2014- 2015 Оқу жылы фармацевтика факультетінің «Фармация» мамандығының 5 курс студенттеріне арналған «Фитопрепараттардың стандартизациясы» элективті пәні бойынша емтихан билеті билет № 10

1. ДӨШ-тен жасалған тұндырма қоспасын анықтау әдістемесі.

Қоспаларға жатады: - түсін өзгерткен, қарайған, қураған шикізат бөліктері;- сипаттамаға сай келмейтін, берілген өсімдіктің басқа бөліктері; -органикалық қоспа (басқа улы емес бөліктері); -минералды қоспа (жер, топырақ, тастар).

2. Құрамында сапониндер бар фитопрепараттарға сапалық реакция.

Сапониндер химиялық құрылысы гликозидтерге жатады. Жоғары беттік белсенділік көрсетеді және салқынқандыларға гемолитикалық және улы әсер ететін табиғи қосылыс. Суда тез ериді, түссіз, сулы ерітінділер мен сығындыларын шайқағанда ұзақ сақталатын тұрақты көбік пайда болады, сапониндер деп аталуы осы қасиетіне байланысты. Сапониндер ерітілген этанол мен метанолда салқын жағдайда ериді, ал жоғары спиртте қыздыру арқылы ериді, салқындату барысында тұнбаға түседі, эфирде, хлороформда, ацетонда, бензинде және т.б. органикалық еріткіштерде еримейді. Құрылысына қарай стероидты және тритерпенді сапониндер болып бөлінеді. Лалагүл, амарилис, диоскорея, сабынкөк тұқымдастарына жататын өсімдіктерде кездеседі.

«Фармацевт-фармакогност» модулінің жетекшісі Саякова Г.М.

2014- 2015 Оқу жылы фармацевтика факультетінің «Фармация» мамандығының 5 курс студенттеріне арналған «Фитопрепараттардың стандартизациясы» элективті пәні бойынша емтихан билеті билет № 11

1. Дәрілік фитопрепараттардың тығыздығын фармакопеялық әдіспен анықтау.

Тығыздық p20 – 20С температурадағы зат массасының оның көлеміне қатынасы.

Салыстырмалы тығыздықты немесе тығыздықты пикнометрдің (қатты заттар және сұйықтар), гидростатикалық таразының (қатты заттар), ареометрдің (сұйықтықтар) немесе осцилографиялық құрылғымен жабдықталған сандық денситометрдің (сұйықтықтар мен газдар) көмегімен, монография көрсетулеріне сәйкесінше, үшінші ондық белгілер дәлдікпен өлшейді.

Өлшеген кезде атмосфералық қысымды ескермейді, себебіғ оған байланысты қателік үшінші ондық белгідегі бірліктен аспайды. Денситометрді пайдаланғанда атмосфералық қысым әсер етпейді.

3 әдіспен анықтайды:

1 – әдіс: Сұйықтықтың тығыздығын 10^-3-ке дейінгі дәлдікпен анықтаған жағдайда қолданады. Пинктометрмен өлшейді.

2 – әдіс: Сұйықтықтардың тығыздығын 0,01ге дейінгі дәлдікпен анықтаған кезде қолданады. Ареометрмен өлшейді.

3 – әдіс: балауыздар мен қатты майлардың тығыздықтарын анықтау үшін қолданады. Пикнометрмен өлшейді.

2. Медициналық практикада қолданылатын «Сеннаде» таблеткасының орташа массасын анықтау.

Бір қорапта 25 блистер-20 таблеткадан.Барлығы 500 таблетка. Көмекші заттар ретінде Сенаде таблеткасының құрамында келесі заттар бар: лактоза; крахмал; метилпарагидроксибензоат; целлюлоза микрокристаллическая; тальк; магния стеарат; натрия лаурилсульфат; кармеллоза натрия. Бир талетканың құрамында (көмекші заттармен бірге есептегенде) - 93,33 мг дәл осындай экстракт бар.Ал мұндағы сенаденің таза мөлшері-13,5мг

«Фармацевт-фармакогност» модулінің жетекшісі Саякова Г.М.