1 Сөж. Минималды таңдама көлемін анықтау.

«MOODLE» платформасында «Биостатистика» пәнін және СӨЖ 1 бойынша өз нұсқаңызға сай тапсырманы табыңыз. Оны орындаған соң жауаптарды енгізіңіз. Тапсырма 2 ТАРАУДЫ оқу мерзімі уақытында орындалу қажет.

3 Тарау. Салыстырмалы шамаларды талдау

3 Соөж. Салыстырмалы шамаларды салыстыру

Сапалық белгілерді талдау кезінде зерттеушіні сол немесе басқа белгілердің кездесушілігінің р салыстырмалы жиілігі қызықтырады яғни, барлық зерттелушілер арасындағы берілген белгілермен объектілер бөлігі. р салыстырмалы жиілігі келесідей анықталады:

(% пен мүмкін), мұндағы k-қызықтыратын белгінің жағдайлар саны, n- таңдама көлемі.

Қаншалықты р таңдама бойынша анықталғандықтан, кейбір қателіктермен генералды бөліктерге шағылысады

(Егер р % пен болса, онда формуладағы 1 орнына 100 қойылады)

Әртүрлі тәуелсіз жиынтықтарда белгінің кездесушілігі салыстырмалы жиілікті салыстыру-медициналық зерттеулерде неғұрлым жиі шешілетін тапсырмалар. Бұл кезде нөлдік болжам екі генералды бөліктің теңдігі туралы болжам болады. Тексеру үшін Стъюдент критерийін қолдануға болады:

t-критерийінің екіжақтылық критикалық мәні берілген мәнділік деңгейі үшін кесте бойынша және бостандық дәрежесінің саны f=n₁+n₂-2 табылады.

Егер |t_есеп| ≥ t_крит, онда Н(1) қабылданады, егер |t_есеп|<t_крит-онда Н(0).

• Бөліктер үшін сенімділік интервалы

Сол немесе басқа белгілердің кездесушілігінің р салыстырмалы жиілік-яғни, барлық зерттелушілер арасындағы берілген белгілермен объектілер бөлігі, n таңдама көлемі бойынша табылған кейбір қатемен генералды жиынтыққа шағылысады.

• Генералды бөлік үшін сенімділік интервал шектерінде жатады

бастап дейін

немесе бастап дейін

мұндағы t-α және (п-1) бостандық дәрежесі үшін Стъюдент екіжақтылық t-критерийінің критикалық мәні.

• Екі генералды бөліктер айырмасы үшін сенімділік интервал келесі өрнекке ие

мұндағы t-α және (п₁+п₂-2) бостандық дәрежесі үшін Стъюдент екіжақтылық t-критерийінің критикалық мәні

Оқытушымен жұмыс. Акушерлік ауытқу дамуының жиілігіне тәуекел ету факторының әсерін зерттеу жүргізілді. Радиоактивті ластануы бар аймақта тұратын 109 жүкті әйел негізгі топты құрды, 101 жүкті әйел-таза аймақ тұрғындары. Негізгі топта 75 әйелде ауытқу бақыланды, бақылау тобында-48 әйелде. Жүктілік ауытқуының жиілігіне тұру шарты әсер ететінін анықтау керек.

Болжам жасаймыз:

Н(0): генералды жиынтықта акушерлік ауытқуы бар жүкті әйелдер бөлігі тұру аймағындағы экологиялық шарттан тәуелді емес.

Н(1): генералды жиынтықта акушерлік ауытқуы бар жүкті әйелдер бөлігі тұру аймағындағы экологиялық шарттан тәуелді.

Негізгі топта жүкті әйелдер арасында ауытқудың кездесушілігінің салыстырмалы жиілігі:

р₁=75/109=0,69 (69%)

(4,4%) _{қателігімен}

(Сенімділік интервалы 60,3% бастап 77,7% дейін)

Бақылау тобында жүкті әйелдер арасында ауытқудың кездесушілігінің салыстырмалы жиілігі:

р₂=48/101=0,48 (48%)

(4,9%) _{қателігімен}

(Сенімділік интервалы 38,3% бастап 57,7% дейін)

t_крит = 1,96 (α=0,05 үшін және бостандық дәрежесінің саны f=n₁+n₂-2=101+109-2=208), демек сәйкесінше альтернативті болжам қабылданады.

Яғни бірінші аймақтағы ауытқудың кездесушілік жиілігі екіншіге қарағанда 69-48=21% артық. Бірақта, бұл таңдама көрсеткіші. Бөліктер айырмасы үшін СИ табамыз.

t_α=1,96 кестелік мән (α=0,05 және п₁+п₂-2=109+101-2=208 бостандық дәрежесі үшін екіжақтылық Стъюдент критерийі).

топ	n	Акушерлік ауытқу саны	р (%)	m (%)	айырма	95% СИ төменгі шегі	95% СИ жоғарғы шегі
Радиоактивті ластану ауданы	109	75	69 (60,3%; 77,7%)	4,4	21%	7,9%	34%
Эколог. таза аудан	101	48	48 (38,3%; 57,7%)	4,9

Сол сияқты сенімділік интервалы нөлді кіріктірмесе альтернатвті болжам қабылданады.

Қорытынды: акушерлік ауытқуы бар жүкті әйелдер бөлігі тұру аймағындағы экологиялық шарттан 95% аз емес ықтималдықпен тәуелді.

95% СИ генералды айырманың дәл емес бағасы туралы куәлік ететін 7,9% бастап 34% дейінгі шегінде жатады.

Бақылау сұрақтары

1. Белгінің кездесушілігінің салыстырмалы жиілігі (бөлігі) қалай есептеледі

2. Стандартты қате бөлігі қалай есептеледі

3. Бөлік үшін сенімділік интервал нені көрсетеді. Ол қалай есептеледі

4. Екі генералды бөлікті қалай салыстырады

5. Екі генералды бөліктің айырмасы үшін сенімділік интервал. Оның интерпретациясы.