«Химиялық экология» пәнінен тест сұрақтары

І – деңгей

1. Атмосфераның жерге жақын қабатының температурасы, оның құрамындағы көмірқышқыл газы мен кейбір басқа газдардың болуынан жоғарылауын қалай атайды?

2. Арамшөптермен күресу үшін қолданылатын химиялық зат:

3. Топырақтағы мыстың мөлшері ... .

6. Фосфорит ұны формуласын көрсетіңіз:

7. Калий тыңайтқыштары силвиниттің формуласы:

8. Тыңайтқыштардың сілтімен реакциясы ... .

9. Тыңайтқыштардың қышқылмен әрекеттесу реакциясы ... .

10. Натрий селитрасының жалыны қандай?

11. Калий селитрасы жалынының түсі қандай?

12. Аммиак селитрасы жалынының түсі?

13. Тыңайткыштардағы магний гидроксиді йодпен қандай түс береді:

14. Тыңайтқыштардың иісі?

15. Тыңайтқыштардың консистенциясы - ... .

16. Шағын аймақтық климат қалай деп аталады?

17. Қалдық сулар иісін жою үрдісі қалай аталады?

18. Биологиялық тазартуда қандай қондырғылар қолданылады

19. Су қоймаларының ластануының түрлері ... .

20. Өзінің масштабы мен таралуы бойынша ластану қалай бөлінеді?

21. Бейтараптау су тазалаудың келесі әдісіне жатады:

23. Озон қабатының жұқаруына әсер ететін заттарды атаңыз:

24. «Парниктік эффекттің» пайда болу себебі қандай?

25. Атмосфераның ассимилициялық потенциалы:

26. Қышқылдық жауынның пайда болуында қандай зат айтарлықтай рөл атқарады?

27. Атмосфералық ауаны негізгі ластаушы заттар:

28. Каспий аймағындағы экологиялық баланстың бұзылуы себебі:

29. Семей ядролық сынақ полигоны бұл қандай аймақ:

30. Ауа құрамындағы ең мөлшері көп элемент:

31. Су қорларын реттеу мынадай жолдармен іске асырылады:

32. Тұман бөлшектері қандай сүзгіште тазаланады?

33. Атмосфералық жер бетінен 9-15км қашықтыкга орналасқан аумағы:

34. Қоршаған ортаның физикалык ластануы ... .

35. Қайсысы климаттық факторға жатады?

36. Қандай пайдалы қазба қоры бойынша Қазақстан алғашқы 10 орынға кіреді?

38. Қоршаған ортаны қорғау нысандары қалай бөлінеді?

39. Қоршаған ортаның биологиялық ластануы:

40. «Парниктік эффект» бұл:

42. Ауа құрамындағы оттегінің мөлшері ... .

44. Қышқылдық жауынның құрамы ... .

45. Атмосферада көмір қышқыл газы ненің әсерінен көбейеді?

46. Адам әрекеті нәтижесіндегі ластану былай деп аталады:

47. Алмастыруға болмайтын табиғи қорлар:

49.Аталған ғалымдардың қайсысы толеранттылық заңын тұжырымдаған?

54. Лазерлі сәулелер гемоглобин, меланин, мидың ақ затымен салыстырғанда қай затында белсенді түрде жұтылады?

55. Энергияны көп жұтатын тері түрі:

58. Зақымдалған ошақта пайда болған толқындардың соққысы қоршаған ортада алғашында ... таралады.

59. Сәулелердің толқындар соққысының өте жоғары биіктігі ... .

60. Қуыстардың түзілуі ... нәтижесінде жүреді.

61. Макроэлементтердің ағзадағы мөлшері қанша?

63. Ультрамикроэлементтердің ағзадағы мөлшері … .

64. Күшті сәулелердің әсерінен пайда болған электрлік аймақ ... жетуі мүмкін.

70. Экология ғылымына алғаш қызығушылық танытқан кім?

72. Өсімдіктер мен жануарлардың қоршаған ортамен байланысын зерттеген ғалым:

73. Экология терминін Э. Геккель қай жылы ұсынды?

74. Экология терминін 1866 жылы қай ғалым ұсынды?

75. Дүниежүзілік қоршаған ортаны қорғау күні:

76. Экологиялық зардап бүгінде адам өлімінің ... пайызына себеп болып отыр.

77. Соңғы жылдары қатерлі ісікпен ауыратындардың үлесі ер кісілерде қанша пайызға артқан?

78. Көміртегі өнімдері, күкірт, көмірсулар, пестицидтер мен гербицидтер, шайынды сулар, фторлы қосылыстар, ауыр металдар, аэрозолдар ластанудың қай түріне жатады?

79. Физикалық ластануға жатады:

80. Жұқпалы және паразиттік ауруларды туғызатын қоздырғыш бактериялар, вирустар, микроағзалар мен құрттар, қарапайымдылар мен шектен тыс көбейіп кетуден пайда болған ластану:

81. Табиғаттың әсем ландшафтарының бүлінуі, орман – тоғайлардың жойылуы, табиғатты сулу жерлерді су басып батпақ – сорға айналуы, сусымалы құмдардың жылжып жайылымдарды, өзендерді, бүлдіруі, су қорының азайып, көлдердің құрғауы:

82. Биосферадағы ластану ... кезеңге бөлінеді.

83. Балалардың жалпы ауруларына әсер ететін күшті фактор ... болып табылады.

85. Мутагендерге … жатады.

86. Тератогендерге … жатады.

87. Эмбриогендерге … жатады.

89. Физикалық мутагендер:

90. Физикалық мутагендерге ... жатады.

90. Физикалық мутагендерге ... жатпайды.

91. Химиялық мутагендерге ... жатады.

92. Хииялық мутагендерге ... жатпайды.

95. Мутация үрдісін тудыратын заттарды ... деп атайды.

96. Табиғаттағы мутагендер неше топқа бөлінеді?

97. Ядролық жарылу кезінде көптеген ... бөлініп шығады.

98. Суды тазалаудың негізгі жолдары қанша категорияға бөлінеді?

99. Ауада радон көбейсе ... .

100. Табиғи радиактивті аэрозольдер ... пайда болады.

101. Жасанды радиактивті элементердің аэрозолдарынан ... пайда болады.

102. Радиактивті элементтерді пайдаланғанда олардан көптеген ... .

103. Табиғи және жасанды радиактивті элементтер қандай категорияға бөлінеді:

105. Қай жылы «Рамильтон-трейдер» такері Ливерпуль бұғазында саботаж кемесімен соғысты?

106. Адамзат баласының қартаю процесі ... ең бастысы болып есептелінеді.

107. Арал теңізінің түбі қанша шаршы километрдей жерді алып жатыр?

110. Су қан ағысы арқылы дененің барлық жеріне ... жеткізеді.

101. Су Жер ғаламшары ауданының ... бөлігін алады.

102. Мұнайдың әр тоннасы қанша аумақ теңіз бетін ластайды?

103. Қай жерде радиактивті сәулелердің ең үлкен радиоэкологиялық апаты болды?

104. Германия суды қай мемлекеттен сатып алады?

105. Қазақстан пайдалы қазбаларының қоры бойынша әлемде нешінші орынды алады?

106. Д. И. Менделеевтің химиялық элементтер кестесінің 110 элементінен Қазақстанның жер қойнауында қанша элемент айқындалған?

107. Қазақстан Республикасының минералды-шикізат базасы қанша кен орнынан тұрады?

108. Қазақстанда қазіргі кезде мұнай мен газдың тек қанша кен орны барланған?

109. Қазақстанда өндірілетін мұнай қоры қанша миллиард тоннаны құрайды?

110. Қазақстанда алтынның нешеге жуық ауқымды кен орыны болжанған?

111. Қазақстан аумағында қаншадан астам көмір кен орындары бар?

112. Атмосфера ... жолмен ластанады.

113. Табиғи шаң бөлшектері органикалық немесе бейорганикалық болуы мүмкін, олардың радиусы шамамен ... .

114. Табиғи ластағыштарға жатпайды:

115. Жасанды атмосфералық ластаушылардың ең негізгілері ... .

116. 1 жыл ішінде атмосферада қанша млн тонна көміртегі тотығы түзіледі?

117. 1 жыл ішінде атмосфераға қанша миллиард тонна көмірқышқыл газы бөлінеді?

118. 1 жыл ішінде атмосфераға қанша млн тонна күкірт тотығы бөлінеді?

119. 1 жыл ішінде атмосфераға қанша млн тонна азот тотығы бөлінеді?

120. Қазақстан әлемдік масштабта қазірдің өзінде вольфрамның ірі өндірушісі болып табылады, ол оның қоры бойынша әлемде нешінші орынды алады?

121. Қазақстан әлемдік масштабта хром мен фосфор кендерінің қорлары бойынша ... орында.

122. Бразилия, Австралия, Канада, АҚШ, Үндістан, Ресей және Украйнадан кейін Қазақстан темір кендерінің жалпы қорлары бойынша нешінші орынды алады?

123. Бүгінгі күні Қазақстандағы толығымен барланған алтын кен орындары?

124. 1 жыл ішінде атмосфераға қанша ... түрлі көмірсутектер бөлінеді?

125. Жер қыртысындағы азоттың мөлшері қанша?

126. Азоттың ауадағы салмақ үлесі қанша?

127. Азоттың қайнау температурасы... .

130. Азотты қай жылы және кім ашты?

133. «Маңғыстау мұнай» өндірістік бірлестігі бойынша жылына қанша ... ластағыш заттар шығарылады?

134. 1973 жылдан бері озон қабатының қалыңдығы қанша пайызға жұқарған?

135. Қышқыл жаңбырлар топыраққа қалай әсер етеді?

136. Алюминий зауыты бар қала… .

137. Теміртауда ... циклді металлургия зауыты бар.

138. Екібастұз көмірінің басты қолдану бағыты:

139. Ауыр өнеркәсіп салалары:

140. Қазақстанның оңтүстігіндегі газды аймақ ... .

141. Солтүстік Қазақстанның өнеркәсіп торабы:

142. Отын энергетикасындағы көп барланған пайдалы қазбаның түрі ... .

143. Қазақстандағы ферроқорытпа зауыттары:

144. Түсті металлургия ... комбинаттардан тұрады.

145. Өндірістің өнім шығаруға бөлінетін шығыны ... деп аталады.

146. Қара металлургяның негізгі шикізаты ... .

147. Қазақстанда марганец кені .... өндіріледі.

148. «Үндістанның Руры» - деп аталған басы көмір - металлургия базасы

149. Кеңестік Қазақстанда ауыр машина жасау ... айрықша дамыды.

150. Ауыл шаруашылығының шикізатын өңдейтін салалар ... .

151. Қазақстанның қандай аумағы су электр станциясында энергия өндірудің ең жоғарғы үлесін береді?

152. Қарағанды көмірін өндіру әдісі ... .

153. Шымкенттің фосфор тұздарын өндіретін зауыты шикізатты ... алады.

154. Канаданың түсті металлургиясы қандай көрсеткіштерге негізделген?

155. Қазақстанның орталық экономикалық ауданындағы түсті металлургияның даму себебі?

156. Тау-кен өндірісімен байланысты қала ... .

158. Қостанай облысындағы темір орындары ... .

159. Кокстелетін көмір, темір кендері ...... қалыптастырады.

160. Теміртаудағы өнеркәсіптің жетекші саласы:

161. Қазіргі Шығыс Еуропа жазығының Қазақстан бөлігіндегі қоршаған орта ластануының негізгі көзі ... .

162. Барлық түсті металлдар .... топқа бөлінеді.

163. Мамандандыру мен кооперативтендіру кең тараған өндіріс саласы ...

164. Түсті металлургия кәсіпорындарын Шығыс Қазақстанда орналастырудың негізгі себебі ... .

166. Өскеменде әйелдер еңбегін пайдалану мақсатында салынған комбинат:

167. Жер бетінің табиғаты, халқы және олардың шаруашылығы туралы ғылым:

168. Ертіс мыс қорыту зауыты орналасқан жер?

168. Қазақстанда ауыл шаруашылығы машиналарын шығаратын орталық ... қаласында орналасқан.

169. Орал экономикалық ауданы темір кенін ... алады.

170. Орталық Қазақстанда химия өнеркәсібінің шикізаты ... .

171. Ғылыми-техникалық прогрестің нәтижесінде қалдықсыз өнім беретін шаруашылықтың бір саласы ... .

172. Қазақстан импорт тауарларының көпшілігін ... әкеледі.

173. Адамның шаруашылық іс-әрекеттерінің нәтижесінде өсімдіктері жойылған, гидрологиялық режимі мен рельефі өзгерген, топырақ жабыны бұзылып, ластанған жерлер қалай аталады?

175. Жерді рекультивациялаудың негізгі екі сатысын атаңыз:

176. Гидрометриялық және геологиялық қауіпті құбылыстарға ... жатады.

177. Қар көшкіні дегеніміз?

178. Жер сілкінісі дегеніміз?

179. Жер сілкінісінің балы неше балмен анықталады?

180. Түркиядағы зілзаладан қаза тапқандар саны ... .

182. Кальций нитратының формуласы:

183. Калий нитратының формуласы:

184. Сирек қайталанатын көшкінінің көлемі 1 млн. текше метр, ал қозғалысының ең үлкен жылдамдығы қанша?

185. Қоздырғыш Brucello туысының қанша түрі бар?

186. Калий хлоридінің формуласы ... .

188. Қос тыңайтқыштардың ішіндегі калимаг формуласы ... .

189. AgCl тұнбасының түсі қандай?

190. Суперфосфаттың формуласы ... .

191. Ішуге жарамды судың рН-ортасы қанша болу керек?