодификациялық-анықтамалық жұмысты жүргiзудi ұйымдастырады, дербес немесе Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгiмен бiрлесiп адвокаттық қызмет мәселелерi бойынша әдiстемелiк құралдар мен ұсынымдар әзiрлейдi және басып шығарады; 11) заң консультацияларын құрады, олардың меңгерушiлерiн қызметке тағайындайды және қызметтен босатады; 12) адвокат куәлiгiн бередi, оның нысанын Қазақстан Республикасының Әдiлет министрлiгi бекiтедi; 13) адвокаттар алқасының қаражатына Жарғы мен жалпы жиналыс (конференция) белгiлейтiн тәртiппен иелiк жасайды; 14) адвокаттар есептi, қаржы және статистикалық есептiлiктi және iс жүргiзудi ұйымдастырады; 15) адвокаттар алқасы мүшелерiнiң жалпы жиналысының (конференциясының) ерекше құзыретiне жатқызылғандарды қоспағанда, адвокаттар алқасы қызметiнiң өзге де мәселелерiн шешедi. Адвокаттар алқасы төралқасының төрағасы
1. Адвокаттар алқасы төралқасының төрағасы болып, сайланған күнiне дейiн кемiнде екi жыл тiкелей адвокаттар алқасының мүшесi болған адвокат сайлана алады. 2. Алқаның Жарғысына сәйкес адвокаттар алқасы төралқасының төрағасы: 1) төралқаның жұмысын ұйымдастырады, оның отырыстарында төрағалық етедi және төралқаның, алқа мүшелерiнiң жалпы жиналыстары (конференциялары) шешiмдерiнiң орындалуына бақылауды жүзеге асырады; 2) төралқа аппаратының жұмысын басқарады, алқа аппаратының қызметкерлерiн жұмысқа қабылдайды және жұмыстан босатады; 3) мемлекеттiк органдарда, қоғамдық бiрлестiктерде, басқа да ұйымдар мен мекемелерде адвокаттар алқасының атынан өкiлдiк етедi, олармен және азаматтармен хат жазысады. 3. Адвокаттар алқасының төралқасы төрағасының басқа өкiлеттiктерi Адвокаттар алқасының жарғысымен белгiленедi.Адвокаттар алқасының тексеру комиссиясы
1. Адвокаттар алқасының тексеру комиссиясы оның бақылау-тексеру органы болып табылады. 2. Тексеру комиссиясы, оның төрағасы алқа мүшелерiнiң жалпы жиналысында (конференциясында) төрт жыл мерзiмге сайланады. 3. Тексеру комиссиясы адвокаттар алқасының, заң консультацияларының, адвокаттық кеңселердiң қаржы-шаруашылық қызметiне, сондай-ақ жеке дара жұмыс iстейтiн адвокаттардың қаржылық қызметiне тексеру жүргiзедi.Адвокаттар алқасына мүшелiк
1. Адвокаттар алқасына мүшелiк мiндеттi болып табылады. Адвокат лицензиясы болған және алқа Жарғысын мойындаған жағдайда алқаға қабылдаудан бас тартылмауға тиiс. Адвокаттар алқасына мүшелiкке қабылдаудан бас тартуға сот тәртiбiмен шағым жасалуы мүмкiн. 2. Кiсi алқадан шығарылған, бiрақ адвокат лицензиясын сақтап қалған жағдайда ол шығарылған сәттен бастап кемiнде алты ай өткеннен кейiн алқаға қайта қабылдануы мүмкiн. Бұл кезеңде адвокаттық қызметтi жүзеге асыруға жол берiлмейдi.
Адвокаттар алқасы мүшелерiнiң тәртiптiк жауапкершiлiгi
1. Осы Заңның, басқа да нормативтiк құқықтық актiлердiң, алқа Жарғысының талаптарын бұзғаны үшiн адвокаттар алқасының мүшелерi тәртiптiк жауапкершiлiкке тартылуы мүмкiн.
2. Тәртiптiк iс жүргiзу адвокаттар алқасы төралқасының құзыретiне жатады.
3. Тәртiптiк жаза шаралары, оларды қолдану, алып тастау мен шағымдану тәртiбi адвокаттар алқасының Жарғысымен белгiленедi.
Пысықтау сұрақтары:
1.Адвокаттар алқасы
2.Адвокаттар алқасына мүшелік
3.Адвокаттар алқасы мүшесінің құқықтары мен імндеттері
4.Адвокаттаралқасы мүшелерін жауапқа тарту
Қолданылған әдебиеттер
1) Тыныбаев С.Адвокатура и адвокатская деятельность в РКАлматы,2004.
2)Жалыбин С.М.Правовое положение адвоката в уголовном судопроизводстве Алматы ,1998
3)Мазур Н.В. Адвокатская деятельность вРК.-Караганда , 2006
4)Мазур НВ.Адвокат в уголовном процессе.-Астана, 2005
Тақырып 7. Заң консультациясы, адвокаттық контора: адвокаттық қызметті ұйымдастырудың нысандары
Адвокаттық қызметті ұйымдастырудың нышандары
Заң консультациясы
Адвокаттық контора-мекеме нысанындағы коммерциялық емес ұйым.
Заңдық тұлғаның тіркелуінсіз адвокаттың жеке қызметі
Заң консультациясы
1. Заң көмегiн көрсету жөнiндегi жұмысты ұйымдастыру үшiн адвокаттар алқасының төралқасы заң консультацияларын құрады. 2. Заң консультациясы орналасатын жердi адвокаттар алқасының төралқасы белгiлейдi. 3. Заң консультациясы адвокаттар алқаларының құрылымдық бөлiмшесi (филиалы) болып табылады. Оның өз атауы мен тиiстi адвокаттар алқасына тиесiлiлiгi белгiленген мөрi мен мөртаңбасы, заң көмегiн көрсетудi ұйымдастыру үшiн қажеттi өзге де атрибутикасы болады. Заң консультациясы адвокаттар алқасының жалпы жиналысы (конференциясы) бекiткен Ереже негiзiнде iс-қимыл жасайды. 4. Заң консультациясын адвокаттар алқасының төралқасы тағайындайтын меңгерушi басқарады.Адвокат кеңсесi
1. Адвокат кеңсесi мекеме нысанындағы коммерциялық емес ұйым болып табылады. 2. Адвокат кеңсесi адвокаттардың заң көмегiн көрсетуiнiң материалдық, ұйымдастырушылық-құқықтық және өзге де шарттарын қамтамасыз ету мақсатында құрылады/ұйымдастырылады/. 3. Адвокат кеңсесiн адвокаттар алқасының мүшесi (мүшелерi) құрады. Адвокат тек бiр ғана адвокат кеңсесiнiң құрылтайшысы (тең құрылтайшысы) бола алады. 4. Бiр адвокат құрған адвокат кеңсесi өз қызметiн Жарғының негiзiнде жүзеге асырады. Адвокат кеңсесiн бiрнеше адвокат құрған жағдайда Құрылтай шарты да құрылтай құжаты да болуы мүмкiн.Адвокат кеңсесiнiң құрылтайшысы (құрылтайшылары) мемлекеттiк тiркеуден өткен соң он күн мерзiмде бұл туралы тиiстi адвокаттар алқасына жазбаша хабарлауға және оның қарамағына адвокат кеңсесiнiң құрылтай құжаттарын беруге мiндеттi. 5. Адвокат кеңселерiн құруға мемлекеттiк органдардың арнайы рұқсаты талап етiлмейдi. Адвокаттық қызметтi жеке-дара жүзеге асыру
1. Кәсiби қызметтi жеке-дара жүзеге асыруға шешiм қабылдаған адвокат бұл туралы адвокаттар алқасын хабардар етедi. Хабарламада адвокаттың тегi, аты, әкесiнiң аты, оның тұрақты тұратын жерi көрсетiледi. 2. Кәсiби қызметтi заңды тұлға құрмай жеке-дара жүзеге асыратын адвокат банктерде есеп айырысу және өзге де шоттар, жеке мөр, мөртабандар, жеке бланкiлер иеленуге құқылы.
Пысықтау сұрақтары:
1.Заң кеңесі түсінігі
2.Кәсіби заң көмегі мен құқықтық көмек ерекшелігі
Қолданылған әдебиеттер
1) Тыныбаев С.Адвокатура и адвокатская деятельность в РКАлматы,2004.
2)Жалыбин С.М.Правовое положение адвоката в уголовном судопроизводстве Алматы ,1998
3)Мазур Н.В. Адвокатская деятельность вРК.-Караганда , 2006
4)Мазур НВ.Адвокат в уголовном процессе.-Астана, 2005
Тақырып 8. Заңды және жеке тұлғаларға адвокаттардың құқықтық көмегі
Құқықтық және заңды көмек: ұқсастық және айырмашылық
Адвокаттарды таңдау бостандығы
Адвокатпен көрсетілген заң көмегінің төлемақысы
Заң көмегі төлемақсынан босату негіздері мен тәртібі
Құқықтық көмектің жеке түрлерін көрсету кезеңдері
Заң көмегiн көрсете отырып, адвокаттар: 1) шешiлуi кәсiби заң бiлiмдерiн қажет ететiн мәселелер бойынша консультациялар, түсiндiрмелер, кеңестер мен жазбаша қорытындылар бередi; 2) талап қою арыздарын, шағымдар мен құқықтық сипаттағы басқа құжаттарды жасайды; 3) анықтау, алдын ала тергеу органдарында, соттарда, мемлекеттiк және өзге де органдарда, ұйымдарда және азаматтармен қарым-қатынастарда жеке және заңды тұлғалардың өкiлдiгi мен оларды қорғауды жүзеге асырады. 2. Адвокаттар заңдарда тыйым салынбаған өзге де заң көмегiн көрсетедi. 3. Көмек сұрап келген адам адвокатты таңдап алуға ерiктi, бұған адвокат оған тегiн заң көмегiн көрсету үшiн сондай-ақ, егер қорғалушы өзiне адвокат таңдап алмаса немесе таңдай алмаса, оның қатысуы мiндеттi болатын қылмыстық iстер бойынша қорғаушы ретiнде тағайындалатын жағдайлар қосылмайды. 4. Қылмыстық iстер жөнiндегi кәсiби қорғауды тек адвокаттар ғана жүзеге асыра
Адвокаттар көрсеткен көмекке ақы төлеу, қорғаужәне өкiлдiк етумен байланысты шығындарды өтеу
1. Адвокаттар көрсеткен заң көмегiне ақы төлеу мөлшерi, қорғаумен және өкiлдiк етумен байланысты шығындарды өтеу көмек сұрап келген адаммен адвокат жасасатын жазбаша келiсiмде белгiленедi. Келiсiм жасасу Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады. 2. Заңдарда көзделген жағдайларда, адвокат көрсеткен заң көмегiне ақы төлеу, iссапар, көлiк және оның басқа да шығындарын төлеу, анықтау, алдын ала тергеу органдарының қаулылары және сот ұйғарымдары бойынша бюджет қаражатынан жүргiзiледi. 3. Адвокат көрсететiн заң көмегiне ақы төлеудiң және осы баптың 2-тармағында көзделген жағдайларда қорғау мен өкiлдiк етуге байланысты шығыстарды өтеудiң мөлшерi мен тәртiбiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi. Заң көмегiне ақы төлеуден босату
1.Адвокаттар сенiм бiлдiрушiлердiң өтiнiштерi бойынша: 1) алимент өндiрiп алу туралы, асыраушысының қайтыс болуына, жұмыспен байланысты мертiгуiне немесе денсаулығының өзгедей бұзылуы арқылы келтiрiлген зиянды өтеу туралы iстердi жүргiзу кезiнде бiрiншi сатыдағы соттарда талап қоюшыларға; 2) Отан соғысына қатысушылар мен оларға теңестiрiлген адамдарға, мерзiмдi қызметтегi әскери қызметшiлерге, I және II топтағы мүгедектерге, жасы жөнiнен зейнеткерлерге, егер бұл кәсiпкерлiк қызмет мәселелерiне байланысты болмаса, консультациялар беру кезiнде; 3) зейнетақылар мен жәрдемақылар тағайындау туралы өтiнiштердi дайындау кезiнде азаматтарға; 4) ақтау мәселелерi жөнiнде кеңестер беру кезiнде адамдарға заң көмегiн тегiн көрсетедi. 2. Адвокаттардың тегiн заң көмегiн көрсету тәртiбi адвокаттар алқасының жарғысында белгiленедi. 3. Азаматтарды олардың материалдық жағдайы ескерiле отырып, адвокаттар алқасының төралқасы, заң консультациясының меңгерушiсi, адвокат кеңсесiнiң иесi (иелерi) және өз қызметiн заңды тұлғаны тiркемей жеке дара жүзеге асыратын адвокат заң көмегiне ақы төлеуден босата алады. 4. Осы бапта көзделген жағдайларда адвокаттың көрсеткен заң көмегiне ақы төлеу тиiсiнше адвокаттар алқасының, адвокат кеңсесiнiң қаражаты есебiнен жүргiзiледi.
Қазақстан Республикасындағы адвокат
1. Адвокат - жоғары заң бiлiмi бар, адвокаттық қызметтi жүзеге асыру құқығына лицензия алған, мiндеттi түрде адвокаттар алқасының мүшесi болып табылатын және осы Заңмен регламенттелетiн адвокаттық қызмет шеңберiнде кәсiптiк негiзде заң көмегiн көрсететiн Қазақстан Республикасының азаматы. 2. Қасақана қылмыс жасағаны үшiн сотталған, белгiленген тәртiппен әрекетке қабiлетсiз немесе әрекетке қабiлеттiлiгi шектеулi деп танылған, адвокаттар алқасынан шығарылған, тәртiптiк жағымсыз әрекет жасағаны үшiн құқық қорғау органдарынан босатылған адам - босатылған күнiнен бастап бiр жыл бойы, сондай-ақ лицензиясының қолданылуы осы Заңда белгiленген тәртiппен тоқтатылған адам адвокат бола алмайды.
Пысықтау сұрақтары:
1.Жеке тұлғаларға заң көмегін көрсету
2.Тұлғаларға заң көмегін көрсетуші адвокаттық құқықтық мәртебесі
Қолданылған әдебиеттер
1) Тыныбаев С.Адвокатура и адвокатская деятельность в РКАлматы,2004.
2)Жалыбин С.М.Правовое положение адвоката в уголовном судопроизводстве Алматы ,1998
3)Мазур Н.В. Адвокатская деятельность вРК.-Караганда , 2006
4)Мазур НВ.Адвокат в уголовном процессе.-Астана, 2005
Тақырып 9. Адвокатық кәсіби этикасы
Адвокаттың этикасы түсінігі, пәні және мазмұны
Адвокаттың мінез –құлқы ережесі
Адвокаттық құпия
Адвокаттың мiндеттерi
1. Адвокат заң талаптарын сақтауға, адвокатураны ұйымдастыру мен оның қызметiнiң принциптерiн басшылыққа алуға, кәсiптiк мiнез-құлық нормаларының талаптары мен адвокаттық құпияны сақтауға мiндеттi. 2. Егер адвокат осы iс бойынша мүдделерi көмек сұрап өтiнiш жасаған адамның (тараптардың өзара келiсiмi бойынша ара ағайын болған жағдайларды қоспағанда) мүдделерiне қайшы келетiн адамдарға заң көмегiн көрсетiп жүрсе немесе бұдан бұрын көрсеткен болса немесе судья, прокурор, анықтауды жүргiзушi адам, тергеушi, сарапшы, маман, аудармашы, куә, жәбiрленушi немесе куәгер, азаматтық талап қоюшы немесе азаматтық жауапкер ретiнде iске қатысқан жағдайларда, сондай-ақ егер iстi тергеуге немесе қарауға адвокатпен жақын туыстық қатынастағы лауазымды адам қатысса, ол заң көмегiн көрсету туралы тапсырмадан бас тартуға мiндеттi. 3. Адвокат заң көмегiн көрсетуге байланысты өзiне мәлiм болған мәлiметтердi құпия сақтауға мiндеттi және көмек сұрап өтiнiш жасаған адамның келiсiмiнсiз оларды жария етуге құқығы жоқ. 4. Iс бойынша адвокаттың көмек сұрап өтiнiш жасаған адамның жағдайын нашарлататын құқықтық позиция ұстануына тыйым салынады. 5. Адвокаттың қылмыстық iс бойынша қабылданған тапсырмадан бас тартуға құқығы жоқ және ол қорғалатын адамның немесе адвокаттың өзiнiң көзқарасы бойынша әдiлетсiз үкiм шығарылған жағдайда оған белгiленген тәртiппен шағым жасауға мiндеттi. 6. Адвокатқа мемлекеттiк қызметте болуға және кәсiпкерлiк қызметпен айналысуға, оқытушылық, ғылыми немесе шығармашылық қызметтен басқа өзге де ақы төленетiн қызметпен айналысуға тыйым салынады.
Адвокаттың кәсiби мiнез-құлық нормалары
Адвокат заң көмегiн көрсету кезiнде мынадай кәсiптiк ережелердi сақтауға тиiс: 1) көп күш-жiгер не уақыт жұмсауды талап ететiн қажеттi әрекеттер жасаудан жасқанбай ыждағаттылық пен құлшыныс бiлдiру; 2) заң мәселелерiн қарап жатқан органдар мен лауазымды адамдарға қатысты өзiн әдептi ұстау; 3) өз кәсiби мiнез-құлқын көмек сұрап өтiнiш жасаған адамның құқықтары мен заңды мүдделерiне сәйкес қалыптастыра және тежей отырып, iстi негiзсiз сөзбұйдаға салуға, заң көмегiн көрсетудiң заңсыз әдiстерiне, алдауға жол бермеу; 4) көмек сұрап өтiнiш жасаған адамның мүдделерiне адал болу және оның мүдделерiне қарсы қандай да болмасын әрекет жасамау.
Пысықтау сұрақтары:
1.Кәсіби заң этикасы
2.Адвокаттың этикасы принциптері мен маңызы
Қолданылған әдебиеттер
1) Тыныбаев С.Адвокатура и адвокатская деятельность в РКАлматы,2004.
2)Жалыбин С.М.Правовое положение адвоката в уголовном судопроизводстве Алматы ,1998
3)Мазур Н.В. Адвокатская деятельность вРК.-Караганда , 2006
4)Мазур НВ.Адвокат в уголовном процессе.-Астана, 2005
Тақырып 10. Адвокаттың ораторлық өнерін негіздері:адвокаттың соттық сөйлеуі
Адвокат қызметіндегі ораторлық өнердің мәні
Адвокаттың сөйлеу мінез-құлқының этикасы
Сотық сөйлеудің міндетті элементтері
Адвокаттың жазбаша сөз мәдениеті
Пысықтау сұрақтары:
Адвокат қызметіндегі ораторлық өнердің мәні
Адвокаттың сөйлеу мінез-құлқының этикасы
Қолданылған әдебиеттер
1) Тыныбаев С.Адвокатура и адвокатская деятельность в РКАлматы,2004.
2)Жалыбин С.М.Правовое положение адвоката в уголовном судопроизводстве Алматы ,1998
3)Мазур Н.В. Адвокатская деятельность вРК.-Караганда , 2006
4)Мазур НВ.Адвокат в уголовном процессе.-Астана, 2005
Тақырып 11. Қылмыстық сот өндірісндегі адвокаттың қатысуы
Адвокаттың қылмыстық процесте қатысуы көмегі
Адвокат –қорғаушы және айыпталушының қорғануға құқылы
Қорғаудың мақсаты мен міндеттері
1. Қорғаушы - заңда белгiленген тәртiппен сезiктiлер мен айыпталушылардың құқықтары мен мүдделерiн қорғауды жүзеге асыратын және оларға заң көмегiн көрсететiн адам. 2. Қорғаушы ретiнде адвокат қатысады. Күдiктiлердiң, айыпталушылардың, сотталушылардың құқықтары мен мүдделерiн қорғауды адвокатпен қатар күдiктiнiң, айыпталушының, сотталушының жұбайы (зайыбы), жақын туыстары немесе заңды өкiлдерi, кәсiподақтардың және осы бiрлестiктер мүшелерiнiң iстерi бойынша басқа да қоғамдық бiрлестiктердiң өкiлдерi жүзеге асыра алады. Шетелдiк адвокаттардың iске қорғаушылар ретiнде қатысуына, егер бұл Қазақстан Республикасының тиiстi мемлекетпен жасасқан халықаралық шартында өзара негiзде көзделсе, заңнамада белгiленген тәртiппен жол берiледi. 3. Қорғаушы айып тағылған не адам осы Кодекстiң 68-бабының бiрiншi бөлiгiне сәйкес сезiктi деп танылған кезден бастап iске қатысуға жiберiледi. 4. Бiр адам, егер сезiктiнiң, айыпталушының бiреуiнiң мүддесi екiншiсiнiң мүддесiне қайшы келетiн болса, олардың екеуiне бiрдей қорғаушы бола алмайды. 5. Адвокаттың өзiне қабылдаған сезiктiнi немесе айыпталушыны қорғаудан бас тартуға құқы жоқ.. Қорғаушының мiндеттi қатысуы
1. Қорғаушының қылмыстық iс бойынша iс жүргiзуге қатысуы, егер: 1) ол туралы күдiктi, айыпталушы, сотталушы өтiнiш жасаса; 2) күдiктi, айыпталушы, сотталушы кәмелетке толмаса; 3) күдiктi, айыпталушы, сотталушы дене немесе психикалық кемiстiгiнен өзiнiң қорғану құқығын өз бетiнше жүзеге асыра алмаса; 4) күдiктi, айыпталушы, сотталушы сот iсi жүргiзiлетiн тiлдi бiлмесе; 5) адам жазалау шарасы ретiнде он жылдан астам мерзiмге бас бостандығынан айырылу, өмiр бойы бас бостандығынан айырылу не өлiм жазасы тағайындалуы мүмкiн болатын қылмысты жасағаны үшiн айыпталса 6) айыпталушыға, сотталушыға бұлтартпау шарасы ретiнде қамауға алу қолданылса немесе ол мәжбүр етiлiп стационарлық сот-психиатриялық сараптамаға жiберiлсе; 7) күдiктiлердiң, айыпталушылардың, сотталушылардың мүдделерi арасында қайшылық болып, олардың бiреуiнiң қорғаушысы болса; 8) қылмыстық iс бойынша iс жүргiзуге жәбiрленушiнiң (жеке айыпталушының) немесе азаматтық талапкердiң өкiлi қатысса; 9) iс сотта қаралған кезде мемлекеттiк айыптаушы қатысса; 10) айыпталушы, сотталушы Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлерде болса және алдын ала тергеу органдарына келуден жалтарса міндетті. 2. Қорғаушының қатысуы осы баптың бiрiншi бөлiгiнiң 1-6, 10-тармақтарында көзделген жағдайларда адам күдiктi, айыпталушы, сотталушы болып танылған кезден бастап, 7-тармағында көзделген жағдайларда - күдiктiлердiң, айыпталушылардың, сотталушылардың мүдделерiнiң арасындағы қайшылық анықталған кезден бастап, 8-9-тармақтарда көзделген жағдайларда - айыпталушыны сотқа берген сәттен бастап қамтамасыз етiледi. 3. Егер осы баптың бiрiншi бөлiгiнде көзделген мән-жайлар болған кезде қорғаушыны күдiктiнiң, айыпталушының, сотталушының өзi, олардың заңды өкiлдерi, сондай-ақ олардың тапсыруы бойынша басқа да адамдар шақырмаса, қылмыстық процестi жүргiзушi орган процестiң тиiстi сатысында қорғаушының қатысуын қамтамасыз етуге мiндеттi, орган ол туралы адвокаттардың кәсiптiк ұйымы үшiн мiндеттi қаулы шығарады. .Қорғаушыны шақыру, тағайындау, ауыстыру, оның еңбегiне ақы төлеу
1. Қорғаушыны күдiктi, айыпталушы, сотталушы, олардың заңды өкiлдерi, сондай-ақ күдiктiнің, айыпталушының, сотталушының тапсырмасы бойынша немесе келiсiмiмен басқа да адамдар шақырады. Күдiктi, айыпталушы, сотталушы қорғану үшiн бiрнеше қорғаушыларды шақыруға құқылы. 2. Күдiктiнiң, айыпталушының, сотталушының сұрауы бойынша қорғаушының қатысуын қылмыстық процестi жүргiзушi орган қамтамасыз етедi. 3. Таңдалып алынған немесе тағайындалған қорғаушының ұзақ мерзiм (кемiнде бес тәулiк) iшiнде қатысуы мүмкiн болмайтын жағдайларда қылмыстық процестi жүргiзушi орган күдiктiге, айыпталушыға немесе сотталушыға басқа қорғаушы шақыруды ұсынуға немесе адвокаттардың кәсiптiк ұйымы немесе оның құрылымдық бөлiмшелерi арқылы қорғаушы тағайындауға шаралар қолдануға құқылы. Қылмыстық процестi жүргiзушi органның қорғаушы ретiнде белгiлi бiр адамды шақыруға ұсыныс жасауға құқығы жоқ. 4. Ұстау немесе күзетпен ұстау жағдайында, егер күдiктi, айыпталушы, сотталушы таңдаған қорғаушының келуi жиырма төрт сағаттың iшiнде мүмкiн болмаса, қылмыстық iзге түсудi жүзеге асырушы орган күдiктiге, айыпталушыға немесе сотталушыға басқа қорғаушы шақыруды ұсынады, ал одан бас тартылған жағдайда қорғаушыны адвокаттардың кәсiптiк ұйымы немесе оның құрылымдық бөлiмшелерi арқылы тағайындауға шаралар қолданады. 5. Адвокаттың еңбегiне ақы төлеу қолданылып жүрген заңдарға сәйкес жүргiзiледi. Қылмыстық процестi жүргiзушi орган оған негiз болған кезде күдiктiнi, айыпталушыны, сотталушыны заңгерлiк көмекке ақы төлеуден толық немесе iшiнара босатуға құқылы. Бұл жағдайда еңбекке ақы төлеу мемлекеттiң есебiнен жүргiзiледi. 6. Адвокат анықтау, алдын ала тергеу жүргiзуде немесе сотта осы Кодекстiң 71-бабының үшiншi бөлiгiнде көзделген, клиентпен келiсiм жасаспастан тағайындау бойынша қатысқан жағдайда да адвокаттардың еңбегiне ақы төлеу жөнiндегi шығындар мемлекеттiң есебiнен жатқызылуы мүмкiн. 7. Егер қылмыстық iс бойынша iс жүргiзуге бiрнеше қорғаушы қатысқан жағдайда қорғаушының қатысуы қажеттi iс жүргiзу әрекетi тиiстi күдiктiнiң, айыпталушының, сотталушының қорғаушыларының түгел қатыспауынан заңсыз деп таныла алмайды. 8. Қорғаушы қылмыстық процестi жүргiзушi органға өзiнiң жағдайын растау үшiн жеке басын куәландыратын құжаттарды және тиiстi жағдайларда: адвокатурадан екендiгiн растайтын құжат пен заң консультациясының адвокатқа аталған iске қатысу құқығын бiлдiретiн ордерiн немесе маңызы бойынша онымен тең құжатты; қоғамдық бiрлестiктiң немесе оның басшы органының қорғаушыны тағайындау туралы шешiмiн; күдiктiмен, айыпталушымен, сотталушымен туыстық қатынасын растайтын құжатты ұсынады.Қорғаушыдан бас тарту
1. Сезiктi, айыпталушы iс бойынша iс жүргiзудiң кез келген сәтiнде қорғаушыдан бас тартуға құқылы, бұл оның өзiн қорғауды өз бетiнше жүзеге асыру ниетiн бiлдiредi. Қорғаушыдан бас тартуға, қорғаушы болып тағайындала алатын қорғаушы не адвокат қатысып отырған кезде, сезiктiнiң, айыпталушының бастамасы бойынша ғана жол берiледi. Заңгерлiк көмекке ақы төлеу үшiн қаражаттың жоқтығы себептi қорғаушыдан бас тарту қабылданбайды. Бас тарту жазбаша нысанда ресiмделедi немесе тиiстi тергеу не сот әрекетiнiң хаттамасында көрсетiледi. 2. Осы Кодекстiң 71-бабының бiрiншi бөлiгiнiң 2) - 4), 5) (жазалау шарасы ретiнде өлiм жазасы тағайындалуы мүмкiн қылмыстарды жасаған адамды айыптау кезiнде), 6) тармақтарында (айыпталушыны тұрақты сот-психиатриялық сараптамаға мәжбүрлеп жiберу кезiнде) көзделген жағдайларда айыпталушының қорғаушыдан бас тартуын қылмыстық процестi жүргiзушi органның қабылдауына болмайды. 3. Қорғаушыдан бас тарту айыпталушыны немесе сезiктiнi кейiн қорғаушының iске қатысуына рұқсат ету туралы өтiнiш жасау құқығынан айырмайды. Қорғаушының iске қатысуы осы уақытқа дейiн тергеу немесе сот талқылауының барысында жасалған әрекеттердi қайталауға әкеп соқтырмайды.
Қолданылған әдебиеттер
1) Тыныбаев С.Адвокатура и адвокатская деятельность в РКАлматы,2004.
2)Жалыбин С.М.Правовое положение адвоката в уголовном судопроизводстве Алматы ,1998
3)Мазур Н.В. Адвокатская деятельность вРК.-Караганда , 2006
4)Мазур НВ.Адвокат в уголовном процессе.-Астана, 2005
Тақырып 12.Адвокаттың азаматтық сот өндірісіне қатысуы
Азаматтық іс бойынша консультация: түсінігі, мәні, негізіг кезеңдері
Іс бойынша тапсырмаларды қабылдау
Азаматтардың сотқа жүгіну және сотта өкіл болу құқығы
Сотқа дейінгі іс материалдарды дайындауға адвокаттың қатысуы
Соттық істерді талқылауға адвокаттың қатысуы
1. Азаматтар соттағы ісін өздері немесе өкілі арқылы жүргізуге құқылы. Сот өкілдері дегеніміз өзіне жүктелген өкілеттігінің негізінде өкілденушіге ұтымды шешім шығаруына күшін сала отырып, өзінің азаматтық және процесуалдық құқықтарын дұрыс пайдалана білуіне көмектесуші. Сотта өкілдің іске қатысуы объективті ақиқатқа жетуіне көмегін тигізеді. Әрекет қабілеттігі жоқ азаматтардың істерін олардың заңды өкілдері, ал заңды тұлғалардың ісін сотта олардың органдары мен өкілдері жүзеге асырады. Яғни ұйымдардың ісін сотта оларға заңмен, нормативті – құқықтық актілермен немесе құрылтай құжаттарымен берілген өкілеттіктердің шегінде іс - әрекет жасайтын олардың органдары және тиісті өкілеттіктер берілген олардың өкілдері жүргізеді. Заңды тұлғалардың басшылары сотқа олардың қызметтік жағдайын немесе өкілеттіктерін куәландыратын құжаттар береді, соның негізінде олар сотта өкіл болып қатыса алады. Азаматтық – процесуалдық заңдарға сәйкес мыналар:
адвокаттар;
заңды тұлғалардың қызметкерлері – осы заңды тұлғалардың істері бойынша;
кәсіподақтың уәкілетті адамдары – осы кәсіподақтың жұмысшыларының, қызметшілерінің, басқа да адамдардың істері бойынша, олардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау үшін;
заңмен, жарғымен немесе ережемен осы ұйымдар мүшелерінің құқықтары мен мүдделерін қорғау құқығы берілген ұйымдардың уәкілетті адамдары;
заңмен, жарғымен немесе ережемен басқа адамдардың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау құқығы берілген ұйымдардың уәкілетті адамдары;
іске қатысушылардың өтініші бойынша сот рұқсат еткен басқа да адамдар сотта өкілдер болып қатыса алады.
Сондай – ақ заңда сотта өкіл бола алмайтын тұлғалар да көрсетілген:
кәмелет жасына толмағандар мен қамқоршысы мен қорғаншы аясындағылар;
адвокаттар алқасынан шығып қалған адвокаттар;
судьялар, тергеушілер, прокурорлар мен өкілді органның депутаттары;
адвокатура туралы заңмен белгіленген ережелерді бұза отырып, заң көмегін көрсету туралы тапсырма алған адвокаттар;
азамат, егер мүдделері өзі өкіл болып отырған адамның мүдделеріне қайшы келетін адамдарға осы іс бойынша заң көмегін көрсетсе немесе бұрын көрсеткен болса, сондай – ақ судья, прокурор, сарапшы, маман, аудармашы, куә ретінде қатысса, егер ол істі қарауға қатысушы лауазымды тұлғамен туыстық қатынаста болса;
2.Істі өкіл арқылы жүргізу соттың барлық инстанцияларында мүмкін. Өкілдіктің түрі өкілденушінің заңды айғақтарына, заңды еркінің мәніне қарай 2 топқа бөлінеді:
1). Шартты өкілдік немесе ерікті өкілдік, яғни шартты өкілдік өкілденуші мен өкілдің арасындағы шарттың негізінде пайда болады. Өкілдік кей жағдайларда тұрақты заңды тұлғаның қызметкерлерімен еңбек шарты негізінде де пайда болады. Бұндай жағдайда өкілденуші мен өкілдің арасындағы қатынас еңбек шартымен және еңбек заңымен реттеледі. Шартты өкіл болып:
адвокаттар;
заң кеңесшісі, яғни олар өзі жұмыс атқаратын мекеменің, ұйымның заңды мүддесін сотта қорғау үшін қатысады, сондай – ақ мекеменің өкілі болып кез – келген өкілдің өкілеттігін растайтын құжаты бар азамат сотта өкіл болып қатысады;
өкілеттік берілген басқа да тұлғалар соттың келісімі бойынша іске шартты өкіл ретінде қатыса алады;
қоғамдық өкілдер өзінің қоғамының қызметкерлері мен жұмысшысының немесе сол қоғам қорғауындағы азаматтардың атынан өкілдік жүргізеді.
2). Міндетті өкілдік, яғни міндетті өкілдікке заңды өкілдік жатады. Заңды өкілдер әрекетқабілеттігі шектелген немесе әрекетқабілеттігі жоқ азаматтарға , он төрт жасқа толмаған жасөспірімдерге заңды өкілдер болып ата – аналары, қамқоршылары мен қорғаншылыры тағайындалады. Баланың құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау үшін өкілдік құқы тіркелген неке болса әкесі мен шешесіне ортақ болады. Ал егер тіркелмеген некеде болса немесе әкелікті тану туралы соттың шешімі болмаса заңды өкіл болып – анасы қатысады.Ал сотта заңды өкіл ретінде қорғаншы мен қамқоршы әкімшілік акт негізінде қатысады, яғни олар кез – келген мемлекеттік органда, сондай – ақ сотта өз қарамағындағылардың құқытары мен бостандықтарын, әрі заңды мүдделерін қорғайды. Жүйке ауруы немесе ақыл – есінің кемдігі салдарынан өз әрекеттерінің мәнін түсіне алмайтын немесе не істегенін білмейтін азаматты сот әрекетқабілеттігі жоқ деп танып, оған қорғаншы белгілейді. Ал спирт ішімдігіне немесе есірткі заттарға салыну салдарынан өзінің отбасын материалдық жағынан ауыр жағдайға ұшыратқан азаматтың әрекетқабілеттігін сот шектеп, оған қамқоршы белгілейді. Осы қамқоршы мен қорғаншылар сотта өздерінің қорғаншыларына қатысты істе өкіл болып қатыса алады. Заңды өкілдер сотқа қатысу үшін :
баланың тиісті ата – анадан тууы;
қамқоршы мен қорғаншылыққа алғаны туралы тиісті құжат, яғни соттың шешімі болуы тиіс.
3. Өкілдің өкілеттігі нотариаттық кеңседе расталған сенімхат арқылы жүргізіледі. Кәсіподақ пен басқа ұйымдардың уәкілеттік берілген адамдары сотқа осы іс бойынша өкілдікті жүзеге асыруға арналған тапсырманы куәландыратын құжаттарды беруі тиіс. Заңды тұлғаның атынан сенімхатты тиісті заңды тұлғаның басшысы немесе өзге уәкілетті адамы береді. Ал адвокаттың нақты істі жүргізуге арналған өкілеттігі заң консультациясы немесе адвокаттық кеңсе берген ордермен, ал егер адвокат өз қызметін дербес жүргізген жағдайда адвокат пен клиенттің жасасқан шартпен куәландырылады. Сотта іс жүргізуге арналған өкілеттік өкілге:
талап арызға қол қоюды;
істі аралық сотқа беруді;
талап қоюды тануды, талап қоюдың нысанасын немесе негіздемесін өзгертуді;
бітімгершілік келісім жасауды;
өкілеттікті басқа адамға беруді;
соттың қаулысына шағым беруді;
соттың қаулысын мәжбүрлеп орындатуды талап етуді;
берілген мүлікті немесе ақшаны алуды қоспағанда, өкілдік берушінің атынан барлық іс жүргізу әрекеттерін жасауға құқық береді. Осылардың әрқайсысын жасауға өкілеттілік өкілдік беруші берген сенімхатта көрсетілуі тиіс.
Пысықтау сұрақтары:
Сотта өкілдік етудің және соттағы өкілдің түсінігі
Сотта өкіл бола алмайтын тұлғалар
Өкілдіктің негіздері мен түрлері
Соттағы өкілдің өкілеттіктері
Қолданылған әдебиеттер
1) Тыныбаев С.Адвокатура и адвокатская деятельность в РКАлматы,2004.
2)Жалыбин С.М.Правовое положение адвоката в уголовном судопроизводстве Алматы ,1998
3)Мазур Н.В. Адвокатская деятельность вРК.-Караганда , 2006
4)Мазур НВ.Адвокат в уголовном процессе.-Астана, 2005
Тақырып 13.Басқа да юрисдикциялық өндірістерге адвокаттың қатысуы
Әкімшілік өндірісте қорғаушы және өкіл ретінде адвокатың қатысуы
1. Қорғаушы - әкiмшiлiк жауапқа тартылушы адамның құқықтары мен мүдделерiн заңда белгiленген тәртiппен қорғауды жүзеге асыратын және оған заң көмегiн көрсететiн адам. 2. Қорғаушы ретiнде адвокаттар, әкiмшiлiк жауапқа тартылушы адамның жұбайы (зайыбы), жақын туыстары немесе заңды өкiлдерi, кәсiподақтардың және қоғамдық бiрлестiк мүшелерiнiң iстерi бойынша осы бiрлестiктердiң өкiлдерi жiберiледi. Егер заңда белгiленген тәртiппен өзара қатынас негiзiнде Қазақстан Республикасының тиiстi мемлекетпен халықаралық шартында көзделсе, шетелдiк адвокаттар iске қорғаушы ретiнде қатысуға жiберiледi. 3. Қорғаушы әкiмшiлiк жауапқа тартылушы адамды әкiмшiлiк ұстау кезiнен немесе әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы хаттама жасалған кезден бастап iске қатысуға араластырылады. 4. Егер бiрiнiң мүдделерi екiншiсiнiң мүдделерiне қайшы келсе, әкiмшiлiк жауапқа тартылатын екi адамға бiр адамды қорғаушы етуге болмайды. 5. Адвокаттың әкiмшiлiк жауапқа тартылушы адамды өз мойнына алған қорғаудан бас тартуға құқығы жоқ. Қорғаушының мiндеттi түрде қатысуы
1. Әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iс жүргiзуге мынадай жағдайларда, егер: 1) әкiмшiлiк жауапқа тартылушы адам бұл жөнiнде өтiнiш жасаса; 2) әкiмшiлiк жауапқа тартылушы адам дене немесе психикалық кемiстiктерi салдарынан өзiн қорғау құқығын өз бетiнше жүзеге асыра алмайтын болса; 3) әкiмшiлiк жауапқа тартылушы адам iс жүргiзiлiп отырған тiлдi бiлмесе; 4) iстiң материалдарында әкiмшiлiк жауапқа тартылушы адамға медициналық сипатта мәжбүрлеу шаралары белгiленуi мүмкiн деп пайымдайтын деректер болса; 5) әкiмшiлiк жауапқа тартылушы адам кәмелетке толмаған болса, қорғаушының қатысуы мiндеттi. 2. Егер осы баптың бiрiншi бөлiгiнде көзделген мән-жайлар болған жағдайда әкiмшiлiк жауапқа тартылушы адамның өзi, оның заңды өкiлдерi, сондай-ақ оның тапсыруымен басқа да адамдар қорғаушы шақырмаса, әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстi қарауға уәкiлеттi судья, орган (лауазымды адам) iс жүргiзудiң тиiстi сатысында қорғаушының қатысуын қамтамасыз етуге мiндеттi, бұл туралы олар кәсiби адвокаттар ұйымына мiндеттi қаулы шығарады. Қорғаушыны шақыру, тағайындау, ауыстыру, оның еңбегiне ақы төлеу1. Қорғаушыны, өзi жөнiнде әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iс жүргiзiлiп жатқан адам, оның заңды өкiлдерi, сондай-ақ өзiне қатысты әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iс жүргiзiлiп жатқан адамның тапсыруымен немесе келiсуiмен басқа да адамдар шақырады. Өзi жөнiнде әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iс жүргiзiлiп жатқан адам қорғау үшiн бiрнеше қорғаушы шақыруға құқылы. 2. Өзi жөнiнде әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iс жүргiзiлiп жатқан адамның өтiнуi бойынша әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстi қарауға уәкiлеттi судья, орган (лауазымды адам) қорғаушының қатысуын қамтамасыз етедi. 3. Таңдалған немесе тағайындалған қорғаушының қатысуы мүмкiн болмаған жағдайларда, әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстi қарауға уәкiлеттi судья, орган (лауазымды адам) өзi жөнiнде әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iс жүргiзiлiп жатқан адамға жиырма төрт сағат iшiнде басқа қорғаушы шақыруды ұсынуға немесе адвокаттар алқасы немесе оның құрылымдық бөлiмшелерi арқылы қорғаушы тағайындауға шаралар қолдануға құқылы. Өзi жөнiнде әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iс жүргiзiлiп жатқан адамға әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстi қарауға уәкiлеттi судьяның, органның (лауазымды адамның) қорғаушы ретiнде белгiлi бiр адамды шақыруға ұсыныс айтуға құқығы жоқ. 4. Әкiмшiлiк ұстау жағдайында, егер өзi жөнiнде әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iс жүргiзiлiп жатқан адам таңдаған қорғаушының үш сағат iшiнде келуi мүмкiн болмаса, өзi жөнiнде әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iс жүргiзiлiп жатқан адамға әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстi қарауға уәкiлеттi судья, орган (лауазымды адам) басқа қорғаушы шақыруды ұсынады, ал одан бас тартылған жағдайда адвокаттар алқасы немесе оның құрылымдық бөлiмшелерi арқылы қорғаушыны тағайындауға шаралар қолданады. 5. Адвокаттың еңбегiне ақы заңдарға сәйкес төленедi. Әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстердi қарауға уәкiлеттi судья, орган (лауазымды адам) негiз болған жағдайда өзi жөнiнде әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iс жүргiзiлiп жатқан адамды заң көмегiне ақы төлеуден толық немесе iшiнара босатуға құқылы. Бұл жағдайда еңбекке ақы мемлекет есебiнен төленедi. 6. Адвокат клиентпен iс жүргiзуге келiсiм жасаспай, тағайындау арқылы қатысқанда, осы Кодекстiң 589-бабының екiншi бөлiгiнде көзделген жағдайда да адвокат еңбегiне ақы төлеу шығыны мемлекет есебiне жатқызылуы мүмкiн. 7. Қорғаушы әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстердi қарауға уәкiлеттi судьяға, органға (лауазымды адамға) өз жағдайын растау үшiн жеке басын куәландыратын құжаттарды және тиiстi жағдайларда: адвокатураға жататындығын растайтын құжатты және адвокаттың осы iске қатысу құқығына заң консультациясы берген ордерiн немесе маңызы жөнiнен соған теңестiрiлген құжатын; қоғамдық бiрлестiктiң немесе оның басшы органының қорғаушы тағайындау туралы шешiмiн, сезiктiмен немесе айыпталушымен туыстық қатынастарын растайтын құжатты тапсырады. . Қорғаушыдан бас тарту
1. Өзi жөнiнде әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iс жүргiзiлiп жатқан адам iс жүргiзудiң кез келген кезiнде қорғаушыдан бас тартуға құқылы, бұл оның өзiн қорғауды өз бетiнше жүзеге асыру ниетiн бiлдiредi. Заң көмегiне ақы төлеуге қаражаты жоқтығын сылтау етiп қорғаушыдан бас тарту қабылданбайды. Бас тарту жазбаша түрде ресiмделедi. 2. Өзi жөнiнде әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iс жүргiзiлiп жатқан адамның қорғаушыдан бас тартуы оны бұдан былай қорғаушыны iске қатысуға жiберу туралы өтiнiш жасау құқығынан айырмайды. Қорғаушының iске кiрiсуi сол уақытқа дейiн әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы iстi қарау барысында жасалған әрекеттердi қайталауға әкеп соқпайды. . Қорғаушының өкiлеттiгi
1. Қорғаушы iстiң барлық материалдарымен танысуға; iстi қарауға қатысуға; дәлелдемелер табыс етуге, өтiнiш мәлiмдеуге және қарсылық бiлдiруге; iстердi қарауға уәкiлеттi судьяның, органның (лауазымды адамның) рұқсатымен iстiң қаралу процесiнде жауап берушiге сұрақтар қоюға; iс жүргiзудi қамтамасыз етуге қолданылатын шаралар және iс бойынша қаулы жөнiнде шағымдануға; өзiне заңмен берiлген өзге де құқықтарды пайдалануға құқылы. 2. Қорғаушының: қорғалушының мүдделерiне қарсы қандай да болсын iс-әрекеттер жасауға және оның өз құқықтарын жүзеге асыруына кедергi келтiруге; қорғалушының көзқарасына қарамастан, оның әкiмшiлiк құқық бұзушылыққа қатыстылығын және оны жасауға кiнәлiлiгiн тануға, қорғалушының жәбiрленушiмен татуласқандығы туралы мәлiмдеуге; қорғалушының берген шағымы мен өтiнiшiн қайтарып алуға; заң көмегiн сұрау мен оның жүзеге асырылуына байланысты өзiне белгiлi болған мәлiметтердi жария етуге құқы жоқ.
Қолданылған әдебиеттер
1) Тыныбаев С.Адвокатура и адвокатская деятельность в РКАлматы,2004.
2)Жалыбин С.М.Правовое положение адвоката в уголовном судопроизводстве Алматы ,1998
3)Мазур Н.В. Адвокатская деятельность вРК.-Караганда , 2006
4)Мазур НВ.Адвокат в уголовном процессе.-Астана, 2005
Тақырып 14. Адвокаттық қызметтің тактикалық аспектілері
Адвокат тактикасы түсінігі, мәні, мазмұны және түрлері
Қорғау жағдайы
Қылмыстық іс бойынша қорғау тактикасының түсінгі.
Адвокаттық қатысу әдісі және қарым-қатынасы
1. Қорғаушы сезiктiнiң, айыпталушының айыбын жоққа шығаратын немесе жауаптылығын жеңiлдететiн жағдайларды анықтау мақсатында барлық заңды құралдар мен қорғау тәсiлдерiн пайдалануға және оларға қажеттi заңгерлiк көмек көрсетуге мiндеттi. 2. Қорғаушы iске қатысуға рұқсат етiлген сәттен бастап: сезiктiмен және айыпталушымен олардың саны мен ұзақтығы шектелместен оңаша және құпия жолығуға; заңгерлiк көмек көрсету үшiн қажеттi заттарды, құжаттарды және мәлiметтердi жинауға және ұсынуға; айып тағылған кезде қатысуға, сезiктiден немесе айыпталушыдан жауап алу кезiнде, сондай-ақ олардың қатысуымен немесе олардың өтiнiшi бойынша жүргiзiлетiн өзге де тергеу әрекеттерiне, сондай-ақ қорғаушының өз өтiнiшi бойынша жүргiзiлетiн тергеу әрекеттерiне қатысуға; қарсылықтар бiлдiруге; ұстау хаттамасымен, бұлтартпау шараларын қолдану туралы қаулымен, сезiктiнiң, айыпталушының немесе қорғаушының өзiнiң қатысуымен жасалған тергеу әрекеттерiнiң хаттамаларымен, сезiктiге және айыпталушыға ұсынылған не ұсынылуы тиiс болатын құжаттармен, ал анықтау немесе алдын ала тергеу аяқталғаннан кейiн iстiң барлық материалдарымен танысуға, одан кез келген мәлiметтi кез келген көлемде көшiрiп алуға; өтiнiш бiлдiруге; кез келген сатыдағы сотта iстi алдын ала тыңдауға, соттың талқылауына қатысуға, сот жарыссөздерiнде сөйлеуге, жаңадан ашылған мән-жайлар бойынша iстi жаңарту кезiнде соттың отырысына қатысуға; сот отырысының хаттамасымен танысуға және оған ескертпе енгiзуге; iс жүргiзу құжаттарының көшiрмелерiн алуға; тарап пен қылмыстық iстi жүргiзушi адамның заңсыз әрекеттерiне қарсылық бiлдiруге, бұл қарсылықтарды iс жүргiзу құжаттарына енгiзудi талап етуге; анықтаушының, тергеушiнiң, прокурордың және соттың әрекеттерi мен шешiмдерiне шағым енгiзуге және оларды қарауға қатысуға; заңға қайшы келмейтiн кез келген басқа да қорғау құралдары мен тәсiлдерiн пайдалануға құқылы. 3. Тергеу әрекеттерiн жүргiзуге қатысушы қорғаушы тергеушiнiң, анықтаушының рұқсатымен жауап алынып отырған адамдарға сұрақтар қоюға құқылы. Тергеушi, анықтаушы қорғаушының сұрақтарын қабылдамауына болады, бiрақ берiлген сұрақтардың бәрiн хаттамаға енгiзуге мiндеттi. Қорғаушы тергеу әрекетiнiң хаттамасына оның жазбаларының дұрыстығы мен толықтығына орай жазбаша ескертпе жасауға құқылы. 4. Қорғаушының: өзiнiң қорғауындағы адамның мүдделерiне қарсы қандай да болмасын әрекет жасауға және оған тиесiлi құқықтарды жүзеге асыруына кедергi жасауға; қорғауындағы адамның айқындамасына қарамастан оның қылмысқа қатысын және оны жасағанына кiнәлiлiгiн мойындауға, қорғауындағы адамның жәбiрленушiмен татуласқандығы туралы мәлiмдеуге; азаматтық талапты мойындауға; қорғауындағы адам берген шағымдар мен өтiнiштердi керi қайтарып алуға; заңгерлiк көмек көрсетуге өтiнiш бiлдiруге және оны жүзеге асыруына байланысты өзiне белгiлi болған мәлiметтердi жариялауға құқығы жоқ. 5. Қорғаушының осы Кодексте көзделген басқа да құқықтары бар және ол басқа да мiндеттердi мойнына алады.
Қолданылған әдебиеттер
1) Тыныбаев С.Адвокатура и адвокатская деятельность в РКАлматы,2004.
2)Жалыбин С.М.Правовое положение адвоката в уголовном судопроизводстве Алматы ,1998
3)Мазур Н.В. Адвокатская деятельность вРК.-Караганда , 2006
4)Мазур НВ.Адвокат в уголовном процессе.-Астана, 2005
Тақырып 15.Шет елдердегі адвокатура
Мақсаты: Шет елдердің адвокаттық одақ қыметі жүйесі мен маңызы
Адвокаттар коллегиясының халықаралық одағы
Адвокаттар коллегиясы қызметі мен принципі
Адвокаты и их коллегии вправе на добровольной основе объединяться не только в республиканские (Союз адвокатов Р{л но и в международные союзы (ассоциации) на началах индивидуального или коллективного членства.
Свидетельством расширения и укрепления международных профессиональных и культурных связей адвокатов зарубежных государств и регионов является Международный союз (содружество) адвокатов (местонахождение постоянно действующего руководящего органа МС(С)А- Россия, г. Москва), созданный и зарегистрированный 28 июля 1992 года.
МС(С)А является коллективным членом Международной) союза адвокатов со штаб-квартирой в Брюсселе и Международной Ассоциацией юристов со штаб-квартирой в Лондоне.
Деятельность Международного союза (содружества) адвокатов (именуемый в дальнейшем "МС(С)А") осуществляется на территории Армении, Беларуси, Казахстана, Кыргызстана, Латвии, Туркменистана, Узбекистана, Украины, ряда регионов Российской Федерации и других государств, где они созданы.
В Беларуси и на Украине образованы отделения, в Казахстане - филиал ("Казахский филиал Международного союза (содружества) адвокатов" общественной организации Международный союз (содружество) адвокатов), в Латвии - представительство Союза.
Общее между Союзом адвокатов РК и МС(С)А состоит в том, что они не занимаются профессиональной адвокатской деятельностью, не руководят ею (что является выражением принципа децентрализации организации и деятельности адвокатуры - самоуправления и независимости на уровне каждой коллегии адвокатов и невмешательство в их деятельность, а также отсутствием центральных органов управления, стоящих над коллегиями и руководящими ими), а представляют и защищают законные права и интересы адвокатов и их коллегий в области международно-правовых отношений.
Международный союз (содружество) адвокатов является международной общественной организацией адвокатов, основанной на принципах добровольности, членства, самоуправления, законности, гласности и равноправия всех членов, независимо от их расовой и национальной принадлежности, гражданства, языка, пола, религии и социального происхождения.
Деятельность организации является гласной, и информация об учредителях и программных документах общедоступная.
Коллективными членами могут быть союзы, ассоциации, коллегии адвокатов и иные общественные объединения адвокатов, признающие Устав и добровольно изъявившие желание вступить в МС(С)А.
Индивидуальными членами могут быть не только адвокаты, но и ученые, юристы, общественные деятели, активно содействующие реализации целей и задач этой организации (в отличие от Союза адвокатов РК, где членами могут быть только лица, являющиеся членами коллегии). МС(С)А насчитывает почти 10000 индивидуальных членов.
МС(С)А является юридическим лицом, имеет самостоятельный баланс, расчетные счета в банковских и кредитных учреждениях, круглую печать, штамп и бланки с указанием своего наименования, эмблему, образец, которой утверждается и регистрируется в предусмотренном законодательством порядке.
МС(С)А является некоммерческой организацией.
В Республике Казахстан членами МС(С)А могут создаваться его региональные отделения, деятельность которых регулируется законодательством РК, соответствующими положениями (в частности, Положением о филиале "Казахский филиал международного союза (содружества) адвокатов" общественного объединения Международный союз (содружество) адвокатов и его Уставом).
Цель деятельности МС(С)А совпадает с целью деятельности Союза адвокатов РК, так как они представляют целостную систему адвокатуры и являются едиными. Например: участие в формировании основ правового государства; содействие обеспечению высоких стандартов адвокатского мастерства, профессиональной этики, единства и сотрудничества адвокатов; пропаганда и распространение признанных мировым сообществом принципов и гарантий независимости и свободы адвокатуры и т.д. (См. §1 Глава VII,), которые закреплены в Уставе этих общественных объединений.
МС(С)А для выполнения указанных целей и задач:
- создает научно-исследовательский институт адвокатуры, изучает и распространяет опыт лучших адвокатов;
- организует научно-методическую работу по совершенствованию деятельности адвокатуры;
- оказывает помощь адвокатским объединениям в прошении профессиональной учебы и научно-практических конференций;
153
организует международные семинары, конгрессы и конфе ренции;
участвует в организации стажировок адвокатов в коллегиях и фирмах иных регионов и государств;
учреждает печатный орган МС(С)А и распространяет методическую литературу для адвокатов (необходимо отметить что результатом деятельности МС(С)А явилось издание ежемесячного журнала "Адвокат", который имеет большое значение в плане объединения адвокатов, повышения их профессионального уровня, а также пропаганды и изучения опыта зарубежных адвокатов);
организует обмен делегациями адвокатов между Союзами (ассоциациями) адвокатов разных государств и регионов;
разрабатывает проблемы адвокатской этики;
изучает и обобщает положения адвокатов в правовых системах различных государств и в необходимых случаях направляет органам власти государств и Международным организациям ходатайства об устранении нарушений прав и свобод адвокатов;
проводит независимую правовую экспертизу нормативных правовых актов по просьбе государственных органов и общественных организаций, содействует разработке законодательства об адвокатской деятельности и иных нормативных правовых актов;
осуществляет другие полномочия, предусмотренные международным правом и законодательством государств об общественных объединениях.
Имущество МС(С)А формируется за счет:
вступительных и членских взносов;
добровольных взносов и пожертвований предприятий;
поступлений от проведенных лекций, выставок, оздоровительных, спортивных и иных мероприятий;
- доходов от предпринимательской деятельности МС(С)А, гражданско-правовых сделок, внешнеэкономической деятельности МС(С)А;
- и иных, не запрещенных законом поступлений. МС(С)А может иметь в собственности земельные участки, здания, строения, сооружения, жилищный фонд, транспорт и оборудование, инвентарь, имущество культурно-просветительного и оздоровительного назначения, денежные средства, акции, другие ценные бумаги и иное имущество, необходимое для материального обеспечения деятельности, предусмотренного Уставом.
В собственности могут также находиться учреждения, издательства, средства массовой информации, созданные и приобретенные за счет средств МС(С)А.
Он, как собственник, владеет, пользуется и распоряжается надлежащим ему имуществом по своему усмотрению в порядке, установленном законодательством, Уставом МС(С)А и решениями Ассамблеи для достижения уставных целей.
Имущество и денежные средства, а также доходы от предпринимательской деятельности МС(С)А не могут перераспределяться между членами МС(С)А, а используются только для выполнения уставных задач.
Прекращение деятельности МС(С)А может быть произведено путем его реорганизации либо ликвидации и осуществляется постановлением Ассамблеи. Оставшееся после ликвидации МС(С)А имущество направляется на цели, определяемые постановлением Ассамблеи, а в спорных случаях - решением суда.
Ассамблея, рассматривающая вопросы реорганизации и ликвидации МС(С)А, учитывает только один голос от страны, а также от субъекта федерации и конфедерации. В этих случаях, как правило, в голосовании принимают участие руководители делегаций адвокатов от каждого государства.
Руководящие органы МС(С)А, порядок образования и их компетенция
Органами МС(С)А являются Ассамблея (съезд), Президиум, Правление и Ревизионная комиссия.
В случаях, предусмотренных Уставом, для реализации задач МС(С)А Правлением учреждаются Адвокатский фонд и иные фонды, научно-исследовательский институт адвокатуры, комитеты и секции по различным направлениям адвокатской деятельности, а также иные рабочие органы МС(С)А и утверждаются и* Уставы (положения).
Высшим органом МС(С)А является Ассамблея (съезд), его исполнительным органом - Правление, контрольным органом -ревизионная комиссия.
Президентом и первыми вице-президентами могут быть избраны только адвокаты, состоящие членами коллегии адвокатов не менее десяти лет, непосредственно предшествующих избранию.
На 4-й Ассамблеи Международного Союза (Содружество) адвокатов, состоявшейся 26 мая 2000 года в Москве, был избран руководящий состав Президиума и Правления. Так, Президентом был избран Воскресенский Георгий Михайлович, а первым вице-президентом Гофштейн Михаил Александрович. Среди вице-президентов двое представляют Республику Казахстан - Жанабилов Нурлан Еркинович (Председатель национальной юридической коллегии "Инюрколлегия'" и Казахского филиала Международного союза (содружества) адвокатов", г. Алматы) и Носова Лариса Степановна (Городская коллегия адвокатов, г. Астана), членом Правления также избрана Токмурзина Светлана Геннадьевна г. Астана). Это является своеобразным свидетельством авторитета казахстанских адвокатов.
Ассамблея также предложила новому составу Президиума и Правлению МС(С)А:
обеспечить более тесное сотрудничество между адвокатами СНГ, организовать обмен делегациями и проведение совместных семинаров и научно-практических конференций;
совершенствовать работу по организации научно-практических конференций за рубежом и в странах содружества;
укреплять взаимодействие с Советом Европы и международными юридическими организациями;
организовать проведение мероприятий по изучению Конвенции по защите нрав человека и основных свобод, Регламента и деятельности Европейского Суда по правам человека? также опыта адвокатов демократических стран по оказан юридической помощи гражданам и организациям;
вновь обратиться к правительствам стран СНГ с предложением о заключении договоров о возможности оказания юридически помощи адвокатами СНГ на всей территории содружества;
принять меры к возрождению курсов подготовки и переподготовки адвокатов;
изучить, перевести на русский язык и опубликовать общепризнанные международные нормы, а также принципы и стандарты Совета Европы, определяющие основы адвокатской деятельности;
постоянно информировать Президиум обо всех случаях необоснованного преследования адвокатов, нарушения их прав и свобод.
Уставом в случае необходимости предусмотрен созыв Внеочередной Ассамблеи. Она собирается по инициативе Президента, Президиума или Правления МС(С)А, либо по требованию одной трети членов МС(С)А в трехмесячный срок.
Ассамблея созывается с учетом норм представительства, устанавливаемых Правлением МС(С)А, и считается правомочной при участии в ней более пятидесяти процентов делегатов, избранных коллективными членами и региональными организациями. Все вопросы решаются простым большинством голосов участвующих в ее работе адвокатов.
Правление наделено широкими полномочиями, необходимыми ему для осуществления деятельности МС(С) А, и решает все текущие вопросы его деятельности, в том числе:
заслушивает отчеты Президента о работе Президиума;
утверждает смету доходов и расходов Союза;
определяет структуру, штаты, размер оплаты труда работников
координирует новых вице-президентов и членов Правления с последующим их утверждением Ассамблеей;
утверждает целевые программы МС(С)А, руководителей постоянно действующих комитетов, комиссий и других органов
обсуждает иные текущие вопросы деятельности МС(С)А, относящиеся к исключительной компетенции Ассамблеи. Ревизионная комиссия является контрольно-ревизионным органом МС(С)А.
Ревизионная комиссия избирается прямым голосованием сроком на четыре года в количестве, определяемом Ассамблеей, и действует в соответствии с Положением о Ревизионной комиссии72.
Международный союз (содружество) адвокатов действует в соответствии со своим уставом и не обладает властными полномочиями по отношению к национальным союзам, коллегиям и ассоциациям адвокатов и их членам.
Казахский филиал Международного союза (содружества) адвокатов, зарегистрированный Министерством юстиции РК 20 июля 1998 года, руководствуется в своей деятельности Положением о филиале "Казахский филиал международного союза (содружества) адвокатов", Уставом МС(С)А, действующим законодательством в Республике Казахстан, Законом "Об адвокатской деятельности", а также нормами международного права.
Казахский филиал является структурным подразделением общественного объединения - Международного союза (содружества) адвокатов (МС(С)А) и относится к неправительственным, общественным, некоммерческим, международным объединениям, осуществляющим защиту и представительство интересов адвокатов. Он обеспечивает: солидарность, сотрудничество и взаимопомощь адвокатов различных государств; защиту прав и интересов адвокатов; содействие развитию юридической науки, повышению правовой культуры населения и т.д.
Установление и расширение международного сотрудничества адвокатов повлекли за собой необходимость разработки и унификации общих правил, применяемых в деятельности адвокатов. Среди них: Пакт ООН "Основные положения о роли адвокатов" от 1990 года, на его основе был принят Европейским сообществом адвокатов "Общий кодекс правил для адвокатов Европейского сообщества". Данные документы включают ряд положений, отсутствующих в национальных законодательствах, в том числе и Казахстана (профессиональная этика, доверие и личная порядочность конфиденциальность, недопустимость отдельных видов деятельности и некоторые другие).
Целью принятия этих общих правил явились предложения о том, чтобы положения, изложенные в Кодексе:
- были признаны действующими на основе консенсуса всех уединений адвокатов стран Европейского сообщества;
- были как можно скорее приняты как подлежащие исполнению в соответствии с процедурами, регулирующими международную деятельность адвокатов, существующих как в рамках какого-либо государства в отдельности, так и всего сообщества в целом;
- принимались во внимание в процессе пересмотра де-Онтологических правил и правил профессиональной практики с целью их дальнейшего приведения к взаимному соответствию.
Обеспечение квалифицированной юридической помощи гражданам и организациям, право выбора лицом (клиентом) адвоката для защиты и представительства своих законных прав и интересов являются задачами не только профессиональных объединений адвокатов (коллегий, ассоциаций, союзов и т.д.), но и прежде всего государства и общества в целом. Таким образом, практическая реализация Конституции РК, Закона РК от 5 декабря 1997 года "Об адвокатской деятельности" и иных законодательных актов создала реальные предпосылки построения демократического, правового государства.
Қолданылған әдебиеттер
1) Тыныбаев С.Адвокатура и адвокатская деятельность в РКАлматы,2004.
2)Жалыбин С.М.Правовое положение адвоката в уголовном судопроизводстве Алматы ,1998
3)Мазур Н.В. Адвокатская деятельность вРК.-Караганда , 2006
4)Мазур НВ.Адвокат в уголовном процессе.-Астана, 2005