Цитология курсы бойынша

2 курс студенттерінің білімін бақылау тесттері

№1-тақырып:

Гистологиялық препараттарды дайындау әдістері.

Жасуша және жасушалық емес құрылымдар. Плазмалемма.

Цитоплазма - мембраналық органеллалар

1. Зерттелетін объект тіндерінің бұзылуын алдын алып, тірі кезіндегі құрылымын

сақтауға мүмкіндік беретін гистологиялық материалды өңдеу әдісі:

А. құю Д. тығыздау

В. фиксация Е. бояу

С. сусыздандыру

2. Жасушаның қышқыл (теріс зарядты) құрылымдарымен байланысатын бояулар:

А. қышқыл Д. талғамды

В. негіз Е. үйлесімді

С. нейтралды

3. Жасушаның негіз (оң зарядты) құрылымдарымен байланысатын бояулар:

А. негіздік Д. қышқылды

В. нейтралды Е. үйлесімді

С. талғамды

4. Жасушалардың нақтылы құрылымдарын айқындайтын бояулар:

А. нейтралды Д. негіз

В. қышқыл Е. үйлесімді

7

С. талғамды

5. Талғамды бояу орсеин айқындайды:

А. ядрошықты (РНҚ), ядроны (ДНҚ)

В. эластикалық талшықтарды, эластикалық мембраналарды

С. май жасушаларын, май қосындыларын

Д. нерв жасушаларын (нейрондарды)

Е. эндокриндік жасушаларды (эндокриноциттерді)

6. Талғамды бояу судан ІІІ айқындайды:

А. ядрошықты (РНҚ), ядроны (ДНҚ)

В. эластикалық талшықтарды, эластикалық мембраналарды

С. май жасушаларын, май қосындыларын

Д. нерв жасушаларын (нейрондарды)

Е. эндокриндік жасушаларды (эндокриноциттерді)

7. Талғамды бояу судан ііі айқындайды:

А. ядрошықты (РНҚ), ядроны (ДНҚ)

В. эластикалық талшықтарды, эластикалық мембраналарды

С. май жасушаларын, май қосындыларын

Д. нерв жасушаларын (нейрондарды)

Е. эндокринды жасушаларды (эндокриноциттерді)

8. Талғамды бояу осмийдің төрттік тотығы айқындайды:

А. ядрошықты (РНҚ), ядроны (ДНҚ)

В. эластикалық талшықтарды, эластикалық мембраналарды

С. май жасушаларын, май қосындыларын

Д. нерв жасушаларын (нейрондарды)

Е. эндокринды жасушаларды (эндокриноциттерді)

9. Талғамды бояу күміс тұздарымен импрегнациялау (қанықтыру)

айқындайды:

А. ядрошықты (РНҚ), ядроны (ДНҚ)

В. эластикалық талшықтарды, эластикалық мембраналарды

С. май жасушаларын, май қосындыларын

Д. нерв жасушаларын (нейрондарды)

Е. эндокринды жасушаларды (эндокриноциттерді)

10. Талғамды бояу метилді көк пиронин айқындайды:

А. ядрошықты (РНҚ), ядроны (ДНҚ)

В. эластикалық талшықтарды, эластикалық мембраналарды

С. май жасушаларын, май қосындыларын

Д. нерв жасушаларын (нейрондарды)

Е. эндокринды жасушаларды (эндокриноциттерді)

11. Негіз бояуларға жатпайды:

А. азур ІІ Д. темірлі гематоксилин

В. эозин, оранж G, қышқыл фуксин Е. толуидинді көк

С. гематоксилин

12. Қышқыл бояуларға жатады:

А. азур ІІ Д. темірлі гематоксилин

В. эозин, оранж G Е. толуидинді көк

С. гематоксилин

13. Жасушалар мен тіндер құрылымдарының қышқыл бояулармен боялу қабілеті:

А. метахромазия Д. аргентофилия

В. базофилия Е. оксифилия (ацидофилия, эозинофилия)

С. нейтрофилия (полихроматофилия)

14. Жасуша мен тіндер құрылымдарының негіз бояулармен боялу қабілеті:

А. метахромазия Д. базофилия

В. нейтрофилия (полихроматофилия) Е. оксифилия (ацидофилия, эозинофилия)

С. аргентофилия

15. Жасуша мен тіндер құрылымдарының қышқыл да, негіз де бояулармен боялу қабілеті:

А. базофилия Д. аргентофилия

В. нейтрофилия (полихроматофилия) Е. метахромазия

С. оксифилия (ацидофилия, эозинофилия)

16. Гистологиялық құрылымдардың күміс тұздарымен боялу қабілеттілігі:

А. аргентофилия Д. нейтрофилия (полихроматофилия)

В. оксифилия (ацидофилия, эозинофилия) Е. метахромазия

С. базофилия

7

17. Боялынушы гистологиялық құрылымның қолданылған бояудың түсінен бөтен түске

боялу қабілеті:

А. нейтрофилия (полихроматофилия) Д. оксифилия (ацидофилия, эозинофилия)

В. базофилия Е. аргентофилия

С. метахромазия

9

18. Жасуша – тіршіліктің ең ұсақ бірлігі, өйткені ол:

А. тіршіліктің ең ұсақ түрі

В. тіршілік қасиеттерінің ең аз жиынтығына ие

С. жеке өмір сүрүге қабылетті

Д. өзін өзі реттеу және көбеюге қабылетті

Е. барлық тіршілік қасиеттерінің жиынтығыны ие

19. Жасушалық теорияны ашқан ғалымдар:

А. Р.Вирхов, Я.Пуркинье, 1931 ж Д. Т.Шванн, М.Шлейден, 1838 ж

В. Т.Шванн, Ж.Моно, 1932 ж Е. М.Шлейден, Р.Вирхов, 1832 ж

С. Р.Гук, Р.Броун, 1832 ж

20. Жасушалық теорияның негізгі қағидаларына сәйкес келмейтін пайымдау:

А. жасуша - тіршіліктің жалғыз ғана түрі

В. әр жасуша - жасушадан

С. организм – жасуша мен оның туындыларының жүйесі

Д. әртүрлі тіндер мен ағзалар жасушаларының құрылысы ұқсас

Е. жасуша - тіршіліктің ең ұсақ бірлігі

21. Сфера тәрізді жасушаларға жатады:

А. нерв жасушасы, пигменттік жасуша

В. бүйрек өзекшелерінің эпителиоциті, ішек эпителиоциті

С. тегіс бұлшықет жасушасы

Д. эритроцит

Е. лейкоцит

22. Жұлдызша тәрізді, немесе өсінділі жасушаларға жатады:

А. нерв жасушасы, пигменттік жасуша

В. бүйрек өзекшелерінің эпителиоциті, ішек эпителиоциті

С. тегіс бұлшықет жасушасы

Д. эритроцит

Е. лейкоцит

23. Екі жақты ойыс диск тәрізді жасушаларға жатады:

А. нерв жасушасы, пигменттік жасуша

В. бүйрек өзекшелерінің эпителиоциті, ішек эпителиоциті

С. тегіс бұлшықет жасушасы

Д. эритроцит

Е. лейкоцит

24. Призмалық (цилиндр тәрізді) жасушаларға жатады:

А. нерв жасушасы, пигменттік жасуша

В. бүйрек өзекшелерінің эпителиоциті, ішек эпителиоциті

С. тегіс бұлшықет жасушасы

Д. эритроцит

Е. лейкоцит

25. Ұршық пішінді жасушаларға жатады:

А. нерв жасушасы, пигменттік жасуша

В. бүйрек өзекшелерінің эпителиоциті, ішек эпителиоциті

С. тегіс бұлшықет жасушасы

Д. эритроцит

Е. лейкоцит

26. Тіндерді құрастыратын құрылымдық-функциялық бірліктер:

А. микроэлементтер Д. морфофункционалды бірліктер

В. компоненттер Е. гистологиялық (тіндік) элементтер

С. симпласттар

27. Тіршілік құрылысының ағзалық (мүшелік), мүшелер жүйесі деңгейлерін зерттейтін

ғылым:

А. анатомия Д. молекулалық биология

В. цитология Е. биохимия

С. гистология

28. Тіршілік құрылысының тіндік деңгейін зерттейтін ғылым:

А. анатомия Д. молекулалық биология

В. цитология Е. биохимия

С. гистология

29. Тіршілік құрылысының жасушалық, субжасушалық деңгейлерін зерттейтін

ғылым:

А. анатомия Д. молекулалық биология

В. цитология Е. биохимия

С. гистология

30. Тіршілік құрылымының макромолекулалық деңгейін зерттейтін ғылым:

А. анатомия Д. молекулалық биология

В. цитология Е. биохимия

С. гистология

31. Басты гистологиялық (тіндік) элемент:

А. синцитий Д. симпласт

В. жасуша Е. постжасушалық құрылым

С. жасушааралық зат

32. Эмриогенезде көптеген жеке жасушалар қосылуының нәтижесінде пайда болған көп

ядролы гистологиялық (тіндік) элемент:

А. симпласт Д. жасушааралық зат

В. синцитий Е. постжасушалық құрылым

С. жасуша

33. Бір-бірімен цитоплазмалық көпіршіктер арқылы байланысқан жасушалар тобы болып

табылатын гистологиялық (тіндік) элемент:

А. жасуша Д. жасушааралық зат

В. синцитий Е. постжасушалық құрылым

С. симпласт

34. Терминалдық (ақырғы) дифференциялану (пісіп-жетілу) барысында жасушалық

құрылымынан айырылған гистологиялық (тіндік) элемент:

А. жасуша Д. постжасушалық құрылым

В. симпласт Е. синцитий

С. жасушааралық зат

35. Арнайы жасушаларда синтезделіп, тіндер жасушаларының арасын толты-

ратын гистологиялық (тіндік) элемент:

А. симпласт Д. синцитий

В. постжасушалық құрылым Е. жасушааралық зат

С. қосындылар

36. Эукариот жасушаларының негізгі бөліктеріне жатпайды:

А. плазмалемма С. жасушааралық зат

В. цитоплазма Д. ядро

37. Жасушалық қабықтың құрамдас бөліктеріне жатпайды:

А. цитоплазмалық мембрана (плазмалемма, цитолемма)

В. мембранаасты тіректік-қысқарғыш аппарат

С. гликокаликс

Д. гиалоплазма

38. Плазмалемманың, ядролық қабықтың және көптеген органеллалардың

құрылымдық элементі болып табылатын липопротеиндік құрылым:

А. гликокаликс Д. цитоплазмалық мембрана (плазмолемма, цитолемма)

В. жасушалық мембрана Е. мембрана астындағы тіректік-қысқарғыш аппарат

С. элементарлық биологиялық мембрана

39. Жасушалық мембрананың химиялық құрамдастарына жатпайды:

А. холестерин Д. гликозаминогликандар

В. ақуыз-ферменттер Е. фосфолипидтер

11

С. тасымалдаушы ақуыздар

40. Ақуыздардың биологиялық мембрананың фосфолипидтік биқабатында орналасу

сипатына сәйкес келмейтін пайымдау:

А. интегралды (трансмембраналық) Д. перифериялық, беткей

В. жартылай интегралды Е. мозаика түрде орналасқан

С. тұтас қабат құрып орналасқан

41. Биологиялық мембраналар ақуыздары атқармайтын қызмет:

А. қысқарғыш Д. структуралық (қүрылымдық)

В. рецепторлық Е. транспорттық

С. ферменттік

42. Биологиялық мембраналардың липидтік құрамына жатпайды:

А. холестерин С. фосфолипидтер

В. гликозаминогликандар Д. сфинголипидтер

43. Биологиялық мембраналардың липидтік молекулаларына сәйкес келмейтін пайымдау:

А. гидрофилді бастары сыртқа қараған Д. биқабат құрайды

В. моноқабат құрайды Е. гидрофобты құйрықтары ішке қараған

С. полярлылыққа ие - екі ұшынан тұрады

44. Биологиялық мембраналардың қасиеттері мен қызметтерінің спецификалығын

(өзгешелігін) қамтамасыз етеді:

А. беткей заряды Д. липидтік құрамы

В. ақуыздар мен көмірсулар Е. ортаның өттекке қанығуы

С. ортаның рН-ы

45. Жасушаның бөгде түйіршіктерді жұтуы:

А. экзоцитоз Д. пиноцитоз

В. фагоцитоз Е. эндоцитоз

С. трансцитоз

46. Заттардың жасушадан плазмалемма арқылы сыртқы ортаға шығарылуы:

А. трансцитоз Д. эндоцитоз

В. фагоцитоз Е. пиноцитоз

С. экзоцитоз

47. Жасушаның сұйықтықты және онда еріген заттарды жұтуы:

А. пиноцитоз Д. экзоцитоз

В. трансцитоз Е. фагоцитоз

С. эндоцитоз

48. Заттардың жасуша цитоплазмасы арқылы базалды полюсінен апикалды полюсіне

қарай, немесе кері бағытта өтуі:

А. эндоцитоз Д. трансцитоз

В. фагоцитоз Е. пиноцитоз

С. экзоцитоз

49. Жасуша ішіне қатты заттардың немесе сұйықтықтардың түсуі:

А. трансцитоз Д. эндоцитоз

В. фагоцитоз Е. пиноцитоз

С. экзоцитоз

50. Гликокаликстің құрылысы мен қызметтеріне сәйкес келмейтін пайымдау:

А. гликопротеидтер мен гликолипидтердің көмірсу бөліктерінен тұрады

В. рецепторлық (көрші жасушаларды және жасушааралық заттың компоненттерін тану)

қызметін атқарады

С. жасушалардың адгезиясына (жабысуына) және қабырғалық асқорытуына қатысады

Д. плазмалемманың (цитолемманың) сыртында орналасқан

Е. холестерин мен гликозаминогликандардан тұрады

51. Жасуша рецепторларының (циторецепторлардың) қызметтеріне жатпайды:

А. сыртқы сигналдарды жасуша ішіне өткізіп отыру

В. лигандтармен (гормондармен, нейромедиаторлармен) әрекеттесу

С. қысқарылу (жиырылу)

Д. басқа жасушалармен әрекеттесу

Е. жасушааралық затпен (жасуша сыртындағы матрикспен) әрекеттесу

52. Лигандтармен (гормондар, нейромедиаторлар, өсу факторлары, цитокиндер) немесе

басқа жасушалармен арнайы әрекеттесуге қабілетті, жасуша плазмалеммасында,

цитоплазмасында немесе ядросында орналасқан ақуыз молекулалары:

А. рецепторлар Д. белдемелік десмосомалар

В. нексустар Е. десмосомалар

С. тығыз контакттар

53. Ядрода, органеллалардың мембраналарында, гиалоплазмада орналасқан рецепторлар:

А. ядролық Д. жасушадан тыс

В. жасушаішілік Е. беткей

С. цитоплазмалық

54. Мембрана асты тіректік-қысқарғыш қабаттың құрылысы мен қызметтеріне

сәйкес келмейтін пайымдау:

А. плазмолемманың сыртқы бетінде орналасқан

В. гликокаликс рецепторларымен және цитоскелетпен байланысқан

С. микротүтікшелері, кератин филаменттері бар

Д. қысқарғыш актин филаменттері бар

Е. жасуша пішінін сүйемелдейді және жасуша бетінің өзгеруін қамтамасыз етеді

55. Көрші жасушалардың бірін-бірі “тану” кезінде, немесе жасушалар мен жасушааралық

заттың әрекеттесуі барысында жанасқан плазмалеммалардың спецификалық

гликопротеиндерінің өзара әрекеттесу процесі:

А. индукция Д. адгезия

В. селекция Е. нидация

С. рецепция

56. Цитоплазманың құрамдас бөліктеріне жатпайды:

А. қосындылар Д. гиалоплазма

В. органеллалар Е. цитоскелет

С. нуклеоплазма

57. Жасуша тіршілігі үшін маңызды қызметтерді атқаратын және нақтылы

құрылымға ие цитоплазманың міндетті және тұрақты компоненттері:

А. цитоскелет Д. гиалоплазма

В. қосындылар Е. нуклеоплазма

С. органеллалар

58. Ақуыздар мен нуклеин қышқылдарының, полисахаридтер мен липидтердің және бейор-

ганикалық заттардың күрделі коллоидты жүйесі болып табылатын, жасушаның маңыз-

ды зат алмасу процестері өтетін ішкі орта рөлін атқаратын цитоплазманың құрамдас бө-

лігі:

А. нуклеоплазма Д. қосындылар

В. цитоплазма Е. гиалоплазма

С. органеллалар

59. Фибрилды (талшықты) элементтерден тұратын және жасуша пішінін, қимылын,

жасушаішілік транспорт бағыттарын анықтайтын цитоплазманың құрамдас бөлігі:

А. гиалоплазма С. цитоскелет

В. органеллалар Д. қосындылар

60. Жасушалардың барлық түрлерінде ұшырасып, олардың тіршілігін қамтамасыз ететін

органеллалар тобы:

А. мембраналы Д. мембранасыз глобулдық типті

В. жалпы маңызды Е. мембранасыз фибрилдық типті

С. арнайы маңызды

61. Тек арнайы қызмет атқаруға маманданған жасушаларда ғана болатын органеллалар:

А. мембраналы Д. мембранасыз фибрилдық типті

В. жалпы маңызды Е. арнайы маңызды

С. мембранасыз глобулдық типті

62. Жасушаішілік элементарлық биологиялық мембраналардан құрылған органеллалар:

А. мембранасыз фибрилдық типті Д. жалпы маңызды

В. Мембраналы Е. мембранасыз глобулдық типті

С. арнайы маңызды

6

15

3. Жіпше тәрізді және түтікті элементтерден құрылған органеллалар:

А. мембраналық Д. арнайы маңызды

В. мембранасыз фибрилдық типті Е. мембранасыз глобулдық типті

С. жалпы маңызды

64. Глобулды (шар тәрізді) ақуыздар мен басқа да молекулалардан құрылған түйіршік тәрізді

органеллалар:

А. мембранасыз фибрилдық типті Д. арнайы маңызды

В. жалпы маңызды Е. мембранасыз глобулдық типті

С. мембраналы

65. Жасуша метаболизмінің күйіне тәуелді пайда болып, немесе жойылып тұратын,

нақтылы құрылымға ие емес цитоплазманың тұрақсыз құрамдастары:

А. органеллалар С. гиалоплазма

В. қосындылар Д. цитоскелет

66. Гольджи комплексі – бұл:

А. эндогендік асқын тотықты синтездейтін және ыдырататын ферменттері бар

мембраналық көбікшелер

В. бетінде рибосомалары жоқ мембраналық өзекшелердің үш өлшемді торы

С. ұсақ пен ірі вакуолдер, үштары ампула тәрізді кеңейген жалпақ мембраналық қапшалар

кешені

Д. ішінде 50-ден астам гидролиздік ферменттері бар мембраналық көбікшелер

Е. бетінде рибосомалары бар мембраналық вакуолдер, қапшалар мен ұсақ өзектер жүйесі