8. Лабораториялық сабақтар жоспары қарастырылмаған

9. Пәнді оқу бойынша әдістемелік нұсқаулықтар

Тақырып 1. Халықаралық экономикалық ұйымдар: түсінігі, функциялары және түрлері

Әдістемелік нұсқаулықтар: курстың мақсатын, пәнін және міндеттерін түсіну қажет. Қазіргі заманғы әлем интеграциялық үрдіспен даму үстінде. Интеграциялық үрдістер көптеген халықаралық және үкіметтік емес ұйымдарының пайда болуымен сипатталады.

Халықаралық қатынастардың жаңа жағдайында халықаралық ұйымдар өздерінің қызметтерін қайта қарастырып, қайта ұйымдастыруды қамтамасыз етуде. Қазіргі заманғы халықаралық ұйымдардың негізгі міндеті болып халықаралық ынтымақтастықтың конструктивті көпжақты базасын құру, бейбітшілік өмір сүру бойынша жаһандық және аймақтық зоналарын қалыптастыру, оларды тұрақтандыру, халықаралық ынтымақтастықтың құрылған және жаңартылған механизмдерін әсерлі қолдану табылады.

Бұл курстық негізгі мақсаты болып қазіргі заманғы әлемде қазіргі заманғы интеграциялық үрдістерді және халықаралық ұйымдардың ролін зерттеу, олардың құрылымы, принциптері және жұмыс әдістері табылады. Әлемдік интеграция үрдістері тереңдетіп оқу уақытпен міндеттеледі. Интеграциялық үрдістердің мәнін түсіну халықаралық қатынастар саласындағы болашақ мамандарға біздің мемлекетімізге және аймаққа пайдалы ынтымақтастық стратегиясын таңдауға мүмкіндік береді.

Тақырып 2. БҰҰ – жаһандық жүйенің негізі

Әдістемелік нұсқаулықтар:

Студенттің негізгі міндеті — әмбебап ұйым ретінде БҰҰ қызметін, құру тарихы, негізгі мақсаттары және принциптері, БҰҰға мүше мемлекеттер, БҰҰ жанындағы бақылаушы мемлекеттер, БҰҰ ұүрылымын зерттеу.

Бас Ассамблеяның (БА), БА қосымша органдарының, шешімдерді қабылдау үрдісінің, Бас Ассамблеяның сессиясының негізгі функциялары мен міндеттеріне, БҰҰ қызметіндегі Бас Ассамблеяның ролі мен функциясына баға беру.

Қауіпсіздік Кеңесінің (ҚК) қызметін, негізгі функциялары мен міндеттерін, ҚК құрамын талдау қажет. Қосымша органдардың (тұрақты комитеттер, уақытша органдар), ашық құрамды комитеттер, санкциялар бойынша комитет, Халықаралық трибуналдың ерекшеліктерінің мәнін ашу керек. Қауіпсіздік Кеңесінің құзіреттіліктерін, ҚК мүше мемлекеттердің кіру жағдайы, ҚК шешімдерді қабылдау үрдісі, ҚК қайта қалыптастыру мәселелерін қарастырыңыз.

Тақырып 3. Үкіметаралық ұйымдар және БҰҰ-мен байланысты мекемелер

Әдістемелік нұсқаулықтар:

Тақырыпты зерттеу кезінде БҰҰның мамандандырылған мекемелері – ЮНИДО, ПРООН, ЮНИСЕФ құру ерекшеліктеріне назар аудару қажет.

БҰҰның өнеркәсіптік даму бойынша ұйымы – ЮНИДО мақсаттары мен міндеттерін, құрылымын, негізгі функцияларын, мүше мемлекеттерін, ЮНИДО реформалар бағдарламасын және арнайы жобаларын қарастырыңыз. ЮНИДО құру бойынша БҰҰның Резолюциясын талдаңыз.

БҰҰ Даму бағдарламасы (БҰҰДБ – ПРООН) қызметін, қызметі салалары мен бағыттарын, негізгі міндеттерін сипаттаңыз. Ұйымның инвестициялық жүйесін құруды ашып, ЮНИДО және БҰҰДБ бірлескен жобасын қарастырыңыз.

БҰҰның Балалар қоры – ЮНИСЕФ құруды, қызмет ету салалары, негізгі міндеттері мен функцияларын зерттеңіз.

Тақырып 4. БСҰ және халықаралық сауда палатасы (ХСП): халықаралық сауданы реттеудегі олардың ролі

Әдістемелік нұсқаулықтар:

Семинар сабағына дайындықты берілген әдебиеттер тізімін қарастыру және зерттеуден басу керек. Нақты өмірден нақты мысалдар келтіру арқылы негізгі материал, негізгі түсініктерді қарастырыңыздар. Мерзімдік баспа және қоғамдық өмір материалдарын қоса отырып, қоғамның экономикалық және әлеуметтік өмірі мысалында материалдың еркін игеруді қамтамасыз ету қажет.

Тақырып 5. Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы (ЭЫДҰ) қызметінің бағыттары

Әдістемелік нұсқаулықтар:

Семинар сабағына дайындықты берілген әдебиеттер тізімін қарастыру және зерттеуден басу керек. Нақты өмірден нақты мысалдар келтіру арқылы негізгі материал, негізгі түсініктерді қарастырыңыздар. Мерзімдік баспа және қоғамдық өмір материалдарын қоса отырып, қоғамның экономикалық және әлеуметтік өмірі мысалында материалдың еркін игеруді қамтамасыз ету қажет.

Тақырып 6. Халықаралық қаржылық ұйымдар

Әдістемелік нұсқаулықтар:

Дүниежүзілік Банкті құру тарихын, негізгі мақсаттары мен міндеттерін, институттарын қарастыруды кеңес беріледі.

Халықаралық Қайта Құру және Даму Банкін (ХҚДБ) құру себептерін, мақсаттары мен міндеттерін, мүше мемлекеттерін қарастырып, ХҚДБ құрылымын және инвестициялық саясатын, ХҚДБ жүйесіндегі Халықаралық Даму Ассоциациясы (ХДА) қызметін зерттеңіз.

Халықаралық Валюталық Қорының (ХВҚ) құру тарихын, мақсаттары мен міндеттерін, функцияларын, мүше мемлекеттерді қабылдау үрдісі, құрылымын, саясатын, қызмет ету механизмін қарастырыңыз. Сонымен қатар, қарапайым және арнайы механизмдердің қызмет етуін, Халықаралық Қаржылық Корпорациясының (ХҚК) құру, ХҚК мақсаттары мен міндеттері, мүше мемлекеттері, құрылымы, қызметін зерттеңіз.

Тақырып 7. Халықаралық стандарттау және сертификаттау (ИСО) және Бүкіләлемдік интеллектуалды меншік ұйымы (БИМҰ)

Әдістемелік нұсқаулықтар:

Семинар сабағына дайындықты берілген әдебиеттер тізімін қарастыру және зерттеуден басу керек. ИСО ұйымының мақсаттарын, мүшелік болуын, қаржысын, құрылымын, қызметінің негізгі бағытын, даму перспективасын, мәселелерін қарастырып, зерттеңіз. Мерзімдік баспа және қоғамдық өмір материалдарын қоса отырып, қоғамның экономикалық және әлеуметтік өмірі мысалында материалдың еркін игеруді қамтамасыз ету қажет.

БИМҰ ұйымының мақсаттарын, мүшелік болуын, қаржысын, құрылымын, қызметінің негізгі бағытын, даму перспективасын, мәселелерін қарастырып, зерттеңіз. Нақты өмірден нақты мысалдар келтіру арқылы негізгі материал, негізгі түсініктерді қарастырыңыздар.

Тақырып 8. МАГАТЭ – ядролық энергетика саласындағы халықаралық ұйым: жаңа мүмкіндіктері және қауіптер

Әдістемелік нұсқаулықтар:

Семинар сабағына дайындықты берілген әдебиеттер тізімін қарастыру және зерттеуден басу керек. Нақты өмірден нақты мысалдар келтіру арқылы негізгі материал, негізгі түсініктерді қарастырыңыздар. Мерзімдік баспа және қоғамдық өмір материалдарын қоса отырып, қоғамның экономикалық және әлеуметтік өмірі мысалында материалдың еркін игеруді қамтамасыз ету қажет.

Тақырып 9. Мұнай-газ саласындағы халықаралық ұйымдар

Әдістемелік нұсқаулықтар:

Семинар сабағына дайындықты берілген әдебиеттер тізімін қарастыру және зерттеуден басу керек. Нақты өмірден нақты мысалдар келтіру арқылы негізгі материал, негізгі түсініктерді қарастырыңыздар. Мерзімдік баспа және қоғамдық өмір материалдарын қоса отырып, қоғамның экономикалық және әлеуметтік өмірі мысалында материалдың еркін игеруді қамтамасыз ету қажет.

Тақырып 10. Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымы (ЕҚЫҰ – ОБСЕ)

Әдістемелік нұсқаулықтар:

Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық жөніндегі Кеңесінің Хельсинки Қорытынды актісі, ЕҚЫК қызметі, Белградтық кездесу және оның шешімдері, Мадридтік кеңес және оның нәтижелері, ЕҚЫК дамуы үшін Стокгольмдық конференциясының мәнін зерттеңіз.

Жаңа Еуропа үшін Париж хартиясы, Жаңа институттардың пайда болуы, Берлиндік, Прагалық, Стокгольмдық және Римдік кездесулердің Кеңес дамуындағы ролі, Хельсинки декларациясы, 1992 ж. Веналық декларация, ЕҚЫК мәртебесінің өзгеруі және ЕҚЫК пайда болуы, ЕҚЫК мақсаттары мен міндеттері, Он қағида, Құқықтары (Жаңа Еуропа үшін Париж хартиясы), Мемлекеттер – мүшелері, Құрылымы және институттары, ЕҚЫК және адам құқықтары, Адами өлшем міндеттемелерін сақтауды қамтамасыз ету механизмы, ЕҚЫК Стамбул хартиясын қарастыру қажет.

Тақырып 11. Халықаралық спорт экономикасы және басқару

Әдістемелік нұсқаулықтар:

Семинар сабағына дайындықты берілген әдебиеттер тізімін қарастыру және зерттеуден басу керек. Нақты өмірден нақты мысалдар келтіру арқылы негізгі материал, негізгі түсініктерді қарастырыңыздар. Мерзімдік баспа және қоғамдық өмір материалдарын қоса отырып, қоғамның экономикалық және әлеуметтік өмірі мысалында материалдың еркін игеруді қамтамасыз ету қажет.

Тақырып 12. Аймақтық интеграциялық бірлестіктер

Әдістемелік нұсқаулықтар:

Тақырыпты қарастыру кезінде Еуропалық Одақты құру туралы Келісімді, Еуропалық Одақтың үш негізі, Еуропалық Одақты құру мақсаттарын талдаңыз.

Халықаралық қауіпсіздік саласындағы саясатын және біріккен сыртқы саясатын, ішкі және құқықтық саясаттағы ынтымақтастықты қарастырып, ЕО негізгі қағидалары, мемлекеттер – мүшелері, ЕО органдары: Еуропалық Кеңес, Еуропалық парламент, Еуропалық Одақ Кеңесі, Еуропалық комиссия, Еуропалық соттың қызметтерін талдаңыз. Олардың құрамы, функциялары, міндеттері және қызметінің мәнін ашыңыз.

Еуропалық Бірлестіктің қызметін қарастырып, шешімдер қабылдау принципі, шешімдер қабылдау үрдісі, шешім қабылдаушы бірлестік органдары, олардығң мақсаттары, құрылымын зерттеңіз. Экономикалық және Валюталық одақ (ЭВО), Орталық банктердің Еуропалық жүйесі (ОБЕЖ), ОБЕЖ сыртқы саясаты, Еуропалық орталық банк (ЕОБ), Еуропалық валюта жүйесі (ЕВЖ), қызмет бағыттары, мемлекеттер – мүшелерін талдаңыз.

БатысЕуропалық Одақ (БЕО) жалпы сыртқы саясаты және қауіпсіздік саласындағы саясатын, принциптері мен директиваларын, мақсаттары мен құрылымын, ішкі істер және юстиция саласында ынтымақтастық, біріккен қызығушылықтар саласын талдаңыз.

Вашингтон шартына қол қою және ратификациялау, Халықаралық қатынастардың биполярлық жүйесі шартындағы НАТО қызметі, Әлемдегі саяси жағдайдың өзгеруі және НАТО өтініштерін қарастырыңыз, 1990 ж. Лондон декларациясы, 1991 ж. Рим декларациясы, 1991 ж. Альянстың жаңа стратегиялық концепциясы, 1994 ж. Брюссельдегі НАТО Кеңесінің өтініштерін талдаңыз. НАТО мақсаттары мен міндеттері, мемлекеттер – мүшелері, азаматтық құрылымы: Солтүстікатлантикалық кеңес, тұрақты кеңес, Қорғаныстық жоспарлау Комитеті, Ядролық жоспарлау тобы, Өзге де комитеттер, Бас секретариат, Әскери құрылымы: Әскери комитеттер, Тұрақты әскери комитет, Халықаралық әскери штабын сипаттаңыз.

НАТОның «Бейбітшілік үшін ынтымақтастығы» бағдарламасын, бағдарламаның мақсаттары, міндеттерін, мүше мемлекеттерін қарастырып, қаруландыру саласындағы келісім шарттарды жүзеге асыру бойынша ынтымақтастықты талдаңыз, өзіңіздің жеке ойыңызды білдіріңіз.

НАТО Әскери академиясын, Атлантикалық келісім Ассоциациясын, Солтүстікатлантикалық Ассамблеясын, НАТО эмблемасын, сонымен қатар НАТОның қазіргі замандағы ролін сипаттап, қарастырығыздар.

Исламдық конференция ұйымының пайда болуы (ИКҰ), мемлекеттер басшылары және Рабаттағы мұсылман елдерінің үкіметтерінің конференциясы, ИКҰ Жарғысы, мақсаттары, мүшелік, мемлекеттер – мүшелері, құрылымы: үкімет және мемлекет басшыларының конференциясы, Сыртқы істер министрлерінің конференциясы, Бас секретариат, Комиссиялары, Ұйым институттарын қарастырып, жұмыс жасау тілдерімен жұмыс жасаңыз.

ССГПЗ пайда болуы, Араб Магриб кеңесі. Қызметтің негізгі бағыттары. Құрылымы, функциялары. Мемлекеттер – мүшелері.

АТС, СТС пайда болуы. Мақсаттары, міндеттері, функциялары. Ұйымның даму тарихы. Оңтүстік-Шығыс Азия мемлекеттер Ассоциациясын құру (АСЕАН). Мақсаттары. Мүшелік. Мемлекеттер – мүшелері. Құрылымы: үкімет және мемлекет басшыларының конференциясы, Сыртқы істер министрлерінің кездесулері, тұрақыт комитет, экономика министрлерінің кездесулері, АСЕАН елдерінің өзге де министрлерінің кездесулері, Сыртқы істер және экономика министрлерінің біріккен кездесулері, Ұлттық секретариаттар, Кеңес беру кездесулері, Комитеттері, АСЕАН секретариаты, Парламентаралық ұйым. Қызметі, АСЕАН эмблемасы. Құрамында АСЕАН бар екендігі есепке алына отырып АТР топтамалары және ұйымдары: Азия және Тынық мұхиты үшін экономикалық және әлеуметтік комиссиясы (ЭСКАТО), Азиа-Тынықмұхиттық экономикалық ынтымақтастық (АПЕК), Шығыс-Азиялық экономикалық жиыны (ВАЭС), Экономикалық ынтымақтастық бойынша Тынықмұхиттық конференция (ТКЭС). Мақсаттары. Мүшелік. Мемлекеттер – мүшелері. АНЗЮС ПАКТ пайда болуы. Мақсаттары. Мүшелік. Мемлекеттер – мүшелері. Құрылымы. Қызметі. Тынық мұхитының оңтүстік бөлігіндегі елдер үшін Комиссияның пайда болуы (КЮТО). Мақсаттары. Мүшелік. Мемлекеттер – мүшелері. Құрылымы: Тынық мұхитының оңтүстік бөлігі үшңн Конференция, үкімет және әкімшілік өкілдері Комитеті, КЮТО әкімшілік комитеті. Қаржыландыру қайнар көзі. Қызметі. КЮТО эмблемасы. Ресми тілдер. ФЮТР пайда болуы. Мақсаттары, міндеттері, ФЮТР шегіндегі қызмет.

Африка территориясындағы интеграциялық үрдістер. Африкандық аймақтағы мемлекеттердің ынтымақтастық саласы. Африканың халықаралық ұйымдарының пайда болуы (Африка одағы, ЭКОВАС, КОМЕСА, САДК). Ұйымның пайда болу тарихы, мақсаттары, міндеттері, функциялары. Мемлекеттер – мүшелері, мемлекеттер – бақылаушылар. Құрылымы. Африкадағы интеграциялық бірлестіктердің даму тиімділігі мәселелері.

ТМД пайда болуы туралы Минск Келісімі (1991), Алматылық Декларация және Минск шартына Хаттама. Ынтымақтастық Жарғысы. ТМД мақсаттары және қағидалары.ТМД қосылу тәртібі. Мемлекеттер – мүшелері. Құрылымы: Мемлекет басшыларының Кеңесі, Үкімет басшыларының Кеңесі, Халықаралық экономикалық комитет, Сыртқы істер министрлер кеңесі, Қауіпсіздік министрлер кеңесі, ТМД біріккен қарулы күштерінің жоғарғы командованиесі, Шекаралық әскерлерді басқарушылар Кеңесі, Экономикалық сот, Мемлекетаралық банк, ТМД атқарушы секретариаты.

Постсоветтік кеңістіктегі интеграциялық үрдістер. Еуразиялық идея аймақтағы интеграция және халықаралық ынтымақтастықтың қайнар көзі ретінде.

ЕурАзЭҚ – экономикалық ынтымақтастықтың жалпы стратегиясы. Ұйымның мақсаттары, міндеттері, құрылымы. Мемлекеттер – мүшелері.

ГУАМ пайда болу мақсаттары. Құрылымы, функциялары. Постсоветтік кеңістіктегі ұйымдардың даму нәтижелілігі.

ОДКБ аймақтық қауіпсіздік жолында. ОДКБ пайда болуы, мақсаттары, міндеттері, қызметтің негізгі бағыттары.

ШЫҰ пайда болу тарихы. Мақсаттары, міндеттері, функциялары. Мемлекеттер – мүшелері, мемлекеттер – бақылаушылары. ШЫҰ аймақтық әсер ету орталығына айналу жолында. Жаhандану шарттарындағы ШЫҰ перспективасы сияқты мәселелерді әдебиеттер көмегімен түсініп, семинар сабақтарында және ОСӨЖ сабақтарында қарастырып, өз ойларыңызды білдіріп, бір шешімге келу қажет.

Тақырып 13. БРИКС тобы (Бразилия – Ресей Федерациясы – Үндістан – Қытай Халық Республикасы – Оңтүстік-Африка Республикасы) және Кедендік (Еуразиялық) Одақ

Әдістемелік нұсқаулықтар:

Семинар сабағына дайындықты берілген әдебиеттер тізімін қарастыру және зерттеуден басу керек. Нақты өмірден нақты мысалдар келтіру арқылы негізгі материал, негізгі түсініктерді қарастырыңыздар. Мерзімдік баспа және қоғамдық өмір материалдарын қоса отырып, қоғамның экономикалық және әлеуметтік өмірі мысалында материалдың еркін игеруді қамтамасыз ету қажет.

Тақырып 14. Халықаралық жүйедегі формалды емес институттар

Әдістемелік нұсқаулықтар:

Семинар сабағына дайындықты берілген әдебиеттер тізімін қарастыру және зерттеуден басу керек. Нақты өмірден нақты мысалдар келтіру арқылы негізгі материал, негізгі түсініктерді қарастырыңыздар. Мерзімдік баспа және қоғамдық өмір материалдарын қоса отырып, қоғамның экономикалық және әлеуметтік өмірі мысалында материалдың еркін игеруді қамтамасыз ету қажет.